İçeriğe atla

SN 1993J

SN 1993J
Messier 81'in ultraviyole ışıkta görüntüsü.
Olay türüSüpernova Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Tip IIb süpernova
KaşifF. Garcia
Tarih28 Mart 1993
TakımyıldızUrsa Major
BelirtmelerSN 1993J, AAVSO 0947+69, ICRF J095524.7+690113, INTREF 395, PBC J0955.1+6904


SN 1993J, NGC 3031 galaksisinde gözlenen bir süpernovadır. 28 Mart 1993'te İspanya'da F. Garcia tarafından keşfedildi.[1] O zamanlar, SN 1987A'nın[2] arkasında 20. yüzyılda gözlemlenen ikinci en parlak tip II süpernovaydı.[3]

Süpernovanın spektral özellikleri zamanla değişti. Başlangıçta, güçlü hidrojen spektral çizgi emisyonuna sahip bir tip II süpernovaya (dev bir yıldızın patlamasıyla oluşan bir süpernova) benziyordu, ancak daha sonra hidrojen çizgileri soldu ve güçlü helyum spektral çizgileri ortaya çıktı, bu da süpernovayı daha çok tip Ib süpernova gibi gösteriyor.[2][4] Dahası, SN 1993J'nin parlaklığındaki zaman içindeki varyasyonlar, diğer tip II süpernovalarda[3][5] gözlemlenen varyasyonlara benzemiyordu, ancak tip Ib süpernovalarında gözlemlenen varyasyonlara benziyordu.[6] Bu nedenle, süpernova, tip II ve tip Ib arasında bir ara sınıf olan tip IIb süpernova olarak sınıflandırılmıştır. Bu süpernovadan elde edilen bilimsel sonuçlar, tip Ib ve Ic süpernovalarının aslında, tip II süpernovalarda meydana gelenlere benzer süreçler yoluyla dev yıldızların patlamaları yoluyla oluştuğunu ileri sürdü.[7]

Daha sonra patlamadan gelen ışık yankıları tespit edildi.[8]

SN 1993J'nin öncüsü, patlama öncesi yere dayalı görüntülerde tanımlandı.[9]

Kaynakça

  1. ^ J. Ripero (1993). "Supernova 1993J in NGC 3031". IAU Circular. 5731: 1. 
  2. ^ a b Schmidt (1993). "The unusual supernova SN1993J in the galaxy M81". Nature. 364 (6438): 600-602. doi:10.1038/364600a0. 
  3. ^ a b J. C. Wheeler (1993). "Early Observations of SN 1993J in M81 at McDonald Observatory". Astrophysical Journal. 417: L71-L74. doi:10.1086/187097. 
  4. ^ A. V. Filippenko (1993). "The "Type IIb" Supernova 1993J in M81: A Close Relative of Type Ib Supernovae". Astrophysical Journal Letters. 415: L103-L106. doi:10.1086/187043. 
  5. ^ P. J. Benson (1994). "Light curves of SN 1993J from the Keck Northeast Astronomy Consortium". Astronomical Journal. 107: 1453-1460. doi:10.1086/116958. 
  6. ^ M. W. Richmond (1994). "UBVRI photometry of SN 1993J in M81: The first 120 days". Astronomical Journal. 107: 1022-1040. doi:10.1086/116915. 
  7. ^ A. V. Filippenko (1994). "The peculiar type II supernova 1993J in M81: Transition to the nebular phase". Astronomical Journal. 108: 2220-2225. doi:10.1086/117234. 
  8. ^ Sugerman, Ben (8 Kasım 2002). "Multiple Light Echoes from Supernova 1993J". The Astrophysical Journal. 581 (2): L97-L100. doi:10.1086/346016. 
  9. ^ Aldering (1994). "SN 1993J: The optical properties of its progenitor". Astronomical Journal. 107: 662. doi:10.1086/116886. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süpernova</span> Büyük Yıldızların Ölümü

Süpernova, enerjisi biten büyük yıldızların şiddetle patlaması durumuna verilen addır. Bir süpernovanın parlaklığı Güneş'in parlaklığının yüz milyon katına varabilir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 628</span> galaksi

Messier 74, Balıklar takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 30 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan büyük bir sarmal gökadadır. Pierre Méchain tarafından Eylül 1780 tarihinde keşfedilmiştir. Daha sonra keşfini gökadayı kataloğunda listeleyecek olan Charles Messier'e iletti. Gökada açıkça tanımlanmış iki sarmal kol içerir ve bu nedenle büyük tasarım sarmal gökadaların prototip bir örneği olarak kullanılır. Düşük yüzey parlaklığından dolayı amatör gök bilimcilerin gözlemlemesi açısından en zor Messier nesnelerinden birisidir. Nispeten büyük açısal boyutu ve gökadanın karşıdan görünmesi, sarmal kol yapısını ve sarmal yoğunluk dalgalarını incelemek isteyen profesyonel gök bilimciler için ideal bir nesne haline getirir. M74'ün yaklaşık olarak 100 milyar yıldıza ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3031</span> galaksi

Messier 81, Büyük ayı takımyıldızında yaklaşık olarak 11,74 MIy (3,6 Mpc) uzaklıkta bulunan büyük tasarım sarmal gökadadır. 31 Aralık 1774 tarihinde Johann Elert Bode tarafından keşfedilmiş olup bazen kaşifinin onuruna Bode Gökadası olarak adlandırılır. 1993 yılında bir süpernova içerdiği anlaşılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2207 ve IC 2163</span> galaksi çifti

NGC 2207 ve IC 2163 Büyük Köpek takımyıldızında, yaklaşık 127,2 MIy (39 Mpc) uzaklıkta bulunan sarmal galaksi çiftidir. Her iki galaksi de 24 Ocak 1835 tarihinde John Herschel tarafından keşfedilmiştir. NGC 2207 içinde şimdiye kadar dört süpernova gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1572</span>

SN 1572, "B Cassiopeiae" ya da 3C 10 bir Type Ia supernovaydı. Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan SN 1572, tarihsel kayıtlara göre insan gözüyle tespit edilmiş en eski sekiz süpernovadan biridir. Bu kayıtlara göre süpernova, 1572 Kasım'ının başlarında patlamış ve o dönemde pek çok farklı kaynak tarafından bağımsız olarak tespit edilmiştir.

Tip Ia süpernova, alt kataklizmik değişen yıldızlar kategorisinde olan bir beyaz cüce yıldızın, şiddetli patlamasının sonuçlarından biri. Süpernovalar ani patlayan ve parlaklıklarında büyük bir artış gösteren sistemler olup görünür parlaklıkları -16 ile -20 kadire kadar yükselebilir. Novalardan çok daha büyük patlama şiddetlerine sahiptirler. Ani patlamaları nedeniyle kataklizmik değişenler sınıfına dahil edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Messier 84</span> galaksi

Messier 84, Başak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 60 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökada. Başak kümesi'nin yoğun olan iç çekirdeğinde yer almaktadır. Önceleri Hubble sınıflandırması M84'ü E1 olarak tanımlamıştır fakat modern yazarlar S0 türü merceksi gökada olarak varsaymaktadırlar. M84, Markarian Galaksi Zinciri'nin başlangıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">SN 1006</span> süpernova

SN 1006 yaklaşık olarak 7,200 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 1006 yılında Dünya'dan yaygın olarak gözlemlenen bir süpernova. Yaklaşık -7.5 kadir'e ulaşan görsel büyüklüğüyle tarihin en parlak görünen yıldızlarından oldu. Bu "misafir yıldız" ilk olarak Kurt takımyıldızı içinde 1006 yılının 30 Nisan ve 1 Mayıs'ında Çin, Mısır, Irak, Japonya, İsviçre ve bir ihtimal Kuzey Amerika'dan gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1604</span> Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolunda ortaya çıkan bir süpernova

Süpernova 1604, gökyüzünde Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolu'nda ortaya çıkan bir süpernova. Eylül 2011 itibarıyla galaksimizde gözlenmiş son süpernovadır ve Dünya'dan yaklaşık olarak 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. -2,5 kadir görünen parlaklığıyla gece gökyüzünde tüm yıldızlardan ve Venüs hariç tüm gezegenlerden daha parlak olarak çıplak gözle gözlemlenebilmiştir. Süpernova 1604, üç hafta boyunca gündüzleri de görülebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Süpernovalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, tarihsel önemi olan süpernovaların bir listesidir. Fotoğrafın kullanılabilirliğinden önce gözlemlenen süpernovaları ve süpernova teorisine katkıda bulunan bilimsel bir makaleye konu olan bireysel olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4076</span> galaksi

NGC 4076, Berenis'in Saçı takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 275,92 MIy (84,6 Mpc)uzaklıkta bulunan bir çubuksuz sarmal gökadadır. Wilhelm Herschel tarafından 27 Nisan 1785 tarihinde keşfedildi. NGC 4076, NGC 4065 Grubu'nun bir üyesidir ve LINER gökada olarak sınıflandırılır.

<span class="mw-page-title-main">SNR 0509-67.5</span>

SNR 0509-67.5, Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 160.000 ışık yılı uzaklıkta ve Büyük Macellan Bulutu içinde bulunan bir süpernova kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tip Ib ve Ic süpernova</span>

Ib ve Ic tipi süpernovalar, çok büyük kütleli yıldızların çekirdeklerinin çökmesi sonucu oluşan patlamaların kategorilerinden ikisidir. Bu tür yıldızlar yüzeylerindeki Hidrojenin tamamını tüketirler. Ia tipi bir Süpernova'nın spektrumu ile kıyaslandığında, silikona ait emilim çizgilerinin eksik olduğu görülür. Bu Ib ve Ic tipi Süpernovaların çekirdeklerindeki helyumun da büyük çoğunluğunun tükendiği Hipotezi yapılmıştır. Bundan dolayı bu iki tip süpernovaya tükenmiş çekirdeği çöken süpernova denir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın süpernova</span>

Dünya'ya yakın süpernova, Dünya'ya yakın bir yıldızın patlaması ile oluşan süpernovalardır. Biyosferde fark edilebilir etkiler yaratır.

<span class="mw-page-title-main">Tip II süpernova</span>

Tip II süpernova, büyük bir yıldızın şiddetli bir şekilde patlaması ve hızla çökmesi sonucu oluşan süpernovadır. Bu tür bir patlamanın gerçekleşebilmesi için bir yıldızın kütlesinin Güneş'in kütlesinin sekiz ila 40-50 kat daha fazla olması gerekmektedir. Diğer süpernova türlerinden spektrumundaki hidrojenin varlığı ile ayırt edilir. Tip II süpernovalar ağırlıklı olarak galaksilerin ve H II bölgelerin sarmal kollarında emilir.

<span class="mw-page-title-main">Sahte süpernova</span>

Sahte süpernova, ilk bakışta görünen süpernova olarak görünen ancak progenitör yıldızı yok etmeyen yıldız patlamasıdır. Bu nedenle sahte süpernovalar ekstra güçlü nova sınıfında yer alırlar. Ayrıca Tip V süpernovalar, Eta Carinae benzerleri ve dev parlak mavi değişen patlamaları olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">SN 1885A</span>

SN 1885A, gök bilimciler tarafından şu ana kadar Andromeda Gökadası'nda gözlemlenen tek süpernovadır. Bu süpernova, Samanyolu dışında gözlemlenen ilk süpernovadır, fakat o zamanlar ne kadar uzakta olduğu iyi anlaşılamamıştı. Aynı zamanda "Süpernova 1885" olarak da bilinir.

Baryum yıldızları, spektrumları λ 455,4 nm'de tek başına iyonize baryum, Ba II varlığıyla s-süreci elemanlarının aşırı bolluğunu gösteren spektral G ila K yıldızlardır. Baryum yıldızları ayrıca CH, CN ve C2 moleküllerinin bantları olan karbonun gelişmiş spektral özelliklerini de gösterir. Sınıf ilk olarak William P. Bidelman ve Philip Keenan tarafından tanındı ve tanımlandı. Başlangıçta, keşiflerinden sonra kırmızı dev oldukları düşünülüyordu; ancak aynı kimyasal imza ana dizideki yıldızlarda da gözlemlendi.

<span class="mw-page-title-main">SN 1994D</span>

SN 1994D, NGC 4526 galaksisinin eteklerinde bulunan Tip Ia kategorisindeki bir süpernovaydı. 1994 yılında Treffers, Filippenko, Van Dyk ve Richmond tarafından Leuschner Gözlemevi'ndeki otomatik 30 inçlik teleskop kullanılarak keşfedildi.

<span class="mw-page-title-main">Çift kararsızlığı süpernovası</span>

Bir çift kararsızlığı süpernovası, atom çekirdekleri ve enerjik gama ışınları arasındaki çarpışmada serbest elektron ve pozitronların üretimi olan çift üretiminin, süper kütleli bir yıldızın çekirdeğini yerçekimsel çöküşe karşı koruyan iç radyasyon basıncını geçici olarak azalttığında ortaya çıkması öngörülen bir süpernova türüdür. Bu basınç düşüşü kısmi bir çökmeye yol açar, bu da kontrolden çıkan bir termonükleer patlamada yanmanın büyük ölçüde hızlanmasına neden olur ve yıldızın arkasında hiçbir yıldız kalıntısı bırakmadan tamamen yok olmasıyla sonuçlanır.