İçeriğe atla

Sağlık Bilişimi

Tıbbi bilişim, tıp alanına bilgi işleme kavramlarını ve makinelerini tanıtır.

Sağlık bilişimi, tıbbi bilgilerin iletişimini, anlaşılmasını ve yönetimini geliştirmek için bilgisayar yapılarının ve algoritmalarının incelenmesi ve uygulanmasıdır.[1] Mühendislik ve uygulamalı bilim dalı olarak görülebilir.

Sağlık alanı, hesaplamalı teknikler kullanılarak çözülebilecek çok çeşitli problemler sunar.[1]

Sağlık bilişimi, sağlık hizmetlerini iyileştirmek için hesaplamalı yeniliklerin tasarlanması, geliştirilmesi ve uygulanmasına ilişkin çalışmaları içeren çok disiplinli alanların bir yelpazesidir.[2] İlgili disiplinler, tıp alanlarını, özellikle bilgisayar mühendisliği, yazılım mühendisliği, bilgi mühendisliği, biyoinformatik, biyo-ilhamlı hesaplama, teorik bilgisayar bilimi, bilgi sistemleri, veri bilimi, bilgi teknolojisi, otonom hesaplama ve davranış bilişimi gibi bilgi işlem alanlarıyla birleştirir.[3] Akademik kurumlarda tıp bilişimi araştırmaları, sağlık hizmetlerinde yapay zeka uygulamalarına ve gömülü sistemlere dayalı tıbbi cihazların tasarlanmasına odaklanmaktadır.[1] Bazı ülkelerde bilişim terimi, kütüphane biliminin hastanelerdeki veri yönetimine uygulanması bağlamında da kullanılmaktadır. Bu anlamda sağlık bilişimi, hasta verilerinin elde edilmesi, işlenmesi ve incelenmesi için yöntem ve teknolojiler geliştirmeyi amaçlamaktadır.[4] Biyomedikal bilişimi kapsayan bir şemsiye terim önerilmiştir.[5]

Bilgi ve iletişim teknolojilerinin sağlık hizmetlerine, halk sağlığına ve kişisel sağlığa uygulanmasıyla ilgili alanın adında, moleküler (örn. genomik), organ sistemi (örn. görüntüleme), bireysel (örn. örneğin hasta veya tüketici, bakım sağlayıcı ve bunların arasındaki etkileşim), nüfus düzeyindeki uygulamaya kadar. Bir faaliyet yelpazesi, teori ve model geliştirmeden ampirik araştırmaya, uygulama ve yönetime ve yaygın benimsemeye kadar uzanan çabaları kapsar.

'Klinik bilişimciler' nitelikli sağlık ve sosyal bakım uzmanlarıdır ve 'klinik bilişim' çeşitli tıbbi uzmanlıkların bir alt uzmanlık alanıdır.

Tıbbi bilişim disiplinleri

Kaynakça

  1. ^ a b c "Medical informatics in neurology: What Is Medical Informatics?, Signal Processing, Image Processing". EMedicine: Medscape's Continually Updated Clinical Reference. 7 Mayıs 2021. 2 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. 
  2. ^ "The Top 100 Articles in the Medical Informatics: a Bibliometric Analysis". Journal of Medical Systems. 41 (10): 150. August 2017. doi:10.1007/s10916-017-0794-4. PMID 28825158. 
  3. ^ Biomedical Informatics: Computer Applications in Health Care and Biomedicine. 4th (İngilizce). Londra: Springer-Verlag. 2014. doi:10.1007/978-1-4471-4474-8. ISBN 978-1-4471-4473-1. 11 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. 
  4. ^ "Health Informatics". Evaluating Critical Care. 2002. ss. 255-256. doi:10.1007/978-3-642-56719-3_18. ISBN 978-3-540-42606-6. 
  5. ^ Shortliffe, Edward Hance, (Ed.) (2021). Biomedical Informatics: Computer applications in health care and biomedicine. 5th. Cham, Switzerland: Springer. ISBN 978-3-030-58720-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

Bilişim, bilişim bilimi ya da bilgisayar bilimi, bilgi ve hesaplamanın kuramsal temellerini ve bunların bilgisayar sistemlerinde uygulanabilmeleri sağlayan pratik teknikleri araştıran bir yapısal bilim dalıdır. Bilişimciler ya da bilgisayar bilimcileri bilgi oluşturan, tanımlayan ve dönüştüren algoritmik süreçler icat edip, kompleks sistemleri tasarlamak ve modellemek için uygun soyutlamalar formüle ederler. Bilişim Dünya'da hızla gelişmeye devam eden önemli bir teknolojidir.

Biyomedikal mühendisliği, geleneksel mühendisliğin analitik deneyimlerinden yararlanarak, biyoloji ve tıpta karşılaşılan problemlerin çözümü için çalışan ve teşhis, izleme ve tedavi dahil olmak üzere sağlık bakımı konusunda genel anlamda ilerlemeler sağlamayı hedefleyen, mühendisliğin tasarım ve problem çözme becerilerini tıbbi biyolojik bilimlerle birleştirerek mühendislik ve tıp arasındaki boşluğu kapatmayı amaçlayan bir mühendislik dalıdır. Öğrencilerin bu mühendislik dalını seçmelerindeki etkenler; insanlara hizmet etme hazzı, canlı sistemlerle yapılan çalışmalarda görev alma ve en ileri teknolojileri tıbbi bakımın kompleks alanlarında uygulayabilme heyecanı olarak özetlenebilir.

Doğu Akdeniz Üniversitesi ya da kısaca DAÜ, 1979 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde kurulan bir Yüksek Teknoloji Enstitüsü olarak faaliyete geçen bir devlet üniversitesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sivas Cumhuriyet Üniversitesi</span> Sivasta kurulu devlet üniversitesi

Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Cumhuriyet'in kuruluşunun 50. yılı anısına, 9 Şubat 1974 tarihinde 1788 Sayılı Kanunla Sivas'ta 11000 dönüm arazi üzerinde kurulmuştur. 1974 yılında tıp fakültesi ile eğitime başlamıştır. Görevdeki rektörü Prof. Dr. Alim Yıldız'dır.

<span class="mw-page-title-main">Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi</span> KKTCde kurulu vakıf üniversitesi

Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi 1997 yılında Lefkoşa'da İngiliz dilinde eğitim vermek üzere kurulmuş bir özel üniversitedir. Üniversitenin 10 fakülte (Eczacılık, Eğitim, Fen-Edebiyat, Güzel Sanatlar, Tasarım ve Mimarlık, Hukuk, İktisadi ve İdari Bilimler, İletişim, Mühendislik, Sağlık Bilimleri, Tarım Bilimleri ve Teknolojileri ve bu fakültelere bağlı 54 lisans programı vardır. Ayrıca, 4 yıllık programların bulunduğu Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Sağlık Bilimleri Yüksekokulu, Turizm ve Otel İşletmeciliği Yüksekokulu, Uygulamalı Bilimler Yüksekokulu ve 2 yıllık programların bulunduğu Adalet Meslek Yüksekokulu, Meslek Yüksekokulu ve Sağlık Bilimleri Meslek Yüksekokulu bulunmaktadır. Lisansüstü Eğitim Öğretim ve Araştırma Enstitüsünde ise yüksek lisans, doktora ve profesyonel doktora programları devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın Doğu Üniversitesi</span> KKTCde kurulu vakıf üniversitesi

Yakın Doğu Üniversitesi, 1988 yılında Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Başkenti Lefkoşa’da kurulan bir üniversitedir.

<span class="mw-page-title-main">Yeditepe Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

Yeditepe Üniversitesi, İstanbul'da yer alan bir vakıf üniversitesi.

MedlinePlus, Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Tıp Kütüphanesi tarafından üretilen çevrimiçi bir bilgi hizmetidir. Hizmet, İngilizce ve İspanyolca dillerinde seçilmiş tüketici sağlık bilgileri ve ek dillerde belirli içerik sağlar. Site, Ulusal Tıp Kütüphanesi (NLM), Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH), diğer ABD devlet kurumları ve sağlıkla ilgili kuruluşlardan gelen bilgileri bir araya getirmektedir. Ayrıca mobil cihazlarda görüntülenmek üzere optimize edilmiş, İngilizce ve İspanyolca dillerinde bir site de bulunmaktadır. 2015 yılında dünyanın dört bir yanından yaklaşık 400 milyon kişi MedlinePlus'ı kullanmıştır. Hizmet NLM tarafından finanse edilmektedir ve kullanıcılar için ücretsizdir.

<span class="mw-page-title-main">Gümüşhane Üniversitesi</span> Gümüşhanede kurulu devlet üniversitesi

Gümüşhane Üniversitesi 31 Mayıs 2008 tarihinde Karadeniz Teknik Üniversitesi’nden ayrılarak, Gümüşhane ilinde kurulan devlet üniversitesidir. Mühendislik Fakültesinin adı 26.04.2013 tarihli 28629 sayılı Resmî Gazetede yayımlanan Bakanlar Kurulu Kararı ile Mühendislik ve Doğa Bilimleri Fakültesi olarak değiştirilmiş, 16.05.2013 tarih ve 28649 Sayılı Resmî Gazetede yayımlanan 2013/4694 Sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile Turizm İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksekokulu kapatılarak bunun yerine Turizm Fakültesi kurulmuştur. Gümüşhane Üniversitesi; hâlen 6 Fakültesi, 2 Yüksekokulu, 2 Enstitüsü, 8 Meslek Yüksekokulu ve 2 Uygulama ve Araştırma Merkezi ile büyümesini hızlı bir şekilde sürdürmektedir. 3 Ocak 2013 itibarıyla kayıtlı öğrenci sayısı 10327'dir.

<span class="mw-page-title-main">Akademik disiplinler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Akademik disiplinlere genel bir bakış ve güncel bir rehber olarak aşağıda ana hatlar verilmiştir:

Bilgisayar bilimci, bilgisayar bilimi, bilgi ve hesaplamanın teorik temellerinin incelenmesi ve bunların uygulamaları hakkında uzmanlaşmış bir kişidir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Nişantaşı Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

İstanbul Nişantaşı Üniversitesi, Nişantaşı Eğitim ve Kültür Vakfı tarafından kurulup, 16/05/2012 tarih ve 6307 sayılı kuruluş kararıyla 31/05/2012 tarih ve 28309 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanmasıyla kamu tüzel kişiliğini kazanan bir Vakıf Üniversitesi olarak 2012-2013 Eğitim - Öğretim yılında faaliyete başlamak üzere yükseköğretimindeki yerini almıştır.

Bilgi teknolojisi (IT), genellikle bir işletme veya başka bir girişim bağlamında veri veya bilgi depolamak, almak, iletmek, çalışmak ve işlemek için bilgisayarların kullanılmasıdır. Bilgi Teknolojisi, bilgi ve iletişim teknolojisinin (ICT) bir alt kümesi olarak düşünülür. 2012'de Zuppo, her hiyerarşi düzeyinin "bilgi aktarımını ve çeşitli elektronik ortamdaki iletişim türlerini kolaylaştıran teknolojilerle ilişkili olması nedeniyle bir derece ortaklık içerdiği" bir BİT hiyerarşisini önermişti.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Bakırçay Üniversitesi</span> İzmir, Türkiyede bir devlet üniversitesi

İzmir Bakırçay Üniversitesi, İzmir'in Menemen ilçesinde kurulan devlet üniversitesidir. Türkiye'de yaşanan 15 Temmuz darbe girişimi sonrası 667 KHK ile kapatılan Gediz Üniversitesi sonrasında TBMM'nin aldığı karar ile kurulan bir üniversitedir. İsmini İzmir'de bulunan Bakırçay vadisinden almaktadır.

Sağlık teknolojisi, Dünya Sağlık Örgütü tarafından "bir sağlık sorununu çözmek ve yaşam kalitesini iyileştirmek için geliştirilen cihazlar, ilaçlar, aşılar, prosedürler ve sistemler şeklinde organize bilgi ve becerilerin uygulanması" olarak tanımlanmaktadır. Buna ilaçlar, cihazlar, sağlık bakımında kullanılan prosedür ve organizasyon sistemleri de dahildir.

Nöroinformatik, hesaplama modelleri ve analitik araçların uygulanmasıyla sinirbilim verilerinin düzenlenmesi ile ilgili bir araştırma alanıdır. Bu araştırma alanları giderek daha büyük hacimli, yüksek boyutlu ve ince taneli deneysel verilerin entegrasyonu ve analizi için önemlidir. Nöroinformatistler, klinisyenler ve araştırma bilimcileri için hesaplamalı araçlar, matematiksel modeller sağlar ve birlikte çalışabilir veritabanları oluşturur. Sinirbilim, birçok ve çeşitli alt disiplinlerden oluşan heterojen bir alandır. Beyin anlayışımızın derinleşmeye devam edebilmesi için, bu alt disiplinlerin verileri ve bulguları anlamlı bir şekilde paylaşabilmeleri gerekir; Nöroinformatistler bunu kolaylaştırır.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Atlas Üniversitesi</span> İstanbulda kurulu vakıf üniversitesi

T.C. İstanbul Atlas Üniversitesi, 2018 yılında Türk Balkan Eğitim Kültür ve Sağlık Vakfı tarafından İstanbul'da kurulmuş bir üniversitedir. 2020-2021 akademik yılında eğitime geçen üniversitenin İstanbul Bağcılar'da Atlas Üniversitesi Medicine Hospital Hastanesi bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık hizmetleri</span> hastalığın önlenmesi ve refahın teşviki

Sağlık, sağlık hizmetleri veya sağlık hizmeti, insanlarda hastalık, rahatsızlık, yaralanma ve diğer fiziksel ve zihinsel bozuklukların önlenmesi, teşhisi, tedavisi yoluyla sağlığın korunması veya iyileştirilmesidir. Sağlık hizmetleri, sağlık profesyonelleri ve ilgili sağlık kuruluşları tarafından verilmektedir. Doktorlar ve diğer sağlık çalışanları bu sağlık hizmetinin bir parçasıdır. Diş hekimliği, eczacılık, diyetisyenlik, ebelik, hemşirelik, tıp, optometri, odyoloji, psikoloji, mesleki terapi, fizik tedavi, atletik eğitim ve diğer sağlık meslekleri sağlık hizmetlerinin bir parçasıdır. Birinci basamak, ikinci basamak ve üçüncü basamak sağlık hizmetlerinin yanı sıra halk sağlığında yapılan çalışmaları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ</span>

Sağlık hizmetlerinde yapay zekâ, karmaşık tıbbî ve sağlık hizmetleri verilerinin analizinde, insan bilişini taklit etmek için makine öğrenimi algoritmalarını, yazılımlarını veya yapay zekâyı (AI) tanımlamak için kullanılan kapsamlı bir terimdir. Özellikle, AI, bilgisayar algoritmalarının sonuçları yalnızca giriş verilerine göre yaklaşık olarak tahmin etme yeteneğidir.