İçeriğe atla

Sınıfsız alanlar arası yönlendirme

Sınıfsız alanlar arası yönlendirme veya CIDR (Classless Inter-Domain Routing), İnternet için İnternet Mühendisliği Görev Gücü (IETF) tarafından daha önceki sınıflı adreslendirmenin yerine 1993 yılında uygulama koyulan yeni bir adresleme yöntemidir. IP adreslerinin daha etkin kullanımını sağlayarak IPv4 adreslerinin tükenmesini yavaşlatmayı ve İnternet üzerindeki yönlendiricilerin kullandığı yönlendirme tablolarının aşırı kalabalıklaşmasını önlemeyi amaçlamaktadır.[1][2]

IP adresleri iki temel kısımdan oluşmaktadır. Bunlardan birincisi ağ kimliği diğeri de makine kimliğidir. Aynı ağ üzerinde bulunan makinelerin IP adreslerinin ağ kimliği bölümü aynıdır. Sınıfsız adreslendirme sisteminin uygulanmasından önce kullanılan sınıflı adreslendirme sisteminde üç farklı sınıf bulunmaktaydı. Sırasıyla A, B ve C olarak adlandırılan bu üç sınıfın farkı ağ kimliği için ayrılan bit sayısının her birinde farklı olmasıdır. A sınıfı adreslerde 8 bit, B sınıfı adreslerde 16 bit ve C sınıfı adreslerde ise 24 bit ağ kimliği için ayrılmıştır. Ağ kimliği için ayrılan bit sayısı arttıkça o blok tarafından adreslenebilecek makine sayısı düştüğünden en çok adrese sahip olan blok A sınıfı, en aza sahip olan ise C sınıfıdır. Ancak sınıflar arasındaki farkın çok fazla olması, şirketlere ve kuruluşlara IP adres blokları verilirken birçok adresin israf edilmese neden olmaktaydı. Sistemi daha esnek hale getirebilmek amacıyla sınıflı adreslendirmeden vazgezçilmiş ve ağ adresi için ayrılan bit sayısının daha değişken olabilmesi sağlanmıştır. Ağ kimliği az sayıda bit içeren büyük blokların, ağ kimliği daha çok bit içeren küçük blokları içinde bulundurduğu hiyerarşik bir adreslendirme sistemi tasarlanmış ve böylece ağ üzerindeki trafiğin yönlendirilmesi daha kolay ve hızlı yapılabilir hale gelmiştir. Ayrıca blok büyüklüğünde sağlanan esneklik her kuruluşun ihtiyaç duyduğu sayıda adres almasına olanak tanıyarak adreslerin boşta kalmasını önlemiştir.

CIDR yönlendirmesi şu şekilde yapılır.

[Bloktaki En Düşük Adres, Ağ Genişleme (Supernet) Maskesi]

Örnek:

[198.168.160.0, 255.255.224.0]

"Bloktaki En Düşük Adres", tanımlanan adres alanının başlangıç noktasını temsil eder, ağ genişletme maskesi ise tanımın içerdiği C sınıfı ağ sayısını belirler.

C Sınıfı ağlar için tanımlanan sınıf ağ maskesi değeri "255.255.255.0" olarak belirlenmiştir. Yani ağ genişletme maskesi (Supernet) değeri "255.255.224.0" olarak verilen örnek, bilgisayar ağı ile ağ maskesi arasında değişim gösteren ağ sayısını belirler.

Ağ genişleme (Supernet) maskesi: 11111111 11111111 11100000 00000000
Sınıf Ağ Maskesi: 11111111 11111111 11111111 00000000

"11111111 11111111 111", ağ genişletme ön eki olarak adlandırılır. Bu ek dışında kalan C sınıfı ağ adresi ile eşleşme göstermeyen "11111" değeri ise tanımlanabilecek ağ sayısını belirler. Supernet ve sınıf ağ maskesi değerlerine bakılırsa "ağ genişleme maskesi" değerinde değişken olabilecek 5 Bit vardır. Buna göre yukarıda verilen örnek 32 adet C sınıfı bilgisayar ağı tanımlaması yapmak için kullanılabilir.

Buna göre CIDR'yi tanımlarsak;

198.168.160.0: 11000110 10101000 10100000 00000000
198.168.191.255: 11000110 10101000 10111111 11111111

arasında yer alan değişkenleri kapsamıştır.

Aşağıdaki tabloda tanımlı bilgisayar sayısına göre gereken C sınıfı Ağ sayısı verilmiştir.

254 1
255-508 2
509-1016 4
1017-2032 8
2033-4064 16
4065-8128 32
8129-16256 64

CIDR'nin başka yöntemlerlede gösterilebilir. Ağ genişleme maskesinin temel mantığı "&" mantıksal operatörü ile yapılan işlem sonucunda değişim gösterecek olan bit sayısını bulmaktır.

[198.168.160.0, 255.255.224.0] gösteriminin yerine [198.168.160.0/19] gösterimi kullanılabilir. Burada belirtilen 19 rakamı ağ genişleme maskesi içerisinde yer alan "1" katarının uzunluğunu temsil eder.

[199.22.0.0/16] ağ genişleme maskesi içerisinde yer alan "1" katarı uzunluğu 16 bittir. C sınıfı adresler için ağ sınıf maskesi 24 bit uzunluğundadır. Aradaki farkı meydana getiren 8 bit kullanılarak 28 adet ağ tanımlaması yapılabilir. Tanım aralığı ise 199.22.0.0 ile 199.22.255.255 arasındadır.

[199.22.176.0/20] CIDR blok uzunluğu 20 bittir. 4 bit kullanılarak 16 ağ tanımlanabilir. CIDR özelliğini destekleyen yönlendiriciler eşleşmeyi sağlayan birden çok değer olması durumunda daha uzun ağ genişleme maskesi değerine sahip olan istikameti takip ederler. Örneğin 199.22.0.0/16(R1) ve 199.22.176.0/20 (R2) olan iki girdiden R2 istikameti seçilerek IP datagram bu yönlendirici üzerine yönlendirilir.

ip route 66.120.53.0 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.32 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.64 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.96 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.128 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.160 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.192 255.255.255.224 198.208.116.24
ip route 66.120.53.224 255.255.255.224 198.208.116.24

CIDR kullanılarak yukarıda verilen yönlendirme bilgisi aşağıdaki şekle dönüştürülebilir.

ip route 66.120.53.0 255.255.255.0 198.208.116.24

ya da

ip route 66.120.53.0/24 198.208.116.24

şeklinde gösterilebilir.

Kaynakça

  1. ^ RFC 1518, An Architecture for IP Address Allocation with CIDR, Y. Rekhter, T. Li (Eylül 1993)
  2. ^ RFC 1519, Classless Inter-Domain Routing (CIDR): an Address Assignment and Aggregation Strategy, V. Fuller, T. Li, J. Yu, K. Varadhan (Eylül 1993)

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">IPv4</span> İnternet Protokolünün 4. sürümü

İnternet Protokol Versiyon 4 (IPv4), İnternet Protokolü'nün (IP) dördüncü versiyonudur.

<span class="mw-page-title-main">Yönlendirme</span>

Routing, farklı networklerin birbirleriyle haberleşmek için hangi yolu kullanması gerektiğinin hesaplanması ya da seçilmesi işlemidir. Routing işlemini Router(yönlendirici) lar yapar.

<span class="mw-page-title-main">IPv6</span> İnternet protokolünün 6. versiyonu

Internet Protocol Version 6 kısaca IPv6, aslında 32 bitlik bir adres yapısına sahip olan IPv4'ün adreslemede artık yetersiz kalması ve ciddi sıkıntılar meydana getirmesi üzerine IETF tarafından geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">İnternet iletişim kuralları dizisi</span>

İnternet protokol takımı, bilgisayarlar ve ağ cihazları arasında iletişimi sağlamak amacıyla standart olarak kabul edilmiş kurallar dizisidir. Bu kurallar dizisi temel olarak verinin ağ üzerinden ne şekilde paketleneceğini ve iletilen veride hata olup olmadığının nasıl denetleneceğini belirlemektedir.

Network Address Translation (NAT), TCP/IP ağındaki bir bilgisayarın yönlendirme cihazı ile başka bir ağa çıkarken adres uzayındaki bir IP ile yeniden haritalandırma yaparak IP paket başlığındaki ağ adres bilgisini değiştirme sürecidir.

Steganografi, eski Yunancada "gizlenmiş yazı" anlamına gelir ve bilgiyi gizleme bilimine verilen addır. Steganografi'nin şifrelemeye göre en büyük avantajı bilgiyi gören bir kimsenin gördüğü şeyin içinde önemli bir bilgi olduğunu fark edemiyor olmasıdır, böylece içinde bir bilgi aramaz.

TCP/IP'de iki cihaz aynı ağda olup olmadıklarını birbirlerinin IP adreslerinin ilk birkaç basamağına bakarak anlarlar. Bu basamağa IP maskesi veya Alt ağ maskesi denir. Örneğin IP maskesi 255.255.255.0 ise, ilk üç basamağı aynı olan iki makine aynı ağda demektir. Bu durumda, 192.168.0.1 ile 192.168.0.2 aynı ağda, 192.168.1.1 ise başka bir ağdadır.

<span class="mw-page-title-main">DHCP</span>

DHCP, ağda bulunan her bir bilgisayarın IP adresi, alt ağ maskesi, varsayılan ağ geçidi ve DNS sunucuları gibi ağ bağlantısı ayarlarının otomatik olarak atamasını sağlar. Bu sayede ağ yöneticileri, ağdaki her bir bilgisayarın IP adresi ve diğer ağ bağlantısı ayarlarını elle girerek zaman kaybetmek yerine, DHCP sunucusu üzerinden bu bilgileri otomatik olarak atayarak daha verimli ve güvenilir bir ağ yönetimi yapabilirler. Bu sayede sistem yönetim işlemi de kolaylaşmış olur. Ayrıca UDP, TCP'ye dayalı herhangi bir iletişim protokolünün ve DNS, NTP gibi ağ hizmetlerinin kullanımına olanak sağlar.

IP adresi, interneti ya da TCP/IP protokolünü kullanan diğer paket anahtarlamalı ağlara bağlı cihazların, ağ üzerinden birbirleri ile veri alışverişi yapmak için kullandıkları adres.

İngilizce Router Information Protocol, yani Yönlendirme Bilgi Protokolü anlamına gelen RIP, bir TCP/IP ağındaki router'ların birbirini otomatik olarak tanımasında kullanılan bir iç yönlendirme protokoldür. Aynı zamanda uzaklık vektör algoritmasına dayanır ve IGP 'nın bir uygulamasıdır. Yönlendirme kararları, düğümler arasındaki sıçramaların sayısına dayanır. Yönlendiriciden geçmek bir sıçrama sayılır. İlk olarak XNS protokol kümesinde kullanılmış olup daha sonra IP ağ uygulamalarında kullanılmıştır.

Traceroute ya da İzleme Yolu açık kaynak kodlu bir ağ analizi yazılımıdır.

Ip adresi sınıfına göre subnetmask'ler default olarak bellidir. Sınıfına uygun subnetmask'i olan ip adreslerine classfull ip adresi denir. Ip adresine uymayan subnetmask'ı olan bir interface internete çıkamaz.Bu interface'ler Sadece intranet'lerde kullanılır. • IP adresi sınıfları: & Sınıflara göre subnet mask:

Yönlendirme protokolleri, yönlendirici üzerinde koşan ve tablonun güncellenmesini sağlayan kurallardır; genelde yazılım ile gerçekleşirler. Protokoller iç (interior) ve dış (exterior) olarak iki sınıfa ayrılmıştır. İç protokoller daha çok pek fazla büyük olmayan özel ağ içindeki yönlendiriciler arasında kullanılırken, dış protokoller birbirinden bağımsız ve geniş ağlar arasındaki yönlendiriciler üzerinde koşturulur. Yönlendirme protokolleri ile yönlendirmeli protokoller, genelde birbiriyle karıştırılır; ancak farklı tanımlamalardır. İlki, yani yönlendirme protokolleri, dinamik yönlendirme protokoller ise IP, IPX, DECnet, XNS, AppleTalk gibi protokolleri anlatır.

<span class="mw-page-title-main">Supernet</span>

Supernet ortak Sınıfsız alanlar arası yönlendirme (CIDR) öneki ile iki veya daha fazla ağların birleşiminden oluşan bir Internet Protokolü (IP) ağıdır. birleşik ağ agrega kurucu ağlarının önek için yeni yönlendirme yoludur. Aynı yönlendirme yolunda yanlış ağların diğer önekleri içermemelidir. supernet kurma süreci genellikle supernetting, rota toplama ya da rota özetlenmesine denir. İnternet içinde Supernetting delegeler, bölgesel şebeke servis sağlayıcıları için adres alanının segment denetimi, hiyerarşik bir dağıtım sistemi kullanarak IP adres alanı topolojik parçalanmayı önlemek için önleyici bir strateji olarak hizmet vermektedir. Bu yöntem, bölgesel rota toplamayı kolaylaştırır. supernetting faydaları, adres alanı verimlerin korunması, rota bilgileri, bellek depolama ve güzergâh eşleştirme işlem yükü açısından yönlendirici olarak elde edilir.

IPv4'te, 0.0.0.0 adresi, geçersiz, bilinmeyen veya uygulanamayan bir hedef belirlemek için kullanılan yönlendirilemeyen bir meta adresidir. Bu adrese, istemciler veya sunucular gibi bir dizi bağlamda özel anlamlar atanır.

Statik yönlendirme, bilgisayar ağlarında yönlendiricinin yol seçimi yapılandırılmasında bir yolu tarif eden bir veri iletişim kavramıdır. Ağın mevcut topolojisinde ilgili yönlendiriciler arasındaki iletişim yokluğu ile karakterize edilmiş yönlendirme türüdür. Yönlendirme tablosuna yolları elle ekleyerek gerçekleştirilir. Statik yönlendirmenin tersi dinamik yönlendirmedir. Bazen de uyarlanabilir yönlendirme olarak ifade edilir.

Yayın adresi, ağlar arası iletişimde, gönderilen bilgi paketinin çoklu erişime bağlı tüm cihazlar tarafından alınmasının istendiğini belirten özel bir adrestir. Bilgisayarların yayın adresine gönderilen mesaj spesifik olarak tek bir bilgisayar tarafından alınmaz, mesaj ağa bağlı tüm bilgisayarlar tarafından alınır.

<span class="mw-page-title-main">IP spoofing</span>

IP spoofing veya IP sahteciliği, sahte kaynak IP adresi ile Internet Protokolü (IP) paketlerinin oluşturulmasıdır. IP spoofing kavramı, ilk olarak 1980'li yıllarda akademik çevrelerde tartışılmıştır.

Çap, Uzun Vadeli Evrim (LTE) ve IP Multimedya Sistemlerinde (IMS) kimlik doğrulama, yetkilendirme ve muhasebe (AAA) bilgilerini değiş tokuş etmek için kullanılan yeni nesil endüstri standardı bir protokoldür. Daha önceki RADIUS protokolünden evrimleşmiştir. RADIUS "Remote Authentication Dial-in User Service" tanımından alan ve uygulama katmanlı protokollerden biridir. İletişim yöntemi olarak Network UDP protokolünü kullanır. Server (Sunucu) / Client (İstemci) mimarisini kullanır.İnternet protokol paketindeki uygulama katmanı protokollerine aittir.

Bir alt ağ veya subnet, bir IP ağının bir alt bölümüdür. Alt ağlara ayırmaya İngilizcede subnetting denir.