Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.
Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketini ve GNU projesini desteklemek amacıyla 4 Ekim 1985 tarihinde Richard Stallman tarafından kurulmuş, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. FSF, dört temel yazılım özgürlüğünü savunmakta ve bu özgürlüklerin copyleft lisanslar aracılığıyla korunmasını tercih etmektedir.
PHP Lisansı, PHP programlama dili tarafından kullanılan yazılım lisansıdır. Özgür Yazılım Vakfı ve Özgür Yazılım Hareketi bu lisansın GPL'le uyuşmadığına inanmaktadır. Bunun nedeni, PHP teriminin kullanımındaki kısıtlamalardır.
Apache Lisansı, Apache Yazılım Vakfı (ASF) tarafından yayımlanan bir özgür yazılım lisansıdır. Apache Lisansı telif hakkı koruma ve feragat uyarısı gerektirmektedir ancak copyleft bir lisans değildir. Lisans, özgür ve açık kaynak kodlu yazılımın geliştirilmesi için kaynak kodlarının kullanımına izin vermektedir.
LGPL veya bir başka deyişle GNU Kısıtlı Genel Kamu Lisansı, GPL bir kitaplığı kullanan bir eserin, GPL'deki şartları daraltıcı bir lisansa sahip olmaması zorunluluğunu taşımayan büyük ölçüde pragmatik bir özgür lisans türüdür. LGPL şu gayelere matufen GPL'e tercih edilebilecek bir lisanstır:
- Lisanslanmaya konu eserin özgür olmayan, fakat yaygın ve popüler bir alternatifi var ve siz bu özgür olmayan esere karşılık özgür bir seçenek sunmak istiyorsunuz. Örneğin, Libc.
- İlk maddedeki durum var olmamakla, yani popüler bir alternatif zaten bulunmamakla birlikte, eserin ticari saha da dahil azami derecede yaygınlık kazanmasını arzu ediyorsunuz ve GPL bunu zorlaştırıyor. Örneğin, Gettext.
BSD lisansları izin veren özgür yazılım lisansları ailesidir. Lisans ilk kez aynı isimdeki bir Unix benzeri işletim sistemi olan Berkeley Software Distribution (BSD) tarafından kullanıldı.
Mozilla Kamu Lisansı, açık kaynak koda dayanan bir özgür yazılım lisans modelidir. 1.0 sürümü Netscape'de hukukçu olarak çalışan Mitchell Baker tarafından 1998'de yazıldı. Daha güçlü bir özgür yazılım vurgusuna sahip olan güncel 1.1 sürümüyse Mozilla Vakfı hukukçularınca kaleme alındı.
Ne Halt Edersen Et Kamu Lisansı, son derece hoşgörülü bir özgür yazılım lisansıdır. Aslında bu lisans kamuya adanmış bir lisanstan farklı değildir. Lisansın 1.0 sürümü Banlu Kemiyatorn tarafından Window Maker tasarımı için 2000 yılı Mart ayında yayınlanmıştır. Debian proje lideri Fransız programcı Sam Hocevar tarafından 17 Nisan 2007 ile 16 Nisan 2008 tarihlerinde 2.0 sürümü yayınlanmıştır. Lisans yazılımın tamamının yeniden dağıtımı, yayınlanması ve değiştirilmesine izin vermekte ve argo terim kullanarak teşvik etmektedir. Özgür Yazılım Vakfı tarafından GPL uyumlu bir özgür yazılım lisansı olarak kabul edilmiştir.
OpenOffice.org, 1999 - 2011 yılları arasında geliştirilmiş açık kaynaklı ve ücretsiz bir ofis paketi. Sun Microsystems'in 1999 yılında kurum içi kullanım için edindiği StarOffice'in açık kaynaklı bir türevidir. OpenOffice.org'un temelini oluşturan StarOffice ise 1985 yılında geliştirilmeye başlanmıştır. OpenOffice.org; Writer, Calc, Impress (sunu), Draw (çizim), Math ve Base (veritabanı) bileşenlerini içerir.
Creative Commons (CC) lisansı, telif hakkı bulunan bir eserin veya çalışmanın ücretsiz olarak dağıtılmasını sağlayan bir çeşit kamu telif hakkı lisansı. Yazarın eserlerinin kamu kullanım haklarını kolaylıkla verebileceği çeşitli standart lisans sözleşmeleri içerir. Bir yazar oluşturduğu eserin kullanılması için paylaşmak veya üzerinde değişiklikler yapma hakkını vermek istediğinde CC lisanslarını kullanabilir. CC lisansları, eserlerin paylaşılması konusunda esneklik sağlar. Dağıtım için yazar tarafından belirtilen izin koşullarına uyulduğu sürece, eser hakkında telif hakkı için endişelenmeye gerek kalmaz. İnternet üzerinde, telif hakkı sahibi tarafından CC lisansları ile paylaşılan eserlerin kullanımı için, eser sahibinden ayrıca izin alma adımını ortadan kaldırır, böylelikle paylaşımı hızlandırır. CC lisansları herkesin kullanımına açık ve ücretsizdir.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
GNU Affero Genel Kamu Lisansı, Özgür Yazılım Vakfı tarafından yayımlanan bir özgür lisans modelidir. GNU Genel Kamu Lisansı ile neredeyse aynı olan AGPL, ağ ortamında kullanılan web hizmetlerini kapsayıcı bir ek madde içerir.
zlib lisansı, zlib kütüphanesinin kullandığı hoşgörülü bir özgür yazılım lisansı. Lisans başka yazılım kütüphaneleri tarafından da kullanılmaktadır.
GnuTLS TLS, SSL ve DTLS iletişim kurallarının uyarlaması olan özgür bir yazılımdır. Uygulamaların ağ taşıma katmanı üzerinde güvenli haberleşmesini, X.509, PKCS #12, OpenPGP ve diğer yapılara erişebilmesi için uygulama programlama arayüzü sağlar.
Copyleft, insanlara özgün çalışmayı diledikleri gibi kopyalama, değiştirme ve yeniden dağıtma hakları veren bununla birlikte eserin özgün ve değiştirilmiş halinin yine aynı haklarla dağıtılmasını zorunlu tutan yasal bir tekniktir. Bir özgür yazılımın özgün hali ve değiştirilmiş türevlerinin özel mülke dönüşmesini önlemek yani daima özgür kalmasını sağlamak için kullanılır. Bu bakımdan copyleft özgür lisanslar copyleft olmayan özgür lisanslara göre daha koruyucu niteliktedir. Copyleft lisanslar başta bilgisayar yazılımları olmak üzere belgeler, sanat eserleri, bilimsel keşifler ve hatta belirli patentlere kadar uzanan çalışmalar için kullanılabilir.
Özgür lisans bir kişiye başka bir kişinin özgün çalışmasını yeniden kullanma hakkı tanıyan bir sözleşmedir. İçerik bu tür bir lisanslama yöntemiyle telif hakkı ihlaline yol açmadan kullanılabilir. GNU Genel Kamu Lisansı, Creative Commons lisansı, BSD lisansı ve MIT Lisansı özgür lisanslara örnek olarak verilebilir.
IBM Kamu Lisansı (IPL), IBM tarafından yazılan ve zaman zaman kullanılan özgür ve açık kaynak kodlu yazılım lisansıdır. Özgür Yazılım Vakfı (FSF) tarafından onaylanmıştır ve Açık Kaynak Girişimi tarafından "açık kaynak lisansı" olarak tanımlanmaktadır.
