İçeriğe atla

Sabiha Bozcalı

Sabiha Bozcalı
Sabiha Bozcalı ve annesi Handan Hanım
Genel bilgiler
Doğum1904
İstanbul, Türkiye
Ölüm12 Nisan 1998 (94 yaşında)
İstanbul, Türkiye
Defin yeriYeniköy Mezarlığı, İstanbul
AlanıRessam

Hatice Sabiha Bozcalı (1904, İstanbul - 12 Nisan 1998, İstanbul), Türk ressam ve illüstratördür.

Önce Münih ve Berlin'de daha sonra Sanayi-i Nefise Mektebi'nde resim eğitimi gördü. Endüstri üretimini konu edinen ilk kadın ressam olarak da bilinir.[1]

İllüstrasyonları dönemin gazetelerinde yayınlandı. Reşad Sevinçsoy ve Nezih İzmiroğulları gibi çizerlerle birlikte Reşad Ekrem Koçu'nun İstanbul Ansiklopedisinin de ressamlarındandır.[2] Bozcalı, 11 ciltlik İstanbul Ansiklopedisi için toplam 901 illüstrasyon çalışması yapmıştır.[3]

Hayatı

Dahiliye nazırlığı görevinde bulunmuş Faik mahlasıyla bilinen Memduh Paşa'nın sanatla uğraşan kızı Handan Hanım ile Bahriye Nazırı Bozcaadalı Hasan Hüsnü Paşa'nın oğlu Amiral Rüştü Paşa'nın kızıdır.[4]

Bozcalı resim eğitimine 5 yaşında ressam ve müze müdürü Ali Sami Boyar’dan dersler alarak başladı. 15 yaşından sonra eğitimine Berlin'de Lovis Corinth'nin atölyesinde, Münih'te Karl Kaspar'ın atölyesinde, Paris'te Paul Signac'ın atölyesinde ve Roma'da Severini, Massimo Campigli'nin atölyelerinde Giorgio de Chirico'yla çalışarak devam etti.[5]

1928-1929 yılları arasında, İstanbul’da bulunan Güzel Sanatlar Akademisi’nde Namık İsmail’in yanında eğitimine devam etmiştir. Ressam Paul Signac, manzara ve natürmortları ile tanınan Bozcalı’yı “kabiliyetli, resim sanatının gerektirdiği hassasiyete sahip ve kendini tamamen bu mesleğin zorlu çalışmasına adayan biri” sözleriyle tanımlamıştır. Öte yandan Sabiha Bozcalı her ne kadar manzara ve natürmortlar yapsa da asıl olarak portreleriyle dikkatleri üzerine çekmiştir.[6]

1938-1940 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi ve Halk Evleri tarafından düzenlenen Yurt Gezileri programıyla 1939'da Zonguldak'a gönderildi. Burada Kozlu Elektrik Santrali, Skip Tesisatı, Karabük Demir Çelik Fabrikası, Asansör (İncir Harmanı), Asansör Makinası, Sömikok Makinası, Varagel, Sömikök Fabrikası ve Demir Çelik Fabrikası'nı resmetti.[5] Bu programın amacı modernleşen ve yeni bir kimlik oluşturan Türkiye'nin belirlenen sanatçılar tarafından belgelenmesiydi.[7]

1946 yılında TEKEL ve Yapı Kredi Bankası başta olmak üzere önemli kurumlar için yapmış olduğu çalışmalar ile o dönemlerde reklam ve yayıncılık dallarında çeşitli değişimler ve yenilenmeler yaşayan görsel anlatım diline katkıda bulunmuştur.[6]

1949 yılında illustratörlük yapmaya başladığı Milliyet gazetesinde, 1953'ten itibaren gazete ressamı olarak ayrıca yine 1953'ten sonra Yeni Sabah, Her gün, Havadis, Cumhuriyet ve Tercüman'da da gazete ressamı olarak çalıştı. 12 Nisan 1998'de, İstanbul'daki evinde, 94 yaşında öldü. Yeniköy Mezarlığına defnedildi.[8]

Kaynakça

  1. ^ "Belki de Bir Serzeniş! Sabiha Rüştü Bozcalı". 19 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2016. 
  2. ^ "Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı, yaşamı ve az bilinen üretimiyle SALT Galata'da". Radikal. 19 Haziran 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2016. 
  3. ^ Açelya Betül GÖNÜLLÜ, "Reşat Ekrem Koçu’nun İstanbul Ansiklopedisi’nde Sabiha Rüştü Bozcalı’nın İllüstrasyonları Üzerine" 4 Haziran 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. www.josrss.com. Erişim Tarihi: 04.06.2020
  4. ^ "Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı'nın az bilinen hikâyesi!". 23 Aralık 2015. 25 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
  5. ^ a b "Sabiha Bozcalı". 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
  6. ^ a b "İlk Kadın İllüstratörlerden Ressam Sabiha Rüştü Bozcalı". gmk.org.tr. 18 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2023. 
  7. ^ "RESSAM SABİHA RÜŞTÜ BOZCALI". 28 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2016. 
  8. ^ İlker Alpkaya (17 Nisan 1998). "En yaşlı kadın ressamınız öldü" (PDF). Ajans Press. 16 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Ali Avni Çelebi, Türk ressamdır.

Fatma Nazlı Ecevit, Türk ressam. TBMM VII. ve VIII. dönem Milletvekili Fahri Ecevit'in eşi ve 16. Türkiye Başbakanı Bülent Ecevit'in annesidir.

Süleyman Seyyid (1842-1913), Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Şeker Ahmet Paşa</span> Osmanlı ressamı, asker ve bürokrat

Şeker Ahmet Paşa, Osmanlı ressamı, asker ve bürokrat. Asıl adı Ahmet Ali'dir.

<span class="mw-page-title-main">Paul Signac</span> Fransız ressam (1863 – 1935)

Paul Victor Jules Signac, Fransız neo-empresyonist ressam. Georges Seurat ile beraber puantilist (noktacı) stili geliştirmiştir.

<i>Fausto Zonaro</i> İtalyan ressam (1854–1929)

Fausto Zonaro, İtalyan ressam.

<span class="mw-page-title-main">Nazmi Ziya Güran</span> Türk ressam ve sanat eğitimcisi

Nazmi Ziya Güran, Türk ressam ve sanat eğitimcisi.

<span class="mw-page-title-main">Sami Yetik</span> Türk ressam

Sami Yetik, Türk ressam.

Çallı Kuşağı, 1914 Kuşağı veya Türk İzlenimciler, Sanayi-i Nefise Mektebi tarafından düzenlenen Avrupa sınavını kazanarak Paris'e gönderilen, İbrahim Çallı ve kendi olanakları ile giden Namık İsmail, Hüseyin Avni Lifij, Nazmi Ziya Güran gibi ressamlar I. Dünya Savaşı'nın başlaması ile birlikte 1914'te ülkeye geri döndüler. Türk resim tarihinde "1914 Kuşağı", "Çallı Kuşağı" veya "Türk İzlenimcileri" diye adlandırılan bu grubun başlıca üyeleri, İbrahim Çallı, Ruhi Arel, Feyhaman Duran, Hikmet Onat, Hüseyin Avni Lifij, Nazmi Ziya Güran, Namık İsmail, Sami Yetik ve Ali Sami Boyar ve Hasan Vecih Bereketoğlu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Asker Ressamlar</span> Türk ressam grubu

Asker Ressamlar, Türk resminde bir döneme adını vermiş, askerî okullarda yetişmiş ressamlar grubu. Batı anlayışında Türk resim sanatının temelleri, III Selim döneminde ilk kez resim derslerinin verilmeye başlandığı, 1795'te açılan Mühendishane-i Beri-i Hümâyun'da atıldı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Zekai Paşa</span>

Hüseyin Zekâi Paşa, Osmanlı dönemi Türk asker ressamdır.

<span class="mw-page-title-main">Zeki Kocamemi</span>

Ahmet Zeki Kocamemi, Türk ressam.

<span class="mw-page-title-main">Müfide Kadri</span> Türk ressam

Müfide Kadri Türk ressam, besteci.

Sabiha Ziya Hanım, Türk ressam ve heykeltıraş. Sanayi-i Nefise Mektebi'nin heykel bölümünden mezun olan ilk kadın sanatçıdır.

<i>İstanbul Ansiklopedisi</i>

İstanbul Ansiklopedisi, Reşad Ekrem Koçu tarafından 1944-1973 yılları arasında yayımlanan ve tamamlanamayan kültür ansiklopedisi.

Ali Cemal Ben'im, Türk asker ve ressam.

<span class="mw-page-title-main">Adnan Varınca</span> Türk ressam

Adnan Varınca Natürmort çalışmaları ile tanınan Türk ressamdır. Daha çok doğa ve meyve çizimleri üzerine çalıştı. Bir süre öğretmenlik yaptıktan sonra kendi imkânlarıyla Paris'e gitti. 1973'te Türkiye'ye geri döndü ve toplu olarak kişisel sergilerini düzenledi. 1980 ve 2006'da resim dalında prestijli ödüller kazandı.

Hasan Vecih Bereketoğlu Türk izlenimci ressam. 1914 Kuşağı ressamlarından biridir.

Güzin Duran, Türk ressam ve hattat.

Rafet Ekiz, Türk ressamdır.