İçeriğe atla

Sadberk Hanım Müzesi

Koordinatlar: 41°09′47″K 29°02′52″D / 41.16306°K 29.04778°D / 41.16306; 29.04778
Sadberk Hanım Müzesi
Harita
Açılış14 Ekim 1980
KonumSarıyer, İstanbul
Koordinatlar41°09′47″K 29°02′52″D / 41.16306°K 29.04778°D / 41.16306; 29.04778
TürArkeoloji
Koleksiyon(lar)Osmanlı dönemi kadın kıyafetleri, 15.-17. yüzyıl İznik çini ve seramikleri, Anadolu uygarlıklarına ait arkeolojik eserler
Toplu ulaşım40, 40B, 41, 41C, 25, 25A, 25E, 25G, 25S1, 25Y, 150, 151, 152, 153, 154
Otopark?Yok
Resmî sitehttps://www.sadberkhanimmuzesi.org.tr/tr
Vehbi Koç Vakfı bünyesindeki diğer müzeler

Sadberk Hanım Müzesi, Sarıyer, İstanbul'un Sarıyer ilçesindeki Büyükdere semtinde bir müzedir.[1]

Koleksiyoner Sadberk Koç'un kişisel koleksiyonunu sergilemek üzere Vehbi Koç Vakfı bünyesinde oluşturulan bir fonla 1974 yılında kuruldu. Türkiye'nin ilk özel müzesidir.

Müzede sergilenen başlıca eserler; MÖ 6. binyıl ile Bizans dönemi sonlarına kadar Anadolu’da yaşamış uygarlıklara ait arkeolojik eser koleksiyonu, İslam eserleri, Osmanlı dönemi kıyafetleri, 15.-17. yüzyıl İznik çini ve seramikleri koleksiyonudur.

Tarihçe

Sadberk Hanım Müzesi, Vehbi Koç Vakfı tarafından kuruldu ve Büyükdere'deki restore edilen Azeryan Yalısı'nda 14 Ekim 1980 tarihinde ziyarete açıldı. Müze, vakfın kurucusu Vehbi Koç'un eşi koleksiyoner Sadberk Koç'un 3500 eserden oluşan geleneksel el işleri koleksiyonunu korumak ve sergilemek üzere kuruldu.

Gençlik yıllarından itibaren eser biriktiren Sadberk Hanım, topladığı eserlerin bir müzede sergilenmesi için yaşarken emek harcamıştı. Müze kurma arzusu ölümünden yedi yıl sonra ailesi tarafından gerçekleştirilebildi.[2]

Müzenin kuruluşu öncesinde Kültür ve Turizm Bakanlığı yetkilileri ile Koç ailesi özel kişilerin de müze kurabilmesine olanak sağlayan yasanın çıkarılması için bir çalışma yürüttü ve böylece bir özel müze yönetmeliği hazırlandı.[3]

1983 yılında Hüseyin Kocabaş'ın sikke ve arkeolojik eserler koleksiyonunun satın alınması ile müze küçük bir arkeoloji müzesi haline geldi. Azeryan Yalısı'nın yanındaki bina restore edilerek "Sevgi Gönül Binası" adıyla müzeye katıldı ve arkeolojik eser koleksiyonu Sevgi Gönül Binası'nda sergilenmeye başladı.[4] Müze, bu restorasyon süreci nedeniyle 1988 yılında "Koruma" kategorisinde Europa Nostra ödülüne değer görüldü.[5]

Müzenin koleksiyonları hibeler ve satın alma yoluyla sürekli genişledi ve eser sayısı 20bine ulaştı. "Çok geniş bir sahadaki zengin koleksiyonlarıyla ve sahip olduğu restorasyon ve konservasyon atölyesiyle gerçekleştirdiği çağdaş müzecilik uygulamaları" sebebiyle 2023 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın Özel Ödülü'ne layık görüldü.[6]

Müze binaları

Müze koleksiyonu 19. yüzyıldan kalma bir ahşap yalı olan Azeryan Yalısı ile ek Sevgi Gönül Binası adlı ek hizmet binasında sergilenir.

Azeryan Yalısı, yerel Avrupa mimarisinden esinlenilerek yapılmış üç katlı ve ahşap çatı katlı bir binadır. Yığma temel üzerine ahşap ve torna-sıvadan inşa edilen yapı, varlıklı bir Sivas Ermenisi Katolik aile olan Azaryan ailesine aitti. Yalıyı, 1950 yılında Koç ailesi satın aldıı ve 1978 yılında kadar yazlık olarak kullandı.

1978-1980 yılları arasında Yalı, mimar Sedat Hakkı Eldem tarafından hazırlanan bir restorasyon projesine göre müzeye dönüştürüldü. Müze 14 Ekim 1980'de sergilenen Sadberk Koç koleksiyonuyla ziyarete açıldı.

Azeryan Yalısı yanındaki ahşap yalı, 1988 yılında İbrahim Yalçın tarafından hazırlanan projeye göre restore edilerek "Sevgi Gönül Binası" adıyla müze alanına katıldı. Yeni bina 24 Ekim 1988’de hizmete açıldı.

Koleksiyon

Sadberk Hanım'ın hayatı boyunca topladığı geleneksel el işlerinden oluşan ilk koleksiyonla açılan müze, başlangıçta değerli taşlarla bezenmiş süs eşyaları ve 16. ve 18. yüzyıllara ait giysi ve kumaşlar gibi etnografik eserlerle genişlemiştir.

1983 yılında, ünlü koleksiyoner Hüseyin Kocabaş'ın koleksiyonunun da alınmasıyla, küçük bir arkeoloji müzesi haline geldi. George Washington Üniversitesi bünyesindeki Tekstil Müzesi'nde bulunan Murat Megalli koleksiyonuna ait, 18. yy. ile 20. yy. başına tarihlenen 69 adet Anadolu kilim ve dokuma örneği 2017 yılında koleksiyona katıldı.[7] Müze koleksiyonundaki eser sayısı zamanla yirmi bine ulaştı.

Anadolu’da yaşamış uygarlıklara ait takı, heykel, tablet, cam, stel ve sikke gibi arkeolojik eserler Sevgi Gönül Binası'nda sergilenmektedir.

Osmanlı ağırlıklı İslâm eserleri, Osmanlı dönemi dokumaları, kıyafetleri ve işlemeleri ise Azaryan Yalısı'nda sergilenir.[8] Koleksiyon, özellikle 15.-17. yüzyıl dönemine ait İznik çinileri ve seramikleri, Osmanlı dönemine ait kadın kıyafetleri ve işleme koleksiyonu açısından zengindir. Kadın kıyafetlerinin yanı sıra 16.-20. yüzyıl Osmanlı dönemine ait pabuç, çanta, şapka, yelpaze gibi tamamlayıcı eşyalar da koleksiyonda yer alır.

Müzenin bünyesindeki İhtisas Kütüphanesi yaklaşık 8.700 adet basılı ve 640 adet yazma eser içerir.[7]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Sadberk Hanım Müzesi 40 yaşında". Cumhuriyet. 8 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2021. 
  2. ^ Nalan, Ebru. "Türkiye'nin İlk Özel Müzesi: Sadberk Hanım Müzesi 40 Yaşında". arttv.com.tr (İngilizce). 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  3. ^ "SanatMekan - Sadberk Hanım Müzesi". SanatMekan Youtube Kanalı. 6 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Sadberk Hanm Müzesi". www.vkv.org.tr. 28 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  5. ^ "Ödüller". Europa Nostra. 23 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  6. ^ "KÜLTÜR VE TURİZM BAKANLIĞI ÖZEL ÖDÜLLERİ'NİN SAHİPLERİ BELLİ OLDU". basin.ktb.gov.tr. 17 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  7. ^ a b "Sadberk Hanım Müzesi - VKV". ansiklopedi.vkv.org.tr. 3 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Çengelhan Rahmi M. Koç Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan bir sanayi ve ulaşım müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Picasso Müzesi (Paris)</span> Pariste sanat müzesi

Picasso Müzesi, Paris’te, üç binden fazla Picasso eseri ile Picasso’ya ait sanat koleksiyonunun sergilendiği, 1985’ten bu yana hizmet vermekte olan müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Müze</span> kazılarda bulunan yapıtların, eski devirlerden kalan antikaların, sanata ve bilime ilişkin nesnelerin, sanat ve bilim yapıtlarının, budunbilimsel vb. nesnelerin bir arada ya da ayrı ayrı sergilendiği, saklandığı, korunduğu yapı

Müze, somut ve somut olmayan kültürel mirası araştıran, ilgili nesneleri toplayan, muhafaza edip sergileyen kurumlar ve sergileme mekanlarıdır.

Kars Müzesi 1959 yılında kurulmuştur ancak bugünkü hizmet binasına 1980 yılında taşınmıştır. Bu müze Kars'ın en büyük müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çorum Müzesi</span>

Çorum Müzesi, Çorum il merkezinde bulunan bir arkeoloji ve etnografya müzesidir. Müzede Alacahöyük, Boğazköy, Hattuşaş, Pazarlı ve Kuşsaray gibi arkeolojik kazı merkezlerinden çıkarılan buluntular sergilenmektedir. Çorum Müzesi ilk olarak 13 Ekim 1968 tarihinde, günümüzde kullanılmayan ilk binasında hizmete girmiştir. 1968 yılından itibaren 33 yıl hizmet veren müze binası, arkeolojik kazılardan elde edilen eserlerin yoğunluğu nedeniyle ihtiyaca cevap veremez duruma gelmiştir. Bunun üzerine yapımı 1908 yılında başlayıp 1914 yılında tamamlanan ve yapıldığı günden itibaren hastane, Ziraat Mektebi, Makine Meslek Yüksek Okulu olarak hizmet veren bina, Çorum Müzesi'nin yeni binası olarak kullanılmak üzere 1986 yılında tahsis edilmiştir. 1988 yılında yangın geçiren bina, 1989 yılında müze olarak kullanılmak üzere restore edilmeye başlanmıştır. Restorasyon çalışmalarının tamamlanması ile Çorum Müzesi; 11.03.2003 tarihinde, bu tarihî binada ziyarete açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Rahmi M. Koç Müzesi</span> Müze

Rahmi M. Koç Müzesi, İstanbul'un Hasköy semtinde, Haliç kıyısında bir sanayi müzesidir. 1994 yılında iş insanı Rahmi Koç'un desteği ile açılmış müze, Türkiye'de sanayi, ulaşım, endüstri ve iletişim tarihine adanmış ilk önemli müzedir.

Sadberk Koç, Koç Holding'in kurucusu Vehbi Koç'un eşiydi.

<span class="mw-page-title-main">Sevgi Gönül</span>

Daime Sevgi Gönül, Türk iş insanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Pera Müzesi</span> İstanbulda bir sanat müzesi

Pera Müzesi, İstanbul'un Tepebaşı semtinde bulunan özel bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Resim ve Heykel Müzesi</span>

İstanbul Resim ve Heykel Müzesi (İRHM), 20 Eylül 1937’de Türkiye’nin ilk Güzel Sanatlar müzesi olarak Dolmabahçe Sarayı’nın Veliaht Dairesi’nde hizmete giren, günümüzde Tophane'deki Antropo No:5'te hizmet veren sanat müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Arkeoloji müzesi</span>

Arkeoloji müzesi, arkeolojik yöntemlerle ortaya çıkarılan tarihî yapıtların sergilendiği müze türü. Arkeoloji müzelerinde sergilenen eşya çoğunluklar kap, çömlek, testi gibi pişmiş toprak malzemeler, tunç ve çeşitli madenlerden elde edilen eşyadan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Resim ve Heykel Müzesi</span> Ankaradaki sanat müzesi

Ankara Resim ve Heykel Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinin Ulus semtinde, Namazgâh tepesinde bulunan sanat müzesi ve kültür merkezi.

<span class="mw-page-title-main">Afyonkarahisar Müzesi</span>

Afyonkarahisar Müzesi; Afyonkarahisar'da bulunan 1933 yılında hizmete girmiş arkeoloji müzesi.

<span class="mw-page-title-main">Tokat Müzesi</span>

Tokat Müzesi; Tokat'ta kurulu, 2007 yılı itibarıyla 36253 eser sergilenen bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Müzesi</span>

Amerika Müzesi, İspanya'nın başkenti Madrid'de bulunan kamuya açık müzedir. Müze Kolomb öncesi Amerika dönemine ait arkeolojik, sanatsal ve antropolojik eserlerin sergilendiği bir müzedir. 1941 yılında kurulmuştur ve Avenida los Reyes Católicos üzerinde 6 numaradadır.

<span class="mw-page-title-main">Letonya Ulusal Sanat Müzesi</span>

Letonya Ulusal Sanat Müzesi, 1869 yılında Riga'da kurulan sanat müzesi. Letonya'nın en zengin güzel sanatlar koleksiyonuna ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi</span> Ankaradaki bir müze

Erimtan Arkeoloji ve Sanat Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde bulunan özel bir arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gökyay Vakfı Satranç Müzesi</span> Ankaradaki bir satranç müzesi

Gökyay Vakfı Satranç Müzesi, Ankara'nın Altındağ ilçesinde 2015 yılında açılmış tematik bir müzedir.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Arkeoloji Müzesi</span> Diyarbakırdaki arkeoloji müzesi

Diyarbakır Arkeoloji Müzesi, Diyarbakır'da 1934 yılında hizmete girmiş arkeoloji müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Karaman Müzesi</span>

Karaman Müzesi, Karaman ilinde, Hatuniye Medresesi'nin arkasında kalan ve tarihteki pek çok döneme ait eserlerin sergilendiği müzedir.