İçeriğe atla

Safevî sanatı

Nakş-ı Cihan Meydanı, İsfahan.

Safevi sanatı, bugünkü İran ve Kafkasya'da, 1501'den 1722'ye kadar olan Safevî Hanedanı'nın sanatıdır. Kitap ve mimari sanatı için yüksek bir noktadır; ve ayrıca seramik, metal, cam ve bahçeler de dahil olmak üzere. Safevî döneminin sanatları İran sanatının diğer herhangi bir döneminden çok daha üniter bir gelişme göstermiştir.[1] Safevî Devleti İran'ın en önemli hanedanlarından biriydi. Müslümanların İran'ı fethetmesinden bu yana, en büyük İran imparatorluklarından birini, sanatsal başarılarla yönettiler.[2][3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ "ART IN IRAN ix. SAFAVID To Qajar Periods". iranicaonline.org. 17 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2018. 
  2. ^ Helen Chapin Metz. Iran, a Country study. 1989. University of Michigan, p. 313.
  3. ^ Emory C. Bogle. Islam: Origin and Belief. University of Texas Press. 1989, p. 145.
  4. ^ Stanford Jay Shaw. History of the Ottoman Empire. Cambridge University Press. 1977, p. 77.
  5. ^ Andrew J. Newman, Safavid Iran: Rebirth of a Persian Empire, IB Tauris (March 30, 2006).

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İran</span> Batı Asyada bir ülke

İran (Farsça:

<span class="mw-page-title-main">Safevîler</span> 1501–1736 arasında İranda varlığını sürdürmüş devlet

Safevî İmparatorluğu, Safevîler veya Safevî Devleti, 1501 ve 1736 yılları arasında varlığını sürdürmüş, sıkça modern İran tarihinin başlangıcı olarak kabul edilen, İran tarihindeki en önemli hanedanlıklardan biri olan Türk kökenli Safevi Hanedanı tarafından yönetilmiş devlet. Bugünkü İran, Azerbaycan, Ermenistan, Irak, Afganistan, Türkmenistan ve Türkiye'nin doğu kesiminde varlığını sürdürmüş, Şiî Onikiciliği resmî mezhep olarak kabul etmiş ve İran'ın varisi olduğu Safevî Hanedanı'nın devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Ahameniş İmparatorluğu</span> MÖ 6. yy.-MÖ 4. yy. arasında hüküm sürmüş bir İran imparatorluğu

Ahameniş İmparatorluğu ya da Hehamenişiler, MÖ 6. yüzyılda Büyük Kiros tarafından kurulan, tarihteki ilk Pers devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Farslar</span> Çoğunlukla İranda yaşayan halk

Farslar, Persler veya Osmanlıcadaki tabirle Âcemler, çoğunlukla İran'da yaşayan İranî bir halktır.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Zend Hanedanı</span> 18. yüzyılda İran bölgesinde kurulmuş bir İran hanedanı

Zend Hanedanı, 1750-1794 yılları arasında İran dolaylarında hüküm sürmüş İran devletidir. Hanedan, Luristan'da Nadir Şah Afşar tarafından doğu İran'a sürülmüş fakat onun ölümünden sonra tekrar geri gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ziyârîler</span>

Ziyariler ya da Zeyariler, Hazar Denizi'nin güneyinde, 927-1090 yılları arasında hüküm süren Gilek kökenli bir hanedandır.

Kızılbaş, eski dinî inanış ve kültürleri ile İslamiyeti kendilerine has bir şekilde birleştirip Şiilik'ten etkilenen Safevi Tarikatı müridleri için kullanılan terim.

<span class="mw-page-title-main">Pehlevî Hanedanı</span> 1925-1979 yılları arasında İranı yöneten hanedan

Pehlevî Hanedanı, İran Şahanşah Devleti'ne 54 yıl boyunca hükmetmiş Mazenderan kökenli hanedan.

<span class="mw-page-title-main">İran tarihi</span> İranın tarihsel gelişimini ele alan tarihyazımı alanı

İran tarihi, tarihin en eski uygarlıklarından biri olan İran'ın tarihsel gelişimini ele alan tarih yazımı alanıdır. Bu tarih; batıdaki Anadolu'dan doğudaki Hindistan ile Siri Derya Nehri'ne, kuzeydeki Kafkaslar ve Avrasya steplerinden de güneydeki Basra Körfezi ile Umman Körfezi'ne kadar geniş bir alanı içine alan Antik İran bölgesinin tarihini kapsamaktadır.

Şeyh Sadrettin Musa, Safevi Hanedanına ismini veren ve Safeviye Tarikatı'nın kurucusu Şeyh Safiyüddin İshak Erdebili'nin halefi ve oğludur. Şeyh, oğlu Hoca Alaaddin Ali (1391-1429), onun oğlu Şeyh İbrahim (1429-1447), onun oğlu Şeyh Cüneyd (1447-1460) ve onun oğlu Şeyh Haydar (1460-1488) yolu ile, Safevi Devleti'nin kurucusu Şah İsmail'in atasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Antik İran</span> İran kültürel etkisine sahip bölge

Antik İran ya da Büyük İran sözcüğünün anlamı İran kültürel etkisine sahip bölgeleri ifade eder. Kabaca İran kültürünün yeri olan İran Platosu merkezinde olmak üzere Kafkasya, Doğu Anadolu Bölgesi toprakları, İndus Nehri ve Pakistan içeren topraklar içerisinde kalan bölgenin tarihsel adıdır. Ayrıca İran kültürüne etki eden bu terimi Encyclopædia Iranica tarafından da kullanılmaktadr.

<span class="mw-page-title-main">Pan-İranizm</span>

Pan-İranizm / İranizm / İrancılık Osetler, Kürtler, Zazalar, Farslar, Tacikler, Paştunlar ve Beluciler dahil İranî halkların birleşmesini öneren irredantist siyasi düşüncedir.

<span class="mw-page-title-main">II. İsmail</span> 3. Safevi Türkmen hükümdarı

II. İsmail. 1576-1577 döneminde Safeviler'in üçüncü Şahı olarak hüküm sürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">İran hükümdarları listesi</span> Vikimedya liste maddesi

İran hükümdarları listesi coğrafyacılara tarafından Büyük İran bölgesi olarak tanınan arazilerde kurulan devletlerde hükûmet süren tüm imparatorluk, krallıklar ve hükümdarlıklarda hukuken idareci olan hükümdarların listesidir.

Bu liste, Safevî şahlarının biyolojik annelerini içerir.

Safevîlerin İran'ı Şiileştirmesi veya İran'ın Şiileşmesi, kabaca 16. ila 18. yüzyıllar arasında gerçekleşti ve İran'ı Şiilik'in dini kalesi haline getirdi. Aynı zamanda, Şiilik içerisindeki İsnâaşeriyye mezhebinin, her biri Şiilikte kendi hakimiyet dönemlerini yaşamış olan Zeydilik ve İsmaililik mezhepleri üzerindeki hakimiyeti sağlanmıştır. Safevîler, mücadele ederek İran'ı 1501'de bağımsız bir devlet olarak birleştirmişler ve İslam tarihinde en önemli dönüm noktalarından birini oluşturan, İsnâaşeriyye mezhebini İmparatorluğun resmî dini olarak belirlemişlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Safevî savaşları</span> 1532-1555 yılları arasında Osmanlı ve Safevîler arasında gerçekleşmiş savaşlar

1532-1555 Osmanlı-Safevî Savaşları, Kanuni Sultan Süleyman liderliğindeki Osmanlı İmparatorluğu ve I. Tahmasp liderliğindeki Safevî İmparatorluğu arasında çıkan birçok askeri çatışmalardan birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hoy Kuşatması (1724)</span>

Hoy Kuşatması, 1723-1727 Osmanlı-İran Savaşı'nda evre, Köprülü Abdullah Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun Safevî Devleti'nin elindeki Hoy kalesini 20 Mart-12 Mayıs 1724 tarihleri arasında kuşatarak büyük bir zafer sonunda ele geçirmesiyle sonuçlanan askerî mücadele.

<span class="mw-page-title-main">Van Kuşatması (1548)</span>

Van Kuşatması, Safevî Devleti'nin elinde bulunan Van'ın 1548 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından kuşatılması. 25 Ağustos 1548 günü sona eren kuşatma sonrasında şehir, Osmanlı İmparatorluğu egemenliğine girdi.