İçeriğe atla

Sıtkı Koçman

Sıtkı Koçman
Doğum13 Kasım 1912(1912-11-13)
Beşiktaş, İstanbul
Ölüm15 Ekim 2005 (92 yaşında)
Zürih, İsviçre
Defin yeriFeriköy Mezarlığı, İstanbul
MilliyetTürk
EğitimZonguldak Maden Yüksek Mühendisliği Mektebi
Meslekİş adamı, Hayırsever
Önemli eser(ler)Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi
Çocuk(lar)Ali Koçman
ÖdüllerTürkiye Cumhuriyeti Devlet Üstün Hizmet Madalyası

Sıtkı Davut Koçman (13 Kasım 1912, İstanbul - 15 Ekim 2005, Zürih), Türk iş adamı, sanayici ve hayırseverdir.

Madencilik, otomotiv, tavukçuluk, yem, ilaç sanayi sektörlerinde çalışmıştır. Muğla Üniversitesi’ne verdiği destekten ötürü "Muğla'nın Babası" olarak tanınır.

Hayatı

Sıtkı Davut Koçman, 13 Kasım 1912'de İstanbul'un Beşiktaş ilçesinde doğmuştur. Babası Atatürk'ün sınıf arkadaşı Jandarma generali Kuruşcuoğlu Ali Kemâl Bey; annesi de saray doktorlarından Albay İsmail Hakkı Bey'in kızı Behice Hanım'dır.

İlkokula Beşiktaş Şems-i Mekâtib'de başlayan Sıtkı Davut Koçman, babasının Atatürk ile anlaşarak Amasya Jandarma Komutanlığına tayin olunması üzerine 22 Şubat 1919'da Amasya'ya geçmiş; ilk ve orta öğrenimini burada tamamlamıştır. 1923 yılında Kastamonu Lisesine yatılı öğrenci olarak başlayan Sıtkı Davut Koçman, 1926-1927 öğretim yılında sınavla Zonguldak Maden Yüksek Mühendisliği Mektebi'ne girmiş ve bu okuldan 1930-1931 öğretim yılında birincilikle mezun olmuştur.

Sıtkı Davut Koçman, 1932-1939 yılları arasında Türkiye'deki krom madenlerini bulan ve işleten ilk firma olan İngiliz Stanley Paterson firmasının Göcek İşletmelerinde müdürlük ve mühendislik görevlerini yürütmüştür.

1935-1936 yıllarında Çorlu İstihkâm Taburunda Yedek Subay olarak askerlik görevini yapan Sıtkı Davut Koçman, 22 Mayıs 1937 tarihinde Tümgeneral Nazif Kayacık'ın kızı Fatma Mefharet Hanım ile evlenmiştir.

Göcek işletmesinin kapanması üzerine İstanbul'a gelen Koçman, 1940'ta bir nakliyat ve bir ithalat-ihracat şirketi kurarak ticarete atılmıştır.

1941-1945 yıllarında Bursa'da ihtiyat yedek subaylığı yapan Koçman, dönüşünde taahhüt işlerine yönelmiştir. İlk olarak bakırın erimesi için gerekli olan çakmak taşı bulunamadığından kapanmış bulunan Ergani Bakır İşletmelerine, çakmak taşı çıkarma ve nakletme işine girmiştir.

1943-1947 arasında Zonguldak Kömür İşletmelerine maden direği temini ve nakliyesi işini üstlenmiştir.

1948'de Erzurum-Horasan demiryolu inşaatını taşeron olarak yapmıştır. Ayrıca bu yıla kadar çalışmayan krom madenlerinin, Hükûmetin kararıyla işletmeye açılması üzerine, Fethiye Karakaklık krom madeninin işletmesini almış; ama sahile indirilen cevherlerin, gemi bulunmadığı için, sağlıklı biçimde ihracı mümkün olmamıştır. Bunun üzerine Alman Krupp firması ile 1949'dan itibaren gerçekleştirilen mümessillik ve krom anlaşması sonucu Krupp, İran'dan almakta olduğu krom madenlerinin tamamını Türkiye'den almayı ve karşılığında, Koçman'a gemi yapmayı kabul etmiş; ancak o tarihlerde hükûmetçe yasaklanmış olan ticarette takas işlemine daha sonra Başbakan Adnan Menderes Hükûmeti tarafından verilen izin üzerine Türkiye nakliye gemilerine kavuşmuş ve böylece 1952'de Koçtuğ Denizcilik ve Ticaret A.Ş. kurulmuştur.

Sıtkı Davut Koçman, 1952'den itibaren peş peşe Köyceğiz Kromları A.Ş., Bursa Toros Kromları A.Ş. ve Kıyra Kromları Ltd. Şti.'lerini kurmuştur.

Sıtkı Davut Koçman'ın Türk sanayiindeki asıl büyük atılımı otomotiv sektöründedir. Koçman, 1957'de İngilizlerle ortak olarak İzmir'de BMC Sanayi ve Ticaret A.Ş. ve tesislerini kurmuştur. Bu tesisler, Türkiye'de ilk kurulan entegre otomotiv üretim tesisidir. Burada ilk defa dizel oto-motor dökümhanesi kurulmuş ve ilk dizel motoru üretilmiştir. Ayrıca otomobil, kamyon, kamyonet ve traktör imalatı gerçekleştirilmiştir. Bu alandaki başarısı nedeniyle 1973'te İngiliz Kraliçesi II. Elizabeth tarafından Liyakat Nişanı verilmiştir.

1960 yılından itibaren tavukçuluk sektörüne öncülük eden Koçman, İsrail Yavne Kibutzu ile ortak Güneşli Tavuk Çiftliğini ve Türkiye'de paketlenmiş, mamul ve yarı mamul tavuk etini tanıtarak yaygınlaştıran Bandırma Banvit A.Ş.'ni; yine İsrail Habic firması ile ortak fenni tavuk yemi üreten İstanbul'da Topkapı Yem Sanayi A.Ş.; Bandırma'da Banvit Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.; Bursa'da Bursa Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.; Bolu'da Bolu Vitaminli Yem Sanayi A.Ş.'ni kurmuştur. Bugün bunlardan Bandırma ve Bursa tesisleri faaldir.

Sıtkı Davut Koçman, tavukçuluk yanında Türkiye'de yine ilk olarak kanatlı hayvanlar için ilâç üretimine de girmiş ve İsrail Habic firması sahibi Dr. Benthovim ile ortak Topkapı Kimya İlâç Sanayii A.Ş. (TOPKİM)'i kurmuştur. Daha sonra ziraî ilaç alanında Topkapı Agrokim A.Ş. ile beşerî ilaç alanında da Med İlâç A.Ş.'ni; Sabancı grubu ile otomotiv yan sanayi mamulleri için Akkardan-Sa; Koç grubu ile de kamyon jantı üretimi yapan Tekersan A.Ş.'yi kurmuştur.

Eğitim alanına büyük önem veren Sıtkı Davut Koçman, 1932 yılından başlayarak Türkiye'nin pek çok il ve ilçesinde okul, hastahane, sağlık ocağı ve benzeri kurumları yaptırıp hizmete sunmuş; verdiği burslarla pek çok gencin üniversite ve hatta yurt dışı öğrenimlerini tamamlamalarını sağlamıştır.

Bu arada Muğla Üniversitesini himayesine alan Sıtkı Davut Koçman, 80.000 m²'yi aşan kapalı alanlı bir yapılaşmayı gerçekleştirmiştir.

Bakanlar Kurulu tarafından 2000 yılında Devlet Üstün Hizmet Madalyası ile ödüllendirilen Sıtkı Davut Koçman’a Muğla Üniversitesi tarafından 2000 yılında "Fahri Doktor" unvanı verilmiştir.

Sıtkı Koçman, 15 Ekim 2005’te Zürih’te hayatını kaybetmiş, İstanbul’da Feriköy mezarlığına gömülmüştür.[1]

Okşan Perese ve eski TÜSİAD Başkanlarından Ali Koçman’ın babasıdır.

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 14 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Koç Holding</span> Türkiyede bir şirketler topluluğu

Koç Holding, 1926 yılında Vehbi Koç tarafından kurulan holdingdir. Türkiye'nin ilk holdingi ve en büyük özel kuruluşlarından birisidir. Holding merkez binası Üsküdar, Nakkaştepe'dedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Deniz Otobüsleri</span> İBB tarafından kurulmuş bir şirket

İDO İstanbul Deniz Otobüsleri Sanayi ve Ticaret A.Ş. İstanbul'un deniz ulaşımına ve trafik sorununun çözümüne katkıda bulunmak amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1987 yılında kurulmuştur. 2005 Mart ayında, TDİ'ye bağlı Şehirhatları İstanbul Deniz Otobüsleri'ne devredilmiştir. İDO günümüz itibarıyla 103 gemi ve 88 iskelesiyle dünyanın en büyük araç ve yolcu deniz taşımacılığı şirketidir.

Etibank, 1935 yılında kurulup 2001 yılında kapatılan banka.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Bölgesi</span> Türkiyenin Marmara Denizi çevresindeki coğrafi bölgesi

Marmara Bölgesi, Türkiye'nin 7 coğrafi bölgesinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">İskenderun Demir ve Çelik A.Ş.</span>

İskenderun Demir ve Çelik A.Ş., Türkiye’nin en büyük demir-çelik işletmesidir. Hatay’ın Payas ilçesinde 16.757.238 m² alan üzerine kurulmuştur. İsdemir; Türkiye’nin kuruluş tarihi itibarı ile üçüncü, uzun mamul üretimi açısından ise en büyük entegre tesisidir. İsdemir, 2008 yılında devreye aldığı 3,5 milyon ton/yıl sıcak haddeleme kapasitesi ile de Türkiye'nin uzun ve yassı ürün üreten tek entegre tesisidir. {Https://www.isdemir.com.tr/kurumsal/ 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.}

<span class="mw-page-title-main">Rifat Hisarcıklıoğlu</span> Türk iş insanı

Mustafa Rifat Hisarcıklıoğlu, Türk iş insanı. Aslen Kayserili olan Hisarcıklıoğlu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinin başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Marmara</span>

Güney Marmara, Marmara Bölgesi'nin güneyini teşkil eden Bursa, Balıkesir, Çanakkale ve Bilecik illeriyle, bu illerin ilçeleri için kullanılan coğrafi bir terim. Sanayi, turizm, tarım, hayvancılık ve madencilik bakımından gelişmiştir. Türkiye'nin en önemli sanayi kentlerinden olan Bursa, Balıkesir, Bandırma ve İnegöl bu bölümde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Pınarbaşı, Bornova</span>

Pınarbaşı, İzmir'in Bornova ilçesinin güney batısında kalan; sınırları içerisinde Gürpınar, Kemalpaşa, Ümit ve Yunus Emre mahalleleri olmak üzere 4 mahalle olan bir semttir. Belde sakinlik ve sanayi yapısı dolayısıyla son zamanda büyük göçler almıştır. Özellikle Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinden göçler dikkat çekmektedir. BMC, CMS Jant gibi ülke ekonomisine katkıda bulunan büyük işletmeleri sınırları içerisinde barındıran Pınarbaşı gelişimini hızla tamamlamaktadır. Ayrıca İzmir'deki tek yarış pisti de bu semttedir. Bu yarış pistinde yapılan konserler ve yarışlar Pınarbaşı semtinin gelişmesine çok katkı sağlamaktadır. CMS Jant ve BMC Otomotiv Sanayi dışında Efes Pilsen, ETAP, CMS, Tuborg, Pınar Süt, Ege Endüstri, Çamlı Yem, Sunel Tütün A.Ş. gibi pek çok fabrika da bulunmaktadır. Yapımı 2010 yılında tamamlanan Pınarbaşı Rekreasyon Alanı'nın da Pınarbaşı semtinin gelişmesine büyük katkısı olacağı gibi bu alan Türkiye'de Homeros Vadisi'nden sonra ilktir. Bunların dışında semtte bulunan Değirmenaltı denilen tarihi bölgede şu an restore edilen 15. yüzyıldan kalma Pınarbaşı Hamamı, düğün salonları ve gazinoları ile çok meşhurdur. Değirmenaltı, halkın kavurucu yaz sıcaklarında uğradıdığı ve şehrin gece hayatında tercih ettiği yerlerin başında gelir. Akarsular boyunca sıralanmış 20-25 gazino, düğün salonu,çay bahçesi ve oyun salonları bulunur. Düğün salonları şehirde en meşhur olma özelliğine sahiptir. Hemen her gece havai fişekler eşliğinde düğünler olmaktadır. Pınarbaşı ayrıca arnavut kaldırımlarıyla misafirlerine tarihi bir hava solutmaktadır. Asırlık çınar ağaçları ayrı bir hava katar.

PETKİM, Türkiye Petrolleri tarafından 1965 yılında İzmir'de kurulan ve 2008'de özelleştirilerek SOCAR'a devredilen petrokimya şirketi. Etilen, benzen, polipropilen gibi petrokimya türevlerini üretmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Tavukçuluk</span>

Tavukçuluk; tavukların, et, yumurta ve diğer yan ürünlerinin elde edilmesi amacı ile yetiştiriciliğinin yapıldığı hayvancılık kolu.

Çalışma İktisadı ve Sanayi İlişkileri bölümünün geçmişi, ilk önce İstanbul Üniversitesi'nde "İçtimai Siyaset", sonrasında Mülkiye'de "Sosyal Siyaset Kürsüsü"ne dayanır. 1933 yılından sonra Almanya'da Hitler iktidarından kaçan ve İstanbul Üniversitesi'nde görev yapan bilim adamlarından olan Gerhard Kessler, bu bilim dalının Türkiye'de yerleşmesine çok önemli katkılar sağlamıştır. Ankara'da ise 1952'li yıllardan sonra Prof. Dr. Cahit Talas bu bilim dalının kurumsallaşması ve gelişmesinde belirleyici olmuştur.

Türkiye'de madencilik gelişmiş sanayi kollarından biridir. Türkiye madenler bakımından zengin bir ülkedir. Ayrıca bazı madenler bakımından dünyanın önemli ülkeleri arasındadır. Türkiye'nin madenlerinin tamamı henüz belirlenmemiştir. Maden arama çalışmaları hızla devam etmekte ve yeni maden yatakları bulunmaktadır. Türkiye'nin madenciliğinin şu andaki üretimi, tümüyle kendi endüstri kuruluşlarımızın gereksinimine yönelik değildir. Bir kısmı ham olarak ya da yarı işlenmiş halde yurt dışına satılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yaşar Holding</span> şirketler grubu

Yaşar Holding, Türkiye’de faaliyet gösteren İzmir, Karşıyaka kökenli şirketler topluluğu.

<span class="mw-page-title-main">Şişecam</span> Şirket

Şişecam veya resmi adıyla Türkiye Şişe ve Cam Fabrikaları A.Ş., cam alanında faaliyet gösteren Türkiye merkezli şirketler grubu.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de sanayi</span> Türkiye ekonomisinin sektörlerinden biri

Türkiye'de sanayi günümüzde GSYİH'nın %27'sini, ihracatın yaklaşık %93'ünü oluşturmaktadır. Sanayinin Osmanlı'nın son zamanlarında temelleri atılmış, bu günlere kadar gelişerek devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bera Holding</span> 1988de kurulan Türk holding şirketi

Bera Holding, 1988'de kurulan Türk holding şirketi. 2017 yılına kadar şirketin ismi Kombassan Holding idi.

Guleman krom madeni, 1936 yılında Etibank tarafından işletmeye açılan Elazığ ili, Alacakaya (Guleman) ilçesindeki krom madeni.

Deva Holding, Türkiye, Almanya, ABD ve Yeni Zelanda'daki etkinliğiyle 205 milyon dolarda daha fazla ciro yapan ve Türkiye'nin ilk 500 şirketi arasına giren bir ilaç şirketidir.

Şenpiliç Gıda Sanayi A.Ş., Türkiye merkezli bir gıda şirketidir. Şirket, 1978 yılında Haşim Gürdamar tarafından Şen Tavuk adıyla kurulmuş olup ağırlıklı olarak et ürünleri üretimi yapmaktadır. Şirketin merkezi İstanbul'un Ataşehir ilçesinde yer almaktadır.

Fuat Süren, Türk iş insanı, sanayici ve Transtürk Holding'in kurucusu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.