İçeriğe atla

Sağduyu Partisi

Sağduyu Partisi
KısaltmaSAGDUYU
Genel başkanMehmet Yücel Ağargün
KurucuMuharrem Nureddin Coşan
Kuruluş tarihi4 Eylül 2002 (22 yıl önce) (2002-09-04)
MerkezÇankaya, Ankara
İnternet sitesi

Sağduyu Partisi (SAGDUYU), 4 Eylül 2002 tarihinde Muharrem Nureddin Coşan liderliğinde kurulan,[1] Türk siyasi partisidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "SAGDUYU" şeklindedir.[2] Resmî üyesi bulunmamaktadır. Genel başkanı Mehmet Yücel Ağargün'dür.[3]

İsmini; içinde barındırdığı evrensel değerlerle, her iyiliğin özünde bulunan; varlığında gerçek mutluluk, eksikliğinde zulüm zuhur eden; her şart ve zamanda vazgeçilmez olan; hem hedeflerini, hem yöntemlerini tek kelimeyle özetleyen bir olgu olan SAGDUYU'dan aldığı ifade edilmiştir. SAGDUYU; özellikle hikmet, adalet ve yüksek ahlâk değerleri üzerinde yükselen bir erdemler bütünü olarak tanımlanmış, SAGDUYU hâkimiyetinin ise yalnızca bağımsızlık şartı ile mümkün olduğu belirtilmiştir. Bu ifade aynı zamanda "SAGDUYU = Bağımsızlık x (Hikmet + Adalet + Yüksek Ahlâk)" şeklinde formüle edilmiştir.[4]

Sağduyu Partisi kendisini; sağduyu, adalet, iyilik, güzel ahlâk ve iç huzurunun hâkim olmasını hedefleyen bir oluşum olarak tanımlamıştır. Diğer tüm kişi, kurum ve oluşumlardan bağımsız olduğunu; ancak değerlerine uygun konularda iş birliği yapabileceğini ifade etmiştir.[2]

Kuruluş

Resmi olarak 4 Eylül 2002 tarihinde kurulmuştur. Partinin kuruluş amacını Onursal Başkan Muharrem Nureddin Coşan şöyle özetlemiştir: "Sağduyu Partisi, Türkiye'yi diğer dünya devletleri arasında en adil, en saygın, en güçlü, en sevilen ve yönetim tarzı örnek alınan lider ülke durumuna getirmek; öncelikle ve özellikle Türk vatandaşı olma ayrıcalığına sahip tüm bireylerin iç huzuru ve sosyal refah düzeylerine olumlu katkıda bulunmak; genelde tüm dünya vatandaşlarına fayda üretmek amacıyla kurulmuş bir siyasi ve sosyal hizmet kurumudur."[5]

SAGDUYU'nun kuruluşu ayrıca, 4 Şubat 2003 tarihinde Mahmud Esad Coşan için gerçekleştirilen Yâd Programı'nda Muharrem Nureddin Coşan tarafından duyurulmuştur.[1]

İdeoloji

Sağduyu Partisi'ne göre klasik teorilerde siyasi konumlar; devletin ekonomiye ve bireysel yaşantıya ne derecede müdahil olduğuna göre belirlenmektedir. Türkiye'de ise siyasi konumlamanın şimdiye dek; üzerinden "millet" tanımlamasının yapıldığı iki unsura, yani dini değerlere (İslâm) ve milliyetçiliğe (Türk milliyetçiliğine) nasıl baktıklarına göre yapıldığı ifade edilmiştir. Sağduyu Partisi; siyasi partilerin liberal, devletçi, milliyetçi, sağ veya sol olmalarından daha önemli konum belirleyicileri olduğunu düşündüğünü; bunlardan ilkinin bağımsızlıkları, ikincisinin ise kendi düşünce eksenleri içerisinde, bakışlarında ve uygulamalarında ne kadar sağduyulu oldukları olduğunu belirtmiştir.[4]

Açıklamalar

SAGDUYU Kurucusu Muharrem Nureddin Coşan tarafından bugüne dek bir takım siyasi açıklamalar yapılmıştır.

Yeni Oluşum ile İrtibatlandırılmama

27 Ağustos 2001 tarihinde Muharrem Nureddin Coşan tarafından yapılan yazılı açıklamada, Mahmud Esad Coşan isminin o dönem yeni kurulmakta olan siyasi parti ile irtibatlandırılmaması istenmiştir. Açıklamada "Prof. Dr. Mahmud Es'ad COŞAN'ın, herhangi bir siyasi parti tarafından oy toplamak uğruna malzeme edilmesi veya istismarı, bu doğrultuda hareket edenlerin samimiyetleri ile ilgili ciddi şüphe ve endişelere yol açacağı gibi hiçbir zaman müsamaha ile karşılamayacağımız hususlardır." denilmiş, ayrıca kendisinin de yeni siyasi oluşum içinde yer alan hiç kimse ile herhangi bir iletişiminin söz konusu olmadığı belirtilmiştir.[6]

Irak Tezkereleri

SAGDUYU'nun ilk siyasi açıklaması, 1 Mart tezkeresi'ne ilişkindir. Muharrem Nureddin Coşan, tezkereye şiddetli bir şekilde karşı çıkmış; bu kapsamda 23 Şubat 2003 tarihinde bir basın açıklaması yayımlayarak AK Parti'li milletvekillerinden tezkerede "hayır" oyu kullanmalarını istemiş,[7] bu amaçla gazetelere ilan vermiş,[8] milletvekilleri ile iletişime geçmiştir.[9] AK Parti'nin 99 fire verdiği tezkere oylamasında Muharrem Nureddin Coşan'ın açıklamasının etkili olduğu, bazı medya grupları tarafından ifade edilmiştir.[10][11]

İlk tezkere oylamasında salt çoğunluğun sağlanamamasını müteakip Hükûmetin Türkiye Büyük Millet Meclisine sevk ettiği ikinci tezkere olan ve altı ay süreli 19 Mart tezkeresi için yaptığı ikinci açıklamada; Armageddon Savaşı'na benzettiği Irak Savaşı'na "Amerika'nın yanında girmeye hayır" demiştir.[12]

19 Mart tezkeresi'nin süresi dolduğu için 7 Ekim 2003 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde yapılan yeni tezkere oylaması öncesinde Muharrem Nureddin Coşan tarafından yeni bir basın açıklaması daha yapılmış, "Bugün Irak için müttefik bir devletin komutasına vereceğimiz askerlere, yarın aynı müttefik devlet ya da başka bir devlet istediğinde Suriye için, İran için, Suudi Arabistan için yenilerini ekleyebilecek miyiz?" denilmiş ve Türk halkının kararına saygı duyulmasının önemi hatırlatılmıştır.[13]

Kaynakça

  1. ^ a b "4 Şubat 2003 Yâd Programı Konuşması". 14 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  2. ^ a b "Parti Tüzüğü". 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  3. ^ "Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı". 11 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  4. ^ a b "Parti Kimliği". 26 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  5. ^ "Sağduyu Partisi". 3 Aralık 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2021. 
  6. ^ "27 Ağustos 2001 Basın Açıklaması". 3 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  7. ^ "25 Şubat 2003 Basın Açıklaması". 3 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  8. ^ "13 yıl önce 13 yıl sonra". 31 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  9. ^ 28 Şubat 2003 tarihli Milliyet Gazetesi, s. 18
  10. ^ "Tezkere Meclis'ten Niçin Döndü?". 19 Ocak 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  11. ^ 3 Mart 2003 tarihli Cumhuriyet Gazetesi, s. 8-10.
  12. ^ "20 Mart 2003 Basın Açıklaması". 4 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 
  13. ^ "7 Ekim 2003 Basın Açıklaması". 3 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

1 Mart tezkeresi, Irak krizi konusunda hükûmet tarafından 25 Şubat 2003'te TBMM'ye sunulup genel kurulda reddedilen ve tam adı "Türk Silahlı Kuvvetleri'nin yabancı ülkelere gönderilmesi ve yabancı silahlı kuvvetlerin Türkiye'de bulunması için Hükûmet’e yetki verilmesine ilişkin başbakanlık tezkeresi" olan tezkeredir.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">2002 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 22. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2002 Türkiye genel seçimleri, 3 Kasım 2002 günü Türkiye genelinde yapılan erken genel seçimdir. Bu genel seçim ile Türkiye Büyük Millet Meclisi 22. dönem milletvekilleri seçilmiştir. Yüzde 10 ülke barajlı d'Hondt sistemi uygulanan seçimde, yalnızca Adalet ve Kalkınma Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi bu barajı aşarak meclise milletvekili sokmayı başarmışlardır. Oyların yüzde 34,3'ünü alarak kazandığı 363 milletvekilliği ile tek başına iktidar olan AK Parti, TBMM'nin üyelik sayısının yaklaşık yüzde 66'sını alarak liste usulü çoğunluk sisteminin uygulandığı 1950'li yıllardan sonra TBMM'deki en büyük temsil gücünü elde eden siyasi parti oldu.

<span class="mw-page-title-main">İdris Naim Şahin</span> Türk siyasetçi

İdris Naim Şahin, Türk siyasetçi ve eski içişleri bakanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki siyasi partiler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki siyasi partiler listesi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'ndeki siyasi partilerin listelendiği maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Muharrem İnce</span> Türk politikacı

Muharrem İnce, Türk fizik ve kimya öğretmeni ve siyasetçidir. 2021 yılından beri Memleket Partisi genel başkanıdır. 2018 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminde Cumhuriyet Halk Partisi, 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçimi Memleket Partisi adayı olarak gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Görüş</span> İslamcı ve muhafazakâr ideoloji

Millî Görüş veya Erbakancılık, Necmettin Erbakan tarafından kurulan, 1969 yılında "Bağımsızlar Hareketi" ile başlayan ve ilk olarak Millî Nizam Partisi ile partileşerek günümüze kadar gelen İslamcı ideoloji ve siyasi akım. Günümüzde Türkiye'de Yeniden Refah Partisi ile Saadet Partisi resmî olarak Millî Görüş ideolojisini benimsemektedir. Ancak her iki parti de Millî Görüş'ün tek temsilcileri olduklarını iddia edip birbirlerini Millî Görüş'e karşı ihanetle suçlamaktadırlar.

Muharrem Nureddin Coşan, Server Grubu Onursal Başkanı, İskenderpaşa Cemaati lideri, Sağduyu Partisi kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 25. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi 25. Dönemi'nin 550 yeni üyesini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir. Seçim, Türkiye Cumhuriyeti siyasi tarihi'nin 24. genel seçimleridir.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Kuruluş Partisi</span> Azerbaycanlı siyasi parti

Büyük Kuruluş Partisi, Azerbaycan'daki merkez sağ siyasi partilerden biridir. 2003 yılında kurulan parti 2005 yılında devlet tarafından resmi kayıtlara alındı. Kurucusu ve genel başkanı milletvekili Fazıl Mustafa'dır.

Muhafazakâr demokrasi, Türkiye'deki Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının kendi siyasi ideolojisini ve politik pozisyonunu tanımlama şeklidir.

<span class="mw-page-title-main">Yeniden Refah Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Yeniden Refah Partisi, 23 Kasım 2018 tarihinde Fatih Erbakan liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren Millî Görüş ideolojisine bağlı siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "Yeniden Refah" şeklindedir. Simgesi hilal içerisinde başaktır. TBMM'de 4 milletvekili ile temsil edilmektedir. Genel başkanı Fatih Erbakan'dır.

<span class="mw-page-title-main">2023 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 28. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

2023 Türkiye genel seçimleri, 14 Mayıs 2023 tarihinde düzenlenen ve Türkiye Büyük Millet Meclisinin 28. döneminin 600 yeni üyesini belirlemiş olan seçimlerdir. 2023 Türkiye cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turu ile aynı gün yapıldı. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, bir konuşmasında 1950 seçimlerine atıfta bulunarak seçimlerin 14 Mayıs 2023'te yapılabileceğinin işaretini vermiştir ve bu tarih, bazı muhalif partiler tarafından seçim tarihi olarak kabul edilmiştir. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından 10 Mart 2023'te imzalanan bir kararnameyle seçimlerin yenilenmesine karar verildi. Aynı gün Yüksek Seçim Kurulu genel seçimlerin ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ilk turunun 14 Mayıs'ta ve cumhurbaşkanlığı seçiminin ikinci turunun da 28 Mayıs'ta yapılmasına karar verdi.

Azerbaycan Demokrat Partisi, Azerbaycan'da 26 Ocak 1991'de Serdar Celaloğlu tarafından kurulan, 3 Şubat 2000'de resmi kayıtlara alınan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Partisi (Azerbaycan)</span> Azerbaycanda bir siyasi parti

Adalet Partisi, Azerbaycan’da eski Adalet Bakanı İlyas İsmailov tarafından 1993’te kurulan, 1994’te devlet kaydına alınan, 1996’da Azerbaycan Demokrat Partisi’ne birleşen, 2000’de yeniden kurulan, 18 Mayıs 2002’de yeniden devlet kaydına alınan muhalif siyasi parti.

Bu makale Afganistan'daki siyasi partileri listeler.

<span class="mw-page-title-main">Arap Baas İlerici Partisi</span> Ürdünde bir siyasi parti

Arap Baas İlerici Partisi Ürdün'de bir siyasi partidir. Suriye liderliğindeki Baas Partisi'nin Ürdün bölgesel şubesidir. Yasal olarak ilk kez 1993 yılında tescil edilmiştir. Parti küçüktür ve WikiLeaks belgesine göre "çok az taraftarı" vardır. Şube, küçük boyutuna rağmen, lideri Fuad Dabbur aracılığıyla Ürdün medyasında iyi bir yer elde edebilmektedir. Dabbur'un dış politika hakkındaki ateşli açıklamaları basında sık sık alıntılanmaktadır. Parti, Irak yanlısı muadili Ürdün Arap Sosyalist Baas Partisi'nden daha az bilinmektedir. Suriye ağırlıklı Baas Partisi'nin Ürdün'deki parti koludur. Fuad Dabbur, şubenin Bölge Sekreteridir. Partinin 200'den az üyesi olduğuna inanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Memleket Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Memleket Partisi, 17 Mayıs 2021 tarihinde Muharrem İnce liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "Memleket" şeklindedir. Simgesi mavi renkli, döngüsel, birbirinden bağımsız yedi spiral ve nokta ikonundan ve içinde nazar boncuğundan oluşmaktadır. Genel başkanı Muharrem İnce'dir.

<span class="mw-page-title-main">Zafer Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti

Zafer Partisi, 26 Ağustos 2021 tarihinde Ümit Özdağ liderliğinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Partinin ambleminde ay yıldız şeklinde tasarlanan bir meşale tasviri bulunmaktadır. TBMM'de temsil edilmemektedir. Genel başkanı Ümit Özdağ'dır.

"Tabela partisi", Türkiye'de belli bir seçmen kitlesi olmayan veya seçimlere girme yeterliliğini sağlayamayan ancak resmî olarak faaliyet gösteren siyasi partiler için kullanılan terimdir.