İçeriğe atla

SN 1006

Koordinat:Sky map 15sa 02d 22,1s; -42º 05' 49″
Süpernova SN 1006
SN 1006 süpernova kalıntısı.
Olay türüSüpernova, Süpernova kalıntısı, astronomik radyo kaynağı, Astrofiziksel X-ışını kaynağı Bunu Vikiveri'de düzenleyin
Tip Ia
Tarih1 Mayıs 1006
TakımyıldızKurt
Sağ açıklık15sa 02d 22.1s[1]
Dik açıklık−42° 05′ 49″[1]
DönemJ2000
Galaktik koordinatlarG.327.6+14.6
Uzaklık7,200 ışık yılı
KalıntıKabuk
Ana gökadaSamanyolu
Renk (B-V)görünür tayfta sarımsı
En yüksek kadir (V)-7.5[2]
BelirtmelerSN 1006, SN 1006A, SN 1016, SNR G327.6+14.6, SNR G327.6+14.5, 1ES 1500-41.5, MRC 1459-417, XSS J15031-4149, PKS 1459-41, AJG 37, 4U 1458-41, 3U 1439-39, 2U 1440-39, MSH 14-4-15, PKS 1459-419, PKS J1502-4205
  Wikimedia Commons'ta ilgili ortam
[Vikiveri'de düzenle]


SN 1006 yaklaşık olarak 7,200 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 1006 yılında Dünya'dan yaygın olarak gözlemlenen bir süpernova. Yaklaşık -7.5 kadir'e ulaşan görsel büyüklüğüyle tarihin en parlak görünen yıldızlarından oldu.[3] Bu "misafir yıldız" ilk olarak Kurt takımyıldızı içinde 1006 yılının 30 Nisan ve 1 Mayıs'ında Çin, Mısır, Irak, Japonya, İsviçre ve bir ihtimal Kuzey Amerika'dan gözlenmiştir.

Tarihçe

Çinli ve Arap gök bilimciler bu süpernova hakkında hazırlanmış en kapsamlı tarihsel açıklamaları vermektedirler.

Mısırlı Arap astrolog ve gök bilimci Ali bin Rıdvan, Batlamyus'un Tetrabiblos'unu tefsirinde şöyle bahseder "...Venüs'ten 2.5, 3 kat daha büyük dairesel bir cisim. Işığı gökyüzünü aydınlatıyor. Işık yoğunluğu Ay'ın dörtte birinden daha fazla." Diğer gözlemciler gibi Ali bin Rıdvan da bu yeni yıldızı güney ufuk noktasının aşağısında olarak kaydetti.

Kalıntı

Bu patlamayla ilişkili süpernova kalıntısı 1965 yılına kadar teşhis edilemedi. Ta ki Doug Milne ve Frank Gardner'ın Parkes radyo teleskobu ile Beta Lupi yıldızı yakınlarındaki önceden bilinen bir radyo kaynağı olan PKS 1459-41'i gözlemlerken 30 yay-dakika dairesel kabuğu görene kadar.[4] Sonraki birkaç yıl içinde kalıntıda X-ışını ve optik emisyon tespit edildi. 2010 yılında H.E.S.S. gama-ışın gözlemevi kalıntıdan gelen çok yüksek enerjili Gama ışını emisyonu algılandığını duyurdu.[5]

Galeri

  • SN 1006 Süpernova kalıntısı genişleme karşılaştırması.
    SN 1006 Süpernova kalıntısı genişleme karşılaştırması.

Ayrıca bakınız

  • Süpernova kalıntıları dizini

Kaynakça

  1. ^ a b "SIMBAD basic query result". NAME LUPUS SN -- SuperNova Remnant. SIMBAD. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Aralık 2010. 
  2. ^ Winkler, P. Frank; Gupta, Gaurav; Long, Knox S. (2003). "The SN 1006 Remnant: Optical Proper Motions, Deep Imaging, Distance, and Brightness at Maximum". The Astrophysical Journal. Cilt 585. ss. 324-335. doi:10.1086/345985. 
  3. ^ "Astronomers Peg Brightness of History's Brightest Star" (Basın açıklaması). National Optical Astronomy Observatory. 5 Mart 2003. 12 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2009. 
  4. ^ Gardner, F. F.; Milne, D. K. (1 Kas 1965). "The supernova of A.D. 1006". The Astronomical Journal. 70: 754. doi:10.1086/109813. 18 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – NASA ADS vasıtasıyla. 
  5. ^ "First detection of VHE γ-rays from SN 1006 by HESS". Astronomy and Astrophysics. 516: A62. 1 Haz 2010. doi:10.1051/0004-6361/200913916. 12 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024 – NASA ADS vasıtasıyla. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süpernova</span> Büyük Yıldızların Ölümü

Süpernova, enerjisi biten büyük yıldızların şiddetle patlaması durumuna verilen addır. Bir süpernovanın parlaklığı Güneş'in parlaklığının yüz milyon katına varabilir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1572</span>

SN 1572, "B Cassiopeiae" ya da 3C 10 bir Type Ia supernovaydı. Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan SN 1572, tarihsel kayıtlara göre insan gözüyle tespit edilmiş en eski sekiz süpernovadan biridir. Bu kayıtlara göre süpernova, 1572 Kasım'ının başlarında patlamış ve o dönemde pek çok farklı kaynak tarafından bağımsız olarak tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nova kalıntısı</span>

Nova kalıntısı, bir nova yıldızının dev patlaması sonucunda geriye kalan malzeme veya uzakta patlayan bir novanın gaz kabarcıklarıdır. Bu genişlemenin, birkaç yüzyıllık bir ömrü ve 1000 km/sn bir hızı vardır. Nova kalıntıları, süpernova kalıntılarından veya gezegenimsi bulutsulardan daha az kütleye sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Süpernova kalıntısı</span> patlamadan arta kalanlar

Süpernova kalıntısı (SNR) süpernova yıldızının dev patlamasıyla oluşmuş bir yapıdır. Süpernova kalıntısı, genişleyen bir şok dalgasıyla sınırlanır ve patlama sonucu ortaya çıkan, genişleyen malzemeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Cassiopeia A</span> Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan süpernova kalıntısı

Cassiopeia A, Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan süpernova kalıntısı ve 1 GHz.'de 2720 Jy akı ile gökyüzünün en parlak gök bilimsel radyo kaynağı. Süpernova, Samanyolu'na 11,000 ışık yılı (3.4kpc) uzaklıkta oluşmuştur. Süpernovadan uzaklaşan bulut ve malzeme, şu an yaklaşık olarak 10 ışık yılı mesafeye ulaşmıştır. Radyo parlaklığı çok berrak olmasına rağmen optik olarak çok soluktur ve ancak uzun süreli pozlama fotoğraflarında görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1054</span> SN 1054 (Yengeç Süpernova), 1054 yılında Dünyada yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova

SN 1054, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova. Çinli, Japon, İranlı, Arap ve Amerikan yerlileri tarafından kaydedilen süpernova, 23 gün boyunca gündüz ışığında görülmüş ve 653 gün boyunca gökyüzünde kendisini göstermiştir. Bu dede yıldız (progenitor) Samanyolu'nda yaklaşık olarak 6300 ışık yılı uzaklıktadır ve çöken çekirdeği bir süpernova olarak patlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yelken Süpernova Kalıntısı</span>

Yelken Süpernova Kalıntısı, güney yarıkürede Yelken takımyıldızında bulunan bir süpernova kalıntısıdır. Kaynak süpernova yaklaşık olarak 11.000 ile 13.000 yıl arası bir süre önce patlamıştır. Yaklaşık olarak 800 ışık yılı uzaklıkta yer alan Yelken kalıntısı, büyük bir olasılıkla daha büyük ve daha yaşlı Gum Bulutsusu'nun içerisine gömülü durumdadır. Yelken Atarcası ile Yelken Süpernova Kalıntısı birlik oluşturmaktadır. Ayrıca NGC 2736 da Yelken kalıntısının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 2770</span> galaksi

NGC 2770, Çalgı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 88 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir sarmal gökada. William Herschel tarafından 7 Aralık 1785 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 7331</span> galaksi

NGC 7331 Kanatlıat takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 40 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir sarmal galaksi. William Herschel tarafından 5 Eylül 1784 tarihinde keşfedilmiştir. NGC 7331, NGC 7331 Grubu'nun en parlak galaksisidir.

<span class="mw-page-title-main">SN 185</span>

SN 185 Erboğa ve Pergel takımyıldızları arasında Alfa Erboğa yönü yakınlarında 185 yılında ortaya çıkan bir süpernova. Bu "misafir yıldız" Hou Hanshu'da da belirtildiği üzere Çinli gök bilimciler tarafından gözlenmiş ve Roma literatürüne de geçmiştir. Sekiz ay boyunca gökyüzünde görünen süpernovanın insanoğlu tarafından kaydedilen ilk süpernova olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1604</span> Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolunda ortaya çıkan bir süpernova

Süpernova 1604, gökyüzünde Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolu'nda ortaya çıkan bir süpernova. Eylül 2011 itibarıyla galaksimizde gözlenmiş son süpernovadır ve Dünya'dan yaklaşık olarak 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. -2,5 kadir görünen parlaklığıyla gece gökyüzünde tüm yıldızlardan ve Venüs hariç tüm gezegenlerden daha parlak olarak çıplak gözle gözlemlenebilmiştir. Süpernova 1604, üç hafta boyunca gündüzleri de görülebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Süpernovalar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste, tarihsel önemi olan süpernovaların bir listesidir. Fotoğrafın kullanılabilirliğinden önce gözlemlenen süpernovaları ve süpernova teorisine katkıda bulunan bilimsel bir makaleye konu olan bireysel olayları içerir.

<span class="mw-page-title-main">IC 443</span>

IC 443 İkizler takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 5.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir süpernova kalıntısı. Max Wolf tarafından 25 Eylül 1892 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">RCW 103</span>

RCW 103 cetvel takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 10.000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir süpernova kalıntısıdır. 2.000 yıl yaşında olduğu tahmin edilen kalıntının kalbinde, x-ışını kaynağı 1E 161348-5055 bulunur.

<span class="mw-page-title-main">G350.1-0.3</span>

G350.1-0.3, Samanyolu içinde muhtemelen aynı süpernova patlaması sonucu oluşan bir nötron yıldızı ile ilişkili bir süpernova kalıntısıdır. Bu nesne önceleri yanlışlıkla uzak bir gökada olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">SNR 0509-67.5</span>

SNR 0509-67.5, Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 160.000 ışık yılı uzaklıkta ve Büyük Macellan Bulutu içinde bulunan bir süpernova kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın süpernova</span>

Dünya'ya yakın süpernova, Dünya'ya yakın bir yıldızın patlaması ile oluşan süpernovalardır. Biyosferde fark edilebilir etkiler yaratır.

<span class="mw-page-title-main">SN 1987A</span>

SN 1987A, Dünya'dan yaklaşık olarak 168.000 ışık yılı uzaklıkta Büyük Macellan Bulutu içinde Tarantula Bulutsusu eteklerinde yer alan bir süpernova kalıntısıdır. SN 1987A teleskobun icadından beri en yakın kaydedilen süpernovadır.

<span class="mw-page-title-main">SN 1993J</span> Süpernova

SN 1993J, NGC 3031 galaksisinde gözlenen bir süpernovadır. 28 Mart 1993'te İspanya'da F. Garcia tarafından keşfedildi. O zamanlar, SN 1987A'nın arkasında 20. yüzyılda gözlemlenen ikinci en parlak tip II süpernovaydı.

<span class="mw-page-title-main">Yengeç Atarcası</span>

Yengeç Atarcası, nispeten genç bir nötron yıldızıdır. Bu yıldız, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenen SN 1054 süpernovasının kalıntısı olan Yengeç Bulutsusu'nun merkezinde yer alır. 1968 yılında keşfedilen atarca, bir süpernova kalıntısıyla ilişkilendirilmiş ilk yıldızdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.