Uçak gemisi, tam uzunlukta bir uçuş güvertesi ve uçakları taşıma, silahlandırma, konuşlandırma ve kurtarma tesisleri gibi olanaklarla donatılmış, açık deniz hava üssü olarak hizmet veren bir savaş gemisidir.
Short Take-off Vertical Landing ya da STOVL, İngilizcedeki "Kısa kalkış dikey iniş" kelimelerinin baş harflerinden oluşan kısaltmadır. Genelde VTOL olarak adlandırılan sisteminin F-35 uçağının bazı modellerinde kullanılacak özelliğinin diğer ismidir.
Suhoy Su-33 Rus firması olan Sukhoi tarafından 1982'de uçak gemileri için üretilmiş bir donanma savaş uçağıdır. Su-27 'Flanker' 'dan türetilmiş bir uçaktır ve Su-27K olarak da bilinir. Su-27'den başlıca farkı, Su-33'ün uçak gemileri tarafından kullanılmak üzere tasarlanmış olmasıdır. Su-27'nin aksine Su-33 havada yakıt ikmali yapabilmektedir.
VTOL, Dikey Kalkış ve İniş sözcüklerinin kısaltmasıdır. Bu sınıflandırma az sayıda hava aracını kapsar; helikopterler, otojirler, balonlar ve hava gemileri (zeplinler) genellikle VTOL olarak sınıflandırılmazlar. Bazı hava araçları VTOL moduna ek olarak CTOL ve/veya STOVL de yapabilirler. Bazı araçlar ise iniş takımları yatay hareketi desteklemediği için sadece dikey iniş-kalkış yapabilirler.
V/STOL dikine veya kısa mesafede iniş veya kalkış demektir. Bu özellikteki uçak kısa bir pist kullanır ya da küçük bir alana, örneğin ormanlık bir alandaki küçük bir açıklığa dikine iniş ve kalkış yapar. Bu özellik yakıttan tasarruf sağlar.
Admiral Flota Sovetskogo Soyuza Kuznetsov Rus Donanması'na bağlı bir uçak gemisidir. 1991 yılında o zamanki adı Kızıl Donanma olan Sovyet Donanması'nda hizmete giren gemi, günümüzdeki ismini II. Dünya Savaşı boyunca Donanma Sekreteri (Komutanı) görevini yürüten Amiral Nikolay Gerasimoviç Kuznetsov'dan almıştır. Proje 1143.5, Brezhnev ve Kremlin olarak da adlandırılan sınıfının iki üyesinden ilki olan Kuznetsov Rus Donanması'nın aktif hizmetteki en gelişmiş gemisi ve tek uçak gemisidir. Sınıfın diğer üyesi Varyag, Sovyetler Birliği'nin dağılmasını takiben inşa halindeyken Ukrayna tarafından alıkonulmuş ve 1998 yılında Çin'e satılmıştır.
Ağır, uçak taşıyan kruvazör Kiev Rus Donanması'nda 1975-1993 yılları arasında görev yapmış bir uçak gemisidir. Yapımına 1970 yılında Nikolayev kentindeki Chernomorski Tersanesi'nde başlanan Kiev, aynı adlı uçak gemisi sınıfının ilk üyesidir.
Kiev sınıfı, Sovyet Deniz Kuvvetleri ve Rusya Federasyonu Deniz Kuvvetleri'nde 1975-1995 yılları arasında görev yapmış bir uçak gemisi sınıfı.
Kuznetsov sınıfı uçak gemisi , Sovyet adlandırma Projesi 11435, Rus ve Çin donanmaları tarafından işletilen bir sabit kanatlı uçak gemisi sınıfıdır. Başlangıçta Sovyet Donanması için tasarlanan Kuznetsov sınıfı gemiler, STOBAR konfigürasyonunda yüksek performanslı geleneksel uçakları fırlatmak için bir kayakla atlama kullanır. Tasarım, Sovyet filo havacılığında, yalnızca VSTOL uçaklarını fırlatabilen Kiev sınıfı taşıyıcılar üzerinde büyük bir ilerlemeyi temsil ediyordu.
Kuyruk türbülansı veya dümensuyu türbülansı, uçağın kanatlarının üstü ve altı arasındaki basınç farkı nedeniyle uçağın arkasında oluşan girdaptan kaynaklanan türbülans. İngilizce wake sözcüğü "bir hava veya deniz taşıtının geçtikten sonra havada veya suda bıraktığı iz" anlamına gelir. Bu nedenle kuyruk türbülansı bazen dümensuyu türbülansı olarak da adlandırılır.
CTOL, Geleneksel Kalkış ve İniş kelimelerin kısaltmasıdır. Yolcu uçakları gibi normal hava araçların uçak pisti kullanarak kalkış ve iniş işlemidir.
Askerî gemi, Deniz kuvvetleri ve donanma tarafından kullanılan gemi veya botlara verilen genel isimdir. Deniz savaşı için yaratılmıştır. Yapıları ve amaçlarıyla sivil gemilerden farklıdırlar. Askerî gemiler genellikle hasar kontrol sistemi ve silahlarla donatılmış şekilde seyir ederler. Bazı personel taşıma gemilerinde bu donanımlar hafiftir veya bulunmayabilir. Askerî gemiler, inşaat veya amaca göre sivil gemilerden farklıdır. Günümüzde dünya donanmalarında birçok farklı gemi var. Bu gemilerde uçak, helikopter, askerî araç ve askerî teknoloji'ler taşınabilir. Hepsinin farklı uygulamaları vardır ve bazı sınıflandırmalar belirli ülkelere özeldir. Farklı ülkeler çabalarını farklı gemi türlerine harcadılar ve bazıları neredeyse hepsine yatırım yaptı.
Helikopter gemisi, operasyonel olarak helikopter kullanan uçak gemisi türüdür. Helikopter gemilerinde, geminin büyük bir kısmını kaplayan ve uzunlamasına seyreden bir uçuş güvertesi bulunur. Bu gemilere örnek olarak İngiliz kraliyet donanmasındaki HMS Ocean, Sovyet Donanması'ndaki Moskva sınıfı veya Çin Donanması'ndaki Tipi 0891A örnek verilebilir. Bu gemilerde genellikle uçak depolanması için hangar da bulunmaktadır.
Helikopter taşıma gemisi ya da İngilizce kısaltmasıyla LPH, bazı donanmalar tarafından öncelikle helikopterler ve diğer VTOL özellikli uçaklar için bir kalkış ve iniş platformu olarak çalışmak üzere tasarlanmış amfibi hücum gemisi tipini belirtmek için kullanılan terimdir. Bu nedenle, bir tip gemiler helikopter gemisi olarak kabul edilirler.
Katapult veya başka bir deyişle mancınık, uçağın bir geminin güvertesi gibi çok sınırlı miktarda alandan havalanabilmesine imkan sağlayan bir cihazdır. En çok uçak gemilerinde kullanılmaktadır fakat nadir durumlarda kara tabanlı pistlere de monte edilebilir.
CATOBAR,, bir uçak gemisinin güvertesinden uçakların fırlatılması ve inişte yakalanması şeklinde kullanılan bir sistemdir. Bu tekniğe göre, uçak mancınık yardımı ile kalkışa başlar ve yakalama halatları kullanılarak gemiye indirilir.
STOL, İngilizce "Short Take-off and Landing"'in kısaltmasıdır. Havacılıkta çok kısa pistlerde kalkış ve iniş yapabilen uçakları belirtmek için kullanılır. Birçok STOL uçağı, çeşitli koşullarda bulunan pistlere iniş yapabilmek için kızaklar gibi farklı ekipmanlar bulundurabilir.
INS Vikramaditya, değişikliğe uğramış bir Kiev sınıfı uçak gemisidir. 2013 yılında hizmete giren gemi, Hindistan Donanmasının amiral gemisidir.
Taşıyıcı tabanlı uçaklar, uçak gemilerinden operasyonlar için tasarlanmış deniz uçaklarıdır. Kısa bir mesafeden fırlatılabilmeli ve güverteden fırlatma ve toparlanmanın ani kuvvetlerine dayanacak kadar sağlam olmalıdırlar. Buna ek olarak, bu türdeki uçakların kanatları genellikle katlanabilirdir. Bu da dar alanlarda operasyonları kolaylaştırır.
Deniz hakimiyeti, belirli bir donanmanın kontrol ettiği belirli bir deniz alanına olan gücüyle ilgili bir deniz askeri kavramıdır. Bir donanma, rakiplerinin kendisine doğrudan saldıramayacağı kadar güçlü olduğunda deniz hâkimiyetine sahip olur. Bu hakimiyet çevre suları için geçerli olabilir veya okyanuslara kadar uzanabilir, bu da ülkenin bir mavi su donanması olduğu anlamına gelir. Bu hava üstünlüğü'nün denizcilikteki karşılığıdır.
