İçeriğe atla

Sabri Koz

Sabri Koz
DoğumMehmet Sabri Koz
11 Eylül 1950
Sivas, Türkiye
MilliyetTürk
MeslekEdebiyatçı, Eğitmen

Mehmet Sabri Koz (11 Eylül 1950, Sivas), Türk halkbilimci, edebiyatçı ve eğitmen.

Sivas Divriği'de bulunan Kırkgöz köyünde doğdu, nalbant Ahmet Faik ile Zekiye Hanım’ın'ın oğluydu. Sayıt Sandaş, Ali Güzelbahçeli ve Emre Gülbabalı gibi imzalar kullandı. 1968'de Sivas İlköğretmen Okulu'ndan mezun oldu. Daha sonra İstanbul Eğitim Enstitüsü Türkçe bölümünde eğitimine devam etti ve buradan mezun oldu (1971). Anadolu Üniversitesi'nden Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nen lisans derecesi aldı (1991). Kahramanmaraş'ta başladığı Türkçe öğretmenliği ve eğitim idareciliği görevlerini 1975 yılı sonrasında İstanbul'da sürdürdü ve 1997'de emekliye ayrıldı. 1984-1985 arasında 8 sayı süren Halk Kültürü adını taşıyan bir derleme-araştırma yayınını çıkardı. 1990-1998 arasında sahafiye işi yapan bir firmada çalıştı, Tarih Vakfı'nda Bilgi-Belge Merkezi'nde Pertev Naili Boratav Arşivi'nde görev aldı. İlk ürünlerini Sivas'ta Haber adlı yerel bir gazetede yayımladı.[1]

Türk Folklor Araştırmaları, Folklor, Folklora Doğru, Sivas Folkloru, Türk Folkloru, Tarih ve Toplum, Müteferrika, Dünya Kitap, Cumhuriyet Kitap, Zaman, Kitap Zamanı ve Kaşgar vb. gibi yayınlarda makaleler neşretti. Türk Dili ve Edebiyatı Ansiklopedisi, Ansiklopedik Büyük Sözlük, AnaBritannica ve Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi’nde bine yakın makale yazdı. Bir kısmında takma ad kullandığı elli kadar çocuk kitabı yazdı.[1]

Emekli resim öğretmeni Zeliha Şükran Koz ile evli olan Sabri Koz'un biri erkek biri kız olmak üzere 2 çocuğu dünyaya gelmiştir. 24 Şubat 2012 yılında, ani bir kalp krizi ile Kimya Mühendisi olan oğulları Emre Koz (34) hayatını kaybetmiştir. Arkeolog olan kızları Gül Fatma Koz Gül ise Millî Saraylar İdaresi Başkanlığında görev yapmaktadır.

Ödülleri

M. Sabri Koz'un ödülleri şöyledir;[1]

  • 1986 Folklor Araştırmaları Kurumu İhsan Hınçer Türk Folkloruna Hizmet Ödülü
  • 2003 Truva Folklor Araştırmaları Derneği "Pertev Naili Boratav Halkbilimi Ödülü"
  • 2005 Egeli Yazarlar ve Araştırmacılar Birliği "Türk Kültürüne Hizmet Ödülü"
  • 2006 "Sadi Yazar Ataman Türk Kültürüne Hizmet Ödülü"
  • 2008 "Hüseyin Gazi Kültür ve Sanat Vakfı "Türk Halk Bilimine ve Kültürüne Hizmet Ödülü"

Eserleri

M. Sabri Koz'un seçili eserleri şöyledir;[1]

Derleme
  • Nasreddin Hoca’dan Fıkralar, İst. 1978;
  • Dalda Durur Elde Durmaz. Bilmeceler I, İst.: May, 1982
  • En Güzel Öğrenci Fıkraları, İst.: Deniz Kitaplar, 1982
  • En Güzel Bekri Mustafa ve İncili Çavuş Fıkraları, İst.: Deniz Kitaplar, 1983
  • Nükte ve Fıkralarıyla Ömer Seyfettin, İst.: Milliyet, 1984
  • Bilmece Bildirmece, İst.: Hitit Color, 1990
  • Nasreddin Hoca’ya Armağan, İst.: Oğlak, 1996
  • Edirne: Serhattaki Payıtaht, (Emin Nedret İşli ile) İst.: YKY, 1998
  • Bekçi Baba. Ramazan Fasılları, İst.: Kitabevi, 1998
  • Halk Hikâyeleri I, (D. Kaya ile) İst.: Kitabevi, 2000
  • Diyarbakır: Müze Şehir, (Ş. Beysanoğlu ve E. N. İşli ile) İst.: YKY, 1999
  • Adana: Köprü Başı, (E. Artun ile) İst.: YKY, 2000
  • Yemek Kitabı (Tarih-Halkbilimi-Edebiyat), İst.: Kitabevi, 2002
  • Her Güne Bir Ninni, İst.: YKY, 2005
  • Nasreddin Hoca Kitabı, İst.: Kitabevi, 2006
  • Metin And’a Armağan, İst.: Kendi Y., 2007
  • Yağmur Duası Kitabı, İst.: Kitabevi, 2007
  • Dokuz Kollu Bir Oyunbaz Metin And, İst.: Tüyap, 2007
  • Letâif-Nasreddin Hoca Fıkralarının İlk Baskısı (Çevriyazı-Tıpkıbasım), İst.: Büyükşehir B., 2008
  • Edirne Müdafiii Mehmed Şükrü Paşa, İst.: Zaman, 2008
  • Amet Şükrü Esen’e Armağan, İst.: Kendi Y., 2009
Çevriyazı-Yayım
  • Şermin (Tevfik Fikret), İst.: Ya-Ba, 1980
  • Gecelerim (Ahmet Rasim), İst.: Arba, 1987
  • Falaka (Ahmet Rasim), İst.: Arba, 1987
  • Türkiye’nin Sıhhî-i İctimâî Coğrafyası. Çatalca Vilâyeti (Dr. M. Ali [Kayacan]), İst.: Erguvan, 1991
  • El Kapısında (Turgenyev; Orhan Veli Kanık çevirisi), İst.: YKY, 1994
  • Çulluk (Mahmut Yesari), İst.: Oğlak, 1995
  • Sergüzeşt-i Hayatımın Cild-i Evveli (Gazi Ahmet Muhtar Paşa; E. N. İşli ile), İst.: Tarih Vakfı, 1996
  • Mum Hala, 1. c., (Aziz Nesin’in günlüğü), İst.: Düşün, 1996
  • Halk Hikayeleri ve Halk Hikayeciliği, (Pertev Naili Boratav), İst.: Tarih Vakfı, 2003.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b c d "KOZ, M. Sabri". Tanzimat’tan Bugüne Edebiyatçılar Ansiklopedisi. II (Yapı Kredi Yayınları bas.). İstanbul. Mart 2010. ss. 646-647. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Nasreddin Hoca</span> efsanevi kişi ve mizah kahramanı

Nasreddin Hoca, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan efsanevi kişi ve mizah kahramanıdır.

Korkut Boratav, Ankara Üniversitesi emekli hocalarından Türk Marksist iktisatçı.

<span class="mw-page-title-main">Gemerek</span> Sivasın ilçesi

Gemerek, Sivas ilinin bir ilçesidir. Şarkışla İlçesine bağlı bir bucak iken 1953 yılında İlçe olmuştur. 2'si belediye, 35'i Köy olmak üzere 38 yerleşim biriminden oluşur.

Fikret Türkmen akademisyen, Türk Dünyası Araştırmaları profesörüdür. 1992 yılında kurulan Ege Üniversitesi Türk Dünyası Araştırmaları Enstitüsünün kurucu müdürüdür.

Halk bilimi veya folklor, bir ülkede veya bölgede yaşayan halkın kültür ürünlerini, sözlü edebiyatını, geleneklerini, törelerini, inançlarını, mutfağını, müziğini, oyunlarını, halk hekimliğini inceleyerek bunların birbirleriyle ilişkilerini belirten, kaynak, evrim, yayılım, değişim, etkileşim vb. sorunlarını çözmeye, sonuç, kural, kuram ve yasaları bulmaya çalışan bilim dalıdır.

Pertev Naili Boratav ya da asıl adıyla Mustafa Pertev, Türk halk bilimci, halk edebiyatı araştırmacısı.

<span class="mw-page-title-main">Türk folkloru</span>

Türk folkloru, Türkçe çevresinde gelenekselleşmiş folklor, halk bilimidir.

<span class="mw-page-title-main">Eflatun Cem Güney</span> Türk öykü ve masal yazarı

Eflatun Cem Güney, Türk öykü ve masal yazarı ve derleyicisi.

Tahtakuşlar Köyü Alibey Kudar Etnografya Galerisi, Edremit'in Tahtakuşlar köyünde 1991 yılında kurulmuş özel etnografya galerisi.

İncili Çavuş (d. ? - ö. 1632), Kayseri'nin Tomarza ilçesi Travşın köyünde doğduğu söylenmektedir. 16. yüzyılın ikinci yarısı ile 17. yüzyılın ilk yarısında, I. Ahmet döneminde yaşamıştır. Türk mizah kültürünün önemli kişiliklerinden biridir. Hicri 1042’de (1632-33) ölmüştür.

Bayram Durbilmez, Türk akademisyen, şair, yazar ve Türkolog'dur.

Nasreddin Hoca bibliyografyası, Nasreddin Hoca'nın hayatı ve kendisine isnat edilen fıkralara dair her türlü çalışmanın derlendiği liste.

Yaşar Kemal (1923-2015), hayatı boyunca öykü, roman, çeviri, deneme, derleme, şiir ve röportaj alanlarında eser vermiştir. On altı yaşındayken 1939'da ilk şiiri "Seyhan"ı Görüşler adlı Adana halkevleri dergisinde yayımladı. Ortaokuldan ayrıldıktan sonra folklor derlemelerine başladı ve 1940-1941 yılları arasında Çukurova'dan ile Toroslar'dan derlediği ağıtları içeren ilk kitabı olan Ağıtlar, 1943 yılında Adana Halkevi tarafından basıldı. Kayseri'de askerliğini yaparken ilk hikâyesi olan "Pis Hikâye"yi (1946) yirmi üç yaşındayken yazdı. 1948’de "Bebek" hikâyesini ardından "Dükkancı"yı yazdı. 1940'larda Adana'da çıkan Çığ dergisi çevresinde Pertev Naili Boratav, Nurullah Ataç, Güzin Dino gibi isimlerle tanıştı. Özellikle, ressam Abidin Dino'nun ağabeyi Arif Dino'yla kurduğu yakınlık onun düşün ve yazın dünyasının gelişimini önemli bir ölçüde etkilemiştir. Kemal Sadık Göğceli adı ile çeşitli yayımlarda yazarken Yaşar Kemal adını Cumhuriyet gazetesine girince kullanmaya başladı ve 1951-1963 yılları arasında gazetede fıkra ve röportaj yazarı olarak çalıştı. Bu dönemde Anadolu insanının iktisadi ve toplumsal sorunlarını dile getirdiği dizi röportajları ile tanınmaya başladı: Yanan Ormanlarda Elli Gün (1955), Çukurova Yana Yana (1955), Dünyanın En Büyük Çiftliğinde Yedi Gün (1955), Peri Bacaları (1957). 1952 yılında yayımlanan ilk öykü kitabı olan Sarı Sıcak'ta da yer alan "Bebek" öyküsü burada tefrika edildi. 1947'de İnce Memed'i yazdı fakat yarım bıraktı ve 1953-54’te bitirdi. Roman, ağalara karşı Çukurova'nın yoksul halkına arka çıkan İnce Memed'in halkı için savaşmasını konu almaktadır.

Türk edebiyatında masal, sözlü edebiyat geleneğinin eski ve en önemli ürünlerinden biridir. 19. yüzyıldan itibaren yazıya geçirilmiştir. "Masal" sözcüğü Arapça "mesel" kelimesinden Türkçeye geçmiştir. Türk masalları ile ilgili en eski eser M. Digéon'un Nouveaux Turc et Arabes (1781) aittir. Bu eserde bulunan beş metinden üçü Türk masalı olup bunlar, Halil, Derviş ve Şirvanlı Tüccar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Erman Artun</span>

Prof. Dr. Erman Artun, Folklor araştırmacısı, halkbilimci, akademisyendir.

<span class="mw-page-title-main">Emin Kuzucular</span>

Emin Kuzucular derlemeci, halk kültürü araştırmacısı, yazar ve öğretmendir.

İbrahim Niyazi Aslanoğlu, Türk derlemeci, halk kültürü araştırmacısı, yayıncı, yazar ve öğretmendir.

Yemek Kitabı (Tarih-Halkbilimi-Edebiyat), yemek kitabıdır. 2002 tarihinde Mehmet Sabri Koz tarafından yazılmıştır. Yemek Kitabı (Tarih-Halkbilimi-Edebiyat) en önemli özelliği Türk yemek kültürünü, "tarih", "halkbilimi" ve "edebiyat" ilişkisi ve bakış açısı ile ele almasıdır.

Sinçü (سنجو) bir çeşit yassı ekmektir. Dîvânu Lugâti't-Türk'de somunla yufka arası bir çeşit pide olarak geçen bu ekmek, ne yufka kadar ince ve geniş, ne de somun kadar kalındır. Yapılışı itibarıyla bugünün pidesini andırmaktadır. Sinçü Türklerin Anadolu’ya gelmeden önce yaptıkları bir ekmek çeşididir. Selçuklu Anadolusu’nda da yapımına devam edildi. Selçuklu Anadolusu’nda sinçü yufka gibi genellikle uzun yapılmaktaydı.

Bu sayfada 1907 yılında Osmanlı İmparatorluğu'nda yaşanan olaylar yer alır.