İçeriğe atla

Sabata Vadiler Hakimi

Başlığın diğer anlamları için Sabata (anlam ayrımı) sayfasına bakınız.
Sabata Vadiler Hakimi
Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso!
"Sabata Vadiler Hakimi" (Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso!) filminin İtalyanca özgün sinema afişi.
YönetmenGianfranco Parolini
YapımcıAlberto Grimaldi
SenaristRenato Izzo
Gianfranco Parolini
Pedro Sanchez
OyuncularLee Van Cleef
William Berger
MüzikMarcello Giombini
Görüntü yönetmeniSandro Mancori
KurguEdmond Lozzi
StüdyoPEA
DağıtıcıUnited Artists (sinemalar)
MGM/UA (DVD)
CinsiSinema filmi
TürüSpagetti western
RenkRenkli (Technicolor)
Yapım yılı1969
Çıkış tarih(ler)i1969, İtalya
Ekim 1971, Türkiye
Süre111 dakika
Ülkeİtalya İtalya
Dilİtalyanca
Devam filmi
  • Indio Black, sai che ti dico: Sei un gran figlio di... (1971) veya Elveda, Sabata
    *È tornato Sabata... hai chiuso un'altra volta (1971) veya Sabata Dönüyor
Diğer adlarıSabata Vadiler Hakimi (Türkiye)
Sabata (Fransa)
Sabata (ABD)
Sabata viene a matar(Meksika)
Sabata (Batı Almanya)

Sabata Vadiler Hakimi[1] 1969 İtalya yapımı Spagetti Western filmidir. Özgün adı Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso! dur ve Türkçede Hey ahbap, işte Sabata, işin bitti! anlamına gelmektedir. Film birçok ülkede sadece Sabata adıyla gösterime sunulmuştu.

Filmin yönetmeni, aynı zamanda bir senarist ve aktör olan İtalyan Gianfranco Parolini'dir. Daha çok çektiği Spagetti Westernlerle tanınan Gianfranco Parolini filmlerinde, aralarında Frank Kramer ve Robert F. Atkinson adlarının da olduğu 11 farklı Anglosakson adını daha kullanmaktadır.[2] Parolini aynı zamanda senaryonun yazılmasında da Renato Izzo'ya yardımcı olmuştur. Filmin başrollerinde yine Spagetti Westernlerin vazgeçilmez oyuncularından Amerikalı aktör Lee Van Cleef ve Avusturyalı oyuncu William Berger oynamışlardır. Filmin geri kalan oyuncu kadrosu tümüyle İtalyan oyunculardan seçilmiştir. Muhtemelen ticari kaygılarla tanıtım yazılarında İtalyan oyuncuların çoğunun da adları Anglosakson adları ile değiştirilmiştir.

Çekimleri İspanya ve İtalya'da yapılan "Sabata"'nın filmle aynı adı taşıyan tema müziğini Marcello Giombini bestelemiştir. Müziğinin neredeyse filmin de önüne geçtiği İyi, Kötü ve Çirkin benzeri Spagetti Westernlerde olduğu gibi, bu filmin müziği de gösterildiği yıllarda dillerden düşmemiş, soundtrack albümü Türkiye dahil birçok ülkede iyi satış rakamlarına ulaşmıştı.

"Sabata Vadiler Hakimi", yönetmenin Sabata Üçlemesi adı verilen serisinin ilk filmidir. Üçlemeyi oluşturan diğer filmler Türkçe adlarıyla Elveda, Sabata (1971) ve Sabata Dönüyor (1971) Türkiye'de sırasıyla 1971 ve 1972 yıllarında gösterime sunulmuşlardı.[3][4] "Elveda Sabata"'da Yul Brynner, "Sabata Dönüyor"'da da yine Lee Van Cleef başroldeydi.

Büyük çapta bir banka soygununu açığa kavuşturmak için küçük Teksas kasabasına gelen silahşor Sabata'nın (Lee Van Cleef) bu soygunun arkasında kasabanın elitlerinin olduğunu öğrenmesi uzun sürmez. Filmde birçok renkli ve sıra dışı karakterin yer almış olması, bolca görülen acayip silahlar (örneğin Banjo lakaplı haydutun (William Berger) yanından ayırmadığı müzik aleti banjosunun içinde özel bir silah taşıması gibi), mizahla harmanlanmış bolca aksiyon ve akıllara kolayca kazınan etkileyici tema müziği filme Avrupa'da belirli bir hayran kitlesi kazandırmıştı.[5]

Oyuncu kadrosu

Aktör/Aktris Rolü
Lee Van CleefSabata
William BergerBanjo
Ignazio SpallaCarrincha (Pedro Sanchez olarak yazılmıştır)
Aldo CantiIndio (Nick Jordan olarak yazılmıştır)
Franco ResselStengel
Antonio GradoliFerguson (Anthony Gradwell olarak yazılmıştır)
Linda VerasJane
Claudio UndariOswald, Stengel'ın sağ kolu (Robert Hundar olarak yazılmıştır)
Gianni RizzoYargıç O'Hara
Spartaco ConversiSlim, Stengle Henchman (Spanny Convery olarak yazılmıştır)
Carlo TamberlaniNichols (Charles Tamblyn olarak yazılmıştır)
Luciano PigozziSahte Peder Brown (Alan Collins olarak yazılmıştır)
Marco ZuanelliSharky, Stengle'ın kiraladığı silahşor
Franco MarlettaYüzbaşı
Andrea AureliDaniel
Filmin soundtrack parçalarından ikisi olan Sabata ve Banjo'yu içeren 45'lik plak. Bu 45'lik aynı kapakla Türkiye'de de basıldı. Özgün müziğin bestecisi Marcello Giombini'dir. Filmin ayrıca bir de soundtrack albümü (LP) vardır.

Sabata üçlemesi

İtalyan yönetmen Gianfranco Parolini'nin 1969 - 1971 yılları arasında çektiği üç Spagetti Western filmine Sabata Üçlemesi adı verilmektedir. Her üçü de kısa süre içinde Türkiye'de gösterime giren filmlerden ilki ve sonuncusunda Amerikalı aktör Lee Van Cleef rol almıştı. Üçlemenin ikinci filminin başrol oyuncusu ise Yul Brynner'dı.

Yapım yılı Türkiye'deki gösterim yılı Filmin özgün adı Türkiye'deki adı Yönetmen Oyuncular
19691971Ehi amico... c'è Sabata, hai chiuso!Sabata Vadiler HakimiGianfranco ParoliniLee Van Cleef, William Berger
19711971Indio Black, sai che ti dico: Sei un gran figlio di...Elveda SabataGianfranco ParoliniYul Brynner
19711972È tornato Sabata... hai chiuso un'altra voltaSabata DönüyorGianfranco ParoliniLee Van Cleef

Kaynakça

  1. ^ http://www.imdb.com/title/tt0064916/releaseinfo 30 Eylül 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Türkçe isim için referans
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 9 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ağustos 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Mart 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>İyi, Kötü ve Çirkin</i> 1966 yapımı Sergio Leonenin yönettiği Western filmi

İyi, Kötü ve Çirkin, 1966 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği İtalyan Spagetti Western filmidir. Başrollerini Clint Eastwood, Lee Van Cleef ve Eli Wallach paylaşmaktadır. Filmin hikâyesi Luciano Vincenzoni ve Sergio Leone tarafından, senaryosu ise Agenore Incrocci ve Furio Scarpelli tarafından yazılmıştır. Filmin müzikleri Ennio Morricone tarafından bestelenmiştir. Film Türkiye'de 13 Ocak 1969'da gösterime girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yul Brynner</span> Rus-Amerikalı sinema oyuncusu (1920 – 1985)

Yul Brynner Yuliy Borisoviç Briner, Rusya doğumlu Broadway oyuncusu ve Oscar'lı Hollywood oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Lee Van Cleef</span> Amerikalı sinema oyuncusu (1925 – 1989)

Lee Van Cleef, Amerikalı oyuncu. Daha çok western filmleriyle tanınmış, görüntüsünün de yardımıyla kötü adam rollerinin en tanınmış yüzlerinden biri olmuştur.

<i>İstiklal Kahramanları</i>

İstiklal Kahramanları 1954 ABD yapımı western macera türünden bir filmidir. Özgün adı Vera Cruz dur. Amerikalı yazar Borden Chase'in bir hikâyesinden yola çıkarak senaryosunu Roland Kibbee ve James R. Webb'in yazdıkları filmi Robert Aldrich yönetmiştir. Başlıca rollerde Gary Cooper, Burt Lancaster, Ernest Borgnine, Cesar Romero, Denise Darcel, George Macready, Charles Bronson, Sara Montiel, Morris Ankrum ve Henry Brandon oynamışlardır. James Hill ve Harold Hecht'le birlikte filmin ortak yapımcılarından biri de aktör Burt Lancaster'dır. Amerikan İç Savaşı sonrasında başlayan 1866 Meksika devrimi sırasında İmparator Maximillian tarafından paralı asker olarak kiralanan iki silahşorun ve beraberlerindeki adamlarının Meksika topraklarındaki maceraları anlatılmaktadır. Filmin şiddete eğilimli ahlak yoksunu karakterleri, toplumsal değerleri küçümseyen bakış açısı ve alışıldık westernlerden farklı olarak başka bir ülkede (Meksika) geçiyor olması zamanında oldukça sarsıcı ve şaşırtıcı bulunmuştu. Bu sıra dışı western sonraki yıllarda Sam Peckinpah'ın ve Sergio Leone'nin başlatacakları kendilerine has western türünü de de bir şekilde etkilemiştir. Bazıları bu filmi "İlk Spagetti Western" olarak da adlandırırlar. Filmin adı Meksika'da hem bir eyalet hem de bir şehrin adı olan Veracruz'dan gelmektedir. Filmin çekimleri tamamen Meksika'da yapılmıştır. Bu film SuperScope adı verilen teknikle çekilmiş olan ilk filmdir.

<i>Yedi Silahşörler</i>

Yedi Silahşörler 1960 ABD yapımı vestern macera filmidir. Özgün adı The Magnificent Seven dır. Sonraki yıllarda Türkiye'de TRT Televizyonunda özgün adının çevirisiyle yani Muhteşem Yedili adıyla da gösterime sunulmuştur.

<i>Cannibal Holocaust</i> 1980 yapımı İtalyan korku, macera filmi

Cannibal Holocaust, 1980 çıkışlı korku ve macera türlerindeki İtalyan filmidir. İtalya dâhil birçok ülkede İngilizce olan bu özgün ismiyle gösterime sunulmuştur.

<i>Kahraman Şerif</i> (film) film

Kahraman Şerif 1952 ABD yapımı dramatik western filmidir. Özgün adı Türkçede "tam öğle vakti" anlamına gelen High Noon dur.

<span class="mw-page-title-main">William Berger</span> oyuncu

William Berger Avusturya asıllı sinema oyuncusu.

Gianfranco Parolini, İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve aktör. Daha çok yönettiği Spagetti Western filmleri ile hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Spagetti Western</span>

Spagetti Western, 1960 - 1975 yılları arasında Avrupa'da çoğunlukla İtalyan yapımcı ve yönetmenler tarafından çevrilmiş Western filmlerine verilen addır. Bu nedenle bazen Italo-Western olarak da adlandırılırlar. Bu türü tanımlamak için kullanılan diğer isimler ise sırasıyla Euro-Western, Macaroni Western ve Western All'Italiana'dır.

<i>Binbir Gece Masalları</i> (film, 1974)

Binbir Gece Masalları, 1974 İtalya - Fransa ortak yapımı erotik fantastik filmdir. Özgün adı Il Fiore Delle Mille e Una Notte olan film ABD'de Arabian Nights adıyla gösterilmiştir. "Binbir Gece Masalları", Mart 1992'de 11. Uluslararası İstanbul Film Festivali'nde yönetmenin hayat üçlemesi'ni oluşturan diğer iki filmiyle beraber gösterilmiştir.

<i>Dekameronun Aşk Öyküleri</i>

Dekameron'un Aşk Öyküleri 1971 İtalya - Fransa - Batı Almanya ortak yapımı erotik güldürü filmidir. Özgün adı Il Decameron olan film ABD'de The Decameron adıyla gösterime sunulmuştur.

<i>Sabata Dönüyor</i>

Sabata Dönüyor, 1971 İtalya, Fransa, Batı Almanya ortak yapımı Spagetti Western filmidir. Özgün adı È tornato Sabata... hai chiuso un'altra volta olan film İngilizce konuşulan ülkelerde Return of Sabata adıyla gösterildi. Film Türkiye'de Aralık 1972'de gösterime girmişti.

<i>Karamazov Kardeşler</i> (film, 1958)

Karamazov Kardeşler, 1958 ABD yapımı dramatik filmdir. Özgün adı The Brothers Karamazov olan film Türkiye'de 1970'li yıllarda TRT Televizyonunda, 2007'de de Business Channel'da gösterildi.

<i>Birkaç Dolar İçin</i> Yönetmen Sergio Leonenun 1965 yapımı filmi

Birkaç Dolar İçin, 1965 yapımı Sergio Leone'nin yönettiği spagetti western filmidir. Sergio Leone'nin Dolar Üçlemesi'nin ikinci filmidir. İlk film 1964 yapımı Bir Avuç Dolar, üçüncü film ise 1966 yapımı İyi, Kötü ve Çirkin'dir. Filmde Clint Eastwood ve Lee Van Cleef başrolleri paylaşmaktadırlar.

<i>Yabandan Gelen Adam</i>

Yabandan Gelen Adam, 1971 tarihli, Sergio Leone yönetimi bir spagetti western filmidir.

Bruno Nicolai. İtalyan besteci, orkestra şefi ve müzik yönetmeni. Özellikle film müzikleri üzerine besteleri ile ünlüdür. Ennio Morricone ve Luis Bacalov ile ortak çalışmaları çoktur. 60 ve 80'li yıllarda aktif çalışmalarda bulunmuştur. Santa Cecillia Konservatuvarı'nda org ve kompozisyon üzerine eğitim alırken Ennio Morricone ile tanışır ve ortak çalışmaları başlar. Ennio Morricone'nin bestelediği birçok film müziği albümünün düzenlemesini, orkestra şefliğini ve müzik yönetmenliğini yapmıştır. İkili birçok eserlerinde birbirlerinden etkilenmiştir. Albüm çalışmalarındaki org performanslarının çoğunluğu bestecinin kendisine aittir. Film müziği eserlerinde daha çok İtalyan korku filmleri ve spagetti westernlere katkıda bulunmuştur.

Ölüm Atlısı, Giulio Petroni tarafından yönetilen, Luciano Vincenzoni tarafından senaryosu yazılan, Lee Van Cleef ve John Phillip Law'un başrollerinde oynadığı 1967 yapımı, İtalyan spagetti western filmidir.

Giulio Petroni, İtalyan yönetmen, yazar ve senaristtir. En çok Lee Van Cleef'in ilk başrollerinden biri olan spagetti western filmi Ölüm Atlısı (1967) ile tanınır. Ayrıca A Sky Full of Stars for a Roof (1968) ve Orson Welles ve Tomas Milian'ın başrollerinde oynadığı Tepepa (1969) filmleri öne çıkmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.