İçeriğe atla

S-100

S-100 "Blitz Bus"

IEEE 696, 1975'ten 1980'lerin ortalarına kadar ilk nesil kişisel bilgisayarlarda (8080, Z80, 6800,...vb.) yaygın olarak kullanılan 100 bacaklı veriyolu standardı.

Tarihçe

Küçük bir şirket olan MITS, bilgisayar hobisi olanlara yönelik ürettiği 8-bit Altair mikrobilgisayarı 1975'te piyasaya sürdü. Intel 8080 işlemcili bu bilgisayar, 100 bacaklı kenar bağlantı yuvalı arka plan genişleme veriyoluna sahipti. İlk kişisel bilgisayarda özel bir genişleme yuvası tasarımının tercih edilmesinde, teknik mükemmelikten çok bir tedarikçideki ihtiyaç fazlası stok gibi ekonomik bir nedenin etkisi olmuştur.

Altair, 100 bacaklı veriyolu sayesinde çeşitli uygulamalar için genişletilebilen açık mimariye sahip olmuştur. Başlangıçta "Altair veriyolu" olan sistem, Altair'in yaygın kullanımı ile daha fazla üreticinin veriyoluna uygun kartlar yapmasını sağlamıştır. Hafıza kartları, seri ve paralel arayüz kartları, floppy disket kontrol kartı, video kartı, müzik sentezleyici kartları gibi S-100 uyumlu kartlar yaygınlaşmıştır. Bu gelişme, IMSAI, SOL, Morrow, Godbout/Compupro, Dynabyte, Cromemco ve Vector Graphicile gibi mikrobilgisayar yapan şirketlere 100 bacaklı veriyolunu ürünlerinde kullanma cesareti vermiştir. Bu şirketlerden Cromemco, veriyolunun kendi isimleriyle anılmasını isteyen firmalara cevap olarak S-100 (Standard 100) ortak ismini bulmuştur.

S-100 Kartın Özellikleri

Boyut :134mm x 254 mm
Bağlantı :100 bacaklı kenar tipi (kartın her bir kenarında 3.17mm aralıklı 50 bacak)
Elektrik gerilimi:(regülasyonsuz) +8V, +16V

S-100 Veriyolunun Sorunları

  • S-100 veriyolu üzerindeki elektrik geriliminin regülasyonsuz olması, güç dağıtımını basitleştirip modüller arası parazitleri azaltırken, her bir kartın kendi regülatörüne sahip olmasını gerektiriyordu ki bu da kartların maliyetini arttırıyordu.
  • Güç pinlerinin (1, 2, 51, 52) birbirine yakın olması yanlış yerleştirilen kart üzerinde ciddi hasarlara neden oluyordu.
  • Faz 1, Faz 2 ve 2 MHz Saat hatları, 9 adet diğer kontrol sinyallerine yakındı. Saat sinyallerinin keskin iniş ve çıkış sürelerinden dolayı doğru ekranlama yapılmadığında komşu hatlara etki ediyordu.
  • 16 veri hattı, 16 adres hattı, 3 güç hattı, 8 kesme ve 39 kontrol hattı vardı. Gereğinden fazla kontrol hattı bulunuyordu.
  • 16 veri hattı iki grup tek yönlü hattan oluşuyordu.
  • Pinlerin işlevleri konusunda kabul edilmiş belirli bir standart yoktu.

S-100 / IEEE 696

1983 yılında IEEE'nin oluşturduğu bir çalışma grubu, belirsizlikleri gideren ve gerekli iyileştirmeleri içeren S-100 veriyolu stardartını ilk kez resmi olarak belirledi.

  • 8 adres hattının eklenmesiyle, adresleme alanı 16MB'a çıkarıldı.
  • 16-bit işlemcileride desteklemesi için 16-bit veri hattı eklendi (2 adet 8-bit tekyönlü veri hattı birleştirilerek 16-bit çift yönlü veri hattı oluşturuldu).
  • 16-bit veri hattı için 2 yeni sinyal hattı eklendi - sixteen request (SXTRQ, 58) ve sixteen acknowledge (SIXTN, 60)-.
  • 20, 53 ve 70'e, 3 topraklama hattı eklendi.
  • 12, maskelenemez kesme (NMI) sinyali için tanımlandı ve veriyolu üzerindeki cihazlar tarafından kontrol edilebilecek 8 kesme sinyalinden oluşan vektör belirlendi.
  • (21, 65, 66) tanımlanmayan (NDEF) hatlar ve (27, 28, 69, 71) gelecekte kullanılmak üzere ayrılmış (RFU) hatlar haricindeki tüm hatlar tam olarak belirlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Mikrodenetleyici</span>

Mikrodenetleyici bir VLSI entegre devre çipinde küçük bir bilgisayar'dır. Mikrodenetleyici, bellek ve programlanabilir giriş/çıkış çevre birimleri ile birlikte bir veya daha fazla CPU kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Anakart</span>

Anakart, modern bir bilgisayar gibi karmaşık bir elektronik sistemin birincil ve en merkezî baskılı devre kartıdır. Apple bilgisayarlardaki muadiline logic board denir ve bazen mobo olarak kısaltılır. Fiziksel yapı olarak anakartlar özel alaşımlı bir blok üzerine yerleştirilmiş ve üzerinde RAM yuvaları genişleme kartı slotları devreler ve yongalar bulunan kare şeklinde bir plakadır. Bu plaka çalışma sistemini organize eder. Bu organizasyon anakart üzerindeki yonga setleri sayesinde olur.

<span class="mw-page-title-main">Modem</span> cihazların internete girebilmesini sağlayan cihaz

Modem veya çevirge, tanım olarak "Modülator" ve "Demodülator" kelimelerinin birleşiminden üretilmiştir. Modem, bilgisayarların genel ağa bağlantısını sağlayan ve bir bilgisayarı uzak yerlerdeki bilgisayar(lara) bağlayan aygıttır. Modem, verileri ses sinyallerine ses sinyallerini verilere dönüştürerek verileri taşır. Geniş ağ kurmak için mutlaka bulunması gereken ağ elemanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ethernet</span> Bilgisayar ağı teknolojisi

Ethernet, Yerel ağlar için kullanılan Veri Çerçevesi tabanlı bilgisayar ağı teknolojileri ailesi. Kelimenin kökeni etherden gelmektedir. OSI ağ modelinin Fiziksel katmanı için Veri bağlantısı katmanı/ Ortam erişim kontrolü üzerinden ağ erişimi yoluyla bir dizi kablolama ve sinyalleşme standardı ve ortak bir adresleme formatı tanımlar.

i386

Intel 80386 veya i386, 80286'dan sonraki Intel mikroişlemcisi.

<span class="mw-page-title-main">PCI</span>

PCI Çevresel Bileşen Ara Bağlantısı, Intel tarafından geliştirilen yerel veriyolu standardıdır.

<span class="mw-page-title-main">Intel 8085</span>

Intel 8085 1970'lerin ortasında Intel tarafından 8-bit mikroişlemci olarak üretilmiştir. binary uyumluluğu vardır ve ucuz bir sistemdir.

<span class="mw-page-title-main">Kesme (bilgisayar)</span>

İş kesme, bilgi işlemede donanımsal olarak olağanüstü durumu belirtmek için gönderilen asenkron sinyal veya yazılımda işletimde değişiklik olacağını göstermek için ihtiyaç duyulan senkronize olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Accelerated Graphics Port</span>

Accelerated Graphics Port veya Advanced Graphics Port, kısaca AGP, yüksek hızlı grafik kartlarını bilgisayarın ana kartına noktadan noktaya yönlendirmek için kullanılır ve öncelikli olarak hızlandırılmış üç boyutlu bilgisayar grafiklerini destekler. Bazı ana kartlar çeşitli bağımsız AGP slotları ile oluşturulmuştur. AGP tamamen PCI Express desteği ile tamamlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mikroişlemci</span> ana işlem biriminin fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tümdevrede birleştiren programlanabilir sayısal elektronik bileşen

Mikroişlemci, işlemci olarak da bilinen, merkezî işlem biriminin (CPU) fonksiyonlarını tek bir yarı iletken tüm devrede (IC) birleştiren programlanabilir bir sayısal elektronik bileşendir.

<span class="mw-page-title-main">Seri bağlantı noktası</span>

Seri port seri bir bağlantı noktası, seri iletişim, her seferinde içeriye veya dışarıya doğru bir bit bilgi transfer eden fiziksel bir arayüzdür. Kişisel bilgisayarların tarihi boyunca terminaller veya modemler gibi cihazlar ile bilgisayarlar arasındaki veri transferi çoğunlukla seri bağlantı noktaları üzerinden sağlanmıştır. Fare, klavye, diğer çevre birimleri de bu yolla bilgisayara bağlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pci-e</span>

PCI Express, resmen PCIe olarak kısaltılmıştır ve kesinlikle PCI-X ile karıştırılmamalıdır. PCI-X, mevcut PCI programlama kavramlarını kullanan bir PCI bağlantı standardıdır fakat bu bağlantıyı full duplex, multi – lane, noktadan noktaya seri fiziksel katman iletişim protokollerini kullanarak çok daha farklı ve süratli bir biçimde gerçekleştirir. PCI Express daha önceleri 3. Jenerasyon I/O için Arapaho veya 3GIO olarak bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Bilgisayar mimarisi</span>

Bilgisayar mimarisi, en küçüğe ve en başarılıya ulaşmayı hedeflerken aynı zamanda maliyeti de göz önünde bulundurduğu için sanat ve bilimin ortak buluştuğu nokta olarak da tanımlanır. Bilgisayar Mimarisi, bilgisayar parçalarının iç yapıları ve aralarındaki haberleşme bağlantıları ile ilgilidir.

SCSI, Sabit Disk, CD sürücü, tarayıcı, yazıcı gibi aygıtları paralel arabirim standartlarından daha uyumlu ve gelişmiş bir şekilde kontrol eden standarttır.

I²C Philips tarafından geliştirilmiş, düşük hızlı çevre birimlerini anakart, gömülü sistem ya da cep telefonu'na bağlamak için kullanılan toprağa referanslı, çok denetleyicili bir seri veri yoludur. 1990'ların ortasından beri Siemens, NEC, STMicroelectronics, Motorola, Intersil gibi pek çok firma NXP I²C-sistem standartıyla tam uyumlu ürünler piyasaya sürmüşlerdir.

<span class="mw-page-title-main">VPX</span>

VPX VMEbus tabanlı sistemlere yeni bir yüksek hızlı konnektör üzerinde anahtarlamalı yapı ağ topolojisi desteği sağlayan bir ANSI standardıdır. Boeing, Curtiss-Wright, Elma Electronic, GE Fanuc Embedded Systems, Hybricon, Kontron, Mercury Computer Systems ve Northrop Grumman gibi önde gelen sanayi kuruluşlarının da içinde bulunduğu VME International Trade Association tarafından öncelikli olarak savunma sanayi uygulamalarındaki gereksinimler gözönünde tutularak tanımlanmıştır. Geliştirilmiş birim standardı ile yüksek performanslı uygulama ve platformlara olanak sağlar. VPX, mevcut 3U ve 6U VME biçim katsayılarını(İngilizce: form factor) muhafaza eder ve mevcut PCI Mezzanine ve XMC Mezzanine kartları destekler, ayrıca VMEbus ile mümkün olan maksimum uyumlulukta tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">GDDR</span>

GDDR ya da, özellikle bilgisayarda bulunan ekran kartlarında kullanılmak üzere tasarlanmış rastgele erişimli hafıza çeşididir. Çift kanallı veri aktarımı gibi bazı teknolojileri paylaşmalarına rağmen DDR SDRAM modüllerinden farklıdır.

<span class="mw-page-title-main">Veri yolu (bilgisayar)</span>

Veri yolu, bilgisayar yapısında, bilgisayarın içindeki parçalar arasında ya da bilgisayarlar arasında verileri ya da gücü transfer eden bir alt sistemdir ve genellikle aygıt yürütme yazılımı tarafından kontrol edilir. Nokta- nokta bağlantısının tersine, veri yolu, birçok çevresel aygıtı aynı takım kablo ile mantıksal olarak bağlayabilir. Her bir veri yolu kendi bağlayıcılarını fiziksel fiş aygıtlarına, kartlara veya kabloların tümüne karşı tanımlar.

8-bit, bilgisayar mimarisinde 8 bit genişiğindeki tamsayılar, bellek adresleri veya diğer veri birimlerini ifade etmektedir. Ayrıca, 8-bit CPU ve ALU mimarileri, bu boyuttaki yazmaçlara, adres yollarına veya veri yollarına dayalı olanlardır. 8-bit ayrıca, 8-bit mikroişlemcilerin norm olduğu bir mikrobilgisayar neslini de tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">IBM PC compatible</span>

IBM PC uyumlu bilgisayarlar, bilgisayar devi IBM'in orijinal IBM PC, XT ve AT bilgisayarlarına benzer ve aynı yazılımı ve genişleme kartı'larını kullanabilir. Bu tür bilgisayarlar PC klonları, IBM klonları veya IBM PC klonları olarak adlandırılmıştır. IBM 2005 yılında kişisel bilgisayar bölümünü Çinli teknoloji şirketi Lenovo'ya sattıktan sonra artık kişisel bilgisayar satmadığı için "IBM PC uyumlu" terimi artık yalnızca tarihsel bir tanımlamadır. "PC" tanımı, kişisel bilgisayar tarihi'nin çoğunda kullanıldığı gibi, genel olarak "kişisel bilgisayar" anlamına değil, çağdaş bir IBM PC'nin çalıştırabildiği aynı yazılımı çalıştırabilen bir x86 bilgisayar anlamına gelmektedir. Bu terim başlangıçta 1980'lerin başında mevcut olan Apple II, TRS-80 ve Commodore 64 gibi çeşitli ev bilgisayarı sistemlerinin aksine kullanılmıştır. Daha sonra bu terim öncelikle Apple'ın Macintosh bilgisayarlarına karşıt olarak kullanılmıştır.