İçeriğe atla

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti

Sırbistan
Социјалистичка Република Србија (Sr.)
Socijalistička Republika Srbija (Shr.)
Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti
1945-1990
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Yugoslavya SFC içinde Sırbistan SC
Yugoslavya SFC içinde Sırbistan SC
BaşkentBelgrad
Özerk başkentler:
Priştine (Kosova)
Novi Sad (Voyvodina)
Yaygın dil(ler)Sırp-Hırvatça
Bölgesel:
Arnavutça (Kosova)
Türkçe (Kosova)
Macarca (Voyvodina)
Slovakça (Voyvodina)
Rumence (Voyvodina)
Rusince (Voyvodina)
HükûmetCumhuriyet
Yasama organıSırbistan Meclisi
Tarihçe 
• Kuruluşu
1945
• Dağılışı
1990
Yüzölçümü
• Toplam
88361 km2
Nüfus
• Sayılan
7822795
Para birimiYugoslavya dinarı
Öncüller
Ardıllar
Yugoslavya Krallığı
Sırbistan Cumhuriyeti (1992-2006)

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti (Sırpça: Социјалистичка Република Србија; Sırp-Hırvatça: Socijalistička Republika Srbija) Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Sırbistan Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

Tarih

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’nin 1945 yılında kurulduğunda, federal cumhuriyeti oluşturan ülkelerden birisi olarak bu sosyalist cumhuriyet yapısı da kurulmuştur. Sırbistan, federal Yugoslavya içinde coğrafi alan olarak en büyük olduğu gibi, siyasi olarak da merkezî idi. Yugoslavya’nın başkenti (aynı zamanda Sırbistan SC başkenti) bu cumhuriyetteydi. Dolayısıyla devlet organları burada yerleşik idi.

1990 yılı ile beraber Yugoslavya SFC devlet yapısı çözülünce, sosyalist sistemin yerine pazar ekonomisi uygulanmıştır. Ekonomik kısım dışında, sosyalist sistem bırakılmış, idarede birçok değişiklik olmuştur. Bu dönemde Yugoslavya’yı oluşturan federal ülke birimleri, federasyondan ayrılma talebinde bulunmaya başlamışlardır. Bunlar içinde Hırvatistan SC ve Bosna-Hersek SC’nin ayrılışı savaşa yol açmış, bu savaşta Sırbistan SC, eski Yugoslavya ordu gücünü kendisi için kullanmıştır. Federal Yugoslavya'nın bölünmesi ile sonuçlanacak olan bu son dönemde Sırbistan SC, aşırı milliyetçi Sırp devlet ve asker idareciler kontrolünde olmuştur.

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti, Yugoslavya'nın dağılması sonrasında, Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti ile beraber Yugoslavya Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuştur.

Coğrafya

Sosyalist cumhuriyet, Yugoslavya’nın doğu ve kuzeydoğu kesiminde yer almıştır. Ülke yüzölçümü 88.361 km2 idi. Denize kıyısı bulunmamış olan cumhuriyetin turizm alanlarının başında meşhur Tuna muhiti, Kopaonik gibi dağ turizmi alanları yer almıştır.

Siyasi yapı

Yugoslavya federasyon yapısı, 1944 yılında oluşturulan altı anayasal sosyalist cumhuriyete ve iki özerk sosyalist bölgeye sahip olmuştur.[1] Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti de söz konusu anayasal cumhuriyet yapılarından biridir. Cumhuriyetin başkenti Belgrad’dır.

Özerk Bölgeler

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti yapısı içinde iki özerk bölge de yer almıştır. Bunlar güneybatısındaki Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi ve kuzeyindeki Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi idi. Yugoslavya devlet yapıları içinde sadece Sırbistan’ın yapısında özerk bölge(ler) yer almıştır.

Özerk yapılardan Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi’nin başkenti Priştine, Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi’nin başkenti Novi Sad olmuştur. Sırbistan’daki resmî dil Sırp-Hırvatça dışında, Kosova ÖSB’de Arnavutça, Türkçe; Voyvodina ÖSB’de Macarca, Slovakça, Rumence, Rusince resmiyette kullanılmıştır.

Demografi

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti’nin 1991 yılındaki nüfusu 7.822.795 olmuştur.[] Bu nüfus sayısı içinde çeşitli halklar yer almıştır.

Etnik yapı

Sosyalist cumhuriyet sınırları içinde Sırplar, Arnavutlar, Türkler, Boşnaklar, Macarlar ülkedeki etnik yapıları oluşturmuşlardır. Bunların yanında daha küçük gruplar olarak Goralılar, Torbeşler, Slovaklar, Rumenler ve Rusinler belirtilebilir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "New Power" 7 Mayıs 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Time - 4 Aralık 1944 (İngilizce)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Karadağ</span> Balkanlarda federal cumhuriyet (1992-2003) ve siyasi birlik (2003-2006)

Sırbistan-Karadağ Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin bir arada kalan son parçaları olan Sırbistan ve Karadağ devletleri arasında kurulan devlet birliği. 1992 yılından Yugoslavya Federal Cumhuriyeti adı altında kuruluşlarını ilan ettiler. Yeni devletin bu adı alması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin yasal mirasçısı olduğu sonucunu çıkarıyordu. Bu duruma Yugoslavya SFC'den kopan diğer devletlerin karşı çıkmaları üzerine Birleşmiş Milletler bu yeni devletin üyeliğini reddetti. 2003 yılında Sırbistan-Karadağ adı altında yeni bir devletin kuruluşu ilan edildi.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Voyvodina</span>

Voyvodina, resmi olarak Voyvodina Özerk Bölgesi, Sırbistan devleti sınırları içinde kalan ve denize çıkışı olmayan ve Macaristan, Hırvatistan ve Romanya'yla komşu olan, özerk bir bölgedir.

Kosova, Güneydoğu Avrupa'da bir ülkedir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ tarihi</span>

Karadağ tarihi Karadağ'da günümüze kadar yer almış tarihsel olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan-Türkiye ilişkileri</span>

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Bosna-Hersek Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. Sosyalist cumhuriyetin adı 1963 yılına kadar “Bosna-Hersek Halk Cumhuriyeti” olmuştur. Bugünkü bağımsız Bosna-Hersek devletinin öncülüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti</span> Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ne bağlı anayasal-federal cumhuriyet

Hırvatistan Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Karadağ Halk Cumhuriyeti" olan cumhuriyetin adı, 7 Temmuz 1963 tarihinde Karadağ Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Makedonya Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Makedonya Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi</span>

Kosova Özerk Sosyalist Bölgesi Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal özerk iki bölgeden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi</span>

Voyvodina Özerk Sosyalist Bölgesi Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal özerk iki bölgeden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Merkez Sırbistan</span>

Merkez Sırbistan veya Asıl Sırbistan, Sırbistan'ın Voyvodina ve Kosova bölgeleri dışındaki kısmına verilen isimdir. Merkez Sırbistan, Sırbistan'ın idari yapılanması içerisinde yer alan bir bölge değildir.

<i>Yugoslavya Ansiklopedisi</i>

Yugoslavya Ansiklopedisi, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin ulusal ansiklopedisi. İlk kez Zagreb'te yer alan ve Yugoslavya'nın SFC'nin ilk ulusal sözlükbilim enstitüsü olan Yugoslav Sözcükbilim Enstitüsü tarafından 1955 yılında Miroslav Krleža'nın direktörlüğünde basılmıştır. İlk baskısı 30.000 kopya olarak basılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sırbistan ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Sırbistan arasındaki ilişkiler ilk olarak 1882 yılında, yani Sırbistan'ın bir krallık olduğu dönemde, kuruldu. 1918 ile 2006 yılları arasında ABD, Yugoslavya Krallığı, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve ardıl devleti Sırbistan olan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ile ilişkiler sürdürdü.