İçeriğe atla

Sırbistan'da İslam

Bayraklı Camii, Belgrad

Beş yüzyıl süren Osmanlı yönetimi sırasında İslam Sırbistan'a yayılmıştır. Sırbistan'daki Müslümanlar çoğunlukla Boşnaklar, Arnavutlar, Romanlar, etnik Müslümanlar, Goralılar ve Sırplar gibi grupların üyelerinden oluşmaktadır.

Demografik bilgiler

2022 nüfus sayımına göre, Sırbistan'da 278,212 Müslüman vardı (toplam nüfusun%4.2'si). Sırbistan'da Müslümanların en yoğun olduğu yerler Sandžak bölgesindeki Novi Pazar, Tutin, Sjenica ve Prijepolje belediyeleri ile Preševo Vadisi'ndeki Preševo ve Bujanovac belediyeleriydi .

Sırbistan'daki Müslümanlar (Kosova hariç)
1921 sayımı [1]1991 sayımı 2002 sayımı 2011 sayımı 2022 sayımı
Sayı % Sayı % Sayı % Sayı % Sayı %
Müslümanlar97.672 2,23 224.120 2,89 239.658 3,2 222.828 3,1 278.212 4,2

Etnik gruplar

  • Çoğunlukla Sandžak bölgesinde yaşayan Boşnaklar ve etnik Müslümanlar;
  • Çoğunlukla Preševo Vadisi bölgesinde yaşayan Arnavutlar;
  • Güney Sırbistan'dan Sırpça konuşan gruplar ve Arnavutça konuşan gruplar da dahil olmak üzere Romanlar;
  • Goralılar, Slav etnik grubu;
  • Yerli Sırplar, Sırbistan'ın toplam nüfusunun yalnızca% 0,04'ünü oluşturuyor.

Coğrafi dağılım

Novi Pazar belediyesi, Sırbistan'ın en büyük Müslüman nüfusuna sahip yerleşimidir; burada 100.410 nüfusun 82.710'u Müslümandır (%82). Tutin belediyesi, Sırbistan'daki Müslüman oranının en yüksek olduğu yerdir; nüfusunun yaklaşık %94'ü Müslümandır. Sjenica Belediyesi de çok büyük bir Müslüman nüfusuna sahiptir (%79), ardından Prijepolje Belediyesi (%45) gelmektedir. Çoğu Arnavut, İslam inancına sahip olanlardır.

2022 Nüfus Sayımı
Belediye Toplam Müslümanlar[2]%
Novi Pazar 106,720 88,493 82.9%
Preševo 33,449 31,505 94,2%
Tutin 33,053 30,909 93.5%
Bujanovac 41,068 28,254 68.8%
City of Belgrade 1,681,405 28,210 1.7%
Sjenica 24,083 18,860 78.3%
Prijepolje 32,214 15,066 46.8%
Priboj 23,514 5,119 21.8%
Novi Sad368,967 4,870 1.3%
Požarevac 68,648 3,245 4.7%
Subotica123,952 3,238 2.6%
City of Niš 249,501 2,224 0.9%
Smederevo 97,930 1,773 1.8%
Zrenjanin105,722 1,346 1.3%
Beočin13,875 1,156 8.3%
Nova Varoš 13,507 1,069 7.9%
Bor 40,845 1,052 2.6%
Medveđa 6,360 932 14,7%
Pančevo 111,454 777 0.7%
Kragujevac171,186 710 0.4%
Šabac105,432 669 0.6%
Loznica72,062 630 0.9%
Kraljevo110,196 479 0.4%
Prokuplje 38,054 412 1.1%
Mali Zvornik 11,290 362 2.9%
Mali Iđoš9,983 361 3.6%
Vršac 45,462 334 0.7%
Bečej 30,681 314 1.0%
Sremska Mitrovica72,580 291 0.4%
Kruševac 111,582 256 0.2%
Krupanj17,295 229 1.3%
Bač 11,431 138 1.2%
Sombor70,818 137 0.2%
Serbia (total) 6,647,003 278,212 4.19%

Fotoğraf Galerisi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "[Projekat Rastko] Svetlana Radovanovic - Demographic Growth and Ethnodemographic Changes in the Republic of Serbia". www.rastko.rs. 1 Mayıs 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Претрага дисеминационе базе". data.stat.gov.rs. 16 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2023. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Boşnaklar</span> Güney Slav halkı

Boşnaklar, Güney Slav halkı. Çoğunluğu Bosna-Hersek ile Sırbistan'da yaşar. Ayrıca Hırvatistan, Karadağ, Slovenya, Kosova, Kuzey Makedonya ve Türkiye’de mühim sayıda Boşnak yaşamaktadır. Türkiye'de 500.000 Boşnak bulunmaktadır. Boşnaklar eski dönemlerde "Bosnjanin" olarak adlandırılırlardı, Orta Çağ Bosna devletinin sakinleri anlamına gelmekteydi.

<span class="mw-page-title-main">Sancak (bölge)</span>

Balkanlar'da Sırbistan ve Karadağ arasındaki koridorda, merkezi Yeni Pazar kenti olan ve Boşnaklar ve diğer Müslümanların nüfusun çoğunluğunu teşkil ettiği bir bölge. Bu bölgeye Sancak bölgesi denmesinin sebebi de Osmanlı Devleti'nin Avrupa'daki son sancağının burada kalmış olmasıdır. Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde Sancak topraklarının bir kısmı Bosna Hersek Eyaleti'nde bir kısmı da Kosova Vilayeti'nde olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Semi Pazar</span>

Prepol veya Semi Pazar Sırbistan’ın güneybatısında bir kasaba ve belediye merkezidir. Coğrafi ve tarihî bölge olarak Sancak bölgesinin Sırbistan’daki büyük kısmında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Seniçe</span>

Seniçe Sırbistan’ın Sancak bölgesindeki bir eski kasaba ve belediye merkezidir. İdari olarak Şumadiya ve Batı Sırbistan bölgesinin Zlatibor İlçesi sınırları içinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti’ni oluşturmuş olan anayasal-federal cumhuriyettir. 1963 yılına dek “Sırbistan Halk Cumhuriyeti” olan cumhuriyetin adı, 1963 tarihinde Sırbistan Sosyalist Cumhuriyeti olarak değiştirilmiştir.

Bu madde Sırbistan'ın nüfus özelliklerini anlatan maddedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da İslam</span>

Kuzey Makedonya'da İslam, ülkede Hristiyanlık'tan sonra en çok takipçisi olan dindir. 2002 yılında yapılan nüfus sayımına göre 2.022.547 vatandaştan 674.015'i Müslümandır. Bu oran toplam nüfusun %33,33'ünü teşkil etmektedir. Bu oranlara göre Kuzey Makedonya; Türkiye, Kosova, Arnavutluk ve Bosna Hersek ardından en fazla Müslüman vatandaşı barındıran 5. Avrupa ülkesidir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek'te İslam</span>

İslam, Bosna-Hersek'teki en yaygın dindir. Osmanlı İmparatorluğu'nun Bosna-Hersek fetihleri sonucu 15. ve 16. yüzyıllarda yerel nüfus İslam ile tanıştı. Müslümanlar, Bosna-Hersek'teki en büyük dini topluluktur (%51), diğer iki büyük grup, hepsi Bosnalı Sırplar olarak tanımlanan Doğu Ortodoks Hristiyanları (%31) ve neredeyse tamamı Bosnalı Hırvatlar olarak tanımlanan Katolikler'dir (%15).

Kosova'da İslam, Kosova da dahil olmak üzere Balkanların Osmanlı fethine kadar uzanan köklü bir geleneğe sahiptir. 1389 yılında yapılan Kosova Muharebesi'nden önce tüm Balkan bölgesi hem Batı hem de Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Hristiyanlaştırılmıştı. 1389'dan 1912 yılına kadar Kosova, resmi olarak Müslüman Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi ve bu nedenle, yüksek düzeyde bir İslamlaşma meydana geldi. II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki laik sosyalist yetkililer tarafından yönetildi. Bu dönemde, Kosovalılar giderek laikleşmeye başladı. Komünist dönemin sona ermesinden sonra din Kosova'da canlandı. Bugün, Kosova nüfusunun %90-92'si çoğu etnik Arnavut olan Müslümanlardır. Kosova'daki diğer Müslüman gruplar ise Boşnaklar, Goralılar ve Türklerdir.

Müslümanlar ya da Müslimani, Yugoslavya'da devleti oluşturan altı halktan biri olarak sınıflandırılmış bir etnik gruptur. Bu terim 1971'de Yugoslavya vatandaşı Slav Müslümanlar için resmi bir tanımı olarak kabul edildi, bu nedenle başta Bosna Hersek’in modern Boşnakları olmak üzere, Goralılar ve Torbeşler gibi farklı etnik kökenlere sahip Güney Slav kökenli İslami halkları tek bir topluluk olarak bir araya getirdi. Bu tanım, Arnavutlar, Türkler ve Romanlar gibi Slav olmayan Müslümanları içermiyordu.

Ortodoks Hristiyanlık Karadağ'daki baskın din şekli olmasına rağmen, hem İslam hem de Katolik Hristiyanlığın çok sayıda inananı var. Baskın Kilise, Sırp Ortodoks Kilisesi'dir, ancak Karadağ Ortodoks Kilisesi'ni oluşturan izler mevcut.

<span class="mw-page-title-main">Lüksemburg'da İslam</span>

Lüksemburg'daki Müslümanlar, Protestanlar, Ortodoks Hristiyanlar ve Yahudilerle birlikte bir azınlıktır. İslam, 2015'ten beri ülkede yasal olarak tanınmaktadır.

Karadağ'da İslam Hristiyanlıktan sonra ülkedeki en büyük ikinci dindir. 2011 nüfus sayımına göre, Karadağ'daki 118.477 Müslüman toplam nüfusun %20'sini oluşturmaktadır. Karadağlı Müslümanlar çoğunlukla Sünni mezhebe mensuptur. Pew Araştırma Merkezi'nin tahminine göre 2020 itibarıyla Müslümanların nüfusu 130.000'dir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri</span>

Bosna-Hersek-Sırbistan ilişkileri, Bosna-Hersek ile Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. Günümüz ülkelerinin her ikisi de Yugoslavya'nın kurucu ülkeleriydi. Her iki ülkedeki nüfusun çoğunluğu standart Sırp-Hırvatça'nın çeşitlerinden birini konuşuyor ve Sırbistan, Bosna-Hersek'teki en büyük yatırımcılardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan Boşnakları</span>

Sırbistan Boşnakları 2011 nüfus sayımına göre 145,278 kişiyle veya nüfusun %2,02'siyle Sırbistan'da Sırplar, Macarlar ve Çingenelerden sonra dördüncü en büyük etnik gruptur. Güneybatı Sırbistan'da yoğunlaşmışlardır ve kültür merkezleri Yeni Pazar'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kosova Boşnakları</span>

Boşnaklar, Kosova'da yaşayan Slav Müslüman bir etnik grup. 2011 yılı nüfus sayımına göre, Kosova'daki Boşnak nüfusu 27.553 kişiden ibaret. Nüfus sayımının Kosova Sırpları tarafından boykot edilmesi nedeniyle Sırplar, nüfus sayımı sonuçlarında yeterince temsil edilmemektedir; dolayısıyla Boşnaklar, Kosova Arnavutlarından sonra Kosova'daki en büyük ikinci etnik grup olarak kayda geçmiştir. Bu Boşnakların büyük çoğunluğu İslam dininin Sünnî koluna mensuptur.

<span class="mw-page-title-main">Priboj</span>

Priboj, Sırbistan'ın Zlatibor ilçesinde bulunan bir kasaba ve belediyedir. Belediye, ülkenin batısında Karadağ sınırında yer almaktadır. Yüzölçümü 553 km² olan belediyenin nüfusu 2011 yılı itibarı ile 27,133'tür.

<span class="mw-page-title-main">Džemail Koničanin</span>

Džemail Koničanin Džemo (1910—1944), İkinci Dünya Savaşı sırasında Tutin'de kurulan Sancak Müslüman milis müfrezesinin Arnavut askeri komutanıydı.

<span class="mw-page-title-main">Derviş Korkut</span>

Derviş Korkut, Bosnalı Müslüman âlim, kütüphaneci, öğretmen, hümanist ve doğubilimci. Kur'an'ı Boşnakçaya çevirmiş Besim Korkut'un kardeşi.

Türk etnik adı, etnik-dilsel geçmişlerine bakılmaksızın bölgedeki tüm Müslüman yerleşimcileri belirtmek için Müslüman olmayan Balkan halkları tarafından yaygın olarak kullanılmıştır. Ancak bunların çoğunluğu gerçekten de etnik Türklerdi. Osmanlı İmparatorluğu'nda İslam inancı resmi dindi ve Müslümanlar gayrimüslimlerden farklı haklara sahipti. Müslüman olmayan etnik-dini gruplar, farklı millet grupları olarak tanımlanıyordu.