İçeriğe atla

Sadık Şerefkendi

Sadık Şerefkendi
سادق شەڕەفکەندی
Sadık Şerefkendi'nin mezarı
Doğum11 Ocak 1938 (86 yaşında)
Bukan, Batı Azerbaycan Eyaleti, İran
Ölüm17 Eylül 1992 (54 yaşında)
Berlin, Almanya
Ölüm sebebiSuikast
Defin yeriPère Lachaise Mezarlığı, Paris, Fransa
MilliyetKürt
EğitimPierre ve Marie Curie Üniversitesi
Siyasi partiİran Kürdistan Demokrat Partisi
Çocuk(lar)3
Şerefkendi ile birlikte suikaste kurban gidenler
1- Dr. Sadık Şerefkendi
2- Fattah Abdoli
3- Hümayun Ardalan
4- Nuri Dehbokri

Sadık Şerefkendi (Kürtçe: سادق شەڕەفکەندی, Sadiq Şerefkendî), Kürt siyasetçi. İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP-İ) 1989-1991 yılları arasında liderliğini yapmıştır.

Erken dönem ve eğitim

Şerefkendi, 1 Ocak 1938'de İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nin Bukan şehrinde doğdu. İlköğretiminin iki yılını memleketi köyünde geçirdi, ardından ailesi ilk ve orta eğitimini burada tamamladığı Mahabad'a taşındı. 1959'da Tahran'da Yüksek Öğretim Enstitüsü'nde kimya diplomasını aldı.

Kariyer

Şerefkendi mezun olduktan sonra 1965'e kadar Kürt kasabaları Bukan ve Mahabad'da kimya öğretmenliği yaptı. Siyasi faaliyetleri nedeniyle Şah rejimi tarafından önce Erak'a, ardından Kerec'e nakledildi ve Tahran'daki Yüksek Öğretmen Okulu'na kimya asistanlığına atanmadan önce. 1972'de Paris VI Üniversitesi'nde okumak için Fransa'ya gitti ve 1976'da analitik kimyada.doktora derecesini aldı. 1973'te Paris'te okurken İran Kürdistanı Demokrat Partisi (KDP-İ) genel sekreteri Dr. Abdurrahman Kasımlo ile tanıştı ve partiye katıldı.1976'da Tahran'daki Yüksek Öğretmen Okulu'nda öğretmenlik yapmak üzere İran'a geri döndü. İran'a döndükten sonra, kendi ülkesinde Kasımlo'nun temsilcisi oldu. Şubat 1979'da Şah rejiminin devrilmesinden sonra görevinden istifa etti ve Ağustos ayında Ayetullah Humeyni tarafından ilan edilen “Kutsal Savaş”ın hedefi haline gelen yeniden canlanan Kürt hareketine katıldı.

Şubat 1979'da Şah rejiminin düşmesinden sonra KDPİ'nin faaliyetleri yasa dışı hale geldi. Dr. Şerefkendi, Merkez Komite yedek üyeliğine seçildi ve Parti'nin Tahran'daki yetkilisi olarak atandı. 1979 yazında daimi parti kadrolusu oldu ve 1980'de bir sonraki kongrede politbüroya katıldı. O andan itibaren, Temmuz 1989'da Dr. Kasımlo'nun İranlı elçiler tarafından Viyana'da öldürülmesine kadar, düzenli olarak yeniden seçildi ve parti yayınlarının başına getirildi. 1986 yılında KDP-İ Genel Sekreter Yardımcılığı görevini de üstlendi. Kasımlo'nun öldürülmesinden sonra, IX. Kongre'de oybirliğiyle genel sekreter seçildiği Aralık 1991'e kadar Parti liderliğini geçici olarak devraldı.

Ölümü

Mikonos restoran suikastlarının üç kurbanı Sadık Şerefkendi, Fattah Abdoli ve Homayoun Ardalan'ın Père Lachaise Mezarlığı'ndaki (Paris) mezarları.

17 Eylül 1992'de Kürt liderler Sadık Şerefkendi, Fattah Abdoli, Homayoun Ardalan ve tercümanları Nuri Dehkordi, Almanya'nın Berlin kentindeki Mikonos Yunan restoranında suikasta kurban gitti.[1] Mikonos davasında mahkemeler, Berlin'de manav olarak çalışan İran uyruklu Kazem Darabi ile Lübnanlı Abbas Rhayel'i cinayetten suçlu bularak müebbet hapis cezasına çarptırdı. Diğer iki Lübnanlı, Youssef Amin ve Mohamed Atris, cinayete yardımcı olmaktan suçlu bulundu. Mahkeme, 10 Nisan 1997 tarihli kararında, suikast emrini dini lider Ayetullah Ali Hamaney ve cumhurbaşkanı Haşimi Rafsancani'nin bilgisi dahilinde kendisi tarafından verildiğini açıkladıktan sonra İran istihbarat bakanı Hüccet el-İslam Ali Fallahian[2] hakkında uluslararası tutuklama emri çıkardı. .[3]

2004 yılında Berlin belediye başkanı Klaus Wowereit'e yazdığı bir mektupta, Mahmud Ahmedinejad (o zamanki Tahran belediye başkanı) restoranın önündeki anma levhasına İran'a hakaret olarak nitelendirerek itiraz etti.[4]

Kişisel hayat

Şerefkendi evli ve üç çocuk babasıydı. Kürtçe dışında Farsça, Arapça, Azerice ve Fransızca biliyordu..

Aynı zamanda ünlü Kürt tarihçi ve şair Abdurrahman Şerefkendi'nin (Hejar) küçük erkek kardeşiydi.

Kaynakça

  1. ^ "Hostage - 1". Yekta Uzunoglu (İngilizce). 30 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Temmuz 2018. 
  2. ^ "Israel fails to prevent Germany freeing Iranian". 1 Nisan 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 
  3. ^ Hakakian, Roya (4 Ekim 2007). "The End of the Dispensable Iranian". Der Spiegel. 20 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2009. 
  4. ^ "Germany and Iran Embroiled in Diplomatic Spat|Deutsche Welle|28 April 2004". 18 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan bayrağı</span> Kürtlerin ulusal bayrağı

Kürdistan bayrağı, Kürdistan'ı temsil eden bayrak. Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi bayrağı olarak kanunlaşmıştır. Kürtler tarafından ulusal bayrak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Barzani</span> Kürt milliyetçi lider

Molla Mustafa Barzani, Kürt lider. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurucusudur. 1946 yılından 1979'daki ölümüne kadar Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır. Bağımsız Kürt devleti görüşleriyle Kürt milliyetçiliğine önemli katkılar sunmuştur. Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Demokratik Partisi</span> Siyasi parti

Kürdistan Demokrat Partisi kısaca KDP veya PDK, 16 Ağustos 1946'da Molla Mustafa Barzani liderliğinde kurulan Kürt milliyetçi siyasi partidir. Mustafa Barzani'nin 1979'daki ölümünden günümüze partiyi, oğlu Mesud Barzani yönetmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Neçirvan Barzani</span> Iraklı Kürt siyasetçi

Neçirvan İdris Barzani, Kürt siyasetçi, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başkanı. Daha önce Mart 2006-Ağustos 2009 tarihleri arasında Kürdistan Bölgesel Yönetimi başbakanlığını yapmış ve Mart 2012 yılında tekrar bu göreve gelerek 2019'da başkanlık görevine geçene kadar sürdürmüştür. Kürdistan Üniversitesi Erbil'in kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Yurtseverler Birliği</span> Irakta bir siyasi parti

Kürdistan Yurtseverler Birliği kısaca KYB, 1975'te Irak'ta kurulan bir siyasi partidir. KYB'nin kurucuları arasında Celal Talabani vardı. Parti Kürdistan Demokrat Partisi'nden kopan ve daha sosyalist olanlar tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Kadı Muhammed</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin lideri

Kadı Muhammed, İran Kürdü lider, devlet adamı ve Mahabad Cumhuriyeti'nin kurucusudur. İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kadri Cemilpaşa</span>

Kadri Cemilpaşa ya da Kadri Cemil Paşa (Burc), Cemilpaşazade Kadri, Zınar Silopi, Kürt siyaset adamı.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">İran Kürdistanı Demokratik Partisi</span> İrandaki Kürt Siyasal Partisi

İran Kürdistanı Demokratik Partisi ya da kısaca DPK-I (Kürtçe: Partiya Demokratîk a Kurdistana Îranê, İngilizce: Democratic Party of Iranian Kurdistan, eski adı: Demokratische Partei Kurdistans-Iran, İran'da sosyal demokrat bir Kürt partisidir. Parti, 2015 yılından beri Sosyalist Enternasyonal'in tam üyesidir. Parti demokratik ve federal bir İran talep etmektedir. Parti üyelerinden bir kısmı 2006 yılında partiden ayrıldı ve partinin eski adı olan Kürdistan-İran Demokratik Partisi adı altında yeni bir parti kurdu.

<span class="mw-page-title-main">Fuad Masum</span> 7. Irak cumhurbaşkanı

Fuad Masum tam adı ile Muhammed Fuad Masum Havrami, Iraklı Kürt politikacı ve 7. Irak Cumhurbaşkanı. 24 Temmuz 2014'te Irak Temsilciler Konseyi'nde yapılan oylama sonucu 211 milletvekilinin oyunu alarak yeni Irak Cumhurbaşkanı seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'nin İran'ı işgali</span>

Birleşik Krallık ve Sovyetler Birliği'in İran'ı işgali, Pehlevi Hanedanı idaresindeki İran'ın enerji hatlarını ele geçirmek ve Pers Koridoru'nun güvenliğini sağlamak için 1941 yılında girişilen işgal hareketi.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Şerefkendi</span> Kürt dilbilimci ve şair

Abdurrahman Şerefkendi veya Hejar Kürt dilbilimci, yazar, şair ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Hacı Baba Şeyh</span> Mahabad Kürt Cumhuriyetinin başbakanı

Hacı Baba Şeyh, Mahabad Cumhuriyeti'nin tek (Serokwezîr) başbakanıdır.

İdris Barzani Kürt politikacı. Kürdistan Demokratik Partisi için sık sık diplomatik gezilerdeydi. 31 Ocak 1987'de, 43 yaşındayken geçirdiği kalp krizi nedeniyle öldü.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Kasımlı</span> Kürt politikacı

Abdurrahman Kasımlı, Kürt siyasetçi ve Kürt lider. Kasımlo, 1973-1989'a kadar İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP-İ) Genel Sekreterliğini yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Hicri</span> Kürt siyasetçi

Mustafa Hicri, Kürt siyasetçi. İran Kürdistan Demokrat Partisi'nin (KDP-İ) günümüzdeki lideridir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.