İçeriğe atla

Sağcı diktatörlük

Siyaset serisinin bir parçası
Hükûmet biçimleri
Hükûmet biçimleri listesi
İktidar kaynağı
Demokrasi
(çoğunluğun yönetimi)
Oligarşi
(azınlığın yönetimi)
Otokrasi
(bir kişinin yönetimi)
Anarşi
(kimse tarafından yönetilmeme)
İktidar ideolojisi

(sosyo-politik ideolojiler)

(sosyo-ekonomik ideolojiler)
  • Dinî
  • Seküler

(jeo-kültürel ideolojiler)
Güç yapısı
Üniterlik
Bağımlı devlet
Federalizm
Uluslararası ilişkiler
İdari bölünüş
İlgili

Sağcı diktatörlük, sağcı totalitarizm veya sağcı otoriter rejim, sağcı politikaları izleyen otoriter veya totaliter bir yönetimdir. Sağcı diktatörlükler genellikle gelenekçiliği savunma, hukuk ve düzenin korunmasına vurgu yapma ve sıklıkla milliyetçiliği savunma ile karakterizedir ve yükselişlerini muhafazakar statükonun sürdürülmesine duyulan ihtiyaç ve komünizme karşı muhalefet temelinde haklı çıkarlar. Sağcı diktatörlüklerin dikkate değer örnekleri arasında Nazi Almanyası, Faşist İtalya, Estado Novo, Franco İspanyası, Vladimir Putin yönetimindeki Rusya ve Soğuk Savaş döneminde çeşitli Latin Amerika ülkelerini yöneten askeri diktatörlükler yer alır.[1]

Sağcı diktatörlüğün özellikleri

Askerî diktatörlük

Batı dünyasının en yaygın görüşüne göre, sağcı diktatörlüğün en göze çarpan örneği, Güney Amerika'da bir zamanlar hüküm süren diktatörlüklerdir. Bu rejimler çoğunlukla askeri askeri cuntalar tarafından yönetiliyordu ve çoğu 1980'lerde çökmüştü. Komünist ülkeler, otoriter yönetim yöntemlerini halka göstermemeye büyük özen gösterdikleri için genellikle sivil hükûmetler tarafından yönetiliyor ve orada iktidarı ele geçiren subaylar pek hoş karşılanmıyordu. Birkaç istisna arasında, Ulusal Kurtuluş İçin Askeri Konsey (Polonya Halk Cumhuriyeti, 1981-1983) veya Kuzey Kore rejiminin Kim İl Sung'un yönetimi boyunca evrimi yer alır.

Din ve hükümet

Birçok sağcı rejim, yerel ruhani kurumlarla güçlü bağlarını korumuştur. Bu güçlü Kilise-devlet ittifakı politikası genellikle Kilise faşizmi olarak adlandırılır. Katoliklik yanlısı diktatörlükler arasında Estado Novo (1933-1974) ve Avusturya Federal Devleti (1934-1938) bulunmaktadır. Aynı zamanda İslam dünyasında da ruhani diktatörlükler bulunmaktadır, bunlar arasında İran İslam Cumhuriyeti ve Afganistan İslam Emirliği yer alır. Suudi Arabistan ve Vatikan Şehri gibi teokratik mutlak monarşiler de yukarıda bahsedilen rejimlerle birçok benzerliğe sahiptir. Bu rejimlerin birçoğu ruhani liderler tarafından yönetilmiştir veya yönetilmektedir, örneğin Josef Tiso yönetimi altındaki Slovakya veya Ayetullah Humeyni (1979-1989) ve Ayetullah Hamaney (1989-günümüz) altındaki İran gibi. Nazi Almanyası gibi bazı sağcı diktatörlükler ise belirli dinlere açıkça düşmanca davranmıştır.[2]

Bölgelerine göre sağcı diktatörlükler

Avrupa

Avrupa'daki sağcı diktatörlüklerin varlığı, büyük ölçüde faşizmin yükselişi ile ilişkilendirilir. Birinci Dünya Savaşı ve sonrasında ortaya çıkan koşullar, hem devrimci sosyalizmi hem de reaksiyoner siyaseti doğurdu. Faşizm, sosyalist harekete tepki olarak ortaya çıktı ve eski düzeni yeniden canlandırmayı amaçladı. Avrupa'daki sağcı diktatörlükler, İkinci Dünya Savaşı'nda Müttefik devletlerin kazandığı zafer ile büyük ölçüde yok edildi, ancak bazıları 1970'lere kadar Güney Avrupa'da varlıklarını sürdürdü.[3]

Avrupa sağcı diktatörlüklerinin listesi
Ülke Tarihsel ad(lar) Hareket(ler) Hüküm süreleri Diktatör(ler)
 Arnavutluk
  • Popüler Parti
  • Muhafazakar Parti
  • Zogu Hanedanı
  • Arnavut Faşist Partisi[4]
  • Ulusal Cephe[5]
  • 1922-–1924
  • 1925–1928
  • 1928–1939
  • 1939–1943
  • 1943–1944
 Avusturya
Anavatan Cephesi
  • 1932–1934
  • 1934–1938
 AzerbaycanAzerbaycan CumhuriyetiYeni Azerbaycan Partisi1993–günümüz Haydar Aliyev, İlham Aliyev[]
 Belarus
[8]
  • 1943–1944
  • 1994-günümüz
  • Radasłaŭ Astroŭski[9]
  • Alexander Lukashenko
 BulgaristanBulgaristan Krallığı
  • Demokratik İttifak
  • Zveno[10]
  • Saxe-Coburg ve Gotha-Koháry Hanedanı
  • 1923–1926
  • 1934–1935
  • 1935–1943
 HırvatistanHırvatistan Bağımsız Devleti[14]Ustaše[15]1941–1945 Ante Pavelić[16]
 Kıbrıs CumhuriyetiKıbrıs CumhuriyetiEOKA B[17]1974 Nikos Sampson[18]
 ÇekyaBohemya ve Moravya Himayesi[19]Ulusal Ortaklık[20]1939–1945
 FransaFransız Devleti[21]İşbirlikçi hükûmet 1940–1944 Philippe Pétain[22][23]
 AlmanyaNazi Almanyası[24]NSDAP[25][26]1933–1945 Adolf Hitler[27][28]
 Yunanistan
  • Askeri
  • 4 Ağustos Rejimi[30][31]
  • İşbirlikçi hükümet
  • 1967-1974 Yunan askeri cuntası[32]
  • 1925–1926
  • 1936–1941
  • 1941–1944
  • 1967–1974
  • Theodoros Pangalos[33]
  • Ioannis Metaxas[34]
  • Georgios Tsolakoglou,[35] Konstantinos Logothetopoulos,[36] Ioannis Rallis[37]
  • Georgios Papadopoulos[38]
 Macaristan
  • 1920–1944
  • 1944–1945
 İtalya
  • Ulusal Faşist Parti[46]
  • Cumhuriyetçi Faşist Parti[47]
  • 1922–1943
  • 1943–1945
 LetonyaLetonya Cumhuriyeti[]Letonya Çiftçiler Birliği[]1934–1940 Kārlis Ulmanis[50]
 LitvanyaLitvanya Cumhuriyeti[51]Litvanya Milliyetçi Birliği[52]1926–1940 Antanas Smetona[53][54]
 Kuzey MakedonyaBağımsız Makedonya[55]İşbirlikçi hükûmet 1944 Spiro Kitinchev[56]
 HollandaReichskommissariat Niederlande[57]Nasyonal Sosyalist Hareket[58]1940–1945 Anton Mussert[59]
 NorveçUlusal yönetim[60]Nasjonal Samling[61][62]1940–1945 Vidkun Quisling[63]
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğu
  • 1878–1908
  • 1913–1918
 Portekiz
  • Portekiz Birinci Cumhuriyeti
  • Portekiz Birinci Cumhuriyeti
  • Ulusal Diktatörlük[64]
  • Estado Novo[65]
  • Askeri
  • Ulusal Cumhuriyetçi Parti
  • Askeri
  • Ulusal Birlik[66]
  • 1915
  • 1917–1918
  • 1926–Constitution of 1933
  • 1933–1974
 Romanya
  • Ulusal Rönesans Cephesi[69]
  • Askeri
  • Askeri
  • 1938–1940
  • 1940–1941
  • 1941–1944
 Rusya
  • 1918–1920
  • 1999-günümüz
 SırbistanUlusal Kurtuluş Hükûmeti[78]İşbirlikçi hükûmet 1941–1945 Milan Nedić[79]
 SlovakyaSlovakya Devleti[80]Slovakya Halk Partisi[81]1939–1945 Jozef Tiso[82]
 İspanya
  • 1923–1930
  • 1939–1975
 UkraynaUkrayna Devleti[90]Ukrayna Halkçı Hareketi 1918 Pavlo Skoropadskyi
Yugoslavya Krallığı Yugoslavia Yugoslavya Krallığı[91]
  • Ulusal Yugoslav Partisi
  • Radikal Yugoslav Birliği[92]
  • 1929–1934
  • 1934–1941

Asya

Asya'daki sağcı diktatörlükler, erken 1930'larda askeri rejimlerin yerel anayasal demokrasilerden iktidarı ele geçirmesiyle ortaya çıktı. Bu fenomen, Japonya İmparatorluğu'nun militarist genişlemesiyle yönlendirdiği askeri işgallerle diğer ülkelere hızla yayıldı. İkinci Dünya Savaşı'nın sonrasında, Asya'daki sağcı diktatörlükler Soğuk Savaş'ta belirgin bir şekilde anti-komünist bir rol üstlendiler ve birçoğu Amerika Birleşik Devletleri tarafından desteklendi.[95]

Kuzey, Orta ve Güney Amerika

Sağcı diktatörlükler büyük ölçüde 20. yüzyılın başlarında Orta Amerika ve Karayipler'de ortaya çıktı. Amerikan şirketlerine, örneğin United Fruit Company gibi şirketlere tavizler vermek amacıyla ortaya çıktılar ve "muz cumhuriyetleri" olarak tanımlanan rejimler oluşturdular. Kuzey Amerika'daki sağcı diktatörlükler, ülkelerinin işçi hareketlerini bastırmak ve korporatist ekonomiler kurmak için önemli rol oynadılar. Soğuk Savaş döneminde, bu sağcı diktatörlükler belirgin bir anti-komünist ideolojiye sahipti ve genellikle ABD destekli eylemlerle iktidara geldiler.[96]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Bailey, Diane (2 Eylül 2014). Colton, Timothy J. (Ed.). Dictatorship. Major Forms of World Government. Broomall, Pennsylvania: Mason Crest. s. 22. ISBN 978-1-4222-9455-0. OCLC 1088312521. 
  2. ^ Gottfried, Ted (2001). Heroes of the HolocaustÜcretsiz kayıt gerekli. Twenty-First Century Books. ss. 24-25. ISBN 9780761317173. Erişim tarihi: 14 Ocak 2017. Some groups that are known to have helped Jews were religious in nature. One of these was the Confessing Church, a Protestant denomination formed in May 1934, the year after Hitler became chancellor of Germany. One of its goals was to repeal the Nazi law "which required that the civil service would be purged of all those who were either Jewish or of partly Jewish descent." Another was to help those "who suffered through repressive laws, or violence." About 7,000 of the 17,000 Protestant clergy in Germany joined the Confessing Church. Much of their work has one unrecognized, but two who will never forget them are Max Krakauer and his wife. Sheltered in sixty-six houses and helped by more than eighty individuals who belonged to the Confessing Church, they owe them their lives. German Catholic churches went out of their way to protect Catholics of Jewish ancestry. More inclusive was the principled stand taken by Catholic Bishop Clemens Count von Galen of Munster. He publicly denounced the Nazi slaughter of Jews and actually succeeded in having the problem halted for a short time. ... Members of the Society of Friends--German Quakers working with organizations of Friends from other countries--were particularly successful in rescuing Jews. ... Jehovah's Witnesses, themselves targeted for concentration camps, also provided help to Jews. 
  3. ^ The New Fontaena Dictionary of Modern Thought Third Edition, (1999) p. 729.
  4. ^ Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at War, 1939–1945. West Lafayette, Indiana: Purdue University Press. s. 45. ISBN 978-1-55753-141-4. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  5. ^ Robert Elsie (30 Mart 2010). Historical Dictionary of Albania. Scarecrow Press. s. 30. ISBN 978-0-8108-6188-6. 
  6. ^ Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at War, 1939-1945 (İngilizce). Purdue University Press. s. 37. ISBN 978-1-55753-141-4. 
  7. ^ Fischer, Bernd Jürgen (1999). Albania at war, 1939-1945. Purdue University Press. s. 262. ISBN 978-1-55753-141-4. Erişim tarihi: 24 Ağustos 2011. 
  8. ^ Andrew Wilson (2011). Belarus: The Last European Dictatorship (Google Books preview). Yale University Press. ss. 109, 110, 113. ISBN 978-0300134353. Erişim tarihi: 10 Temmuz 2014. 
  9. ^ Efraim Zuroff: Occupation, Nazi-hunter: the continuing search for the perpetrators of the Holocaust. KTAV, 1994, p. 40.
  10. ^ Sygkelos, Yanis (2011). Nationalism from the Left. BRILL. s. 254. 
  11. ^ S.G. Evans, A Short History of Bulgaria, London, Lawrence and Wishart, 1960, p. 161-170
  12. ^ Tsar's Coup Time, 4 February 1935. retrieved 10 August 2008.
  13. ^ Balkans and World War I 12 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. SofiaEcho.com
  14. ^ Charny, Israel (1999). Encyclopedia of Genocide: A-H. ABC-CLIO. ss. 27-28. ISBN 9780874369281. 
  15. ^ Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: Occupation and Collaboration. Stanford Univ: Stanford University Press. s. 32. ISBN 978-0-8047-3615-2. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  16. ^ Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: Occupation and Collaboration. Stanford Univ: Stanford University Press. ss. 351-352. ISBN 978-0-8047-3615-2. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  17. ^ "EOKA-B disbands in aid of unity: The notorious underground EOKA-B movement, responsible for a militant campaign against Archbishop Makarios, announces that it has disbanded itself - February 11, 1978 - Cyprus Mail". Cyprus Mail (İngilizce). 3 Ekim 2015. 20 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2018. 
  18. ^ Cook, Chris; Diccon Bewes (1997). What Happened Where: A Guide to Places and Events in Twentieth-century History. Routledge. s. 65. ISBN 1-85728-533-6. 
  19. ^ Lemkin, Raphaël (1944). Axis Rule in Occupied Europe. Harold Bold Verlag. s. 343. ISBN 9781584779018. 
  20. ^ "Vznik Národního souručenství 23. 3. 1939 - 77 let". fronta.cz (Çekçe). Fronta. 28 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Aralık 2016. 
  21. ^ Julian T. Jackson, France: The Dark Years, 1940–1944 (2001).
  22. ^ Jackson, Julian (15 Ekim 2011). "7. The Republic and Vichy". Edward G. Berenson; Vincent Duclert; Christophe Prochasson (Ed.). The French Republic: History, Values, Debates. Arthur Goldhammer tarafından çevrildi. Cornell University Press. s. 67. ISBN 978-0801-46064-7. OCLC 940719314. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  23. ^ Beigbeder, Yves (29 Ağustos 2006). Judging War Crimes and Torture: French Justice and International Criminal Tribunals and Commissions (1940-2005). Leiden: Martinus Nijhoff/Brill. s. 140. ISBN 978-90-474-1070-6. OCLC 1058436580. Erişim tarihi: 20 Temmuz 2020. 
  24. ^ Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. ss. 199-201. ISBN 978-0-671-62420-0. 
  25. ^ Davidson, Eugene (1997). The Making of Adolf Hitler: The Birth and Rise of Nazism. University of Missouri Press. s. 241. ISBN 978-0826211170. 27 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  26. ^ Orlow, Dietrich (2010). The Nazi Party 1919–1945: A Complete History. Enigma Books. s. 29. ISBN 978-0982491195. 1 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2015. 
  27. ^ Shirer, William L. (1960). The Rise and Fall of the Third Reich. New York: Simon & Schuster. ss. 226-227. ISBN 978-0-671-62420-0. 
  28. ^ Overy, Richard (2005). The Dictators: Hitler's Germany, Stalin's Russia. Londra: Penguin Books. s. 63. ISBN 978-0-393-02030-4. 
  29. ^ Bernhard R. Kroener, Germany and the Second World War Volume V/II 13 Ekim 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Oxford University Press, 2003, p. 44
  30. ^ Payne, Stanley G (1995). A History of Fascism, 1914–45. University of Wisconsin Press. ISBN 0-299-14874-2. 
  31. ^ Lee, Stephen J. 2000. European Dictatorships, 1918-1945 Routledge; 2 edition (22 Jun 2000). 0415230462.
  32. ^ Clogg, Richard "The Ideology of the "revolution of 21 April 1967'" p.36-58 from Greece Under Military Rule edited by Richard Clogg & George Yannopoloulos; London: Secker & Warburg, 1971 p.41.
  33. ^ Şablon:Great Military and Naval Encyclopaedia
  34. ^ Petrakis, Marina (2006). The Metaxas myth: dictatorship and propaganda in Greece. I.B.Tauris. s. 39. ISBN 1-84511-037-4. 
  35. ^ Brewer, David (2016). Greece The Decade of War, Occupation, Resistance, and Civil War. I.B. Tauris. s. 49. ISBN 978-1-78076-854-0. 
  36. ^ Mazower, Mark (1994) [1993]: Inside Hitler's Greece: The Experience of Occupation, 1941-44 (2nd Edition). Alexandria Editions, Athens. 978-960-221-096-3, p. 45
  37. ^ Mark Mazower, Inside Hitler's Greece. The Experience of Occupation, 1941-44.(Greek translation), Athens: Αλεξάνδρεια, 1994(1993),125.
  38. ^ Ομάδα Εκπαιδευτικών (14 Temmuz 2014). Λεξικό Σύγχρονο της Νεοελληνικής Γλώσσας. Pelekanos Books. s. 141. GGKEY:QD0C0PRDU6Z. απριλιανοί: οι δικτατορες του 1974 
  39. ^ Sinor, Denis. 1959. History of Hungary, London: George Allen and Unwin Ltd. Pp. 289
  40. ^ Nevenkin, Kamen (2012). Take Budapest: The Struggle for Hungary, Autumn 1944. New York: The History Press. s. 53. ISBN 9780752477039. Erişim tarihi: 29 Mart 2015. 
  41. ^ Payne, Stanley G. (1996). A History of Fascism, 1914-1945. Routledge. ISBN 0203501322. 
  42. ^ Moshe Y. Herczl (1993). Christianity and the Holocaust of Hungarian Jewry. NYU Press. ss. 67, 70, 233. ISBN 0814773206 – Google Books vasıtasıyla. 
  43. ^ Miklós Lojkó. Meddling in Middle Europe: Britain and the 'Lands Between, 1919–1925, Central European University Press, 2005 p 180
  44. ^ Pauley, Bruce F (2003) Hitler, Stalin, and Mussolini: Totalitarianism in the Twentieth Century Italy, Wheeling: Harlan Davidson, Inc., p. 107.
  45. ^ Pauley, Bruce F (2003) Hitler, Stalin, and Mussolini: Totalitarianism in the Twentieth Century Italy, Wheeling: Harlan Davidson, Inc., p. 228.
  46. ^ Aristotle A. Kallis, Fascist ideology: territory and expansionism in Italy and Germany, 1922–1945. London, England, UK; New York City, USA: Routledge, 2000. Pp. 41.
  47. ^ John Pollard (22 Temmuz 2005). The Fascist Experience in Italy. Routledge. s. 116. ISBN 978-1-134-81904-1. 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  48. ^ Lyttelton, Adrian (2009). The Seizure of Power: Fascism in Italy, 1919–1929. New York: Routledge. ss. 75-77. ISBN 978-0-415-55394-0. 
  49. ^ Moseley, Ray (2004). Mussolini: The Last 600 Days of Il Duce. Taylor Trade. ISBN 978-1-58979-095-7. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2020. 
  50. ^ Rogainis, Janis (Sonbahar 1971). "The Emergence of an Authoritarian Regime in Latvia, 1932-1934". Lithuanian Quarterly Journal of Arts and Sciences. 17 (3). 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  51. ^ Vardys, Vytas Stanley; Judith B. Sedaitis (1997). Lithuania: The Rebel Nation. Westview Series on the Post-Soviet Republics. WestviewPress. ss. 34-36. ISBN 0-8133-1839-4. 
  52. ^ Tamošaitis, Mindaugas (27 Mayıs 2019). "Lietuvių tautininkų ir respublikonų sąjunga". Visuotinė lietuvių enciklopedija (Litvanca). Mokslo ir enciklopedijų leidybos centras. 9 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  53. ^ Eidintas, Alfonsas; Žalys, Vytautas; Senn, Alfred Erich (1999). Tuskenis, Edvardas (Ed.). Lithuania in European Politics: The Years of the First Republic, 1918–1940 (Paperback bas.). New York: St. Martin's Press. ss. 117-125. ISBN 0-312-22458-3. 
  54. ^ Eidintas, Alfonsas (2015). Antanas Smetona and His Lithuania: From the National Liberation Movement to an Authoritarian Regime (1893-1940). On the Boundary of Two Worlds. Alfred Erich Senn tarafından çevrildi. Brill Rodopi. ISBN 9789004302037. 
  55. ^ Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia, 1941–1945: Occupation and Collaboration. Stanford: Stanford University Press. ss. 166-168. ISBN 978-0-8047-3615-2. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  56. ^ Todor Chepreganov et al., History of the Macedonian People, Institute of National History, Ss. Cyril and Methodius University, Skopje,(2008) p. 254.
  57. ^ Hirschfeld, Gerhard (1988). Nazi Rule and Dutch Collaboration: the Netherlands Under German Occupation 1940-1945. Oxford: Berg. 
  58. ^ Orlow, Dietrich (2010). The Nazi Party 1919-1945: A Complete History. New York: Enigma Books. ss. 420-422. ISBN 978-0-9824911-9-5. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2013. 
  59. ^ "Hitler Elevates Dutch Quisling" 16 Şubat 2013 tarihinde Archive.is sitesinde arşivlendi. Los Angeles Times, 14 December 1942
  60. ^ Dahl, Hans Fredrik (1995). "nasjonale regjering". Hans Fredrik Dahl (Ed.). Norsk krigsleksikon 1940-45 (Norveççe). Oslo: Cappelen. ss. 285-286. ISBN 82-02-14138-9. 8 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  61. ^ Garau, Salvatore (2015). Routledge (Ed.). Fascism and Ideology: Italy, Britain, and Norway. s. 153. ISBN 9781317909460. 
  62. ^ Blinkhorn, Martin (2003). Routledge (Ed.). Fascists and Conservatives: The Radical Right and the Establishment in Twentieth-Century Europe. s. 242. ISBN 9781134997121. 
  63. ^ Dahl, Hans Fredrik (1999). Quisling: A Study in Treachery. Stanton-Ife, Anne-Marie (trans.). Cambridge, United Kingdom: Cambridge University Press. ss. 150-155. ISBN 0-521-49697-7. 
  64. ^ Gallagher, Tom (1983). Portugal: A Twentieth-century Interpretation. Manchester University Press. ss. 38-61. ISBN 9780719008764. 
  65. ^ Wiarda, Howard J. (1977). Corporatism and Development: The Portuguese Experience (Fir. bas.). Univ of Massachusetts Press. ss. 97-101. ISBN 978-0870232213. 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  66. ^ Lewis, Paul H (30 Aralık 2002). Latin fascist elites: the Mussolini, Franco, and Salazar regimes. Praeger. s. 143. ISBN 978-0275978808. 
  67. ^ Fernando Pessoa (1918). "À memoria do Presidente-Rei Sidónio Pais". Quoted in Darlene Joy Sadler (1998), An Introduction to Fernando Pessoa: Modernism and the Paradoxes of Authorship. Gainesville etc.: University of Florida Press, p. 45.
  68. ^ Gallagher, Tom (2020). Salazar: the dictator who refused to die. C Hurst & Co Publishers Ltd. ISBN 9781787383883. 
  69. ^ Payne, Stanley G. (1995). A History of Fascism, 1914–1945. University of Wisconsin Press. s. 392. 
  70. ^ Haynes, Rebecca "Reluctant Allies? Iuliu Maniu and Corneliu Zelea Codreanu against King Carol II of Romania" pages 105-134 from The Slavonic and East European Review, Volume 85, Issue # 1, January 2007 pages 108-125.
  71. ^ Dennis Deletant, Hitler's Forgotten Ally: Ion Antonescu and His Regime, Romania, 1940–1944, Palgrave Macmillan, London, 2006. 1-4039-9341-6
  72. ^ Clark, Roland (5 Haziran 2015). Holy Legionary YouthSınırlı deneme süresince özgürce erişilebilir, normalde ise abonelik gereklidir. Ithaca, NY: Cornell University Press. ss. 221-228. doi:10.7591/9780801456343. ISBN 9780801456343. 
  73. ^ Kenez, Peter (1980). "The Ideology of the White Movement". Soviet Studies. 32 (32): 58-83. doi:10.1080/09668138008411280. 
  74. ^ "В Кремле рассказали о правом сдвиге "Единой России"" [The Kremlin talks about the right shift of "United Russia"] (Rusça). RBK Group. 8 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017. 
  75. ^ Jon Smele (2006) Civil War in Siberia: The Anti-Bolshevik Government of Admiral Kolchak, 1918–1920, Cambridge University Press, 0521029074. p.77
  76. ^ Mahdawi, Arwa (2 Mart 2022). "Why does Putin have superfans among the US right wing?". The Guardian. 8 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2023. 
  77. ^ Kolesnikov, Andrei (19 Nisan 2022). "Authoritarianism to Hybrid Totalitarianism". Carnegie Endowment for International Peace. 30 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ocak 2023. 
  78. ^ Tomasevich, Jozo (2001). War and Revolution in Yugoslavia, 1941-1945: Occupation and Collaboration. 2. San Francisco: Stanford University Press. ISBN 0-8047-3615-4. 12 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ağustos 2023. 
  79. ^ Hoare, Marko Attila (2006). Genocide and Resistance in Hitler's Bosnia: The Partisans and the Chetniks 1941–1943. New York, New York: Oxford University Press. ss. 156-162. ISBN 978-0-19-726380-8. 
  80. ^ Dominik Jůn interviewing Professor Jan Rychlík (2016). "Czechs and Slovaks - more than just neighbours". Radio Prague. 29 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2016. 
  81. ^ Felak, James R. (1994). "At the Price of the Republic": Hlinka's Slovak People's Party, 1929–1938Ücretsiz kayıt gerekli. University of Pittsburgh Press. s. 39. ISBN 9780822937791. 
  82. ^ Ward, James Mace (2013). Priest, Politician, Collaborator: Jozef Tiso and the Making of Fascist Slovakia. Ithaca and London: Cornell University Press. 978-0-8014-4988-8
  83. ^ Ben-Ami, Shlomo (1977). "The Dictatorship of Primo de Rivera: A Political Reassessment". Journal of Contemporary History. 12 (1): 65-84. doi:10.1177/002200947701200103. ISSN 0022-0094. JSTOR 260237. 
  84. ^ Saz Campos, Ismael (2004). Fascismo y franquismo (İspanyolca). University of Valencia. ISBN 84-370-5910-0. 
  85. ^ González Calleja, Eduardo (2005). La España de Primo de Rivera. La modernización autoritaria 1923-1930. Madrid: Alianza Editorial. ISBN 84-206-4724-1. 
  86. ^ Albanese, Matteo; Hierro, Pablo del (2016). Transnational Fascism in the Twentieth Century: Spain, Italy and the Global Neo-Fascist Network (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ISBN 978-1-4725-3200-8. Erişim tarihi: 5 Temmuz 2020. 
  87. ^ Blinkhorn, Martin (2003). Fascists and Conservatives: The Radical Right and the Establishment in Twentieth-Century Europe. Routledge. ISBN 978-1-134-99712-1. 
  88. ^ Ben-Ami, Shlomo. Fascism from Above: The Dictatorship of Primo de Rivera, 1923–1930, Oxford 1983.
  89. ^ Payne, Stanley G. (1987). The Franco Regime. Madison, Wisconsin: University of Wisconsin Press. ISBN 978-0299110703. 
  90. ^ Eastern Europe and the Commonwealth of Independent States: 1999, Routledge, 1999, 1857430581 (page 849)
  91. ^ Nielsen, Christian Axboe (2009). "Policing Yugoslavism: Surveillance, Denunciations, and Ideology during King Aleksandar's Dictatorship, 1929–1934". East European Politics and Societies. 23 (1): 34-62. doi:10.1177/0888325408326789. 
  92. ^ Payne, Stanley G. (1996). A History of Fascism, 1914–1945Ücretsiz kayıt gerekli. University of Wisconsin Press. s. 325. ISBN 0299148742. 
  93. ^ Farley, Brigit, "King Aleksandar and the Royal Dictatorship in Yugoslavia," in Bernd J. Fischer (ed), Balkan Strongmen: Dictators and Authoritarian Rulers of Southeastern Europe (West Lafayette, IN, 2007) (Central European Studies), 51-86.
  94. ^ Djokić, Dejan (2011). "'Leader' or 'Devil'? Milan Stojadinović, Prime Minister of Yugoslavia, and his Ideology". Haynes, Rebecca; Rady, Martyn (Ed.). In the Shadow of Hitler: Personalities of the Right in Central and Eastern Europe. Londra: I.B. Tauris. ss. 153-167. ISBN 978-1-84511-697-2. 
  95. ^ Thomas David DuBois (25 Nisan 2011), Religion and the Making of Modern East Asia, Cambridge University Press, ss. 176-, ISBN 978-1-139-49946-0 
  96. ^ O. Henry (1904). Cabbages and Kings. New York City: Doubleday, Page & Company. ss. 132, 296. 

Bilbiyografya

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Dünya Savaşı</span> 1939-1945 yılları arasındaki küresel savaş

II. Dünya Savaşı, 1939'dan 1945'e kadar süren küresel savaştır. Savaşa dönemin büyük güçleri ve dünya ülkelerinin büyük çoğunluğu katıldı, Müttefikler ve Mihver olmak üzere iki karşıt askerî ittifak kuruldu. 30'dan fazla ülkeden gelen 100 milyondan fazla personelin doğrudan katıldığı bu topyekûn savaşta, savaşın büyük tarafları tüm ekonomik, endüstriyel ve bilimsel kapasitelerini savaş için seferber ettiler. 70 ila 85 milyon ölümle sonuçlanan II. Dünya Savaşı, insanlık tarihindeki en ölümcül savaştı ve savaş boyunca askerî personelden daha çok sivil kayıp verildi. Milyonlarca insan soykırımdan, planlanmış açlık ölümlerinden, katliamlardan ve hastalıklardan öldü. Tanklar, zırhlı araçlar, savaş uçakları, stratejik bombardımanlar, uçak gemileri, radar ve sonar, nükleer silahların geliştirilmesi ve roketler gibi birçok savaş teknolojisi savaşta önemli rol oynadı.

<i>Schutzstaffel</i> Koruma Timi

Schutzstaffel, Adolf Hitler ve Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi (NSDAP) altında Nazi Almanyası'nda ve daha sonra Alman işgali altındaki Avrupa'da önemli bir paramiliter örgüttü. Örgüt, Münih'teki parti toplantılarına güvenlik sağlaması için NSDAP gönüllülerinden oluşan ve Saal-Schutz olarak bilinen küçük bir koruma birimi olarak başladı. 1925'te Heinrich Himmler birime katıldı, bu zamana kadar birim reforme edilmiş ve son adı verilmişti. Himmler'in yönetimi (1929-1945) altında örgüt Weimar Cumhuriyeti içerisinde küçük bir paramiliter kuruluştan Nazi Almanyası'ndaki en güçlü örgütlerden birine dönüştü. NSDAP'nin yükselmesinden 1945'te yönetimin çökmesine kadar, SS Almanya'nın ve Alman işgali altındaki Avrupa'nın en önemli güvenlik, gözetim ve terör organıydı.

<span class="mw-page-title-main">Diktatörlük</span> tek bir lider tarafından yönetilen otokratik hükümet biçimi

Diktatörlük, bir diktatör tarafından kontrol edilen bir hükümet biçimidir. Bir diktatörlükte siyaset, diktatör tarafından kontrol edilir ve danışmanlar, general ve diğer üst düzey yetkililerden oluşan bir iç çember aracılığıyla kolaylaştırılır. Diktatör, iç çevreyi etkileyerek ve onları memnun ederek kontrolünü sürdürürken, rakip siyasi partiler, silahlı direniş veya sadakatsiz parti üyeleri gibi herhangi bir olası muhalefeti baskı altına alır. Diktatörlükler, askeri darbeyle gücü ele geçiren önceki hükûmeti zorla deviren bir şekilde veya seçilmiş liderlerin yönetimlerini kalıcı hale getirdiği bir darbeyle oluşturulabilir. Diktatörlükler otoriter veya totaliter olup askeri diktatörlükler, tek parti diktatörlükleri veya mutlak monarşiler olarak sınıflandırılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Versay Barış Antlaşması</span> I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşması

Versay Barış Antlaşması, I. Dünya Savaşı sonunda İtilaf Devletleri ile Almanya arasında imzalanan barış antlaşmasıdır. 18 Ocak 1919'da başlayan Paris Barış Konferansı'nda müzakere edilmiş, 7 Mayıs 1919'da son metin Almanlara deklare edilmiş, 23 Haziran'da Alman Parlamentosu'nca kabul edilmiş ve 28 Haziran'da Paris'in Versay banliyösünde imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Josef Dietrich</span> Alman Waffen-SS generali, Oberstgruppenführer

Josef Dietrich, Alman Waffen-SS generali, Oberstgruppenführer. 1929 yılı öncesinde Adolf Hitler'in şoförü ve korumasıydı. Nazi döneminde SS komutanı olarak Uzun Bıçaklar Gecesinde SA'nın temizlemesinde etkin rol oynadı. II. Dünya Savaşı'nda 1. SS Panzer Tümeni "Leibstandarte SS Adolf Hitler"in komutanı olarak tanındı. Askerler tarafından ona "Papa Sepp" diye hitap edildi.

<span class="mw-page-title-main">Reichsführer-SS</span> Nazi Almanyasında Schutzstaffel (SS) Başkomutanı rütbesi

Reichsführer-SS, 1925-1945 yılları arasında Nazi Almanyası'nda hem bir rütbe hem de bir unvandı. Reichsführer unvanı öncelikle Joseph Berchtold tarafından 1926 yılında oluşturuldu. Reichsführer-SS 1925'ten 1933'e ve 1934 sonrası Alman SS'in en yüksek dereceli rütbesi olup aynı zamanda Alman Ordusu'nda Mareşal rütbesiyle eşdeğer bir rütbeydi. 1929'da Heinrich Himmler bu mevkiye sahip oldu. Bu rütbenin anlamı Schutzstaffel (SS) komutanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Heinrich Müller</span> Nazi Almanyasında Gestapo yöneticisi ve Holokost idamları sorumlusu

Heinrich Müller, Nazi Almanyası'nda politik polis, Gestapo yöneticisi ve Holokost idamlarının sorumlusu.

<span class="mw-page-title-main">Demir Perde</span> Soğuk Savaş döneminde Avrupayı bölen düşünsel-politik çatışmayı ve fiziksel sınırı simgeleyen kavram

Demir Perde, II. Dünya Savaşı'nın sonu olan 1945 yılından Soğuk Savaş'ın sonu olan 1991 yılına kadar Avrupa'yı iki ayrı bölüme bölen ideolojik çatışma alanlarını ve fiziksel sınırları tanımlar.

Yugoslavya darbesi, 27 Mart 1941'de Yugoslavya Krallığı'nın başkenti Belgrad'da meydana gelen askerî darbe.

Aşağıdaki liste II. Dünya Savaşı ve 1990'lardaki bağımsızlık savaşları sırasında Yugoslavya'da meydana gelmiş toplu katliamlar ve infazların listesidir. Katliam bölgeleri bir zamanlar Yugoslavya sınırları içerisinde olan, ancak günümüzde Bosna-Hersek, Hırvatistan, Sırbistan, Slovenya, Makedonya ve Karadağ ülkelerinin sınırları içerisinde kalan bölgelerdir.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk'ta Holokost</span>

Arnavutluk'ta Holokost, II. Dünya Savaşı sırasında İtalyan ve Alman işgali altında Arnavutluk'taki Yahudilere karşı Alman, İtalyan ve Arnavut işbirlikçi güçleri tarafından işlenen suçlardan oluşuyor. Savaş boyunca, yaklaşık 2.000 Yahudi Arnavutluk'a sığındı. Bu Yahudi mültecilerin çoğu, ülkenin ilk olarak Faşist İtalya ve daha sonra da Nazi Almanyası tarafından işgal edilmesine rağmen, yerel Arnavut nüfusu tarafından iyi muamele gördü. Besa olarak bilinen geleneksel misafirperverlik geleneğini takip eden Arnavutlar, Yahudi mültecileri sık sık dağ köylerinde barındırdılar ve onları Adriyatik limanlarına taşıyarak İtalya'ya kaçmalarını sağladılar. Diğer Yahudiler ülke genelinde direniş hareketlerine katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Krallığı (1943-1944)</span>

Alman Arnavutluk işgali, 1943-1944 yılları arasında II. Dünya Savaşı sırasında meydana geldi. İtalya ile ateşkes ve 8 Eylül 1943'te İtalya ile Müttefikler kuvvetler arasındaki ateşkes öncesinde Arnavutluk, İtalya Krallığı'nın kontrolü altında fiilen bir kişisel birlik içerisindeydi. Ateşkes ve İtalya'nın Mihver Devletleri'den ayrılmasından sonra, Alman askeri kuvvetleri Arnavutluk'a girdi ve Alman işgali altına girerek bağımlı devlet olan Arnavut Krallığı'nı kurdu.

Arnavut milliyetçiliği, ilk kez 19. yüzyılda Arnavut millî uyanışı sırasında etnik Arnavutların ürettiği milliyetçi fikir ve kavramların genel bir adıdır. Arnavut milliyetçiliği, coğrafi olarak genişletilmiş bir Arnavut devletinin veya büyük Arnavut nüfusunu barındıran bitişik Balkan topraklarını kapsayan Büyük Arnavutluk'un oluşturulması fikirlerini de içeren Arnavutçuluk ve Pan-Arnavutçuluk gibi benzer kavramlarla da ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in siyasi görüşleri</span> Hitlerin politik düşünceleri

Adolf Hitler'in siyasi görüşleri tarihçilere ve biyografilere bir miktar zorluk çıkarmıştır. Antisemitizm, anti-komünizm, anti-parlamentarizm, Alman Lebensraum gibi bazı sabit temalar olmasına rağmen, yazıları ve yöntemleri, Ari ırkının üstünlüğüne ve aşırı bir Alman milliyetçiliğine olan inancı genellikle ihtiyaca ve o dönemin koşullarına göre uyarlanmıştır. Hitler, kişisel olarak "Yahudi Bolşevizmi"ne karşı savaştığını iddia etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Alman işgali altındaki Avrupa</span>

Alman işgali altındaki Avrupa, 1939 ve 1945 arasını kapsayan bir dönemde Nazi Rejimi tarafından yönetilen Alman güçleri tarafından tamamen veya kısmen işgal edilmiş veya politik olarak işgal edilmiş devletleri içeren Avrupa'yı ifade eder. Wehrmacht, kabaca şu bölgeleri işgal etti:

Halk Partisi 1950'lerin ve 1960'ların başında neredeyse on yıl boyunca Suriye siyasetine hakim olan bir Suriye siyasi partisiydi. Parti 1948'de Rüşdü el-Kikhiya, Nazım el-Kudsi ve Mustafa bey Barmada tarafından kuruldu. En büyük desteği Halepli tüccarlar, bankacılar ve çevre bölgelerde tarımla uğraşanlar arasında gördü. Bazı üyeler Lübnan ile daha yakın ilişkileri desteklemesine rağmen parti, Haşimi yönetimindeki Irak ve Ürdün ile daha yakın ilişkileri destekledi. Rakibi Ulusal Partiye benzer şekilde, toprak sahipleri arasında da popülerdi.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler bibliyografyası</span> Vikimedya liste maddesi

Adolf Hitler'in bu bibliyografyası, yalnızca İngilizce ve kurgusal olmayan bir bibliyografyadır. Hitler hakkında yazılmış binlerce kitap var; bu nedenle, bu her şeyi kapsayan bir liste değildir. Listeyi daha kolay yönetilebilir hale getirmek için liste gruplara ayrılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hitler'in kehaneti</span>

30 Ocak 1939'da Reichstag'da bir konuşma sırasında, Adolf Hitler savaş durumunda "Avrupa'daki Yahudi ırkının yok edilmesi" tehdidinde bulundu:

<span class="mw-page-title-main">Ali Salih es-Sadi</span> Iraklı siyasetçi (1928-1977)

Ali Salih es-Sadi Iraklı bir siyasetçiydi. 1950'lerin sonlarından Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Baas Partisinin Irak kolunun genel sekreterliğini yaptı. 8 Şubat 1963'ten Kasım 1963 Irak Darbesi'ne kadar Ahmed Hasan el-Bekir'in başbakan yardımcısı, içişleri bakanı ve Ulusal Muhafızlar komutanı olarak görev yaptı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.