Sabriye Cemboluk
| Sabriye Cemboluk | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 1 Şubat 1948 İstanbul, Türkiye |
| Meslek | Yazar, gazeteci |
| Dil | Türkçe |
| İkamet | Karlsruhe, Almanya |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Eğitim | Bolu Öğretmen Lisesi |
| Evlilikler | Erşen Cemboluk |
Sabriye Cemboluk (d. 1 Şubat 1948, İstanbul) Türk yazar, oyun yazarı, gazeteci.
Roman ve hikâyelerinde genellikle göç konularını ele alır. Almanya'nın Kalsruhe kentinde yaşayan yazar, 2003 yılında Almanya’da ‘Luftküsse’ adlı öykü antolojisine alınan ilk Türk yazarı olmuştur.[1]
Yaşamı
1 Şubat 1948 tarihinde İstanbul’da doğdu. İlkokul dördüncü sınıfta iken ailesi ile Edirne'ye taşındılar.[2] 1960 yılından öğrenimine Bolu Öğretmen Lisesi'nde devam etmek için Edirne'den ayrıldı.
İlk hikâyesi 1963 yılında Bolu yerel gazetesinde yayınlandı. Bu yerel gazeteye sohbet yazıları ve hikâyeler yazmaya başladı. Aynı dönemde farklı dergilerin açtığı yarışmalara katıldı, Varlık Dergisi gibi dergiler öykülerine yer verdi.Cemboluk yazarlık ve gazetecilik alanında çalışmasında kendisini etkileyen kişinin Cumhuriyet kurulmadan önce takma ad kullanarak gazetelere yazılar yazan anneannesinin kızkardeşi Habibe Hanım olduğunu belirtmiştir.[1]
18 yaşında öğretmen Erşen Cemboluk ile evlendi, dört çocukları oldu. Sabriye Cemboluk, öğretmen olan eşinin görevi dolayısıyla yedi sene Siirt, Amasya, Adapazarı gibi Anadolu şehirlerinde yaşadı. İsviçre'ye giden eşinin yanına 1975 yılında gitti. Karlsruhe Başkonsololsluğu'nda memur olarak çalışmaya başlayan eşi[3] ile 1976'da Almanya’ya yerleşti; hem işçi, hem de yirmi seneden fazla serbest gazeteci olarak çalıştı. On iki yıl boyunca Milliyet Gazetesi’nin bölge muhabirliğini yaptı, aynı zamanda çeşitli yerel dergi ve gazetelere yazılar yazdı. 1984-2000 yılları arasındaki dönemde Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi gibi yayınlarda öyküleri yer aldı.
1993’te ‘Kahraman ve Gölgesi’ adıyla ilk hikaye kitabını yayınladı. 1997’de Alman Köln Radyosu’nda bir öyküsü seslendirildi. 2003 senesinde Almanya’da yayınlanan ‘Luftküsse’ adlı öykü antolojisinde yer alan ilk Türk yazarı oldu.[4] TRT tarafından 2006’da üç dilde basılan ‘Evinde Yabancı’ adlı öyküler kitabında bir öyküsüne yer verildi. İlk tiyatro oyunu ‘Hayal Haritası’ 2005 yılında, ‘Kardelenler Kar Altında Kalmasın’ adlı tiyatro oyunu ise 2008 yılında Almanya’da sahnelendi. Bir sosyal sorumluluk projesi bağlamında kaleme aldığı ‘Çıkmaz Sokak’ adlı tiyatro eseri 2015 yılında Türkiye’de sahneye kondu.[2]
2012'de Almanya’da yayımlanan ilk romanı Son Talika’da annesi tarafından Yahudi kökenli kendi ailesinin yaşam hikâyesini ele alır. Eserde 19. yüzyılın sonlarından 1960 yılına kadar olan dönemde Osmanlı İmparatorluğu’nun yıkılışı ile başlayıp yeni bir cumhuriyetin kuruluşuyla devam eden gelişmelerin Batı Trakya Türkleri ve Sefarad Yahudilerinin yaşamları üzerine etkileri anlatılmaktadır. Roman, Edirne tarihindeki kozmopolit yaşamı anlatan ilk edebi eserdir.[5]
Almanya'da yaşayan yazar, sınır olgusunun kendisini duygusal anlamda etkilemesiyle kaleme aldığı hikâyelerini Suyun Öteki Yakası adıyla kitaplaştırmıştır. Yirmi beş kısa öyküden oluşan kitap, adını içindeki ilk hikâyeden alır.[6]
17. yüzyılda geçen Edirne Kırmızısı romanında yazar, Rouge d'Adrianopel adıyla dünyada tanınan kırmızı tonda bir kumaş boyasının bulunuşuyla Osmanlı İmparatorluğu'nda ortaya çıkan saray entrikalarını ve endüstri casusluğunu anlatır. Romanın yayınlanmasına eş zamanlı olarak Edirne Belediyesi, Edirne’deki bir sokağa yazarın adını vermiştir.[7]
Sabriye Cemboluk'un eserlerinde ana karakterlere ve olayların geçtiği mekanlara yönelik ayrıntılar ağırlık taşır. Tarihsel olaylar içinde savaş, göç, ayrılık ve özlem konularını ele alırken kullandığı karakterlerde otobiyografik ve gerçek yaşamdan biyografik yansımalarına yer verir.[1][8]
Kitapları
- Kahraman ve Gölgesi, 95 s, 1993, Kerem Yayınları
- Son Talika, 539 s, 2012, ITL Yayınları, ISBN 9783000485213
- Son Talika, 698 s, 2016, Ceren Yayıncılık, ISBN 9786055553814
- Suyun Öte Yakası, 287 s, 2018, Ceren Yayıncılık, ISBN 9786059490245
- Mordoğan Mor Mehmet, 400 s, 2019, Ceren Yayıncılık, ISBN 9786059490153
- Edirne Kırmızısı, 374 s, 2021, Ceren Yayıncılık, ISBN 9786059490894
- Kayıp Köy Billoris, 260 s, 2022, Ceren Yayıncılık, ISBN 9786257563208
Yazdığı Tiyatro Oyunları
- Hayal Haritası, 2005
- Kardelenler Kar Altında Kalmasın, 2008
- Çıkmaz Sokak, 2014
Kaynakça
- ^ a b c "Sabriye Cemboluk". Türk Edebiyatı İsimler Sözlüğü. Milli Eğitim Bakanlığı Yenilik ve Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü, Ahmet Yesevi Üniversitesi. 23 Mayıs 2019. 3 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ a b "Yazar - Sabriye Cemboluk". Son Talika, Roman. ITL Yayınları. 2015. 27 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "İlk ateşi "Bombacı Bekir" mi yaktı? Karlsruhe Türkleri'nin 100 Yılı (1921-2021)". Yeni Posta. 10 Mart 2022. 24 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2022.
- ^ German Literature on the Middle East: Discourses and Practices, 1000-1989. Berman, Nina (İngilizce). University of Michigan Press. 11 Şubat 2011. s. 228. 6 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2022.
- ^ "Son Talika". Sara Yanarocak. Şalom Gazetesi. 7 Eylül 2016. 10 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Hasret dolu öyküler". Orkun Akman. Hudut Gazetesi. 24 Nisan 2018. 27 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Edirneli yazar Sabriye Cemboluk'un adı kentte bir sokağa verildi - Son Dakika". Sondakika.com. Sondakika.com. 28 Ekim 2021. 5 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2022.
- ^ "Die Cemboluks schreiben über Fluchtdramen in der Türkei – und türkisches Leben in Karlsruhe". BNN (Almanca). Badische Neueste Nachrichten. 21 Ocak 2023. 23 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2023.
