İçeriğe atla

Sırbistan Sosyalist Partisi

Sırbistan Sosyalist Partisi
Социјалистичка Партија Србије
Socijalistička Partija Srbije
KısaltmaСПС/SPS
KurucuSlobodan Milošević
BaşkanIvica Dačić
Başkan YardımcısıAleksandar Antić
Onursal BaşkanMilutin Mrkonjić
Kuruluş tarihi17 Temmuz 1990 (1990-07-17)
ÖnceliYugoslavya Komünistler Ligi
MerkezStudentski trg 15
Belgrad
Gençlik koluDemokrat Gençlik
Üyelik (2012)200,000[1]
İdeolojiSosyal demokrasi[2]
Önceleri;
Sol milliyetçilik[3]
Post-komünizm
Siyasi pozisyonMerkez sol[4]
Resmî renklerKırmızı
Sırbistan Ulusal Meclisi
22 / 250
Vojvodina Meclisi
10 / 120
Belgrad Şehir Meclisi
7 / 110
İnternet sitesi
Parti bayrağı
Sırbistan

Sırbistan Sosyalist Partisi (Sırpça: Социјалистичка партија Србије, СПС / Socijalistička partija Srbije, SPS) Sırbistan'da bulunan bir siyasi parti. Resmi olarak demokratik sosyalist bir partidir.[5] Parti aynı zamanda kendisini bu şekilde adlandırmasa da Sırp milliyetçisi çizgisiyle tanınır.[6][7][8] Parti kendini içindeki tartışmalara rağmen merkez sol bir konumda tanımlar.[4]

Tarihçe

1990'da Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler kendi içlerinde çok partili seçimlerini yaptılar. Sırbistan ve Karadağ dışındaki cumhuriyetlerde bağımsızlık veya gevşek konfederasyon yanlısı muhalif kesimler seçimleri kazanırken, bu iki cumhuriyette eski komünistler iktidarlarını sürdürdüler. Zaten Sırbistan Sosyalist Partisi başkanı Slobodan Milošević, seçimlerden önce de Kosova ve Voyvodina'nın özerkliğini kaldırıp, Karadağ'ın yönetimini değiştirip Sırbistan'a bağlayınca Yugoslav sistemindeki yönetsel ağırlığı artmıştı.

Mayıs 1991'de rotasyonla üstlenilen devlet başkanlığı sırası Hırvat Stjepan Mesić'e geldiği hâlde Sırbistan'ın bunu engellemesi ülkenin başkansız kalmasına da yol açtı ve cumhuriyetlerin ortak bir federasyon içinde birlikte devam edilebilmesi iyice zorlaştı.

Milošević'in iktidardan uzaklaşması

Mayıs 1999'da, NATO'nun Yugoslavya'yı bombalaması sırasında Slobodan Milošević, insanlığa karşı suç işlediği için Hollanda'nın Lahey kentindeki Uluslararası Adalet Divanı'na verilen görev başındaki ilk devlet başkanı oldu. İnsanlığa karşı altı suçtan oluşan iddianameye göre, Miloşeviç ve işbirlikçileri, doğrudan 750.000 Kosovalının mülteci durumuna getirilmesi ve etnik Arnavut oldukları için 6.000 kişinin öldürülmesinden de sorumlu tutuldular.[9]

Eylül 2000'de Sırbistan'da yapılan cumhurbaşkanlığı seçimleri sonucunda muhalefetin zaferini inkâr eden Slobodan Milošević'e karşı kitlesel protestolar başladı. Protestolar sonunda Milošević, iktidarı terk etmek zorunda kaldı. Mart 2001'de Milošević, iktidarı kötüye kullanmak ve yolsuzluk suçlamalarıyla tutuklandı. Haziran ayında Lahey'deki Eski Yugoslavya Uluslararası Ceza Mahkemesi'ne teslim edildi. 2002 yılında başlayan mahkemede Bosna-Hersek'te soykırım yapmak, Hırvatistan ve Kosova'da da savaş suçu işlemekle suçlandı, 11 Mart 2006'da mahkemesi devam ederken geçirdiği kalp krizi sonucu yaşamını kaybetti.

Başkanlar (1990-günümüz)

Ivica Dačić 2006 yılından itibaren Sırbistan Sosyalist Partisi'nde liderlik görevini sürdürüyor.
# İsim Doğum-Ölüm Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1 Slobodan Milošević[10]1941–200616 Temmuz 1990
11 Mart 2006
(görevde öldü)
2 Ivica Dačić[11]1966–3 Aralık 2006Görevde
Milošević'in EYUCM'de yargılanması esnasında geçici başkanlık yapanlar (2001-2006)[12]
# İsim Doğum-Ölüm Görev Başlangıcı Görev Bitişi
1 Živadin Jovanović1938–7 Nisan 200124 Aralık 2001
2 Mirko Marjanović1937–200624 Aralık 200123 Ağustos 2002
3 Bogoljub Bjelica1956–201323 Ağustos 200218 Ocak 2003
4 Ivica Dačić1966–18 Ocak 200311 Mart 2006

Seçimler

Sırbistan Ulusal Meclisi
Seçim Oy Sandalye Meclis Sıra Genel Başkan
# % ± Y # ±
1990 2,320,587 %46,09 —
194 / 250
— İktidar 1.Slobodan Milošević
1992 1,359,086 %28,77 azalış 17.32
101 / 250
azalış 94 İktidar 1.
1993 1,576,287 %36,65 artış 7.88
123 / 250
artış 22 İktidar 1.
1997 1,418,036 %34,26 azalış 0.41
85 / 250
azalış 38 Koalisyon 1.
2000 515,845 %13,76 azalış 20.5
37 / 250
azalış 48 Ana Muhalefet 2.
2003 291,341 %7,62 azalış 6.14
22 / 250
azalış 15 Hükûmet desteği 6. Ivica Dačić
2007 227,580 %5,68 azalış 1.94
16 / 250
azalış 15 Muhalefet 5.
2008 313,896 %7,58 artış 1.09
12 / 250
azalış 4 Koalisyon 4.
2012 567,689 %14,51 artış 6.93
25 / 250
artış 13 Koalisyon 3.
2014484,607 %13,49 azalış 1.12
25 / 250
- Koalisyon 2.
2016 413,770 %10.95 azalış 2.54
21 / 250
azalış 4 Koalisyon 2.

Partinin hükûmette olduğu dönemler (1990– )

Önemli makamlardaki parti mensupları

Sırbistan Sosyalist Partisi üyelerinin görev yaptığı önemli makamlar:

Sırbistan CumhurbaşkanıYıllar
Slobodan Miloşeviç 1991–1997
Milan Milutinoviç1997–2002
Sırbistan Ulusal Meclisi BaşkanıYıllar
Slobodan Unković 1991
Aleksandar Bakočević 1991–1993
Zoran Lilić 1993
Zoran Aranđelović 1993–1994
Dragan Tomić 1994–2001
Slavica Đukić Dejanović2008–2012
Sırbistan BaşbakanıYıllar
Dragutin Zelenović1991
Radoman Božović1991–1993
Nikola Šainović1993–1994
Mirko Marjanović1994–2000
Milomir Minić2000–2001
Ivica Daçiç2012–2014
Belgrad Belediye BaşkanıYıllar
Milorad Unković 1991–1993
Slobodanka Gruden 1993–1994
Nebojša Čović1994–1997
Voyvodina Hükûmet BaşkanıYıllar
Jovan Radić 1990–1991
1991–1992
Radoman Božović1991
Koviljko Lovre 1992–1993
Boško Perošević 1993–2000
Damnjan Radenković 2000

Kaynakça

  1. ^ "507118-Naprednjacka-knjizica-na-ceni Naprednjačka knjižica na ceni" (Sırpça). Novosti. 10 Kasım 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ocak 2016. 
  2. ^ "Parties and Elections in Europe: The database about parliamentary elections and political parties in Europe, by Wolfram Nordsieck". 24 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  3. ^ "The Road to Disillusion: From Critical Marxism to Post-Communism in Eastern". 4 Kasım 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Kasım 2013. 
  4. ^ a b Vidosav Stevanović, Trude Johansson. Milosevic: the people's tyrant. Londra, İngiltere, Birleşik Krallık: I. B. Taurus, 2004, p. 137.
  5. ^ Alan John Day, Roger East, Richard Thomas. A political and economic dictionary of Eastern Europe. First Edition. Cambridge International Reference on Current Affairs, Ltd, 2002, p. 544.
  6. ^ Janusz Bugajski. Political Parties of Eastern Europe: A Guide to Politics in the Post-Communist Era. Armonk, New York, USA: Center for Strategic and International Studies, 2002, p. 399.
  7. ^ Christiane Lemke, Gary Marks. The crisis of socialism in Europe. Duke University Press, 1992, p. 101.
  8. ^ Pavlaković, Vjeran (2005), "Serbia Transformed? Political Dynamics in the Milošević Era and After", Serbia since 1989: politics and society under Milošević and after, Seattle, Washington, ABD: University of Washington Press, s. 17 
  9. ^ "International Criminal Tribunal for the former Yugoslavia" (İngilizce). Birleşmiş Milletler. 3 Temmuz 2001. 17 Haziran 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Ağustos 2018. 
  10. ^ 2001 yılından 2006 yılındaki ölümüne kadar EYUCM tarafından hapsedildi.
  11. ^ 3 Aralık 2006 tarihine kadar geçici başkan
  12. ^ "Serbian ministries, etc". rulers.org. B. Schemmel. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2015. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Sırbistan Sosyalist Partisi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Almanya Sosyal Demokrat Partisi</span> Almanyada bir siyasi parti

Almanya Sosyal Demokrat Partisi, Almanya'nın en eski siyasal partisi.

<span class="mw-page-title-main">Slobodan Milošević</span> Sırbistanın ilk cumhurbaşkanı

Slobodan Milošević, Sırbistan ve Yugoslavya'nın eski devlet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Hak ve Özgürlükler Hareketi</span> Bulgaristanda bir siyasi parti

Hak ve Özgürlükler Hareketi, üyelerinin çoğunluğunu Bulgaristan Türklerinin oluşturduğu siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">İspanyol Sosyalist İşçi Partisi</span>

İspanyol Sosyalist İşçi Partisi, İspanya'da şu anda iktidarda olan siyasi partisi ve İspanya'nın en eski ikinci partisidir. Merkez sol, sosyal demokrat ve ilerlemeci bir partidir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Demokrat Parti (Portekiz)</span> Portekizde siyasî parti

Sosyal Demokrat Parti Portekiz'deki liberal muhafazakâr bir siyasi partidir. Yaygın olarak kısaltması baş harfleri olan PSD ile bilinir; Oy pusulasında ilk baştaki üç harfi partinin orijinal isminden gelen resmi PPD/PSD formunda görünmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Fidesz - Macar Yurttaş Birliği</span>

Fidesz – Macar Yurttaş Birliği, Macaristan'da muhafazakâr siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyal Demokrat Birliği</span>

Makedonya Sosyal Demokrat Birliği Kuzey Makedonya Cumhuriyeti'ndeki sosyal demokrat siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokrat Parti (Sırbistan)</span> Sırbistanda bir siyasi parti

Demokrat Parti (Sırpça: Демократска странка, ДC / Demokratska stranka, DS,

Sırbistan Demokrat Partisi, Sırbistan'daki millî muhafazakâr ve Hristiyan demokrat bir siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Savaşları</span> Eski Yugoslavya topraklarında meydana gelen bir dizi savaş ve etnik çatışmalar

Yugoslav Savaşları, 1991'den 2001'e kadar Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nde meydana gelen bir dizi ayrı ama birbiriyle ilişkili etnik çatışmalar, bağımsızlık savaşları ve isyanlardı. 1991, daha önce Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler olarak bilinen altı tarafla eşleşen altı bağımsız ülkeye ayrıldı: Slovenya, Hırvatistan, Bosna-Hersek, Karadağ, Sırbistan ve Kuzey Makedonya. Yugoslavya'yı oluşturan cumhuriyetler, yeni ülkelerdeki etnik azınlıklar arasında savaşları körükleyen çözülmemiş gerilimler nedeniyle bağımsızlıklarını ilan ettiler. Çatışmaların çoğu, yeni devletlerin tam uluslararası tanınmasını içeren barış anlaşmalarıyla sona ermiş olsa da, çok sayıda ölüme ve bölgede ciddi ekonomik hasara neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Sırp İlerleme Partisi</span>

Sırp İlerleme Partisi, Sırbistan'da faaliyet gösteren muhafazakâr bir merkez sağ partidir.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya Sosyal Demokrat Partisi</span>

Litvanya Sosyal Demokratik Partisi, Litvanya'da bir sosyal demokrat partidir. Parti Litvanya'nın en eski partisi olup 1896 yılında bir Marksist yeraltı örgütü olarak kurulmuştur. Parti Avrupa Sosyalistler Partisi (PES), İlerici İttifak ve Sosyalist Enternasyonal üyesidir.

Milomir Minić, 2000'den 2001'e kadar Sırbistan başbakanlığı yapmış Sırp politikacı.

Nikola Šainović, bir Sırp politikacı ve Sırbistan'ın Karadağ asıllı eski Başbakanı. Sırbistan Sosyalist Partisinin üyesidir.

Arnavutluk Sosyal Demokrat Partisi Arnavutlukta bir siyasi parti

Arnavutluk Sosyal Demokrat Partisi, Arnavutluk'ta faaliyet gösteren sosyal demokrat ideolojide küçük bir siyasi partidir. Parti 1992 yılından bu yana mecliste koltuk sahibidir. Mevcut lideri olan Skënder Gjinushi eski milli eğitim bakanı (1987-1991) ve milletvekilidir.

<span class="mw-page-title-main">Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı</span> Bosna Hersekte faaliyet yürüten bir ayrılıkçı ve milliyetçi Sırp siyasi partisi

Bağımsız Sosyal Demokratlar İttifakı, Bosna Hersek'te faaliyet yürüten bir ayrılıkçı ve milliyetçi Sırp siyasi partisi. 1996 yılında Sırp Cumhuriyeti'nde Milorad Dodik önderliğinde kuruldu. Dodik günümüzde Bosna-Hersek cumhurbaşkanlığının Sırp üyesi olarak görev yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslav Solu</span>

Yugoslav Solu, Sırbistan-Karadağ'da faaliyet yürüten sol siyaset yürüten siyasi partiydi. Partinin 1997 genel seçimlerinden sonra Sırbistan Cumhuriyeti Ulusal Meclisi'nde 20 sandalyesi vardı. 12 Nisan 2010 yılında feshedildi.

Yeni Sırbistan Partisi Sırbistan'da faal olan popülist ve monarşist bir siyasi partidir. 1998 yılında Sırp Yenileme Hareketi'nden (SYH) ayrılan Velimir Ilić liderliğindeki bir grup muhalif tarafından kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Sırp Demokratik Partisi (Bosna-Hersek)</span>

Sırp Demokratik Partisi Bosna-Hersek'te bir Sırp siyasi partisidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.