İçeriğe atla

START I

31 Temmuz 1991'de, ABD Başkanı George Bush (solda oturuyor) ve Sovyetler Birliği Komünist Partisi Genel Sekreteri Mihail Gorbaçov (sağda oturuyor), karşılıklı olarak iki ülkenin stratejik nükleer silahlarını ortadan kaldırılması için START I Anlaşması'nı imzaladılar.

START I (Türkçe: Stratejik Silahların Azaltılması Antlaşması (İngilizce özgün adıyla:Strategic Arms Reduction Treaty), ABD ve Sovyetler Birliği arasında stratejik saldırı silahlarının azaltılması ve sınırlandırılmasına ilişkin ikili bir anlaşmaydı. Anlaşma 31 Temmuz 1991'de imzalandı ve 5 Aralık 1994'te yürürlüğe girdi.[1] Anlaşma, imzacıların 6.000'den fazla nükleer savaş başlığı ve toplam 1.600 kıtalararası balistik füze (ICBM) ve bombardıman uçağı yerleştirmesini yasakladı.

START, tarihteki en büyük ve en karmaşık silah kontrolü anlaşmasını müzakere etti ve 2001 yılının sonlarında nihai uygulaması, o sırada var olan tüm stratejik nükleer silahların yaklaşık % 80'inin kaldırılmasıyla sonuçlandı. ABD Başkanı Ronald Reagan tarafından önerilen, START II müzakereleri başladıktan sonra START I olarak yeniden adlandırıldı.

Anlaşma 5 Aralık 2009'da sona erdi.

8 Nisan 2010'da, Prag'da ABD Başkanı Barack Obama ve Rusya Devlet Başkanı Dmitry Medvedev tarafından Yeni START Antlaşması'nın yerine yenisi imzalandı. ABD Senatosu ve Rusya Federal Meclisi tarafından onaylanmasının ardından, anlaşma 26 Ocak 2011'de yürürlüğe girdi ve Amerikan ve Sovyet ya da Rus stratejik nükleer silahlarının azaltılmasını Şubat 2026'ya kadar uzattı.[2][3]

Kaynakça

  1. ^ []"Strategic Arms Reduction Treaty (START I): Executive Summary". The Office of Treaty Compliance. 6 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Aralık 2009. 
  2. ^ "Treaty between the United States of America and the Union of Soviet Socialist Republics on Strategic Offensive Reductions (START I) | Treaties & Regimes | NTI". 1 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "New START Treaty". United States Department of State. 14 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Ağustos 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yumuşama (uluslararası politika)</span> uluslararası ilişkilerde ilişkilerin yumuşama durumu

Yumuşama, özellikle siyasi ilişkilerin sözlü iletişim yoluyla gerilimlerin azaltılması anlamına gelen bir diplomasi terimidir. Bu terim, 1912 yılında Fransa ve Almanya'nın gerilimleri azaltmaya yönelik başarısız girişimleriyle ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Soğuk Savaş</span> 1947–1991 yılları arasında Batı Bloku ve Doğu Bloku arasında geçen jeopolitik gerginlik süreci

Soğuk Savaş, iki Süper güç olan ABD önderliğinde Batı Bloku ile Sovyetler Birliği'nin önderliğinde Doğu Bloku ülkeleri arasında Truman Doktrini'nin ilanından (1947) SSCB'nin dağılmasına (1991) kadar devam ettiği kabul edilen uluslararası siyasi ve askeri gerginlik. Soğuk Savaş dönemi, Amerika liderliğinde batı dünyası ile Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin önderliğindeki komünist blok arasındaki dünya üzerinde geniş bir nüfusu etki etmesine verilen isimdir. Soğuk Savaş döneminde NATO, "Batı İttifakı" olarak da biliniyordu. Batı Bloku, NATO üyesi ülkeler ile NATO üyesi olmayan ancak ABD ile müttefik olan kapitalist ve antikomünist ülkelerden, Doğu Bloku ise Varşova Paktı'na üye olan komünist ve bu pakta üye olmayan diğer komünist ülkelerden oluşuyordu. Bu iki karşıt blokun yanı sıra hiçbir bloku desteklemeyen Bağlantısızlar Hareketi isimli üçüncü bir blok daha vardı. Çin ve Yugoslavya hem Doğu Bloku ülkeleri, hem de Bağlantısızlar Hareketi ülkeleriydi. Bu iki komünist ülkenin her iki blokta da olmasının nedeni Sovyetler Birliği ile olan görüş farklılıklarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silahlanmanın kronolojisi</span> Nükleer Silahlanma Tarihi

20. yüzyıl, teknolojik ilerleme ve başarı bakımından aynı zamanda uygarlaşmış milletlerin birbirlerine sarf ettikleri şiddet içerici suçlamalar bakımından dikkate değerdir. Birkaç saat içerisinde, hatta bir anda bile insanoğlunun tümünü yok edebilecek nükleer silahların icadı ve nükleer enerjinin gelişmesi, medeniyet ve tehdit kavramlarını hiçbir yerde birbirine bu kadar yaklaştırmamıştı.

Stratejik Silahların Sınırlandırılması Görüşmeleri, ABD ile SSCB – Soğuk Savaş’ın süper güçleri- arasında mermi ve silahlanma kontrolü konusunda yapılan ikili görüşmeler ve uluslararası antlaşmadır. Antlaşma SALT I ve SALT II şeklinde iki turdu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Suriye ilişkileri</span>

Rusya-Suriye ilişkileri Rusya ve Suriye arasındaki ikili ilişkiyi ifade eder. Suriye Moskova'da büyükelçiliğe, Rusya ise Şam'da bir büyükelçiliğe sahiptir. Arap ülkelerinin çoğu ile Arap Baharı kadar olduğu gibi Rusya, Suriye ile tarihsel açıdan güçlü, istikrarlı ve dostane ilişkilere sahiptir. Karadeniz Filosu için Rusya'nın tek Akdeniz deniz üssü Suriye'nin Tartus limanında yer almaktadır.

1991 tarihli Sovyet Nükleer Tehdidinin Azaltılması Yasası, 22 U.S.C. § 2551, Silah İhracatının Kontrolü Yasası'na ek olarak, Sovyet askeri silah ve cephanesinin NATO'ya transferini öngörerek Soğuk Savaş'ın bitişini işaret eden yasadır. Yasa ile, Sovyet nükleer cephaneliğinin azaltılmasının Avrupa'da Konvansiyonel Silahlı Kuvvetler Antlaşması hükümleri ile uyumlu şekilde gerçekleştirilmesi kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Stratejik Komutanlığı</span>

Amerika Birleşik Devletleri Stratejik Komutanlığı (İngilizce: United States Strategic Command; USSTRATCOM), Amerika Birleşik Devletleri Savunma Bakanlığı'na bağlı on Birleşik Muharip Komutanlık'tan biridir. Görevi askerî uydu'lar gibi uzay operasyonları, bilgi operasyonları (bilgi savaşı gibi), füze savunması, küresel komuta ve kontrol, istihbarat, gözetim ve keşif (C4ISR), küresel vuruş ve nükleer caydırıcılık (Amerika Birleşik Devletleri nükleer cephaneliği) ve kitle imha silahlarıyla mücadele etmektir. Karargâhı Nebraska eyaletinde bulunan Offutt Hava Kuvvetleri Üssü'nde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silah denemesi</span>

Nükleer deneme, nükleer silahların etkinliğini, verimini ve patlayıcı özelliklerini belirlemek için yapılan denemelerdir. 20. yüzyılda, nükleer silah geliştiren birçok ülke tarafından denemeler gerçekleştirilmiştir. Nükleer silahların test edilmesi, silahların nasıl çalıştığı ve çeşitli koşullar altında silahların nasıl davrandığı ve personel, yapılar ve ekipmanın nükleer patlamalara maruz kaldıklarında nasıl davrandıkları hakkında bilgi verebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kısmi Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması</span>

Kısmi Test Yasağı Anlaşması (PTBT) veya tam adı ile Atmosferde, Uzayda ve Su Altında Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması, yeraltı haricinde tüm nükleer denemeleri yasaklayan bir antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması</span> tüm nükleer denemeleri hem sivil hem de askeri amaçlar için her ortamda yasaklayan çok taraflı bir antlaşma

Kapsamlı Nükleer Deneme Yasağı Antlaşması (CTBT), tüm nükleer denemeleri hem sivil hem de askeri amaçlar için her ortamda yasaklayan çok taraflı bir antlaşmadır. Antlaşma, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 10 Eylül 1996 tarihinde kabul edildi ancak sekiz devlet anlaşmayı onaylamadığından yürürlüğe girmedi.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması</span>

Nükleer Silahların Yasaklanması Antlaşması, amacı nükleer silahların ve silah teknolojisinin yasaklanması olan uluslararası bir antlaşma. 7 Temmuz 2017'de kabul edildi, 20 Eylül 2017'de imzalandı ve 22 Ocak 2021'de yürürlüğe girdi.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sovyetler Birliği ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Amerika Birleşik Devletleri-SSCB ilişkileri, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasındaki diplomatik ilişkilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Riga Antlaşması (1920)</span> RSFSR ile Letonya arasında 11 Ağustos 1920de Rigada imzalanan barış antlaşması

Riga Antlaşması veya Letonya-Sovyet Barış Antlaşması, 11 Ağustos 1920 günü Letonya Cumhuriyeti ve Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti arasında imzalanan adını Letonya'nın başkenti Riga'dan alan antlaşma. İmzalanmasının ardından Letonya Bağımsızlık Savaşı resmen sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Anti-Balistik Füze Antlaşması</span>

Anti-Balistik Füze Antlaşması, 1972-2002 yılları arasında faaliyette olan, Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasında anti-balistik füzelere karşı bölgeleri savunma amaçlı kullanılan nükleer silahlı balistik füze sistemlerinin sınırlandırılması konusundaki silah kontrolü antlaşması. Anlaşma şartlarına göre her bir parti, her biri 100 anti-balistik füze ile sınırlı olacak olan iki anti-balistik füze kompleksi ile sınırlıydı.

<span class="mw-page-title-main">Nükleer silahlanma yarışı</span> Soğuk Savaş döneminde yaşanan çekişme

Nükleer silahlanma yarışı, Amerika Birleşik Devletleri, Sovyetler Birliği ve müttefiklerinin Soğuk Savaş süresince nükleer savaşta üstünlük kurmak için girdikleri bir silahlanma yarışıydı. Bu dönemde, ABD ve Sovyetler'in yanı sıra diğer ülkeler de nükleer silah geliştirmeye başladı, ancak hiçbiri savaş başlığı üretiminde diğer iki süper güç kadar etkin olmadı.

<span class="mw-page-title-main">Paris Antlaşması (1898)</span>

1898 Paris Antlaşması İspanya ve Amerika Birleşik Devletleri tarafından 10 Aralık 1898'de İspanyol-Amerikan Savaşı'nı sona erdiren antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Adams-Onís Antlaşması</span>

1819'da imzalanan ve Florida Antlaşması olarak da bilinen Adams-Onís Antlaşması, Amerika Birleşik Devletleri ve İspanya arasında imzalanan, Florida'nın ABD'ye devredildiği ve ABD ile Yeni İspanya sınırını belirleyen antlaşmadır. İki devlet arasında devam eden sınır anlaşmazlığını çözmüş ve Amerikan diplomasisinin bir zaferi olarak kabul edilmiştir. Antlaşma, Amerikan Devrimi sonrası İspanya'nın Amerika Birleşik Devletleri ve Büyük Britanya ile artan sınır gerginlikleri sırasında imzalanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Küçük Antant</span>

Küçük Antant, 1920 ve 1921 yılında Macar irredantizmine ve Habsburg Monarşisinin yeniden kurulmasını karşı Çekoslovakya, Romanya Krallığı ve Yugoslavya Krallığı'nın kurmuş olduğu ortak savunma paktıdır. Fransa, her üye ülke ile anlaşmalar imzalayarak ittifakı destekledi. Nazi Almanyası'nın gücünün hızla büyümesi ve ardından gerçekleşen Çekoslovakya'nın İşgali paktın çökmesine neden oldu ve hiçbir zaman bu pakt savaşa girmedi.

<span class="mw-page-title-main">Rusya ve kitle imha silahları</span>

Rusya Federasyonu'nun üç tür kitle imha silahına sahip olduğu bilinmektedir: nükleer silahlar, biyolojik silahlar ve kimyasal silahlar. Nükleer Silahların Yayılmasını Önleme Antlaşması kapsamında tanınan beş nükleer silah ülkesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Tlatelolco Antlaşması</span> 1967 nükleer silah antlaşması

Latin Amerika ve Karayip Denizi'nin Nükleer Silahlardan Arındırılması Antlaşması, Latin Amerika ve Karayipler'i nükleer silahlardan arındırmayı hedefleyen uluslararası bir anlaşmadır. 1962 yılındaki Küba Füze Krizi'ne bir tepki olarak Meksika Devlet Başkanı Adolfo López Mateos tarafından önerilmiş ve Meksikalı diplomatlar Alfonso García Robles, Ismael Moreno Pino ve Jorge Castañeda tarafından desteklenmiştir. Nükleer silahların azaltılması yönündeki çabaları nedeniyle García Robles, 1982 yılında Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştür.