İçeriğe atla

Sırbistan-Türkiye ilişkileri

Sırbistan–Türkiye ilişkileri
Haritada gösterilen yerlerde Serbia ve Turkey

Sırbistan
Türkiye
Mustafa Kemal Atatürk ve I. Aleksandar
Sırbistan Büyükelçiliği, Ankara

Bu madde, Sırbistan-Türkiye ve eskiden beri süregelen Türk-Sırp ilişkilerini içerir.

Bugünkü Sırbistan coğrafyası 1389 Kosova Muharebesi'nden sonra yaklaşık beş yüzyıl boyunca Osmanlı hakimiyetinde kaldı. Sırbistan Krallığı, 1878 Berlin Konferansı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'ndan bağımsızlığını elde etti. Osmanlı İmparatorluğu, Romanya ve Yunanistan ile birlikte Sırbistan Krallığı'nı tanıyan ilk üç ülke arasında yer aldı. Aynı tarihte iki ülke arasında diplomatik ilişkiler de kuruldu.

I. Dünya Savaşı'nda iki ülkenin farklı kamplarda yer alması nedeniyle ilişkiler bir süre kesintiye uğradı. 1918’de Sırbistan ve Karadağ Krallığının, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'nun işgalinden kurtulan diğer Slav unsurlar olan Hırvat ve Slovenlerle birleşmesi sonucu kurulan Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı ile (1929'dan sonra Yugoslavya Krallığı) Cumhuriyet Hükûmeti arasında ilişkiler 1925 Barış Anlaşması ile yeniden kuruldu. Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı 24 Temmuz 1923 tarihli Lozan Antlaşması'na, 20 Temmuz 1936 tarihli Montrö Boğazlar Sözleşmesi'ne ise "Yugoslavya" adı altında taraf oldu. 1938 yılında kadar elçilik düzeyinde sürdürülen diplomatik ilişkiler bu yıldan itibaren Büyükelçilik düzeyine yükseltildi.

Balkanlarda barış politikası izleyen Türkiye 1925’te Yugoslavya ile dostluk antlaşması imzaladı. İstanbul’a gelen Yugoslavya kralı I. Aleksandar ile Mustafa Kemal Atatürk, Balkanlarda barış ve işbirliği konusunda görüşme yaptı. Bu ilişkiler karşılıklı olarak gelişti. Başbakan İsmet İnönü 1937’de Belgrad’ı ziyaret etti. Ziyaret sırasında yapılan görüşmelerde Balkan birliği üzerinde duruldu.[1]

II. Dünya Savaşının ardından Türkiye, 1944 Tito-Subasiç Anlaşması ile kurulan “Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti”ni (YSFC) tanıyan ilk ülkeler arasında yer aldı.

Yugoslavya'nın dağılması sürecinde Sırbistan ve Karadağ’ın bir araya gelerek 27 Nisan 1992 tarihinde oluşturdukları “Yugoslavya Federal Cumhuriyeti” (YFC) ile diplomatik ilişkiler kesintiye uğramaksızın Maslahatgüzar seviyesinde sürdürüldü.

1998-1999 Kosova Savaşı sırasında 25 Mart 1999 tarihinde Yugoslavya, NATO'ya savaş ilan edip, Birleşmiş Milletler'e de bildirince, NATO üyesi Türkiye de bu ülkeyle resmen savaşa girmiş oldu. Bu gelişme üzerine Türkiye'nin Belgrad Büyükelçisi Ali Ahmet Acet'le birlikte 19 kişilik elçilik kafilesi, elçilik binasını tahliye edip süresiz olarak bu ülkeyi terk etti. Ali Ahmet Acet ile büyükelçilik kafilesi aynı yılın temmuz ayında geri döndü.[2]

4 Şubat 2003'te, Sırbistan ve Karadağ’ın ilişkilerinin yeniden tanımlandığı 2002 Belgrad Anlaşması’yla Sırbistan-Karadağ Devlet Birliği kuruldu. Bu birliğin bir parçası olan Karadağ, 21 Mayıs 2006 tarihinde düzenlenen referandumun ardından, 3 Haziran 2006 tarihinde bağımsızlığını ilan etti. Türkiye de 22 Haziran 2006 tarihinde Karadağ'ın bağımsızlığını tanıdı. Sırbistan Parlamentosu'nun 5 Haziran 2006 tarihinde aldığı bir kararla, Sırbistan Cumhuriyeti’nin, Sırbistan ve Karadağ Devlet Birliği’nin “ardıl devleti” olduğunu ilan etmesi üzerine, Türkiye ile Sırbistan arasındaki ilişkiler herhangi bir kesintiye uğramadan devam etti.

Kosova'nın 17 Şubat 2008'de aldığı bağımsızlık kararının ertesi gün Türkiye tarafından tanınmasıyla bağlantılı olarak ikili ilişkilerde yaşanan ciddi tıkanıklık, tarafların dikkatli tutumu sayesinde, çok kısa bir sürede tümüyle aşılabildi.

Türkiye ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, son dönemlerde en yükseğe ulaşmıştır. İki ülke de birbirlerini "komşu ülke" olarak görmekte ve uluslararası ilişkilere değer vermektedirler. Özellikle Türkiye'nin Bosna-Hersek-Sırbistan arasındaki sorunu[] çözerek yardımcı olmasıyla, bu yakınlaşma iyice artmıştır.[3]

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın 23 Ekim 2013 tarihinde Kosova'ya yaptığı ziyarette, Kosova Demokratik Türk Partisi'nin Prizren şehir merkezinde düzenlediği mitingde yaptığı konuşmada "Türkiye Kosova, Kosova Türkiye'dir" sözleri[4] iki ülke arasında gerginliğe neden oldu. Sırbistan Cumhurbaşkanı Tomislav Nikolić yayımladığı yazılı açıklamada, Başbakan Erdoğan'ın "Kosova Türkiye, Türkiye Kosova'dır" ifadelerinin ülkesini rahatsız ettiğini belirterek Türkiye'nin özür dilemesini beklediğini söyledi.[5]

Ayrıca bakınız

Wikimedia Commons'ta Relations of Serbia and Turkey ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

Kaynakça

  1. ^ Atatürk Devrinde Türkiye’nin Balkan Politikası 2 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Atatürk Araştırma Merkezi.
  2. ^ Demirel İran için devrede 2 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Milliyet, 31 Temmuz 1999.
  3. ^ *Türkiye Cumhuriyeti Dış İşleri Bakanlığı. "Türkiye - Sırbistan Siyasi İlişkileri". 11 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ocak 2012.  (3 Ocak 2012).
  4. ^ Başbakan Erdoğan, Kosova'da birlik ve beraberlik mesajları vererek, "Türkiye Kosova, Kosova Türkiye'dir" dedi. 2 Ocak 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Anadolu Ajansı, 23 Ekim 2013.
  5. ^ Sırbistan'dan Türkiye'ye Kosova tavrı 1 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Sabah, 27 Ekim 2013.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karadağ</span> Balkanlarda bir ülke

Karadağ, Avrupa'nın güneydoğusunda Balkanların Adriyatik kıyısında bir ülkedir. Kuzeyde Bosna-Hersek, kuzeydoğuda Sırbistan, doğuda Kosova, güneydoğuda Arnavutluk, batıda ise Hırvatistan ve Adriyatik Denizi ile çevrilidir. Başkenti ve en büyük şehri Podgorica ülke topraklarının %10,4'ünü ve nüfusun %29,9'unu kapsamaktadır, Çetine kenti eski krallık başkenti statüsündedir. Ülkenin büyük çoğunluğunu Karadağlılar oluşturur, Sırplar %28,7 ile en büyük azınlıktır. Ayrıca Boşnaklar, Arnavutlar ve Hırvatlar da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

Yugoslavya millî futbol takımı, Yugoslavya Krallığı, Yugoslavya SFC ve Yugoslavya FC'nin ulusal futbol takımıdır. Daha önce uluslararası alanda birçok başarıya imza atmış ancak Yugoslavya zamanla bölünüp küçülünce eski gücünü kaybetmiştir. Son olarak 2006 FIFA Dünya Kupası'nda Sırbistan-Karadağ olarak temsil edilmiştir. Yugoslavya millî takımın şu anki ardılının Sırbistan millî futbol takımı olduğu kabul ediliyor.

<span class="mw-page-title-main">Kumanova</span>

Kumanova, Kuzey Makedonya'nın Sırbistan sınırına yakın bulunan bir şehir ve belediye merkezidir. Şehir, Üsküp ve Manastır şehirleri ile birlikte ülkenin üç büyük şehrinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti</span> 1945-1992 yıllarında Balkanlarda bulunan sosyalist federal cumhuriyet

Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti, Balkanlar'da II. Dünya Savaşı'ndan sonra kurulan ve 1992 yılına kadar hüküm süren sosyalist federal cumhuriyet. Devletin bulunduğu alanda bugün Bosna-Hersek, Sırbistan, Hırvatistan, Kuzey Makedonya, Karadağ, Slovenya ve Kosova bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Federal Cumhuriyeti</span>

Yugoslavya Federal Cumhuriyeti Balkanlar’da yer alan, iki cumhuriyetten oluşan ve 1992-2003 yıllarında yaşamış olan bir devlettir. Ülke iç savaşta parçalanan Yugoslavya SFC'nin sınırları değişen devamı sayılabilir. 2003'te devletin resmi adı değişti ve Sırbistan-Karadağ adı alındı. Devletin bulunmuş olduğu alanda bugün Sırbistan, Karadağ ve Kosovatanınma süreci bulunur.

Sırbistan tarihi, bugünkü Sırbistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Hırvatistan tarihi</span>

Hırvatistan tarihi, bugünkü Hırvatistan topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

Slovenya tarihi bugünkü Slovenya Cumhuriyeti topraklarının tarih öncesi dönemlerden günümüze kadar uzanan tarihini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya'nın dağılması</span>

Yugoslavya’nın dağılması, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'nin Josip Broz Tito'nun ölümünden sonra artan etnik çekişmeler, ekonomik bunalım ve Doğu Avrupa'daki değişiklikler nedeniyle 1980'lerin sonlarından 2000'li yıllara kadar yaklaşık 20 yıl süren kanlı bir süreç sonunda yedi ayrı egemen ülkeye bölünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya</span> Eski bir Balkan devleti

Yugoslavya, Balkanlar’ın batısında 20. yüzyılda, üç defa farklı yapı ve idari şekille kurulmuş olan bir devlet olmuştur. Bu ada sahip olan devlet, 1918-2003 yıllarında çeşitli idari yapılarda varlığını sürdürmüş bir Balkan devletidir.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Komünistler Birliği</span> Bir Yugoslav Partisi

Yugoslavya Komünistler Birliği, 1952'den önce Yugoslavya Komünist Partisi, 1919 yılında Sırp, Hırvat ve Sloven Krallığı'nda Yugoslavya Komünist Partisi adıyla kurulan parti, 1945-1990 yılları arasında Yugoslavya'nın tek yasal siyasi partisi olarak ülkeyi yönetti.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Krallığı</span> 1882-1918 Güneydoğu Avrupa ülkesi

Sırbistan Krallığı, 1882'de Sırbistan Prensliği Prensi Milan'ın kral ilan edilmesiyle kurulan Sırp krallığı.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ-Sırbistan ilişkileri</span>

Karadağ-Sırp ilişkileri, Karadağ ve Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. 1918'den 2006'ya kadar iki devlet Yugoslavya Krallığı, Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırbistan ve Karadağ altında birleşti. Bölgedeki son siyasi gelişmeler nedeniyle Karadağ'ın ulusal kimliği konusunda tartışmalar var. Karadağlıların etnik kimlikleri ve ulusal dilin adı hakkında bir tartışma var. Buna rağmen iki ülke çoğunlukla dostane ilişkileri sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye-Yugoslavya ilişkileri</span> İkili ilişkiler

Türkiye-Yugoslavya ilişkileri, Türkiye ile Yugoslavya arasındaki tarihi dış ilişkilerdi.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ milliyetçiliği</span>

Karadağ milliyetçiliği, Karadağlıların bir millet olduğunu iddia eden ve Karadağlıların kültürel birliğini teşvik eden milliyetçiliktir.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri-Sırbistan ilişkileri</span>

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile Sırbistan arasındaki ilişkiler ilk olarak 1882 yılında, yani Sırbistan'ın bir krallık olduğu dönemde, kuruldu. 1918 ile 2006 yılları arasında ABD, Yugoslavya Krallığı, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti ve ardıl devleti Sırbistan olan Yugoslavya Federal Cumhuriyeti ile ilişkiler sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk-Sırbistan ilişkileri</span>

Arnavutluk ve Sırbistan arasındaki ilişkiler, bir dizi tarihi ve siyasi olay nedeniyle karmaşık ve büyük ölçüde düşmanca olmuştur.

Meksika-Sırbistan ilişkileri, Meksika ve Sırbistan arasındaki diplomatik ilişkileri ifade eder. Her iki ülke de G77 ve Birleşmiş Milletler'in kurucu üyeleriydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.