İçeriğe atla

Sadr Hareketi

Sadr Hareketi
التيار الصدري
LiderMukteda es-Sadr
Kuruluş tarihi2003 (2003)
MerkezNecef, Irak
İdeolojiŞii İslamcılık
Dini muhafazakârlık[1]
Irak milliyetçiliği
Popülizm
Anti emperyalizm
Siyasi pozisyonSağ
DiniŞii İslam
Ulusal üyelikReformlara Doğru İttifak (Saairun)
Irak Temsilciler Meclisi
0 / 329
Yerel yönetim meclisleri
73 / 440
İnternet sitesi
Irak

Sadr Hareketi (Arapça: التيار الصدري, al-Tayyār al-Sadri), Mukteda es-Sadr liderliğindeki Irak İslami ulusal hareketidir. Hareket, Irak toplumunun dört bir yanından ve özellikle ülkedeki Şii yoksullarından geniş destek görmektedir. Hareketin amaçlarını ve felsefesini belirleyen en önemli kişi Büyük Ayetullah Muhammed Sadık es-Sadr'dı. Önde gelen bir önceki kişi de Muhammed Bakır es-Sadr olmuştu. Hareket dini ve popülisttir. Amacı, dini yasalar ve kabile geleneklerinin bir kombinasyonu tarafından düzenlenen bir toplumdur.

13 Haziran 2022'de, 2022 Irak siyasi krizi sırasında, Mukteda es-Sadr'ın bloğundan 74 milletvekili parlamentodan istifa etti.[2]

2009 yerel seçimleri

Sadr hareketinin şu anki lideri Mukteda es-Sadr'ın babası Muhammed Sadık es-Sadr.

2009 Irak yerel seçimleri sırasında Sadrcılar Bağımsız Özgür Hareket adı altında yarıştı.

Sonuçlar

Liste %9,8 oy ve 440 sandalyeden 43'ünü alarak Kanun Devleti Koalisyonu ve Irak İslam Yüksek Konseyi'nden sonra üçüncü sıraya yükseldi.[3][4][5]

Valilik Yüzde Kazanılan koltuk Toplam koltuk
Enbar- 0 29
Babil%6,2 3 30
Bağdat%9 5 57
Basra%5 3 35
Zi Kar%14.1 7 31
Diyala%3.1 0 29
Kerbela%6,8 4 27
Meysan%14,6 7 27
Müsenna%5,5 2 26
Necef%12.2 6 28
Ninova- 0 37
Kadisiye %6.7 3 28
Selahaddin- 0 28
Vasıt%6,0 3 28
Toplam:%9,8 43 440

2010 parlamento seçimleri

2010 Irak parlamento seçimleri sırasında Sadr yanlıları Irak Ulusal İttifakı'nın bir parçasıydı.

2010 Irak parlamento seçimleri öncesinde 6 Mart 2010'da düzenlediği basın toplantısında Mukteda es-Sadr, tüm Iraklıları seçimlere katılmaya ve ABD askerlerini ülke dışına çıkarmak isteyenlere destek vermeye çağırdı. Sadr, ABD'nin herhangi bir müdahalesinin kabul edilemez olacağı konusunda uyardı. Irak genelinde binlerce sadık takipçisi olan Sadr, sürekli olarak yabancı güçlerin varlığına karşı çıktı ve defalarca Irak işgaline derhal son verilmesi çağrısında bulundu.[6]

Sonuçlar

Valilik Koltuklar kazandı Toplam koltuk
Enbar- 14
Babil5 16
Bağdat12 68
Basra3 24
Zi Kar4 18
Diyala2 13
Duhok- 10
Erbil0 14
Kerbela2 10
Kerkük0 12
Meysan3 10
Müsenna2 7
Necef3 12
Ninova0 31
Kadisiye 2 11
Selahaddin0 12
Süleymaniye- 17
Vasıt3 11
Telafi edici koltuklar 1 7
Azınlık koltukları - 8
Toplam:40 325

Ayrılan gruplar

Zamanla, Sadr Hareketi içindeki çok sayıda hizip çeşitli konularda Mukteda es-Sadr ile anlaşamadı ve ayrıldı, ayrı milisler ve partileri oluşturdular:

  • Asa'ib Ehl-i Hak [7][8]
  • Ebu el-Fadl el-Abbas Kuvvetleri [7][8]
  • Ceyşül Mu'ammal [7][8]
  • Taşkil el-Hüseyin el-Ta'ir [7]
  • Kata'ib al-Tayyar al-Risali [7]
  • İslami Fazilet Partisi [7]

Suriye İç Savaşı'na katılım

Ekim 2012'de çeşitli Irak dini mezhepleri Suriye'deki çatışmaya her iki taraftan da katıldı. Irak'ın, Babil Vilayeti ve Diyala Vilayeti'ndeki Şiiler, Şam'daki önemli bir Şii mabedi olan Seyyida Zeyneb'ı koruduklarını iddia ederek Tahran'dan veya Irak'ın Şii kutsal şehri olan Necef'ten Şam'a seyahat ettiler.[9] Ebu Muhammed'e göre Sadrcı trend ile birlikte, yakın zamanda Şam'daki bir türbeyi tartışmak için Sadrcıların liderliğinden bir davet aldığını söyledi.[9] Üst düzey bir Sadrcı yetkili ve eski bir parlamento üyesi, Necef'ten gelen otobüs konvoylarının, hacılık bahanesiyle Şam'a silah ve savaşçı taşıdığını söyledi.[9] Hacılardan bazıları İran'ın seçkin İslam Devrim Muhafızları Ordusu üyesiydi.[9]

Ancak daha sonra 2017'de Suriye'deki Han Şeyhun kimyasal saldırısının ardından Mukteda es-Sadr, Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad'ı görevden istifaya çağırdı.[10][11]

Kaynakça

  1. ^ "Iraqi Communists and Shia Sadrists unite to tackle corruption and sectarianism". Middle East Eye. 28 Şubat 2018. 16 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  2. ^ "Iraqi leaders vow to move ahead after dozens quit parliament". The Independent (İngilizce). 13 Haziran 2022. 13 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2022. 
  3. ^ "Final Provincial Election Results". 12 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015. 
  4. ^ Preliminary Results Governorate Elections 26 Mart 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "MUSINGS ON IRAQ". 8 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2015. 
  6. ^ "Iraqi Shia Leader Calls for US Withdrawal From Iraq". 17 Kasım 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  7. ^ a b c d e f "Hashd Brigade Numbers Index". 31 Ekim 2017. 1 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2018. 
  8. ^ a b c "Jaysh al-Mu'ammal". Jihad Intel. 2 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ağustos 2018. 
  9. ^ a b c d GHAZI, YASIR (28 Ekim 2012). "Iraqi Sects Join Battle in Syria On Both Sides". New York Times. s. A1. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İslami Davet Partisi</span> Irakta bir siyasi parti

İslami Davet Partisi veya İslami Çağrı Partisi, Irak'taki siyasi partilerden biridir. Irak Yüksek İslam Konseyi ile birlikte Şii Birleşik Irak İttifakı'nın iki ana partisidir. Ocak 2005 Irak seçimlerinde ve daha uzun vadeli Aralık 2005 seçimlerinde mecliste çok sayıda sandalye kazandı. Parti, İran-Irak Savaşı sırasında ve İran Devrimi'nde Ayetullah Ruhullah Humeyni'yi destekledi. Hala İran ile olan ideolojik farklılıklara rağmen Tahran'dan mali destek almaktadır.

Irak İslam Yüksek Konseyi veya eski adıyla Irak İslam Devrim Yüksek Konseyi Irak'ta faaliyet gösteren siyasi bir parti. Geleneksek destekçileri Şii görüşüne sahip çıkanlardır. Konseyin lideri 2003 yılı Ağustos ayında suikast sonucu öldürülene dek Ayetullah Muhammed Bekir el-Hakim'di. Ondan sonra kardeşi Abdül Aziz el-Hakim, onun ölümünden sonra ise Abdül Aziz el-Hakim'in oğlu Ammar el-Hakim konsey liderliğinde geçmiştir. Parti 2010 Irak parlamento seçimlerine dek Irak'taki en büyük ve etkili siyasi parti olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mukteda es-Sadr</span> Iraklı siyasetçi

Mukteda es-Sadr, Iraklı dini lider ve siyasetçidir. Irak'ta politik ve toplumsal gelişmelere yön vermiş, Şii mezhebine mensup Sadr ailesinin mevcut lideridir.

Mehdi Ordusu, Irak'ta Şii lider Mukteda es-Sadr tarafından kurulmuş direniş örgütü. Haziran 2003'te kurulmuş olup hâlâ etkinliğini sürdürmekte ve yaklaşık olarak 60.000 militanı bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Sistani</span>

Ali Sistani ya da dinî adıyla Büyük Ayetullah Seyyid Ali el-Hüseyni el-Sistani (Arapça: السيد علي الحسيني السيستاني, Farsça:سید علی حسینی سیستانی), Irak'ta yaşayan en önemli Şii dini liderdir.

<span class="mw-page-title-main">Irak Temsilciler Meclisi</span> Irakın yasama organı

Temsilciler Meclisi, genellikle basitçe Parlamento olarak anılır, Irak Cumhuriyeti'nin tek meclisli yasama organıdır. 2020 itibarıyla 329 sandalyeden oluşuyor ve Bağdat'ta Yeşil Bölge'de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bakır el-Hekim</span>

Büyük Ayetullah Muhammed Bakır El-Hekim Iraklı Taklit Mercii'dir. 1939'de Irak'ın Necef şehrinde dünyaya geldi. Irak İslam Devrimi Yüksek Konseyi'nin başkanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Musa es-Sadr</span>

Musa es-Sadr din adamı ve siyasetçidir. İran'ın Kum şehrinde Lübnanlı Şii El-Sadr ailesinin bir ferdi olarak dünyaya geldi. Babası Sadruddin Sadr ona Musa ismini verdi. Musa Sadr çocukluk ve gençlik yıllarını bu mahallede geçirdi. Dini eğitim ve akademik eğitimini tamamladıktan sonra siyasi hareketlerin içinde ve başında yer aldı. Lübnan İç Savaşında Emel ordusunun komutanlarındandı. Hayatta olup olmadığı bilinmemektedir.

Kasım 2006 Medine es-Sadr saldırıları, 23 Kasım 2006'da, Irak'ın başkenti Bağdat'ta, Şii nüfusun yoğun olarak yaşadığı Medine es-Sadr semtinde gerçekleştirilen altı bombalı araç ve iki havan saldırısı. Irak İslam Devleti militanlarınca düzenlendiği belirtilen saldırılarda en az 215 kişi öldü, 250'den fazla kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Irak İslam Devleti</span> silahlı cihatçı Selefi örgüt (2006-2013)

Irak İslam Devleti, el-Kaide'ye bağlı olarak Irak'ta faaliyet gösteren silahlı cihatçı Selefi örgüttür.

<span class="mw-page-title-main">Irak başbakanı</span> Irakın hükûmet başkanı

Irak başbakanı, Irak hükûmetinin başıdır. Irak Anayasası'nın koyduğu hükümler gereğince; Irak vatandaşı olan Şii Müslümanların arasından seçilir. Mevcut başbakan, 27 Ekim 2022 tarihinden beri Muhammed Şiya es-Sudani'dir.

Haşdi Şabi Türkçe adıyla Halk Seferberlik Güçleri çoğunlukla Şiilerden oluşan, Sünni, Hristiyan ve Yezîdîleri de içeren yaklaşık 40 farklı gruptan oluşan, Irak hükûmetinin de desteklediği ortak politik cepheyi barındıran örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Ebu Azrail</span>

Eyyüb Falih Hasan el-Rubayi, takma adıyla Ebu Azrail, Irak'ta Irak ve Şam İslam Devleti ile savaşan Haşdi Şabi'ye bağlı Şii milis grubu olan Kataib el-İmam Ali'nin bir komutanıdır. Irak'ta sosyal medyada büyük bir takipçi kitlesi kazanarak Şii Iraklılar arasında IŞİD'e karşı direnişin ortak bir simgesi haline geldi. Ebu Azrail, ABD tarafından yönetilen Irak işgali sırasında ABD'ye karşı savaşan Mukteda es-Sadr'ın Mehdi Ordusu'nda eski bir milis kuvveti üyesiydi.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Bâkır es-Sadr</span>

Muhammed Bakır es-Sadr din adamı, şii taklit mercii ve Iraklı siyasetçi. Lakabı ise beşinci şehiddir. Irak'ın en etkili dini ve politik figürlerinden birisidir. Mukteda es-Sadr onun damadıdır.

<span class="mw-page-title-main">Irak'ta turizm</span>

Irak'taki turizm, Batı Asya ülkesi Irak'taki turizmi ifade eder. Başkent Bağdat, Kahire'den sonra Arap dünyasının en büyük ikinci şehridir. Irak'ın Şii İslamı ile ilgili birçok İslami hac yeri bulunmaktadır. Irak, ekoturizm için potansiyel bir yer olarak görülüyor. Erbil, 2014 yılında Arap Turizm Komitesi tarafından "Arap Turizm Sermayesi" seçildi. Oysa Kerbela ve Necef kentleri, ülkedeki dini alanların konumu nedeniyle Irak'taki en popüler turistik yerlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Ensaru'l İslam</span> Irak merkezli olan cihatçı Selefi silahlı örgütt

Kürdistan'da Ensaru'l İslam, veya Ensaru'l İslam veya Kürt Talibanı Irak merkezli, Suriye ve Irak'ta faaliyet gösteren Kürt cihatçı Selefi ve silahlı bir örgüttür. Şeriat kanunlarına göre bir İslam devleti kurmak, Kürtleri korumak ve haklarını elde etmek ve korumak için kuruldular. Ebu Abdullah eş-Şafii'nin liderliğini yaptığı Cundu'l Şam ile Kürdistan İslami Hareketi'nden ayrılan Fatih Krekar liderliğindeki bir grup tarafından Krekar'ın liderliğinde Eylül 2001'de, Irak Kürdistanı'nda yer alan Hemrin Dağları'nda kuruldu. 2003 Irak askerî müdahalesi sırasında, koalisyon güçleri ile Peşmerge'ye karşı savaştı. Koalisyon güçlerinin çekilmesinin ardından da Irak ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi hükûmetleriyle savaşmaya devam etti. 29 Ağustos 2014'te, örgütün 50 lideri ve üyesi tarafından yapılan açıklamayla örgütün feshedilerek Irak ve Şam İslam Devleti'ne tâbi olduğu ifade edildi. Ancak örgüt içindeki görece daha küçük bir grup, bu birleşmeyi kabul etmeyerek Ensaru'l İslam'ın bağımsız olarak faaliyetlerini sürdüreceğini bilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Fetih İttifakı</span> Irakta bir siyasi ittifak

Fetih İttifakı, Irak'ta 2018 genel seçimlerine katılmak için kurulan siyasi bir koalisyondur. Ana bileşenler, 2014'ten 2017'ye kadar IŞİD'i yenmek için Irak Ordusu ile birlikte savaşan Iraklı Şii Müslümanlardan oluşan ve devlet destekli bir şemsiye örgüt olan Halk Seferberlik Güçleri'nde yer alan gruplardır. İttifak, Bedir Örgütü lideri Hadi el-Emiri tarafından yönetiliyor.

2022 Irak parlamentosu saldırısı, 27 Temmuz 2022'de Iraklı Şii din adamı Mukteda es-Sadr'ı destekleyen yüzlerce Iraklı gösterici, Irak'ın başkenti Bağdat'taki Yeşil Bölge'de bulunan Irak Temsilciler Meclisi binasını bastı. Sadrcılar tarafından, "Aşure Devrimi"(Arapça: ثورة محرم الحرام) veya "Muharrem Devrimi" olarak bilinen fırtına Sadr hareketine karşı çıkan Şii güçlerin, Muhammed Şia' Al Sudani'nin Irak başbakanlığı görevine aday gösterilmesiyle ilgili haberler sızdırıldıktan sonra ardından sızdırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Şiya es-Sudani</span> Iraklı siyasetçi

Muhammed Şiya Sabbar es-Sudani 27 Ekim 2022'den beri Irak başbakanı olarak görev yapan Iraklı bir siyasetçidir. Başbakanlık görevinden önce sanayi ve madenler bakanı, çalışma ve sosyal işler bakanı, ticaret bakanı vekili, maliye bakanı vekili, göç ve yerinden rdilenler bakanı vekili, tarım bakanı vekili ve insan hakları bakanı olarak çeşitli bakanlık görevlerinde bulunmuştur. 2009-2010 yıllarında Meysan valisi olarak görev yapmıştır.

Hem Sünniler hem de Şiiler, İslam'ın en kutsal üç mekanının sırasıyla Mekke'deki Mescid-i Haram ; Medine'deki Mescid-i Nebevi; ve Kudüs'teki Mescid-i Aksa olduğu konusunda içtihat birliğindedirler.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.