İçeriğe atla

SARS salgını

2002–2004 SARS salgını
1 Kasım 2002 ile 7 Ağustos 2003 tarihleri arasında SARS salgınının bulaştığı ülkelerin haritası
  Doğrulanmış ölümlerin olduğu ülkeler
  Doğrulanmış enfeksiyonları olan ülkeler
  Teyit edilmiş vakaların olmadığı ülkeler
Dünya genelindeki SARS vaka ve ölümlerinin küresel nüfusa ilişkin haritası
HastalıkSARS
Virüs cinsiSARS-CoV
YerDünya geneli (Doğu Asya)
İlk vaka16 Kasım 2002
Varış tarihi2003 öncesi
Kaynak ülke(ler)Shunde, Guangdong, Çin
İstatistikler
Doğrulanmış vakalar8,096
Ölümler
774
Bölgeler
30 civarı

Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsünün (SARS-CoV veya SARS-CoV-1) neden olduğu 2002-2004 şiddetli akut solunum yolu sendromu (SARS) salgını, 29 farklı ülke ve bölgeden 8.000'den fazla kişiyi enfekte etti ve dünya çapında yaklaşık 774 ölümle sonuçlandı.[1]

Salgın ilk olarak Kasım 2002'de Foshan, Guangdong, Çin'de tespit edildi.[2] Dünya Sağlık Örgütü (WHO) salgından Şubat 2003'te haberdar edildi. Mart 2003'te küresel bir uyarı yayınladı. Salgının büyük kısmı yaklaşık 8 ay sürdü. Dünya Sağlık Örgütü 5 Temmuz 2003'te SARS'ın kontrol altına alındığını duyurdu. fakat Mayıs 2004'e kadar birkaç SARS vakası daha bildirildi.[3]

Aralık 2019'da, Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan kentinde, SARS'a neden olanla yakından ilişkili yeni bir koronavirüs türü olan SARS-CoV-2 keşfedildi. Bu yeni tür, dünya çapında yayılan, milyonlarca insanı öldüren ve halen devam eden bir pandemiye yol açan bir hastalık olan COVID-19'a neden oldu.[4][5]

Ülke ve bölgeye göre salgın

Dünya çapındaki olası SARS 2003 vakaları.
Ülke ve bölgelere göre olası SARS vakaları, 1 Kasım 2002 – 31 Temmuz 2003[6]
Ülke ya da bölge Vakalar Ölümler Ölüm oranı (%)
 Çin[a]5,327 349 6.6
 Hong Kong1,755 299 17.0
 Tayvan[b][7][8]346 73 21.1
 Kanada251 44 17.5
 Singapur238 33 13.9
 Vietnam63 5 7.9
 ABD27 0 0
 Filipinler14 2 14.3
 Tayland9 2 22.2
 Almanya9 0 0
 Moğolistan9 0 0
 Fransa7 1 14.3
 Avustralya6 0 0
 Malezya5 2 40.0
 İsveç5 0 0
 Birleşik Krallık4 0 0
 İtalya4 0 0
 Hindistan3 0 0
 Güney Kore3 0 0
 Brezilya3 0 0
 Endonezya2 0 0
 Güney Afrika1 1 100.0
 Kuveyt1 0 0
 İrlanda1 0 0
 Makao1 0 0
 Yeni Zelanda1 0 0
 Romanya1 0 0
 Rusya1 0 0
 İspanya1 0 0
  İsviçre1 0 0
Çin hariç toplam2,780 454 16.4
Toplam (30 bölge) 8,110 811 10.0
  1. ^ Çin'e ilişkin rakamlara, Dünya Sağlık Örgütü tarafından ayrı ayrı bildirilen Hong Kong, Makao ve Tayvan dahil değildir.
  2. ^ 11 Temmuz 2003'ten sonra 325 Tayvanlı vaka 'reddedildi'. Atılan vakaların 135'i için laboratuvar bilgileri yetersiz veya eksikti; Bu hastalardan 101'i öldü.

Zaman çizelgesi

Kasım 2002

16 Kasım 2002'de[9] Çin'in Hong Kong sınırındaki Guangdong eyaletinde şiddetli akut solunum sendromu (SARS) salgını başladı. İlk enfeksiyon vakası Foshan'a kadar takip edildi.[10][11] Bu ilk salgın, çiftçiler, pazar satıcıları ve şefler gibi gıda endüstrisindeki insanları etkiledi.[12][13] Salgın, insanlar hastalık için tıbbi tedavi aramaya başladıktan sonra sağlık çalışanlarına da sıçradı.[13] Çin Halk Cumhuriyeti, 10 Şubat 2003'te Dünya Sağlık Örgütü'nü (WHO) bu salgın hakkında bilgilendirerek, 105'i sağlık çalışanı olmak üzere 305 vaka ve 5 ölüm bildirdi.[14] Daha sonra Guangdong'daki salgının 2003 yılının Şubat ayının ortalarında zirve yaptığı bildirildi. Ancak bunun yanlış olduğu iddia edildi çünkü daha sonra 806 enfeksiyon vakası ve 34 ölüm bildirildi.[15] İtalyan doktor Carlo Urbani, SARS'ı muhtemelen yeni ve tehlikeli derecede bulaşıcı bir viral hastalık olarak tanımlayan ilk kişiydi.[16][17]

Salgının başlarında, Çin hükûmeti Çin basınının SARS hakkında haber yapmasını yasakladı, DSÖ'ye bildirmeyi erteledi ve başlangıçta, hastalığın ortaya çıktığına inanılan Guangdong eyaleti dışındaki Çinlilere bilgi vermedi.[18] Ayrıca, Pekin'e seyahat eden bir DSÖ ekibinin birkaç hafta boyunca Guangdong eyaletini ziyaret etmesine izin verilmedi.[19] Bu, Nisan ayı başlarında hükûmet politikasında bir değişikliğe yol açmış gibi görünen uluslararası eleştirilerle sonuçlandı.[20][21]

Ocak 2003

İlk süper yayılma vakası, bir balık satıcısı olan Zhou Zuofen, 31 Ocak'ta Guangzhou'daki Sun Yat-sen Memorial Hastanesi'ne giriş yaptı. Burada 30 hemşire ve diğer doktorları enfekte etti. Virüs kısa sürede yakındaki hastanelere de sıçradı.[22]

Şubat 2003

Hong Kong

2003 yılının Şubat ayında, Hong Kong'un belgelenen ilk SARS hastası, bir aile düğününe katılmak için gelen Liu Jianlun'du. Liu, Guangzhou'daki Sun Yat-Sen Memorial Hastanesi'nde görevliydi ve SARS hastalarını tedavisinde görev alıyordu.[23]

Şiddetli akut solunum sendromunun (SARS) süper yayılan bir olayının nerede meydana geldiğini gösteren Hong Kong'daki Hotel Metropole'un dokuzuncu kat planı

Liu'nun bir SARS süper yayıcısı olduğuna inanılıyor: Metropol hastanesindeki diğer 23 konuk ve dokuzuncu kattan yedi kişi de dahil olmak üzere SARS'a yakalandı. Şubat ayı sonlarında tedavi gören Liu'nun kayınbiraderi, 1 Mart'ta Kwong Wah Hastanesi'ne kaldırıldı ve 19 Mart'ta öldü. Hong Kong vakalarının yaklaşık %80'inin Liu nedeniyle olduğu tahmin edilmektedir.[24]

Vietnam

Virüs, Hanoi, Vietnam'a, Metropole'de Liu'dan ve salonun karşısında yer alan Şanghay sakini Çinli-Amerikalı Johnny Chen tarafından taşındı. 26 Şubat'ta Fransız Hanoi Hastanesine kaldırılmış ve burada en az 38 personele bulaştırmıştı.[24] Dünya Sağlık Örgütü (WHO) bulaşıcı hastalık uzmanı Carlo Urbani, Chen'i muayene eden personel arasındaydı. Urbani, diğer hastane personelinin zaten hastalandığını gözlemledi, yeni ve tehlikeli bir hastalıkla karşı karşıya olduğunu fark etti. Kendisi de enfekte oldu ve 29 Mart'ta öldü.[24]

Kanada

23 Şubat'ta Kwan Sui-Chu adında, aynı zamanda Metropole Otel'de misafir olan yaşlı bir kadın Hong Kong'dan Kanada'nın Toronto kentine döndü. Daha sonra hastalığı Scarborough Grace Hastanesi'ne yayan ve 13 Mart'ta ölen oğlu Tse Chi Kwai'yi enfekte ettikten sonra 5 Mart'ta evdinde öldü.[25]

Mart 2003

Singapur

1 Mart'ta, başka bir Metropole konuğu olan 26 yaşındaki Esther Mok, Hong Kong'u ziyaret ettikten sonra Tan Tock Seng Hastanesine kabul edildi ve Singapur'da salgın başladı. Mok iyileşmesine rağmen, bazı aile üyeleri iyileşmedi.[26]

Tayvan

Tayvan'daki ilk atipik pnömoni vakaları, Guangdong merkezli bir iş insanı ve karısında 14 Mart'ta tespit edildi ve 17 Mart'ta doğrulandı. 23 Şubat'ta Hong Kong üzerinden Tayvan'a dönmüştü ve iki gün sonra ateşi olduğunu bildirmişti. Karısı onunla ilgilendikten sonra hastalandı ve ikisi de Ulusal Tayvan Üniversite Hastanesine kaldırıldı.[27] Tayvan'ın üçüncü hastalık vakası 15 Mart'ta Yilan hastanesinde tespit edildi.[28] İlk vaka gibi, üçüncü vaka da Tayvan'a varmadan önce Guangdong'a gitti ve Hong Kong'dan geçti. Üçüncü vaka teşhis edildikten kısa bir süre sonra, Amerika Birleşik Devletleri'ndeki Hastalık Kontrol ve Önleme Merkezlerinden yetkililer, hastalığı incelemek için Tayvan'a gitti.[29][30] Guangdong'a başka bir gezgin olan dördüncü vaka, önceki gün bir hastanede tedavi gördükten sonra 18 Mart'ta Chiayi'de tespit edildi.[31] 22 Mart'a kadar, Tayvan'daki altı vaka, Dünya Sağlık Örgütü'nün olası tanımına uyuyordu.[32]

Hong Kong

4 Mart'ta, 11 gün önce Metropole'un 9. katında bir konuğunu ziyaret eden 27 yaşındaki bir adam, Hong Kong'daki Prince of Wales Hospital'a kaldırıldı. En az 99 hastane çalışanı (17 tıp öğrencisi dahil) onu tedavi ederken enfekte oldu.[33]

25 Mart'ta Hong Kong yetkilileri, 15 Mart'ta Air China 112 sefer sayılı uçuşu ile Pekin'e giden bir uçakta bulunan hasta bir adamdan 9 turistin enfekte olduğunu belirtti.[34]

27 Mart'ta, Hong Kong Eğitim ve İnsan Gücü Bürosu başkanı Arthur K.C. Li, eğitim kurumlarındaki tüm derslerin iptal edildiğini duyurdu. Singapur Eğitim Bakanlığı, tüm ilkokulların, ortaokulların ve küçük kolejlerin 6 Nisan 2003'e kadar kapatılacağını duyurdu. Politeknikler ve üniversiteler etkilenmedi.[35]

Nisan 2003

1 Nisan'da ABD hükûmeti, Hong Kong ve Guangzhou'daki konsolosluk ofislerinde zorunlu olmayan personeli geri çağırdı. ABD hükûmeti ayrıca ABD vatandaşlarına bölgeye seyahat etmemeleri konusunda uyarıda bulundu.

2 Nisan'da Çinli tıp yetkilileri SARS salgınının durumunu bildirmeye başladı. Çin'in güneyindeki Guangdong eyaleti 361 yeni enfeksiyon ve 9 yeni ölüm bildirerek daha önce Şubat ayı sonunda bildirilen Çin Anakarası rakamlarını artırdı. Virüs, Pekin ve Şanghay'da da tespit edildi. DSÖ ayrıca bir basın brifingi sırasında yolculara Hong Kong ve Guangdong'dan kaçınmalarını tavsiye etti.[36]

5 Nisan'da Singapur hükûmeti okulların kapatılacağını duyurdu. Ortaokullar 9 Nisan'da, ortaokullar 14 Nisan'da, ilkokullar ve anaokulları 16 Nisan'da açılacaktı.[37]

8 Nisan'da SARS, Kowloon'daki Amoy Bahçeleri yakınlarındaki Aşağı Ngau Tau Kok Malikanesi'nde yayılmaya başladı.[38]

30 Nisan'da Dünya Sağlık Örgütü Toronto için SARS seyahat uyarısını kaldırdı. Karar, "SARS'ın yayılmasını durdurmak için yerel önlemlerden memnun olduğu" için alındı.[39]

Mayıs 2003

24 Mayıs'ta Toronto'da yaklaşık 20 şüpheli hastadan oluşan yeni bir grup rapor edildi. 29 Mayıs'a kadar, SARS salgınının potansiyel yayılmasını kontrol altına almak isteyen yetkililer tarafından 7.000'den fazla kişiye Kanada'da kendilerini karantinaya almaları talimatı verildi.[40]

Tayvan'da, Taipei Belediye Hastanesinin Hope şubesinin yöneticileri ve personeli, Taipei Şehir Hükûmeti tarafından disiplin cezasıyla karşı karşıya kaldı.[41][42][43][44]

Hazira 2003

10 Haziran'da Ontario hükûmeti, eyalette "SARS'ın son girişini ve yayılmasını araştırmak" için SARS Komisyonu oluşturdu.[45]

23 Haziran'da Hong Kong, DSÖ'nün 'Etkilenen Bölgeler' listesinden çıkarılırken Toronto, Pekin ve Tayvan kaldı.

Temmuz 2003

2 Temmuz'da Kanada, DSÖ'nün 'Enfekte Alanlar' listesinden çıkarıldı.

5 Temmuz'da DSÖ, SARS salgınının Tayvan'ı kapsadığını ve etkilenen bölgeler listesinden çıkardığını açıkladı.[46][47] Tayvan'ın listeden çıkarılması salgının sona erdiği anlamına geliyordu.[48]

Eylül 2003

8 Eylül'de Singapur, Singapur Ulusal Üniversitesi'ndeki bir SARS araştırma laboratuvarında doktora sonrası çalışan bir işçinin Batı Nil virüsü üzerinde çalışırken hastalığa yakalandığını, ancak kısa bir süre sonra iyileştiğini duyurdu. Araştırmasını yaparken iki virüsün karıştığından şüphelenildi.

Aralık 2003

10 Aralık'ta Tayvan'daki bir SARS laboratuvarında çalışan bir araştırmacı, Singapur'dan bir tıp konferansına katılmak için döndükten sonra SARS ile enfekte olduğu tespit edildi; Singapur'da 74 kişi karantinaya alındı, ancak hiçbiri enfekte olmadı.[49]

Ocak 2004

5 Ocak'ta Çin, Aralık ayında bildirilen vakanın bir SARS vakası olduğunu doğruladı. Filipinler, Hong Kong'dan yeni dönen bir kişide olası bir vaka olduğunu duyurdu. Daha sonra hastanın SARS değil zatürreden muzdarip olduğu belirlendi. Çin'de, Asya hurma misk kedileri pazarlarda itlaf edildi.

Nisan 2004

SARS, Pekin ve Anhui Eyaletinde yeniden patlak verdi. 22 Nisan'da Çin, 53 yaşındaki bir kadının 19 Nisan'da öldüğünü açıkladı, Haziran'dan bu yana ilk SARS ölümü. İlk kez 22 Nisan'da bildirilen salgında bir kişi öldü ve dokuz kişi enfekte oldu.[50]

Mayıs 2004

1 Mayıs'ta Pekin'de, tümü CDC'nin Pekin'deki Ulusal Viroloji Enstitüsü'ndeki tek bir araştırma laboratuvarı olan İshal Virüsü Laboratuvarı ile ilgili iki ek teyit edilmiş SARS vakası ve üç ek şüpheli vaka rapor edildi.[51] "Vakalar, CDC'nin SARS virüsü üzerinde disiplinler arası araştırmaların yürütüldüğü viroloji ve ishal enstitülerinde canlı ve inaktif SARS koronavirüsü kullanan deneylerle bağlantılıydı."[52] Pekin'de dördü ve Anhui'de iki olmak üzere toplam vaka sayısı altıydı.

2 Mayıs'ta Çin, üç şüpheli vakayı gerçek SARS vakaları olarak açıklayarak yakın zamanda ortaya çıkan bir salgındaki toplam vaka sayısını dokuza çıkardı. 189 kişi karantinadan serbest bırakıldı. 18 Mayıs'ta, üç haftalık bir süre içinde hiçbir yeni enfeksiyon bildirilmemesinin ardından DSÖ, Çin'de başka SARS vakalarının bulunmadığını duyurdu, ancak "biyogüvenlik endişelerinin devam ettiğini" belirtti.[3]

Sonrası

Mayıs 2005'te New York Times'tan Jim Yardley şunları yazdı:

"Bu yıl (2005) veya 2004 sonlarında tek bir şiddetli akut solunum sendromu vakası bildirilmemiştir. 2002'nin sonlarındaki ilk salgından bu yana vakası olmayan ilk kış. Ek olarak, Haziran 2003'e kadar dünya çapında en az 774 ölüme neden olan SARS salgını o zamandan beri bir laboratuvarın dışında görülmemiştir."[53]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Pasley, James. "How SARS terrified the world in 2003, infecting more than 8,000 people and killing 774". Business Insider (İngilizce). 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  2. ^ "A Chronicle on the SARS Epidemic". Chinese Law & Government (İngilizce). 36 (4): 12-15. July–August 2003. doi:10.2753/CLG0009-4609360412. ISSN 0009-4609. 2 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Haziran 2020. 
  3. ^ a b WHO (18 Mayıs 2004). "China's latest SARS outbreak has been contained, but biosafety concerns remain – Update 7". World Health Organization. 12 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  4. ^ "New coronavirus stable for hours on surfaces". National Institutes of Health (NIH) (İngilizce). 17 Mart 2020. 17 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  5. ^ "Novel Coronavirus (2019-nCoV) SITUATION REPORT - 1 21 JANUARY 2020" (PDF). 25 Ocak 2020 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  6. ^ "Summary of probable SARS cases with onset of illness from 1 November 2002 to 31 July 2003". www.who.int (İngilizce). 9 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  7. ^ "衛生署針對報載SARS死亡人數有極大差異乙事提出說明" [DH's statement on significant differences in reported SARS deaths] (Çince). 台灣衛生福利部疾病管制署 (Disease Control Agency, Taiwan Ministry of Health and Welfare). 20 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020. 
  8. ^ "十年前SARS流行 346人感染73死亡" [Ten years ago SARS epidemic 346 people infected 73 died] (Çince). Public Television Service. 25 Nisan 2013. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2020. 
  9. ^ Feng, Dan; de Vlas, Sake J.; Fang, Li-Qun; Han, Xiao-Na; Zhao, Wen-Juan; Sheng, Shen; Yang, Hong; Jia, Zhong-Wei; Richardus, Jan Hendrik; Cao, Wu-Chun (2009). "The SARS epidemic in mainland China: bringing together all epidemiological data". Tropical Medicine & International Health (İngilizce). 14: 4-13. doi:10.1111/j.1365-3156.2008.02145.x. PMC 7169858 $2. PMID 19508441. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  10. ^ Xu, Rui-Heng; He, Jian-Feng; Evans, Meirion R.; Peng, Guo-Wen; Field, Hume E.; Yu, De-Wen; Lee, Chin-Kei; Luo, Hui-Min; Lin, Wei-Sheng; Lin, Peng; Li, Ling-Hui; Liang, Wen-Jia; Lin, Jin-Yan; Schnur, Alan (June 2004). "Epidemiologic Clues to SARS Origin in China". Emerging Infectious Diseases. 10 (6): 1030-1037. doi:10.3201/eid1006.030852. PMC 3323155 $2. PMID 15207054. 
  11. ^ Horstman, Mark (7 Nisan 2003). "The facts about SARS". Australian Broadcasting Corporation. 24 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 
  12. ^ Martin, Nik (22 Ocak 2020). "SARS remembered — how a deadly respiratory virus hit Asian economies". Deutsche Welle. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 
  13. ^ a b Rosenthal, Elisabeth (27 Nisan 2003). "THE SARS EPIDEMIC: THE PATH; From China's Provinces, a Crafty Germ Breaks Out". The New York Times. 22 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2020. 
  14. ^ Severe Acute Respiratory Syndrome (SARS) – multi-country outbreak – Update 6. 3 Mayıs 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. World Health Organization (www.who.int). Retrieved 22 January 2020
  15. ^ Cyranoski, David (2003). "China joins investigation of mystery pneumonia". Nature (İngilizce). 422 (6931): 459-459. doi:10.1038/422459b. ISSN 0028-0836. PMC 7094955 $2. PMID 12673214. 8 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  16. ^ Coates, Sam; Asthana, Anushka. "Dr Carlo Urbani Health expert who identified the Sars outbreak as an epidemic, and was killed by the virus". The Times. Londra. 5 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  17. ^ "Dr. Carlo Urbani of the World Health Organization dies of SARS". WHO. 29 Mart 2003. 4 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2020. 
  18. ^ Rosenthal, E.; Altman, L. K. (27 Mart 2003). "China Raises Tally of Cases and Deaths in Mystery Illness". The New York Times. 6 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Mart 2009. 
  19. ^ "IDEESE Case: SARS". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  20. ^ "IDEESE Case: SARS". www.umass.edu. 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  21. ^ Ching, Frank (2 Mayıs 2003). "Sars Gives China a Lesson in Globalization". YaleGlobal. Yale University. 12 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2020. 
  22. ^ "Scientists wait for next mass killer to spill over from nature". www.yorkshirepost.co.uk (İngilizce). 6 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  23. ^ Abraham, Thomas (2005). Twenty-first century plague : the story of SARS. Baltimore, Md.: Johns Hopkins University Press. ISBN 0-8018-8124-2. OCLC 57416819. 
  24. ^ a b c Khan, Ali S. & Patrick, William. (2016). "The Next Pandemic." New York: PublicAffairs.
  25. ^ Low, Donald E. (2004). SARS: LESSONS FROM TORONTO (İngilizce). National Academies Press (US). 24 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Eylül 2021. 
  26. ^ Yeoh, En-Lai (9 Nisan 2003). "Singapore Woman Linked to 100 SARS Cases". Associated Press. 18 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Şubat 2020. 
  27. ^ "Mystery bug strikes Taiwan couple". Taipei Times. Central News Agency. 15 Mart 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  28. ^ Chen, Melody (16 Mart 2003). "A third case of atypical pneumonia reported in Taiwan". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  29. ^ Chen, Melody (17 Mart 2020). "US specialists to study pneumonia cases". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  30. ^ Chen, Melody (18 Mart 2003). "Mystery illness highlights Taiwan's health isolation". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  31. ^ Chen, Melody; Ko, Shu-ling; Lin, Mei-chun (19 Mart 2003). "Fourth mystery pneumonia case confirmed in Chiayi". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  32. ^ "WHO pinpoints six 'probable' SARS cases in Taiwan". Taipei Times. 23 Mart 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  33. ^ "Update: Outbreak of Severe Acute Respiratory Syndrome --- Worldwide, 2003". 27 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2015. 
  34. ^ Koh, D.; Lim, M. K. (1 Ağustos 2003). "SARS and occupational health in the air". Occupational and Environmental Medicine. 60 (8): 539-540. doi:10.1136/oem.60.8.539. ISSN 1351-0711. PMC 1740596 $2. PMID 12883012. 
  35. ^ "Closure of schools: Joint Press Release by MOE and MOH". NAS. 26 Mart 2003. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2020. 
  36. ^ Severe Acute Respiratory Syndrome – Press briefing 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 1 April 2003 www.who.int. Retrieved 22 January 2020
  37. ^ "Phased Reopening of Schools". NAS. 5 Nisan 2003. 15 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ocak 2020. 
  38. ^ Keith Bradsher With Lawrence K. Altman: Asian Officials Say Mysterious Disease May Be Here to Stay 9 April 2003 The New York Times. Retrieved 22 January 2020
  39. ^ Toronto travel warning lifted 21 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 30 April 2003, news.bbc.co.uk. Retrieved 22 January 2020
  40. ^ Cohen, Tom (29 Mayıs 2003). "Canada Broadens Definition of SARS Cases". Kansas City Star. Associated Press. 30 Ekim 2004 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  41. ^ Chuang, Jimmy (24 Mayıs 2003). "Hoping investigation now focusing on top officials". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Nisan 2020. 
  42. ^ "SARS doctors' ethics put to the test". Taipei Times. Reuters. 26 Mayıs 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  43. ^ Wu, Debby (27 Mayıs 2003). "Hospital officials freed on bail". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  44. ^ Chuang, Jimmy (25 Mayıs 2003). "Fate of two Hoping Hospital officials still under review". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  45. ^ Campbell, Archie Gray (15 Nisan 2004). SARS and Public Health in Ontario (Volume 4) (PDF). Toronto: Queen's Printer for Ontario. ISBN 1-4249-2823-0. 24 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 2 Mayıs 2020. 
  46. ^ "Country counting down to day WHO removes it from list". Taipei Times. 3 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  47. ^ "WHO to say nation now free of SARS". Taipei Times. 5 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  48. ^ "WHO takes Taiwan off SARS list". Taipei Times. 6 Temmuz 2003. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  49. ^ Su, Joy (18 Aralık 2003). "Medical researcher contracts SARS". Taipei Times. 16 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 
  50. ^ Zhang, Feng (2 Temmuz 2004). "Officials punished for SARS virus leak". China Daily. 19 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  51. ^ Liang, WN (2006). "Severe acute respiratory syndrome—retrospect and lessons of 2004 outbreak in China". Biomed Environ Sci. 19 (6): 445-51. PMID 17319269. 
  52. ^ Zhang, Feng. "Officials punished for SARS virus leak". China Daily. 8 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Şubat 2020. 
  53. ^ Jim Yardley: After Its Epidemic Arrival, SARS Vanishes 28 Ocak 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. 15 May 2005 The New York Times. Retrieved 22 January 2020

Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hong Kong</span> Çinin özel idari bölgesi

Hong Kong (Çince: 香港, Kantonca telaffuzu:

<span class="mw-page-title-main">Guangdong</span> Güney Çin denizi kıyısında bulunan, Çinin en kalabalık eyaleti.

Guangdong, Güney Çin'de, Güney Çin Denizi'nin kuzey kıyısında Çin'in 23 eyaletinden (sheng) biridir. Eyalet başkenti Guangzhou'dur. Toplam yaklaşık 179,800 km2 (69,421 sq mi), alanda 126,84 milyon nüfusuyla Guangdong, Çin'in en kalabalık eyaleti ve bölgeye göre 15'inci en büyük ve aynı zamanda dünyanın en kalabalık üçüncü ülke alt bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Şiddetli akut solunum yolu sendromu</span> Ölümcül hastalık

Şiddetli akut solunum yolu sendromu, insanları etkileyen, şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsünün (SARS-CoV) neden olduğu solunum yolu sendromu. Kasım 2002 ve Temmuz 2003 tarihleri arasında Hong Kong'da başlayan SARS salgını neredeyse pandemi hâline gelmiş ve dünya çapında 8422 vaka ve 916 ölüm görülmüştür. Dünya Sağlık Örgütü ölüm oranını %10,9 olarak açıklamıştır. Haftalar içinde SARS erkeni 2003 yılının başlarında Hong Kong'dan 37 ülkeye yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Çin</span>

Büyük Çin ya da Büyük Çin Bölgesi ; Çin anakarası, Hong Kong, Makao ve Tayvan'ı kolektif olarak kastetmek için kullanılan bir terimdir. Terim birçok çeşitli bağlamda kullanılmaktadır ve politik anlam taşıması gerekmeden sırf ticari ya da kültürel faaliyetlere atfetmek için de kullanılır. Bu coğrafi alanların paylaştığı bağlantılar, ör. Çince televizyon programları, filmler ve müzik, "Büyük Çin"in kültürel boyutuyla bağdaşlaştırılır. Terim ayrıca ticari/ekonomik kalkınmaya atıf olarak kullanılır, ör. "Büyük Çin Bölgesi'nde ekonomik entegrasyon." Terimin kullanımı ayrıca tam olarak kastettiği coğrafi bölgelere göre değişim gösterebilir. "Büyük Çin" terimi, egemenliği kastetmemektedir, ancak yine siyasi çağrışımları önlemek için bunun yerine "Çince konuşan dünya" terimi kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">SARS-CoV-2</span> COVID-19 hastalığına sebep olan virüs türü

SARS-CoV-2 ya da açık adıyla şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2, Aralık 2019'da bilinen ilk varlığının bildirildiği pozitif yönelimli ve tek iplikçikli RNA virüsü olan yeni tip bir koronavirüs. Virüsün insandan insana bulaştığı ve Çin'den başka diğer ülkelerden gelen raporlar sonucu bulaşma hızının Ocak 2020 ortalarında daha da hızlandığı görülmüştür. Virüs, 2019-2020 Vuhan zatürre salgını sırasında zatürre olan bir hastada, pozitif bir örnek üzerinde yapılan nükleik asit testinden sonra genomik olarak dizildi.

<span class="mw-page-title-main">COVID-19</span> SARS-CoV-2nin neden olduğu bulaşıcı hastalık

Koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü 2 (SARS-CoV-2)'nin neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. İlk vaka ile Çin'in Hubei eyaletinin Wuhan şehrinde Kasım 2019 tarihinde karşılaşılmıştır. O zamandan bu yana yayılmaya devam etmiş ve dünya genelinde pandemiye neden olmuştur. Ancak bu pandemi geçtiğimiz yıl birçok ülkede sona ermiştir. 3 Mart 2020 itibarıyla dünya çapında ölüm oranı %3,4 olup, 12 Nisan 2024 tarihi itibarıyla Dünya'da 704.753.890 onaylanmış vaka, 675.619.811 iyileşen varken virüs nedeniyle 7.010.681 hasta öldü.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya'da COVID-19 pandemisi</span>

Şiddetli akut solunum yolu sendromu koronavirüsü 2'nin neden olduğu yeni bir bulaşıcı hastalık olan koronavirüs hastalığı 2019'un devam eden salgınının Slovenya'ya yayıldığı 4 Mart 2020'deki ilk vakayla doğrulandı. Fas'tan Avrupa'da SARS-CoV-2'nin merkezi olarak kabul edilen İtalya'ya; İtalya'dan da Slovenya'ya gelen bir turist tarafından hastalık ülkeye geldi. Salgının ilk günleri, Ocak ayı sonlarında Başbakan Marjan Šarec'in istifa etmesi ve bunun sonucunda yeni hükûmetin kurulması nedeniyle Slovenya için zorlayıcıydı. İlk vaka Janez Janša Başbakan seçildikten bir gün sonra onaylandı. Geçiş döneminde salgın yükseldi. Giden ve gelen hükûmet arasında 10 Mart 2020'de ortak bir toplantı yapıldı. Görevden ayrılan Marjan Šarec'in hükûmeti 14 Mart 2020'ye kadar kriz yönetiminden sorumluydu.

COVID-19 salgını Vuhan'da başladı ve bütün kıtaya yayıldı. 2 Mayıs 2020 itibarıyla Kuzey Kore ve Türkmenistan hariç Asya'daki her ülke en az bir COVID-19 vakası bildirmiş oldu.

Hong Ling, Çinli genetikçi, profesör.

COVID-19 pandemisi sırasında, Malta'daki ilk koronavirüs hastalığı vakası 7 Mart 2020'de 12 yaşında bir İtalyan kız çocuğuydu. Kız ve ailesi, İtalya'dan veya diğer yüksek enfekte ülkelerden gelenlerle birlikte Malta sağlık otoritesinin kurallarına uyanlar tarafından istendiği gibi tecrit edilmişti. Daha sonra, kızın anne ve babasının testleri pozitif çıktı. Şu an itibarıyla, Malta'da 118.133 vaka, 116.641 iyileşme, 832 ölüm ve 660 aktif vaka doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Nepal'de COVID-19 pandemisi</span>

Şablon:Kayma Nepal'deki ilk COVID-19 salgını vakası 9 Ocak 2020'de Katmandu Bölgesinde görüldü, resmi olarak 24 Ocak 2020'de doğrulandı. Hasta hafif semptomlar gösterdi ve bir evde kendi kendine karantina talimatıyla taburcu edildi; 31 Ocak'a kadar tamamen iyileştiği doğrulandı. Ocak ve Mart ayları arasında Nepal, temel malzeme, ekipman ve tıbbı malzeme tedarik ederek, sağlık altyapısını iyileştirerek, sağlık personelini eğiterek ve kamu bilincini yaygınlaştırarak salgınını önlemek için adımlar attı. İkinci vaka 23 Mart 2020'de Katmandu'da doğrulandı. İlk yerel salgın vakası 4 Nisan'da Kailali İlçesi'nde doğrulandı. altı ilde 15 ilçede toplam 110 vaka doğrulanmıştır. Otuz tanesinin iyileştiği bildirildi. Ülke çapında sokağa çıkma sınırlandırması 24 Mart'ta yürürlüğe girdi ve 18 Mayıs'ta sona ermesi planlanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Filipinler'de COVID-19 pandemisi</span> Filipinlerde devam eden COVID-19 pandemisi

Şiddetli akut solunum sendromu koronavirüsü 2'nin neden olduğu yeni bir bulaşıcı hastalık olan koronavirüs hastalığı COVID-19 devam eden salgının ilk vakası 30 Ocak 2020'de Metro Manila'da teyit edildi. 38 yaşındaki Çinli bir kadın, Manila'daki San Lazaro Hastanesinde karantinaya alındı. İkinci vaka 2 Şubat'ta, 44 yaşındaki Çinli bir adamın vakası doğrulandı ve bu, Çin anakarası dışındaki hastalık yüzünden ilk doğrulanan ölüm oldu. Yurt dışında seyahat geçmişi olmayan birinin ilk vakası 5 Mart'ta, San Juan, Metro Manila'da COVID-19'un salgınının halihazırda devam etmekte olduğundan şüphe uyandıran 62 yaşındaki bir adamda doğrulandı. 8 Nisan 2023 itibarıyla Filipinler'de koronavirüs ile enfekte olmuş toplam 66.416 kişinin öldüğü, toplam vaka sayısının ise 4.083.529 olduğu açıklandı. 4.007.510 hasta ise iyileşti ve taburcu edildi.

Diamond Princess, İngiltere'ye kayıtlı ve Princess Cruises'in sahibi olduğu ve işlettiği bir kruvaziyer gemisidir. COVID-19 pandemisinin gemide görüldüğü Şubat 2020'de doğrulandı.

<span class="mw-page-title-main">Örkeş Dölet</span>

Örkeş Dölet, Uygur kökenli Çinli muhalif. Çoğu uluslararası kaynakta Çince ismi "Wu'erkaixi" ile bilinir. 1989 Tiananmen Meydanı protestolarında oynadığı liderlik rolü için bilinir.

Hong Kong'ta COVID-19 pandemisi, devam eden küresel koronavirüs hastalığı 2019 (COVID-19) viral pandemisinin bir parçasıdır. 22 Ocak'ta Hong Kong'ta ilk iki vaka tespit edildi. İlk vaka ailesiyle birlikte Wuhan'da yaşayan 39 yaşındaki bir adam, ikincisi ise bir hafta önce Wuhan'ı ziyaret etmiş 56 yaşındaki bir adamdı.

Orta Doğu solunum sendromu (MERS) koronavirüsü salgını, başta Orta Doğu olmak üzere 2012'den bu yana birçok ülkeyi etkiledi. Orta Doğu solunum sendromuna neden olan virüs, ilk olarak 6 Haziran 2012'de Suudi Arabistan'ın Cidde kentinden bir hastada tanımlanan yeni bir koronavirüstür.

<span class="mw-page-title-main">Yedinci kolera salgını</span> 1961-1975 Kolera Pandemisi

1961–1975 kolera pandemisi (yedinci kolera pandemisi olarak da bilinir) yedinci büyük kolera salgını ve esas olarak 1961 ile 1975 yılları arasında meydana gelmiş ancak etkisi günümüze kadar devam etmiş salgındır. El Tor adlı türe dayanan bu salgın, 1961'de Endonezya'da başladı ve 1963'te Bangladeş'e daha sonra 1964'te Hindistan'a, ardından 1966'da Sovyetler Birliği'ne sıçradı. Temmuz 1970'te Odessa'da bir salgın oldu ve 1972'de Bakü'de salgın raporları ortaya çıkmış ancak Sovyetler Birliği bu bilgiyi saklamıştır. 1973 yılında Kuzey Afrika'dan İtalya'ya ulaştı. Japonya ve Güney Pasifik'te, 1970'lerin sonlarında birkaç salgın görüldü. 1971'de dünya çapında bildirilen vaka sayısı 155.000 idi. 1991 yılında 570.000'e ulaştı. Hastalığın yayılmasına modern ulaşım ve toplu göçler yardımcı oldu. Ancak ölüm oranları hükûmetler modern tedavi edici ve önleyici tedbirler almaya başladıkça belirgin bir şekilde düştü. %50 olan olağan ölüm oranı, 1980'lerde %10'a ve 1990'larda %3'ün altına düştü.

1957-1958 Asya gribi pandemisi, güney Çin'deki Guizhou'da ortaya çıkan küresel bir influenza A virüsü alt tipi H2N2 salgınıydı. 1957-1958 pandemisinin neden olduğu ölüm sayısının dünya çapında 1 ila 4 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor ve bu da salgını tarihin en ölümcül pandemilerinden biri yapıyor. On yıl sonrasında, yeniden sınıflandırılan H3N2 virali, Hong Kong grip pandemisine (1968–1969) neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Üçüncü veba salgını</span>

Üçüncü veba salgını, Çing hanedanlığının Xianfeng İmparatorunun beşinci yılında 1855'te Çin'in Yunnan kentinde başlayan büyük bir bubonik veba salgınıydı. Bubonik (hıyarcıklı) vebanın bu bölümü, tüm yerleşik kıtalara yayıldı ve nihayetinde Hindistan ve Çin'de 12 milyondan fazla ölüme yol açtı. Ölümlerin en az 10 milyonu yalnızca Hindistan'da meydana geldi. Bu salgın tarihin en ölümcül salgınlarından biri olarak kayıtlara geçti. Dünya Sağlık Örgütü tarafından pandemi dünya çapındaki kayıpların yılda 200'e düştüğü 1960 yılına kadar aktif olarak kabul edildi. Veba ölümleri o zamandan beri her yıl daha düşük bir seviyede devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2016 Angola ve KDC sarıhumma salgını</span>

20 Ocak 2016'da Angola sağlık bakanı, başkent Luanda'nın bir banliyösü olan Viana belediyesine bağlı Angola'da yaşayan Eritre ve Kongo vatandaşları arasında 23 sarıhumma vakası ve 7 ölüm bildirdi. İlk vakalar 5 Aralık 2015'ten itibaren Eritreli ziyaretçilerde rapor edilmiş ve Ocak ayında Senegal Dakar'daki Pasteur WHO referans laboratuvarı tarafından doğrulanmıştır. Salgın, hızla yayılabilen kentsel sarıhumma bulaşma döngüsü olarak sınıflandırıldı. Sarıhumma virüsünün türünün Angola'daki 1971 salgınında tanımlanan bir türle yakından ilişkili olduğuna dair bir ön bulgu, Ağustos 2016'da doğrulandı. ProMED-mail'den moderatörler, daha fazla yayılmayı önlemek için hemen bir aşı kampanyası başlatmanın önemini vurguladılar. CDC, 7 Nisan 2016'da salgını İzleme Seviyesi 2 olarak sınıflandırdı. DSÖ, orta düzeyde halk sağlığı sonuçları olan acil durum müdahale çerçevesinde bunu 2. derece bir olay olarak ilan etti.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.