İçeriğe atla

Sadettin Dilbilgen

Sadettin Dilbilgen'in Şinasi Revi tarafından çizilmiş karakalem portresi.

Sadettin Dilbilgen, Makedonya doğumlu İzmirli filatelist, Atatürk'ün çocukluk arkadaşı.

Çocukluğu ve gençliği

Manastır yakınındaki Markova Sušica'da ailesinin sahip olduğu büyük çiftlikte doğdu. Mustafa Kemal de gençlik yıllarında bu çiftlikte bulunmuş, Sadettin Dilbilgen'in eşraftan olan ailesini de tanımıştı[1]

Gençliğinde Fransa'da 16 yıl kaldı ve Fransızca ve Slav dilleri üzerinde eğitim gördü. Türk Kurtuluş Savaşı sonrasında aile bireylerinin neredeyse tamamı vefat ettiği ve Markova Sušica çiftliği dağıldığı için İzmir'e yerleşti.

Dilbilgen'in Çankaya'da Atatürk'ü ziyareti

Sadettin Dilbilgen ortak tanıdıkları Naci Paşa aracılığıyla bir gün Ankara'ya giderek Atatürk'ün huzuruna çıktı. Ancak Çankaya Köşkü'nün merdivenlerinde çocukluk arkadaşını karşılamaya gelmiş Atatürk'ü gördüğü anda düşüp bayıldı. Yardımına Atatürk bizzat koştu ve sakat hemşehrisinin koluna girerek onu yerden kaldırdı. Hemşehrileri ile konuşurken tercih ettiği Rumeli şivesiyle,

"N'uldu sana be çucuğum?" diye sordu. Sadettin Dilbilgen'in hayatındaki en heyecanlı cevabı,
"Güneş beni büyüledi Paşam" oldu.

İzmir yılları

Buca'da Fransızca öğretmenliği ve sonradan ayrıca rehberlik yaptı. Hobi faaliyeti olarak başladığı pul koleksiyonculuğu alanında zamanla Türkiye'deki sayılı bilgi kaynaklarından biri oldu ve oluşturduğu zengin koleksiyonu gelir kaynağı olarak da kullandı.[2] İsviçre'de Cenevre şehrinde çıkan bir uluslararası filateli dergisinde yazıları yayınlandı.

Küçük yaşta geçirdiği bir felç olayı nedeniyle bir eli ve bir ayağı hayatının sonuna kadar sakat kalmıştı. Sakatlık yüzünün bir kısmında da kendini göstermişti. Bastona mahkûm kalmış olmakla birlikte kentinin aydın çevreleri içinde faal bir sosyal hayat sürme iradesini göstermişti. Uluslararası filateli çevrelerinde kazandığı itibardan dolayı Vatikan'ın verdiği özel bir izinle ve sakatlığının da etkisiyle uzun süre İzmir'de bir kilisede kaldı. Kalp yetmezliğinden öldü.

Sadettin Dilbilgen ve Kraliçe II. Elisabeth

Şeref Üsküp'ün aktardığına göre, filatelistlerin en büyük zevklerinden biri olan aralarında "change" (pul değiştokuşu) yapmaya olağan şartlarda kapalı olan Büyük Britanya Kraliçesi II. Elizabeth'in son derece nadir (belki de tek) bir pul "change"ini yaptığı kişidir. Kendisine gönderdiği bir pula karşılık Kraliçe de Sadettin Dilbilgen'e bir pul göndermiş, operasyon Birleşik Krallık İzmir Konsolusluğu aracılığı ile gerçekleşti.

“ Ben o yıllarda Ticaret Gazetesi'nde çalışıyordum. "Konyalı" diye çağırdığımız kahveci, yukarı kata çay getirdiğinde bize, "Sadettin Bey'e yabancı milletten birileri geldi, hepeyi konuşup kahve içtiler. Sadettin Bey onları uğurlamak için otomobillerine kadar gitti. Otomobilin kapısını resmi kıyafetli bir şoför açtı..." Bu malumatı alınca merakla gazetenin giriş merdiveninin sahanlığına bakan odasına inip kendisine durumu sordum. Bana verdiği malumatta: Gelenlerin İngiltere İzmir Konsolosu olduğunu, Kraliçe Hazretleri'nin, gönderdiği bir pula karşılık kendilerinden istediği pulu konsolos vasıtası ile elden gönderdiğini, büyük bir sevinç içinde söyledi. (Şinasi Revi'nin "İzmir'de 55 yıl" kitabında Sadettin Dilbilgen ile Kraliçe II. Elisabeth'in pul değiştokuşunu anlatışı.„

Ayrıca bakınız

Dipnotlar

  1. ^ Bu çiftlik Elveda Rumeli dizisinin çekimlerinin yapıldığı mekanlardan biridir. Bkz: Esra Cengiz (27 Ocak 2008). "Röportaj:Erdal Özyağcılar - Dizi başlayınca Üsküp'te sokaklar boşalıyor". Star Gazetesi. []
  2. ^ Dilbilgen, İzmir Ticaret Gazetesi sahibi Süha Sükuti Tükel'in himayesinde, gazete binası girişinde, kahve ocağının bardak sürahi damacanalarının berisindeki ilginç bir mekanda senelerce "pulculuk" yaptı. Şinasi Revi (1993). İzmir'de 55 yıl. Tükelmat. 
Wikimedia Commons'ta Sadettin Dilbilgen ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

Kaynakça

  • Şeref Üsküp (1992). Ege'de ilginç olaylar. Hür Efe Gazete ve Matbaası. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk</span> Türkiye Cumhuriyetinin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanı

Mustafa Kemal Atatürk, Türk mareşal, devlet adamı, yazar, Türk Kurtuluş Savaşı'nın başkomutanı, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu ve ilk cumhurbaşkanıdır. Türkiye'yi laik, sanayileşen bir ulusa dönüştüren kapsamlı ilerici reformlar üstlenmiştir. İdeolojik olarak sekülarist ve milliyetçi politikaları ve sosyo-politik teorileri Kemalizm olarak tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anıtkabir</span> Türkiyenin kurucusu Atatürkün Ankaradaki anıt mezarı

Anıtkabir, Ankara'nın Çankaya ilçesinde yer alan ve Mustafa Kemal Atatürk'ün anıt mezarını içeren komplekstir. Emin Onat ile Orhan Arda'nın tasarımı olan Anıtkabir'in 1944'te başlanan inşası 1953'te tamamlanmıştır. Anıt mezar binası başta olmak üzere çeşitli yapı ve anıtların yanı sıra Barış Parkı olarak adlandırılan ağaçlık alandan oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Yahya Kemal Beyatlı</span> Türk yazar ve siyasetçi

Yahya Kemal Beyatlı, doğum adıyla Ahmed Agâh, Türk şair, mütefekkir, yazar, siyasetçi ve diplomattır.

<span class="mw-page-title-main">Necip Fazıl Kısakürek</span> Türk yazar, İslamcı ideolog ve komplo teorisyeni

Ahmet Necip Kısakürek, Türk şair, romancı, oyun yazarı, İslamcı ideolog ve komplo teorisyeni.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Gürsel</span> 4. Türkiye cumhurbaşkanı (1961–1966)

Cemal Gürsel, Türk asker ve devlet adamı. 27 Mayıs Darbesi sonrası oluşturulan Millî Birlik Komitesi başkanı ve Türkiye Cumhuriyeti'nin dördüncü cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Adnan Saygun</span> Türk Beşleri arasındaki klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikolog

Ahmed Adnan Saygun, Türk Beşleri arasında yer alan Klasik müzik bestecisi, müzik eğitimcisi ve etnomüzikologdur.

<span class="mw-page-title-main">V. Mehmed</span> 35. Osmanlı padişahı (1909–1918)

V. Mehmed ya da Mehmed Reşad, Osmanlı İmparatorluğu'nun 35. padişahı ve 114. İslam halifesi.

<span class="mw-page-title-main">Zübeyde Hanım</span> Mustafa Kemal Atatürkün annesi (1857–1923)

Zübeyde Hanım, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurucusu Mustafa Kemal Atatürk'ün annesi.

<span class="mw-page-title-main">Orhan Gazi</span> 2. Osmanlı padişahı (1324–1362)

Orhan Gazi veya Orhan Bey, Osmanlı İmparatorluğu'nun ikinci padişahıdır. 1324 ile 1362 yılları arasında hüküm sürmüştür. Babası Osman Gazi'den 16.000 km² olarak aldığı beyliği, oğlu I. Murad'a 95.000 km² ila 100.000 km² arsa bıraktığı biliniyor.

<span class="mw-page-title-main">Zekeriya Sertel</span> Türk gazeteci ve yayıncı (1890-1980)

Mehmet Zekeriya Sertel, Türk gazeteci ve yayıncı.

<span class="mw-page-title-main">Falih Rıfkı Atay</span> Türk gazeteci ve yazar

Falih Rıfkı Atay, İstiklâl Madalyası sahibi Türk yazar, gazeteci ve milletvekili.

<span class="mw-page-title-main">Doktor Nâzım</span> Türk doktor, siyasetçi ve bürokrat

Doktor Nâzım veya Selanikli Mehmed Nazım Bey, Türk siyasetçi, hekim, 22 Temmuz 1918-8 Ekim 1918 arası Maârif Nazırı ve 1915-16 dönemi Fenerbahçe SK fahri başkanı. İttihat Terakki Cemiyeti'nin kurucu liderlerinden ve Jön Türk Devrimi'nin öncü isimlerindendir. Askeri Tıbbiye'de okuduğu dönemlerde, daha sonrasında Osmanlı İmparatorluğu'nun bir dönemine hükmedecek İttihat Terakki Fırkası'nın ve Teşkîlât-ı Mahsûsa'nın kurulmasında, örgütlendirilmesinde ve Osmanlı toplumunda büyük bir dönüşüm sağlayan meşrutiyetin yeniden ilanında oldukça önemli rol almış birkaç yöneticisi arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Çelebi (emir)</span> 1402-1411 arası Edirne’de sultanlığını ilan etmiş Osmanlı şehzadesi

Süleyman Çelebi ya da diğer adı ile Emîr Süleyman, Osmanlı şehzadesi. 1396-1402 yılları arasında Timur tarafından Sarıhan Valisi olarak atanmıştır. Fetret Devri'nde 1402-1411 yılları arasında Edirne'de Sultanlığını ilan edip padişahlık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cemal Göktan</span> Türk bürokrat

Cemal Göktan, Türk bürokrattır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü ve devlet cenaze töreni</span> 1938 yılında Türkiye cumhurbaşkanının ölümü

Mustafa Kemal Atatürk'ün ölümü, kendisinin sağlığının 1937 yılından itibaren bozulmaya başlamasına müteakiben 10 Kasım 1938'de gerçekleşti. Ölümünün ardından, 21 Kasım 1938'de geçici olarak Ankara Etnografya Müzesi'ne konulan naaşı, 10 Kasım 1953'te kendisi için inşa edilmiş anıt mezar olan Anıtkabir'e nakledildi.

Ali Nusret Pulhan, Türk filatelist ve matbaacıdır.

<span class="mw-page-title-main">Altay SK</span> Türk spor kulübü

Altay Spor Kulübü, 16 Ocak 1914'te İzmir'de Altay İdman Yurdu adıyla kurulan bir spor kulübüdür. Altay Spor Kulübü, Türk futbol tarihinde ilk deplasman yapan takımdır. Türkiye Kupası'nı kazanan ikinci, Anadolu'dan ise ilk takım olarak tarihe geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Şevket Dağdeviren</span>

Mustafa Şevket Dağdeviren, Türk siyasetçi.

Markova Sušica Kuzey Makedonya'da Üsküp yakınlarında bulunan bir köy. Filatelist Sadettin Dilbilgen'in çocukluğunu geçirdiği bu köyde günümüzde hala aktif olan Orta Çağ sonlarında inşa edilmiş freskleriyle ünlü Marko Manastırı da bulunur.

Mualla Gökçay, Türk ses sanatçısı ve Klasik Türk müziği yorumcusu. Safiye Ayla, Müzeyyen Senar, Hamiyet Yüceses ve Perihan Altındağ gibi sanatçıların çağdaşıdır. Atatürk'ün huzurunda musiki meclislerine katıldı. Istanbul ve Ankara Radyoları'nda görev yaptı. Sahne programları gerçekleştirdi. Taş plaklar ve 45'likler doldurdu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.