İçeriğe atla

SAO Kuzey-Doğu Bosna

Koordinatlar: 44°45′25″K 19°12′58″D / 44.75694°K 19.21611°D / 44.75694; 19.21611
SAO Kuzey-Doğu Bosna
Српска аутономна област Североисточна Босна (Sırpça)
Srpska autonomna oblast Severoistočna Bosna (Sırpça)
Kuzey-Doğu Bosna Sırp Özerk Bölgesi
1991–1992
SAO Kuzey-Doğu Bosna bayrağı
Bayrak
SAO Kuzey-Doğu Bosna haritadaki konumu
TürTanınmamış
BaşkentBiyelina
44°45′25″K 19°12′58″D / 44.75694°K 19.21611°D / 44.75694; 19.21611
HükûmetBölgesel yönetim
Tarihî dönemYugoslavya'nın dağılması
• Kuruluş ilanı
19 Eylül 1991 (33 yıl önce) (1991-09-19)
• Sırp Cumhuriyeti'nin kuruluşu
2 Ocak 1992 (31 yıl önce)
Öncüller
Ardıllar
Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti
Sırp Cumhuriyeti

SAO Kuzey-Doğu Bosna (Sırpça: САО Североисточна Босна / SAO Severoistočna Bosna) Sırp Özerk Bölgeleri'nden birisi ve Yugoslav Bosna-Hersek Cumhuriyeti'nde bulunan bir Sırp ayrılıkçı eyaletiydi. Eylül 1991'de kurulmuş, Sırp Demokratik Partisi tarafından 19 Eylül 1991 tarihinde diğer Sırp Özerk Bölgeleriyle (Doğu Hersek, Bosanska Krajina, Romanija) birlikte ve Kuzey Doğu Bosna-Hersek'teki beş bölgeyle ilan edilmiştir. [1] Bosna-Hersek Sırp Halk Cumhuriyeti'nin (daha sonra Sırp Cumhuriyeti) bir parçası haline gelene kadar Eylül 1991 ile 9 Ocak 1992 arasında varlığını sürdürmüştür. Kasım 1991'de adı SAO Semberija (Sırp-Kiril: САО Семберија), Aralık 1991'de de SAO Semberija ve Majevica (САО Семберија и Мајевица) olarak değiştirilmiştir.[1] Bölge'nin başkenti Bijeljina'ydı, 150.000 nüfusa sahip üç belediyeyi (Bijeljina, Lopare ve Ugljevik) kapsamakta ve % 56-59'u etnik Sırplardan oluşmaktaydı [2]

Kaynakça

Kaynaklar

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bosna Savaşı</span> Bosna Hersekte 3 yıl sürmüş askeri bir çatışma

Bosna Savaşı, 1992 ile 1995 yılları arasında Bosna-Hersek'te meydana gelen uluslararası bir silahlı çatışmaydı. Savaşın, genellikle daha önceki bir dizi şiddet olayını takiben 6 Nisan 1992'de başladığı kabul edilir. Savaş, 14 Aralık 1995'te Dayton Anlaşması'nın imzalanmasıyla sona erdi. Ana savaşan taraflar, sırasıyla Hırvatistan ve Sırbistan tarafından yönetilen ve sağlanan proto-devletler olan Bosna-Hersek Cumhuriyeti, Hersek-Bosna Hırvat Cumhuriyeti ve Sırp Cumhuriyeti güçleriydi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp-Hırvatça</span>

Sırp-Hırvatça, Sırbistan, Hırvatistan, Bosna Hersek ve Karadağ'da konuşulan bir bir Güney Slav dilidir. Sırp-Hırvatça karşılıklı anlaşabilir dört standart çeşite sahip bir çok merkezli dildir.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Cumhuriyeti</span> Bosna-Hersek Federasyonunun içinde bulunan Sırp Cumhuriyeti bölgesi

Sırp Cumhuriyeti, Bosna-Hersek'in iki entitesinden biri, diğeri ise Bosna-Hersek Federasyonu'dur. Ülkenin kuzeyinde ve doğusunda yer almaktadır. En büyük şehri ve idari merkezi, Vrbas nehri üzerinde yer alan Banja Luka'dır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Rudo</span>

Roda, Bosna-Hersek'i oluşturan iki politik yapıdan biri olan Sırp Cumhuriyeti'nin doğu kesminde Sırbistan sınırına yakın bir belediye.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Biyelina</span> Bosna-Hersekte şehir

Biyelina veya Belene Kuzeydoğu Bosna-Hersek'te bulunan bir şehir ve belediyedir. Şehir Banja Luka'dan sonra Sırp Cumhuriyeti'nin ikinci ve Bosna-Hersek'in ise beşinci en büyük şehridir. Semberija'nın zengin toprakları üzerindedir. Bijeljina, 140,000-150,000 civarında nüfus ile Sırp Cumhuriyeti'nin Doğu bölümünün gayri-resmi merkezi halindedir. Bijeljina konum olarak Sırbistan'dan 6 km (4 mi) ve Hırvatistan'dan ise 40 km (25 mi) uzaklıktadır. Üretken toprakları ile bölgenin gıda üretimi ve ticaretinde önemli yer almaktadır. Bijeljina geniş şehir merkezi ile dikkat çekmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Savaşları</span> Eski Yugoslavya topraklarında meydana gelen bir dizi savaş ve etnik çatışmalar

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Teslić</span>

Tesliç , Kuzey-orta Bosna-Hersek'te var olan Sırp Cumhuriyeti'ndeki en büyük belediyelerden biridir. Tesliç'in bulunduğu yer üzerinden Velika Usora Nehri geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Çakal Harekâtı</span>

Çakal Harekâtı ayrıca Haziran Şafakları Hârekati olarak da bilinen kombine Hırvat Ordusu (HV) ve Hırvat Savunma Konseyi Ordusu (HVO) tarafından Sırp Cumhuriyeti Ordusuna (VRS) karşı Bosna Savaşı sırasında yapılan bir stratejik taarruz manevrasıydı. Bu saldırı 7 – 26 Haziran 1992 tarihleri arasında gerçekleşti. Hırvatların 1992 yılında Yugoslav Halk Ordusundan (JNA) oluşturulan Bosnalı Sırp ordusuna Bosna-Hersek sınırları içinde yaptığı bir engelleyici saldırdı. HV Nisan ve Mayıs 1992'da Yugoslavların yaptığı birimlerinden oluşan VRS'ye yönelik bir Hırvat önleyici grevdi. HV, JNA’nın Nisan ve Mayıs 1992’deki saldırı operasyonlarının, Kupres’in ve Mostar’ın güneyinde bulunan Neretva Nehri vadisinin çoğunun yakalanmasına neden olarak, Hırvatistan’ın Ploče Limanı’nın ve muhtemelen Split’in yakalanmasını veya tehdit edilmesini hedeflediğine karar verdi. Bu tehdide karşı koymak için, Hırvat liderliği Genel Janko Bobetko komutasındaki HV'yi, Çakal Operasyonunun gerçekleştirileceği alan dahil "Güney Cephesi" ne yerleştirdi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Demokratik Partisi (Bosna-Hersek)</span>

Sırp Demokratik Partisi Bosna-Hersek'te bir Sırp siyasi partisidir.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat milliyetçiliği</span>

Hırvat milliyetçiliği, Hırvatların milliyetini savunan ve Hırvatların kültürel birliğini destekleyen milliyetçiliktir.

RAM Planı, Brana Planı veya Rampart-91 olarak da bilinen RAM Planı, 1990 yılı boyunca geliştirilen ve bir grup kıdemli Sırp subayı tarafından Ağustos 1991'de Sırbistan'ın Belgrad kentinde yapılan bir askeri strateji toplantısında nihai hale getirilen bir askeri plandı. Yugoslav Halk Ordusu'ndan ve Yugoslav Halk Ordusu'nun Psikolojik Operasyonlar Departmanından uzmanlar. Amacı, Sırpları Sırbistan dışında örgütlemek, Sırp Demokrat Partilerinin kontrolünü pekiştirmek ve "tüm Sırpların kendi toprakları ile birlikte aynı devlette yaşayacakları" bir ülke kurma çabası içinde silah ve mühimmat hazırlamaktı. Planın uygulanması için ayrı bir grup gizli ajan ve askeri görevli görevlendirildi. Bu insanlar daha sonra Yugoslav Savaşları sırasında etnik temizlik, imha ve soykırım olarak tanımlanan sayısız eyleme giriştiler.

Ağustos 1990'dan Kasım 1991'e kadar, Yugoslavya'nın dağılması sırasında, birkaç Sırp Özerk Bölgesi, veya Bölgeler [Sırpça: Srpska autonomna oblast (SAO)], cumhuriyetlerin Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nden olası ayrılığına karşın SR Hırvatistan ve SR Bosna Hersek Yugoslav cumhuriyetlerinde ilan edildi. Bunlar Sırpların yaşadığı, daha sonrasında kendi cumhuriyetleriyle birleşerek Hırvatistan'da Krajina Sırp Cumhuriyeti'ni ve Bosna-Hersek'te de Sırp Cumhuriyeti'ni oluşturacak olan özerk bölgelerdi.

<span class="mw-page-title-main">SAO Romanija</span>

SAO Romanija, Bosna Savaşı'nın başlangıcında Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti içinde kendi kendini ilan eden bir etnik Sırp özerk bölgesiydi. Adını Romanija dağından almıştır. 37.000 nüfuslu üç belediyenin bazı kısımlarını içermekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Gönüllü Muhafızları</span>

Arkan'ın Kaplanları ya da Arkan'ın Adamları olarak bilinen Sırp Gönüllü Muhafızları, Yugoslav Savaşları sırasında Hırvatistan (1991–93) ve Bosna'da (1992–95) savaşan ve çok sayıda savaş suçu ve katliamdan sorumlu olan, Arkan tarafından kurulan ve yönetilen bir Sırp gönüllü paramiliter birimiydi.

<span class="mw-page-title-main">Hırvat Savunma Kuvvetleri</span>

Hırvat Savunma Kuvvetleri, 1991'den 1992'ye kadar, Yugoslav savaşlarının ilk evresinde, Hırvat Haklar Partisi'nin (HSP) paramiliter koluydu. Hırvatistan Bağımsızlık Savaşı sırasında HOS, birkaç ilk bölüğü organize etti ve Hırvatistan'ın savunmasına katıldı. Hırvatistan'daki savaşın zirvesinde HOS, birkaç tabur büyüklüğündeydi. İlk HOS birimlerine, Eylül 1991'de Hırvat polisi tarafından öldürülen HSP üyesi Ante Paradžik başkanlık etmekteydi. Kasım 1991'de Hırvatistan'da ilan edilen genel seferberliğin ve Ocak 1992'deki ateşkesin ardından HOS, Hırvat Ordusu tarafından absorbe edildi.

Haziran 1991'de Boşnakların ve Bosnalı Sırpların temsilcileri, Yugoslavya krizi esnasında Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti'nin gelecekteki statüsünü tartışmak üzere bir araya geldi.

Elit Kırımı, "bir grubun lider kadrosunun, eğitimli kesiminin ve din adamlarının öldürülmesi"dir. Genellikle bir soykırımın başlangıcında, faillerine karşı olası bir direniş hareketini engellemek amacıyla gerçekleştirilir. Elit kırımı, Polonya'nın İşgali, Kamboçya soykırımı, Isaaq soykırımı, Rusya'daki Bolşevik Kızıl Terörü ve Yugoslav Savaşları sırasındaki meydana gelmiştir. Bu terim ilk kez 1992 yılında İngiliz muhabir Michael Nicholson tarafından Bosna Hersek'teki Bijeljina katliamını tanımlamak için kullanıldı: Bosna Savaşı sırasında Sırplar, daha sonra Sırp askerleri tarafından öldürülecek önde gelen Boşnakları belli ediyorlardı.