İçeriğe atla

Saba'a Steli

Saba Steli
Mevcut konumundaki stel
HammaddeBazalt
YazıAkad Çivi yazısı
OluşturulmaM.Ö 800
KeşfedilmeEs-seba ve Erbain, Haseke (il), Suriye
Günümüzdeki konumuİstanbul Arkeoloji Müzesi

Saba Steli, aynı zamanda Saba Yazıtı olarak da bilinen iki parçadan oluşan bir sınır taşı yazıtıdır. 1905 yılında modern Suriye'deki Sincar Dağları'nın güneyinde, Deyr-i Zor Vilayeti'ndeki Saba'da keşfedilmiştir. III. Adad-nirari'nin (MÖ 811-783) saltanatına aittir ve onun askeri seferlerini belgeleyen ana kaynaktır.[1]

Stel, Adad-Nirari'nin subaylarından biri olan Nergalerish tarafından dikilmiştir. Metin, yedi bölümde 33 satırdan oluşmaktadır: bir adak, III. Adad-Nirari'nin soyağacı, III. Adad-Nirari'nin beşinci yılında Filistin'e yaptığı seferin bir tanımı, Şam Kralı Mari'den gelen bir haraç, Zabanni'de bir heykelin dikilmesi, Nergalerish'in tanıtımı ve lanetler.

Beşinci yıldaki Filistin seferini anlatan üçüncü bölüm, akademisyenler tarafından en çok ilgi gören kısım olmuştur.[2] Metin, Daniel David Luckenbill tarafından aşağıdaki gibi çevrilmiştir:[1]

"Beşinci saltanat yılımda, kraliyet tahtıma ciddiyetle oturup ülkeyi savaşa çağırdım. Asur'un sayısız ordusuna, Paláštu ülkesine karşı sefer düzenleme emri verdim. Fırat nehrini taşkın halindeyken aştık. Babam Shamshi-Adad (yani V. Shamshi-Adad ) döneminde isyan ederek düzenli haraçlarını ödemeyen sayısız düşman kral, korkutucu gücümüz karşısında boyun eğmek zorunda kaldı. Asur, Sin, Shamash, Adad ve Ishtar gibi güvenilir tanrılarımızın emriyle, ayaklarımıza kapandılar. Bize getirilen tüm haraçları Asur'a taşıdık. Ardından, Şam (Ša-imērišu) ülkesine karşı sefer düzenleme emri verdim."

Kaynakça

Dış bağlantılar

Reliefstele Adadniraris 3 aus Saba'a und Semiramis (1916)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Tiglat-Pileser</span>

III. Tiglath-Pileser MÖ 8. yüzyılda hüküm sürmüş olan ve Yeni Asur İmparatorluğu'nun kurucusu olarak kabul edilen ünlü bir Asur kralıdır. Suriye ve Filistin'i alarak ülke topraklarını genişleten III. Tiglath-Pileser, Asur ve Babil krallıklarını tek çatı altında birleştirmiştir

<span class="mw-page-title-main">Amik Ovası</span> Hatayda yer alan bir ova

Amik Ovası, Hatay ili sınırları içerisinde Hatay çöküntü alanının ortasında yer alan Türkiye'nin en verimli arazilerinden biridir.

Bu sayfa ilk zamanlardan itibaren Asur Krallarını listelemektedir. Kayıp tarihler için Babil kronolojisi ile senkronize olarak hazırlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gurgum</span>

Gurgum Krallığı coğrafi olarak Akdeniz, Doğu Anadolu, İç Anadolu ve Güneydoğu Anadolu’nun kesişim noktasında kurulmuş bir Neo-Hitit kent devletidir. Krallığın merkezi genellikle bugünkü Maraş Kalesi ve çevresi olarak görülür. Burada Gurgum ve Marqasti tanımları arasındaki fark, birinin bir bölgeyi diğerinin ise kent merkezini ifade etmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Filistin (bölge)</span> Orta Doğuda coğrafi bölge

Filistin, Doğu Akdeniz'de ve Orta Doğu'da, İsrail topraklarının tamamı ile Gazze Şeridi ve Batı Şeria gibi Filistin Devleti topraklarını kapsayan coğrafi bölgedir. Bölgenin sınırları oldukça tartışmalıdır ve bazı kaynaklar Ürdün'ü de dahil ederler. Filistin, Kutsal Topraklar olarak bilinir ve Yahudiler, Hristiyanlar ve Müslümanlar için kutsaldır. 20. yüzyıldan beri bölgede Arap ve Yahudi millî unsurlarının mücadelesi devam etmekte, zaman zaman uzun süreli şiddete ve hatta savaşa dönüşmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Manna Krallığı</span> Mannalar

Manna devleti, , Minni veya Manas — MÖ IX yüzyıldan MÖ VI yüzyıla kadar tarihi Azerbaycan topraklarında, günümüz Güney Azerbaycan'ın kuzeybatısında Urmiye Gölü'nün kıyısında kurulmuş eski bir devlettir. Manna, yazılı kaynaklarda bahsedilen ilk merkezi devlet olarak kabul edilir. Başkenti İzirtu şehridir. Manna devleti, eski geleneklere sahip bir bölgede, eski tarihin çok geniş bir döneminde ekonomik ve kültürel açıdan önde gelen bir bölgede ortaya çıkmıştı. Manna, MÖ III-II binyıllarda bu bölgede var olmuş Kuti, Lullubi, Turukki kabilelerinin ve diğer kabilelerin doğrudan mirasçısıydı. Manna devleti MÖ. 615-613 yılları arasında Medya Devleti'ne katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Sargon</span> MÖ 722 - MÖ 705 yılları arasında hüküm sürmüş Asur kralı

II. Sargon (Akatça: Šarru-ukin -"meşru kral", Arapça: سرجون Süryanice: ܣܪܓܘܢ,, Asur Kralı. MÖ 722 - MÖ 705 yılları arasında ülkeye hükmetti. MÖ 722'de tahtı güç kullanarak ele geçiren II. Sargon, İsrail'i işgal etti.

MÖ 8. yüzyıl, MÖ 800'ün ilk günü başlamış ve MÖ 701'in son günü bitmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Thutmose</span>

III. Thutmose, 18. Hanedan'ın altıncı firavunudur. II. Thutmosis'in Kraliçe Hatsepsut'tan olmayan oğludur. II. Thutmosis öldükten sonra Kraliçe Hatsepsut ülkeyi tek başına yönetti ve III. Thutmosis'i tahttan uzaklaştırdı. 20 yıldan fazla iktidarda kaldı. Ve ölümünden sonra III. Thutmosis tahta çıkabildi.

<span class="mw-page-title-main">Geç Hititler</span> Vikimedya liste maddesi

Geç Hititler veya Geç Hitit Devletleri, Anadolu'nun Demir Çağı'ndaki Luvice, Aramice ve Fenikece konuşan siyasi varlıklarıdır. MÖ 1200'lerde batıdan gelen Ege Göçleri'nin saldırılarından kurtulabilen Hititler güney ve güney - doğu Toroslar'ın dağlık bölgelerine çekilerek yaşamışlar ve her biri bağımsız beylikler kurmuşlardır. Geç Hitit Devletleri MÖ 11. yüzyıldan itibaren hem siyasal hem de kültürel anlamda Arami etkisi altına girdiler ve zamanla Aramileştiler. Geç Hitit Devletleri Urartu ve Asurlular'a bağımlı olarak yaşadılar. MÖ 7. yüzyılda ise Asurlular bu devletlerin siyasal varlığına son verdi. Bu tarihten sonra bu devletlerin her biri Asur eyaleti oldu. Karkamış, Pattin(Unqi), Sam'al, Gurgum, Kummuhu, Milid, Keveh, Hilakku ve Tabal devletleri; Geç Hitit Devletleridir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail Krallığı (kuzey)</span>

İsrail Krallığı Birinci İsrail Krallığı'nın MÖ 930'da yıkılmasından sonra kurulmuş iki devletten biridir. MÖ 930'da kurulan krallığın varlığı MÖ 720'de Asur İmparatorluğu'nun işgaliyle son buldu. En önemli şehirleri Şehem, Tirzah ve Samiriye idi.

<span class="mw-page-title-main">Kommagene Krallığı</span>

Kommagene Krallığı, İrani Orontid Hanedanı'nın Helenleşmiş bir kolu tarafından yönetilen Greko-Pers krallığıdır. Partlar, Ermeniler ve Romalılar arasında tampon bir ülke olmuştur.

Turukkiler, Tunç Çağı döneminde Antik İran'ın kuzeybatı bölgelerinde yaşamış bir Yakın Doğu halkıydı. Özellikle Urmiye Gölü havzasında ve Zagros Dağları'nın kuzeybatı vadilerinde yaşadılar. Turukkilerin nüfusunu farklı topluluklardan insanların oluşturduğu düşünülüyor. Turukkilerin bugünkü Türk halklarının atası olan bir kavim olduğu ileri sürülmüştür. Kendileri hakkında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, yöneticilerinden birinin ismi İlşu-Nail'dir.

<span class="mw-page-title-main">III. Şalmanezer</span>

III. Şalmanezer, MÖ 859-824 yılları arasında hüküm süren Asurlular kralıdır. Önceki hükümdar II. Aşurnasirpal'ın oğludur. Saltanatı boyunca Babiller, Kizzuvatna, Urartu gibi doğudaki kabilelere, milletlere bir dizi sefer düzenlemiştir. Ordusu Van Gölü ve Toros Dağları'na nüfuz etmiş, Karkamışlı Hititler'i haraç ödemeye zorlamıştır. Yerine oğlu V. Şamşi-Adad geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">III. Adad-nirari</span>

III. Adad-nirari, MÖ 811 ila 783 yılları arasında hükümranlık sürmüş Asur kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Patin</span> MÖ I. binyılda Anadolu ile Mezopotamyanın birleşim sahasında hüküm süren geç Hitit krallığı

Patin ya da Unki, MÖ 1. binyılda Anadolu ile Mezopotamya'nın birleşim sahasında hüküm süren geç Hitit krallığı.

<span class="mw-page-title-main">Armani (krallık)</span> Eski Mezopotamya Krallığı

Armani Sargon ve torunu Naram-Sin tarafından söz edilen antik bir krallıktır. Mezopotamya'da kurulduğu tahmin ediliyor, ancak konumu yoğun bir şekilde tartışılıyor.

<span class="mw-page-title-main">Sammuramat</span>

Sammuramat, Shammuramat veya Shamiram olarak da bilinen, Neo-Asur İmparatorluğu'nun güçlü bir kraliçesiydi. Kariyerine kral V. Şamşi-Adad'ın kraliçesi olarak başladı, oğlu III. Adad-nirari'nin saltanatı sırasında alışılmadık derecede önemli bir konuma ulaştı. Kocasının ölümünden sonra kraliçe statüsünü koruyan bilinen tek Asur kraliçesidir ve bir askeri sefere katılan ve hatta belki de öncülük eden bilinen tek antik Asur kadınıdır.

<span class="mw-page-title-main">V. Şamşi-Adad</span>

V. Şamşi-Adad MÖ 824-811 yılları arasında Asur Kralıydı. Adını Adad olarak da bilinen tanrı Hadad'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Marduk-balassu-iqbi</span> Babil Kralı

Marduk-balāssu-iqbi, md AMAR yazılıdır. UTU-TI -su-iq-bi or mdSID-TI-zu-DUG4, meaning "Marduk has promised his life," Babil'in E Hanedanlığı'nın 8. kralıdır; babası I. Marduk-zakir-şumi'nin halefi ve I. Nabû-šuma-ukin'in ailesinin hüküm süren 4. ve son neslidir. Babasının eski müttefiki olan ve muhtemelen Marduk'un kız kardeşi olan ve efsanevi Semiramis olan Sammuramat ile evlenen ve onun düşmanı olacak olan kayınbiraderi Asurlu V. Şamşi-Adad ile aynı dönemde yaşamıştır.