İçeriğe atla

Saadiler

Saadiyan veya Saadi Hanedanı (Arapça: السعديون‎ as-saʿdiyyūn) 1549 ile 1659 yılları arasında Fas’ı yöneten Faslı Arap hanedanıdır.

Saadiler 1509-1549 yılları arasında yalnızca Fas’ın güneyinde hüküm sürüyorlardı. 1528 yılına kadar da Vattâsî sultanlarını tanıyorlardı. Saadilerin Fas üzerindeki hakimiyeti Sultan Mohammed ash-Sheikh'in 1554 yılında Tadla Savaşı’nda Vattasileri ortadan kaldırması ile başladı. Sultan Ahmad el Abbas'ın yönetiminin 1659’da sona ermesiyle Saadiler devri de kapanmış oldu.

Osmanlı İmparatorluğu ile Saadiler arasındaki ilk diplomatik ilişki 1548 yazında Marakeş'e gelen Türk elçisi aracılığıyla oldu. Osmanlı himayesindeki Vattâsîler lehine girişimde bulunan Elçi, Kanuni Sultan Süleyman'ın mektubunu takdim ederek Saadilerden (Vattâsî başkenti) Fes'in kuşatılmasının kaldırılmasını talep etti. Mektupta; I. Muhammed'in Sultan unvanı tanınmazken "Arap kabileleri Şeyhi" (Şeyh ül-Arab) hitabında bulunuldu. Buna mukabil; Fas Sultanı talebi reddederken Osmanlı Padişahı için "Balıkçılar ve kayıkçılar Sultanı" (Sultan al-havvâta, sultan el-kavârib) unvanını kullandı.[1] Bu bağlamda, Osmanlı-Saadi ilişkileri gergin bir şekilde başlamış oldu.

Yöneticiler

1509–54: Saadi Prensleri (Tagmadert)

  • Abu Abdallah al-Qaim (1509–17)
  • Ahmad al-Araj (1517–44)
  • Mohammed ash-Sheikh (1544–54)

1554–1659: Saadi Sultanları (Fas)

  • Mohammed ash-Sheikh (1554–57)
  • Abdallah al-Ghalib (1557–74)
  • Abu Abdallah Mohammed II (1574–76)
  • Abu Marwan Abd al-Malik I (1576–78)
  • Ahmad al-Mansur (1578–1603)

Kaynakça

  1. ^ "The Idea of the Caliphate between Moroccans and Ottomans: Political and Symbolic Stakes in the 16th and 17th Century-Maghrib", Abderrahmane El Moudden, Studia Islamica, No. 82 (1995), s.106-107

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sultan</span> İslam devletlerinde hükümdarlara verilen bir lakap

Sultan, tarihte pek çok farklı anlamda kullanılmış olan İslamî bir sıfattır. Sözcük olarak "güç", "otorite", "yönetici" anlamlarına gelir. Genelde bağımsızlığını ilan eden İslam hükümdarları tarafından kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kansu Gavri</span> Mısır Memlûk sultanı (1501–1516)

Kansu Gavri ya da Gansu Gavri tam adıyla El-Eşref Kansu el-Gavri, Memlük Sultanı. Burci Hanedanı'ndan olup 1501-1516 yılları arasında Memlük hükümdarlığı yapmıştır. Memlük Devletinde hükümdarlar, birbirini takip eden iki hanedandan seçilmiş olup, bu hanedanlar Memalik-i Bahriye ve Memalik-i Çerakise (Burci)'dir. Kansu Gavri Çerkes asıllıdır. Edebiyat ve sanata olan desteğiyle bilinirdi; sarayında minyatür atölyesi barındıran tek Memlük hükümdarıdır. Arapça ve Türkçe şiirler yazdı; Farsça bilmesine rağmen Şehnâme'yi Türkçeye çevirtti.

<span class="mw-page-title-main">I. Tahmasb</span> 2. Safevî şahı

I. Tahmasb, Safevî Devleti'nin ikinci hükümdarıdır.

Osmanlı hâkimiyeti ve himayesi altında kalmış ülkeler ve Osmanlı'ya bağlı kalma süreleri aşağıda belirtilmiştir.

Fes, Fas'ın Fès-Boulemane bölgesinde bulunan ülkenin üçüncü büyük şehri.

<span class="mw-page-title-main">Bicâye Kuşatması</span>

Bicâye Kuşatması ya da Becaye Kuşatması, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Nami</span> II. Abdülhamidin damadı, Suriyenin 2. devlet başkanı

Damad Ahmed Nami, Suriye'nin ikinci devlet başkanı, beşinci başbakanı. II. Abdülhamid'in kızı Ayşe Osmanoğlu ile evlenerek Osmanlı Hanedanı'na damat olmuştur. Arapçayı pek konuşamayan Çerkes ve Türk kökenli biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Fes Ayaklanması</span>

1465 Fas isyanı Fez şehrinde Wattasi hanedanı tarafından, Marinid hanedanı mensubu Ebu Muhammed Abdulhak'ın öldürülerek tahttan indirilmesi ile sonuçlanmış bir isyandır. İsyanla birlikte Marinid hanedanı sona ermiş, Wattasid hanedanının devri başlamıştır. Wattasid liderleri, Ebu Muhammed Abdulhak tarafından vezir yapılmış, yahudi bir vezir olan Harun bin Bataş'a ve sultana cihad ilan ederek ikisinin de kafalarının kesilerek ölmesini sağladılar. Ayrıca Fes şehrindeki tüm Yahudiler katledildi. Fes'teki bu karışıklık Portekiz Krallığı'nın yaranına oldu ve fırsattan istifade ederek Fas Sultanlığına bağlı Tanca şehrini ele geçirdiler.

II. Abdülhak ya da tam künyesiyle Ebû Muhammed II. Abdülhak bin III. Osman 1420 ile 1465 yılları arasında Fas'ı yöneten son Merînî sultanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tadla Savaşı</span>

Tadla Savaşı 1554 Eylül ayında Fas'ın Tadla bölgesinde, Vattasi hanedanlığı'nın son hükümdarı Ali Ebu Hasan ile ilk Saadi hükümdarı Muhammed El Şeyh arasında gerçekleşti.

1556 yılında Cezayir'de bulunan Osmanlı İmparatorluğu askerleri İspanyol İmparatorluğu'nun elinde bulundurduğu Oran şehrini kuşatmaya aldı. Kara ve denizden yürütülen kuşatma,

<span class="mw-page-title-main">Ahmed el-Mansur</span>

Ahmed el-Mansur(Arapça:أبو العباس أحمد المنصور), Ahmed Ebu Abbas El Mansur veya El Mansur Eddabi(Türkçe:Altın); 1549 Fes - 25 Ağustos 1603, Fes yakınları) 1578 ile 1603 yılları arasında Fas'ı yöneten altıncı ve en ünlü Saadi yöneticisidir. Ahmed el-Mansur, Avrupa ve Afrika'da güçlü ordusu ve stratejik önemi nedeniyle Geç Rönesans dönemi'nin ve 16. yüzyılın en önemli figürlerinden biri sayılmaktaydı. "Derin İslami bilgisi olan, kitapları seven, hattatçılıkla ve matematikle uğraşan ve mistik yazılar ile dini&bilimsel tartışmalarla ilgilenen" biri olarak biliniyordu.

Bu sayfada, sünni müslümanlarca kurularak yönetilmiş devlet, beyliklerin ve hanedanların bir listesi yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Tilimsan Muharebesi (1551)</span>

Tilimsan Muharebesi, 1550-1558 Osmanlı-Fas Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Taza Muharebesi</span>

Taza Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

<span class="mw-page-title-main">Sebu Muharebesi</span>

Sebu Muharebesi, Osmanlı-Saadi mücadelesinde evre.

Fes'in Zaptı veya Fes'in Ele Geçirilmesi 1554'te Salih Reis'in Cezayir eyaleti kuvvetleri ile Saadi Sultanlığı hükümdarı Muhammed eş-Şeyh arasında gerçekleşti. Muharebe, Fas kuvvetlerinin geri çekilmesi ve şehrin Osmanlı İmparatorluğu'nun Cezayir eyaleti ordusu tarafından zaptıyla son buldu.

<span class="mw-page-title-main">Vattâsîler</span>

Vattâsîler veya Vattâsî Hanedanı, 1471 ile 1549/1554 yılları arasında Fas’ı yöneten Faslı Arap hanedan.

Tilimsan Seferi, 1557'de Muhammed eş-Şeyh komutasındaki Saadiler tarafından, o zamanlar Osmanlı İmparatorluğu'nun bir vasal devleti olan Cezayir Naipliği'nin egemenliğindeki Tilimsan'a karşı yürütülen askeri bir seferdir. Cezayir'i fethetmek isteyen Muhammed eş-Şeyh, şehri işgal eder ancak Caid Saffa komutasındaki 500 kişilik bir garnizon tarafından savunulan El-Meşver Sarayı'nı ele geçiremez.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı'nın Fas seferi</span>

Osmanlı'nın Fas seferi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu'nun Fas'a düzenlediği birkaç seferden oluşur.