İçeriğe atla

SOM (füze)

SOM Seyir füzesi

Kielce, Polonya'da MSPO 2014'te teşhir edilen SOM seyir füzesi
Çeşidi Seyir füzesi
gemisavar füzesi
Uyruğu  Türkiye
Hizmet geçmişi
Hizmet 2012 - günümüz
Kullanıcılar  Türkiye
Üretim tarihi
Tasarımcı TÜBİTAK-SAGE
Tasarlandığı tarih 2006 - 2012
Üretici TÜBİTAK-SAGE ve Roketsan
İlaveten SOM-J Lockheed Martin tarafından Roketsan lisansı ile üretim yapacaktır
Birim maliyeti 1.000.000 $ > [2]
Üretildiği tarih 2012- günümüz
Üretim adedi 2018'de 415 adet sipariş.[1] Tam sayı bilinmiyor.
Özellikler
Ağırlık 600 kg
Uzunluk 3657 mm[3]

Etkili menzil 250+ km[4] (operational variant)[5]
Savaş başlığı 230 kg
SOM-A: Yüksek patlayıcılı. Basınç parçacık etkili.
SOM-B1: Yüksek patlayıcılı. Basınç parçacık etkili.
SOM-B2: Ardışık delici
SOM-J: Zırh delici.
SOM-C1:Deniz hedefleri.
SOM-C2:Deniz hedefleri.

Kanat genişliği 2.600 milimetre (8,53 ft)
İtici güç Kale KTJ-3200
Platform F-16 Fighting Falcon
F-4 Phantom II
TUSAŞ TF-X(Milli Muharip Uçak)
TUSAŞ Hürjet
Bayraktar Akıncı Tiha
F-35 Lightning II
Yeni geliştirilecek platformlar


SOM Seyir Füzesi, TÜBİTAK SAGE'nin tasarladığı hedefe yüksek isabet yeteneğine sahip, sabit kanatlı hava platformlarından atılabilen yeni nesil bir seyir füzesidir.[6] Füze, ilk olarak 10-13 Mayıs 2011 tarihinde düzenlenen IDEF 11 fuarında protokolün yer aldığı birinci günü sergilenmiş ancak ikinci gün sergiden kaldırılmıştır. Füze kamuoyuna 4 Haziran 2011 günü İzmir Çiğli hava üssünde Türk Hava Kuvvetleri'nin 100. kuruluş yılı kutlamalarında teşhir edilmiştir. 2006'dan beri tasarlanan füze, Türkiye'nin yerli imkanları ile, kuşbakışı 180 km uzaklıktaki sabit ve hareketli hedefleri vurmak için ürettiği ilk füzedir.[5][7] Füzenin üretim ve yurt dışı pazarlama iş sorumlulukları ise Roketsan'a yüklenmiştir.[8] Füzenin A, B1, B2, C1 ve C2 olarak 5 ana versiyonu ile F-35 uçaklarında gövde içinde taşınmak üzere katlanır kanatlı ve daha küçük boyutta SOM-J versiyonu planlanmıştır.Özellikle deniz hedefleri için geliştirilecek C1 ve C2 varyantlarının çalışmaları devam etmektedir. Tübitak Milli Muharip Uçak Kaan'da kullanılmak üzere Som-M isimli bir versiyon duyurdu.[9]

Motor olarak Kale grubu yapımı yerli ve milli KTJ-3200 motorunu kullanmaktadır.

Varyantlar

  • SOM-A: Temel hava kuvvetleri varyantı. Hedefin koordinatlarını kullanarak basit vuruş modunda askeri bir hedefi vurmak için tasarlandı.
  • SOM-B1: Gelişmiş hava kuvvetleri varyantı. Kızılötesi görüntüleme eşleştirmesini kullanarak hassas vuruş modunda askeri hedefi vurur.
  • SOM-B2: Çift aşamalı delici savaş başlığına sahip özel hava kuvvetleri varyantı. Stratejik ve iyi korunan hedefleri hassas vuruş modunda vurmak için tasarlandı.
  • SOM-J: TÜBİTAK SAGE ve ROKETSAN ortaklığı ile F-35 Lightning II'nin iç vagon bölmesinde kullanılmak üzere özel olarak tasarlanmıştır. Katlanır kontrol yüzeyleri ve bir yükseltici (roket) sayesinde daha kompakt yapıdadır.
  • SOM-C1 ve C2: Gemi-savar füzesi. Mobil su üstü gemilerini vurmak için özel olarak geliştirildi.
  • SOM-M:

Kaynakça

  1. ^ ""415 adet SOM için sözleşme imzalandı."". M5. 22 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Şubat 2021. 
  2. ^ ""SOM füzesinin milyon doların üzerinde fiyatı var."". Anadolu Ajansı. 1 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2018. 
  3. ^ Pocock, Chris. "Turkey's Own Cruise Missile Makes First Flight". Aviation International News online. 25 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Eylül 2011. 
  4. ^ "'Bizim Patriot' üretime hazır". HÜRRİYET - TÜRKİYE'NİN AÇILIŞ SAYFASI. 3 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2015. 
  5. ^ a b "TÜBITAK-SAGE Press Release" (PDF). www.sage.tubitak.gov.tr. 26 Mart 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2012. 
  6. ^ "Turkey finalizes 200 km range missile tests - BUSINESS". 3 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ekim 2015. 
  7. ^ Turkey reveals stand-off missile bunker buster 8 Temmuz 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. TRDefence. Retrieved 6 June 2011
  8. ^ (İngilizce) David Donald UAE is first export success for CIRIT 25 Şubat 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Jane's. Retrieved 20 February 2013
  9. ^ "Başlık: Milli Muharip Uçak KAAN'da kullanılan/kullanılacak TÜBİTAK sistemleri". www.google.com. 24 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Şubat 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">AIM-9 Sidewinder</span> ısı güdümlü, Amerikan havadan havaya muharebe füze sistemi

AIM-9 Sidewinder, pek çok modern jet tarafından kullanılan, ısı güdümlü, Amerikan yapımı havadan havaya muharebe füze sistemidir (AAM). Etkili bir patlayıcı başlığa ve kızılötesi yol gösterici sisteme sahiptir. Birim fiyatı 90.000 dolardır.

<span class="mw-page-title-main">Füze</span> çeşitli güdüm sistemleri ile hedefe yönelen karmaşık silah sistemi

Füze, genellikle bir sevk maddesi, jet motoru veya roket motoruyla desteklenen, kendi kendine hareket edebilen, havada giden menzilli bir silahtır.

<span class="mw-page-title-main">Rapier</span> İngiliz yapımı yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemi

İsmini Yeni Çağ'da Avrupalı soyluların kullandığı ince ve esnek bir kılıçtan alan Rapier, İngiliz silah üreticisi BAE Systems tarafından üretilen yerden radar ve elektro-optik güdümlü bir alçak irtifa hava savunma sistemidir. Tasarım amacı hava üsleri ile bazı stratejik/ekonomik hedeflerin alçak irtifa hava savunmasının sağlanmasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kruvazör</span> ağır savaş gemisi

Kruvazör büyük savaş gemilerinin sınıfıdır. Muhrip sınıfı gibi dışarıda destek ihtiyacı olan bir sınıftı fakat modern zamanda bu fark ortadan kalkmıştır. Geçmişte bağımsız operasyonlar için en küçük gemi olarak düşünülürdü. Modern savaşta kruvazörün eski işlevi ortadan kalkmış, yerlerini muhriplere terk etmiştir. Askeri işlev nedeniyle kruvazör adı en büyük gemiler için kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Güdümlü tanksavar füzesi</span> tankları imha etmek için üretilen güdümlü füze sınıfında bir silah

Güdümlü tanksavar füzesi tankların imhası amacıyla üretilen güdümlü füze sınıfında bir silahtır. Bu füze ya da silahların ana görevi ağır zırhlı tank veya zırhlı savaş araçlarını vurmak ve yok etmektir.

<span class="mw-page-title-main">Seyir füzesi</span> Jet motorundan faydalanan güdümlü, antigemi füze sistemidir

Seyir füzesi kaldırıcı kuvvet olarak kanatçıklarının yardımıyla havanın dinamik yapısından, sürüklenmeyi dengelemek için de çekiş kuvvetlerinden bunun içinde jet motorundan faydalanan güdümlü bir füze sistemidir. Kruz füzesi genel olarak içerisinde klasik patlayıcı veya nükleer bomba bulunan savaş başlıklarını yüzlerce kilometre taşımak üzere tasarlanmıştır. Gelişmiş kruz füzeleri süpersonik veya yüksek sesaltı hızla ilerleyen, kendi kendine sevk edebilen, radara yakalanmamak için çok alçak irtifadan uçabilen araçlardır. Genel olarak bu araçlar savaş başlığı taşımaları ayrıca keşif veya gözetleme değil saldırı amacı taşıdıklarından insansız hava aracı sınıfına girmezler.

<span class="mw-page-title-main">AT-16 Scallion</span> Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesi

9A1472 Vikhr Rusya tarafından geliştirilen lazer ışın güdümlü tanksavar füzesidir. GRAU adı "9K121",NATO rapor adı ise AT-16 Scalliondur. Füze Ka-50, Ka-52 helikopterleri ve Su-25T savaş uçağından fırlatılır. 1990 yılında Rus Ordusunda kullanılmaya başlandığı düşünülen füze ilk olarak 1992 yılındaki Farnborough Hava Gösterisi sırasında halka izlettirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">MIM-104 Patriot</span> Amerikan menşeli yüksek irtifa uzun menzilli hava savunma sistemi

MIM-104 Patriot, uçaklara, seyir füzelerine ve taktik balistik füzelere karşı koruma sağlamak üzere tasarlanmış uzun menzilli, her irtifada, her türlü hava koşuluna uygun bir hava savunma sistemidir. Amerika Birleşik Devletleri merkezli bir savunma ve havacılık şirketi olan Raytheon Technologies tarafından üretilmektedir. Öncelikle Amerika Birleşik Devletleri ve dünyadaki diğer bazı ülkeler tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AGM-88 HARM</span>

AGM-88 HARM Amerikan Raytheon firması tarafından üretilen bir havadan karaya taktik saldırı füzesidir. İlk olarak Texas Instruments tarafından geliştirilen HARM füzesi, radar sistemlerinden yayılan sinyallere odaklanabilmekte ve böylelikle özellikle düşman uçaksavar sistemlerine karşı doğrudan saldırı gerçekleştirilmesine olanak sağlamaktadır. Daha önce aynı amaçla geliştirilmiş olan AGM-45 Shrike ve AGM-78 Standard füzelerinin yerine geçen HARM füzesi, Texas Instruments firmasının silah sistemleri departmanının Raytheon tarafından satın alınmasını takiben bu firma tarafından geliştirilip üretilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">S-300</span> Rusya yapım orta ve kısa menzilde balistik ve benzeri hava saldırılarından korunmak için kullanılan bir hava savunma füze sistemi

S-300 S-300, ilk S-300P versiyonuna dayalı olarak Almaz-Antey tarafından üretilen bir dizi başlangıçta Sovyet ve daha sonra Rus uzun menzilli Karadan Havaya Füze sistemleridir. S-300 sistemi, Sovyet Hava Savunma Kuvvetleri için uçak ve seyir füzelerine karşı savunma yapmak üzere geliştirildi. Balistik füzeleri durdurmak için sonraki varyasyonlar geliştirildi. S-300 sistemi ilk olarak 1979'da Sovyetler Birliği tarafından büyük endüstriyel ve idari tesislerin, askeri üslerin hava savunması ve düşman saldırı uçaklarına karşı hava sahasının kontrolü için tasarlanmıştı. Sistem tamamen otomatiktir, ancak manuel gözlem ve çalıştırma da mümkündür. Bileşenler, merkezi komuta karakolunun yakınında veya 40 km kadar uzakta olabilir. Her radar, merkezi komuta noktası için hedef belirleme sağlar. Komuta merkezi, 80 km mesafeye kadar olan hedefleme radarlarından alınan verileri karşılaştırarak yanlış hedefleri filtreler. Merkezi komuta yeri hem aktif hem de pasif hedef tespit modlarına sahiptir. Hedefi vuruş kabiliyeti oldukça yüksek olan bu füzeler aralarında NATO üyesi Bulgaristan, Slovakya ve Yunanistan'ın da bulunduğu birçok ülke tarafından kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">AGM-65 Maverick</span> ABD yapımı, güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesi

AGM-65 Maverick, Amerikalı Hughes firması tarafından geliştirilen yakın hava desteği, düşman hava savunmasının bastırılması, kritik düşman birimlerinin imhası gibi görevlerde kullanılan güdümlü bir havadan karaya taktik taarruz füzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Cirit (füze)</span>

Roketsan Cirit, Türk roket ve füze üreticisi Roketsan tarafından üretilmekte olan, 8 km menzilli, lazer güdümlü 70 mm'lik füze sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Karadan havaya füze</span> karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzeler

Karadan havaya füze veya uçaksavar füzesi, karadan fırlatılan ve hava araçları veya diğer füzelere karşı kullanılan füzelere verilen genel addır.

HİSAR, karadan havaya füze savunma sistemi grubudur. Grup içinde, alçak irtifa hava savunma füzesi sistemi HİSAR-A/HİSAR-A +, orta irtifa hava savunma füzesi sistemi HİSAR-O/HİSAR-O + ve uzun menzilli hava ve füze savunma sistemi HİSAR-U yer alır. Sistemler, Aselsan ve Roketsan liderliğinde 2007'den itibaren geliştirilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Göktuğ (füze)</span> Türk yapımı havadan havaya füze

GÖKTUĞ, Türk Hava Kuvvetleri'nin havadan havaya füze gereksinimini yerli ve millî imkânlarla karşılamak ve hâlihazırda Türk Hava Kuvvetleri'nin bu gereksinimini karşılamakta olan Amerikan üretimi AIM-9 Sidewinder (görüş-içi) ve AIM-120 AMRAAM (görüş-ötesi) füzelerinden oluşan AIM havadan havaya füze ailesinin yerini almak amacıyla Türkiye tarafından 2013 yılında geliştirilmesine başlanan bir havadan havaya füze ailesidir. Bu füze ailesi, TÜBİTAK-SAGE tarafından geliştirilmekte olup kızılötesi görüntüleyici arayıcı başlığa (IIR) sahip görüş-içi Bozdoğan (füze) ve aktif radar güdümlü görüş-ötesi Gökdoğan (füze) olmak üzere iki çeşit füzeden oluşmaktadır. Her iki füze de 2020 itibarıyla yer testlerinin tamamını başarıyla geçerken Bozdoğan füzesi 7 Nisan 2021'de 401. Test Filo tarafından gerçekleştirilen havada canlı hedefe atış testini de başarıyla geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bozdoğan (füze)</span>

Bozdoğan Kısa menzilli ve görüş-içi kızılötesi arayıcı başlıklı, GÖKTUĞ füze ailesine mensup bir havadan havaya füze.

<span class="mw-page-title-main">Hürmüz-1</span>

Hürmüz-1, İran'da üretilmiş balistik füzedir. İran Devrim Muhafızları Ordusu Hava Kuvvetleri komutanı Amir-Ali Hajizadeh'e göre, Uçak gemisi veya Patriot'un üzerinde bulunan radarları imha etme kabiliyetine sahiptir.

TUSAŞ Şimşek, Türk Havacılık ve Uzay Sanayi (TUSAŞ) tarafından 2009-2012 yılları arasında Türk Silahlı Kuvvetlerinin ihtiyaçları için tasarlanan, geliştirilen ve inşa edilen, turbojet ile çalışan radyo kontrollü yüksek hızlı hedef insansız hava aracı, kamikaze dron ve havadan-karaya füzedir. Şimşek, havadan havaya, karadan havaya, uçaksavar topçu ve füze sistemlerinin izleme ve atış eğitimleri için, düşman uçak ve füzelerini simüle etmektedir ve Ekim 2021 yılında kamuoyuna sunulan varyantı ile karadan kalkarak karadan-karaya, karadan-satıha hedefleri vurabilme yeteneği kazandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">MBDA Otomat</span>

Otomat, İtalyan savunma şirketi MBDA tarafından geliştirilen bir anti-gemi ve kıyı savunma füzeleri ailesidir. Füze sistemi ilk olarak 1960'larda İtalyan Donanması için geliştirilmiş ve o zamandan beri dünya çapında bir dizi ülkeye ihraç edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Taurus KEPD 350</span>

Taurus KEPD 350, EADS şirketi tarafından geliştirilen bir Alman havadan fırlatılan seyir füzesidir. İlk olarak 2005 yılında tanıtılmıştır ve 2007 yılından beri Alman ordusunda hizmet vermektedir.