İçeriğe atla

Sınıf ayrımı

Sınıf ayrımı, diğer adlarıyla sınıfçılık ya da sosyal sınıf ayrımcılığı, sosyal sınıf temelinde bir önyargı veya ayrımcılıktır. Üst sınıfın yararına ve alt sınıfın zararına yapılan bireysel tutum, davranış, politika sistemleri ve uygulamalarını içermektedir.[1] Sosyal sınıf, refah, gelir, eğitim, meslek ve sosyal ağa dayalı bir hiyerarşideki bireylerin gruplandırılması anlamına gelir.

Tarihi

Tarım öncesi toplumlarda sadeleştirilmiş bir biçimde mevcut olan sınıf yapıları, daha fazla karmaşık hale geldi ve gıda fazlası ile kalıcı tarıma dayalı medeniyetlerin kurulmasından sonra belirginleşti.[2] Sınıfçılık 18. yüzyılda uygulanmaya başlandı.[3] Sınıf ayrımı en düşük statüye göre serfler veya köylülerden başlayarak şövalyeler, soylular, kral veya hükümdarlar arasında devam etti.

Daha az katı sınıf yapıları olan modern sınıfçılığı tanımlamak daha zordur. Profesyonel bir dernek görevinde psikolog Thomas Fuller-Rowell, "Sınıf ayrımcılığı deneyimleri genellikle açık olmaktan ziyade inceliklidir ve haksız muamelenin kesin nedeni genellikle mağdur için net değildir." demiştir.[4]

Diğer baskı sistemleriyle kesişimi

Akademik başarıdaki sosyoekonomik, ırksal / etnik ve cinsiyet eşitsizlikleri Amerika Birleşik Devletleri'nde yaygın olarak bildirilmiştir, ancak bu üç eşitsizlik ekseninin okul çağındaki çocuklar arasındaki akademik ve akademik olmayan sonuçları belirlemek için nasıl kesiştiği iyi anlaşılmamıştır.[5]

Kurumsal ve kişisel sınıf ayrımı

Sınıf ayrımı terimi; ırkçılık teriminin kişisel ön yargıya ya da kurumsal ırkçılığa atıfta bulunabileceği gibi, alt sınıflara karşı kişisel ön yargıya ve kurumsal sınıfçılığa işaret edebilir. "Toplumun çeşitli kurumlarında bilinçli veya bilinçsiz sınıfçılığın gösterilmesi yolu" olarak tanımlanmıştır.[6]

Toplumsal sınıflarda olduğu gibi, insanlar arasındaki sosyal statüdeki fark, birbirlerine karşı nasıl davrandıklarını ve birbirlerine karşı gösterdiği ön yargıları belirler. Yüksek statüdeki insanlar genellikle düşük statüdeki kişilerle karışmazlar ve genellikle yasaları ve sosyal standartları etkileyerek diğer insanların faaliyetlerini kontrol edebilirler.[7]

"Kişilerarası" terimi bazen "kurumsal sınıfçılığa karşı kişilerarası sınıfçılıkta"[8] olduğu gibi "kişisel" yerine kullanılır ve "tutum" veya "tutumsal" gibi terimler, kurumsal kişiliğin aksine "kişilerarası" ifadesinin yerine geçebilir. Association of Magazine Media, kurumsal sınıfçılığı "gelir, meslek, eğitim ve/veya ekonomik durumları nedeniyle insanları tabi kılan herhangi bir tutum veya kurumsal uygulama" olarak tanımlamıştır.[9]

Sınıfçılık bazen "kişisel, kurumsal ve kültürel" sınıfçılıkta olduğu gibi ikiden fazla kategoriye ayrılır.[10] Toplumdilbilimde metasosyal dilin alt kayıtlarda olduğu, dolayısıyla çeşitli sınıflar veya ırk kastları için yaygın olduğu yaygın bir bilgidir.

Örneğin, Körfez ülkeleri bölgesinde batılı işçilere ve yerel vatandaşlara daha iyi muamele edilir veya onlar tercih edilmektedir.[11]

Medyada sınıf ayrımı

Sınıf ayrımı; televizyon programları, filmler ve sosyal medya gibi birçok farklı medyada görülebilmektedir. Sınıfçılık da sistemiktir ve bunun etkileri toplum tarafından tüketilen medyada fark edilmeyebilir.[12] Medyada sınıf ayrımı, insanların sınıfçılık hakkında ne hissettiklerini ve düşündüklerini gösterir. Filmler ve televizyon programlarında sınıf ayrımcılığını görürken insanlar etkilenir ve hangi sınıfta gösteriliyorsa gösterilsin, işlerin gerçek hayatta böyle olduğuna inanırlar. Çocuklar, çeşitli bağlamlarda sınıfçılığı tasvir eden geniş bir yüksek hasılatlı G-dereceli film havuzuyla filmler aracılığıyla sınıf ayrımcılığına maruz kalabilirler.[13] Çocuklar genç yaşta yaşamları boyunca inançlarını şekillendiren ön yargılar geliştirebilir ve bu da sınıf ayrımı ile ilgili konuların medyada yaygın olduğunu gösterecektir.[14] Medya bugün dünya üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve sınıfçılık gibi bir şey birçok farklı ışıkta görülebilir. Bazı insan gruplarının algılanmasında önemli rol oynar ve bu da bazı ön yargıları daha güçlü hale getirebilir.[15] Genellikle, düşük gelirli insanlar medyada kirli, eğitimi eksik, görgüsüz ve evsiz olarak gösterilir.[16] Bunun medyada gösterilmesinin her iki tarafından da insanlar, ister gerçek olsun ister olmasın gördüklerini alabilir ve inanmak istediklerine inanabilirler. İnsanlar medyayı farklı sosyal sınıflar hakkında daha fazla bilgi edinmek için kullanabilir veya başkalarını inandıkları şeyleri etkilemek için sosyal medya gibi medyayı kullanabilirler.[17][18] Bazı durumlarda, medya tarafından kötü bir şekilde tasvir edilen bir sosyal sınıfta olan insanlar okulda ve sosyal yaşamda "yoksulluk içinde büyüyen gençler daha yüksek düzeyde ayrımcılıkla karşılaştıklarından" gençler ne kadar fakirse, "daha fazla ayrımcılık yaşarlar".[19]

Kaynakça

  1. ^ Kadi, Joanna (1996). Thinking Class. South End Press. ISBN 0-89608-548-1. 
  2. ^ Peter N. Stearns (Narrator). A Brief History of the World Course No. 8080 [Audio CD]. The Teaching Company. ASIN B000W595CC. 
  3. ^ Young, Serinity; Katie Cannon (1999). Serinity Young (Ed.). Encyclopedia of Women and World Religion (Print). Macmillan. s. 181. ISBN 0028648609. 28 Haziran 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Şubat 2014. 
  4. ^ "Social-Class Discrimination Contributes to Poorer Health". Association of Psychological Science. 18 Haziran 2012. 17 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Aralık 2019. 
  5. ^ Bécares, Laia; Priest, Naomi (27 Ekim 2015). "Understanding the Influence of Race/Ethnicity, Gender, and Class on Inequalities in Academic and Non-Academic Outcomes among Eighth-Grade Students: Findings from an Intersectionality Approach". PLOS ONE. 10 (10). ss. e0141363. doi:10.1371/journal.pone.0141363. ISSN 1932-6203. PMC 4624767 $2. PMID 26505623. 7 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ekim 2020. 
  6. ^ "Classism Definitions". gustavus.edu. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018. 
  7. ^ "Social Class Prejudice". Encyclopedia.com. 27 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2019. 
  8. ^ Langhout, Regina Day; Rosselli, Francine; Feinstein, Jonathan (Kış 2007), "Assessing Classism in Academic Settings", The Review of Higher Education, 30 (2), ss. 145-184, doi:10.1353/rhe.2006.0073, 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 3 Ekim 2020 
  9. ^ "Glossary". 9 Mart 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  10. ^ Adams, Maurianne; Bell, Lee Anne; Griffin, Pat, (Ed.) (2007). Teaching for Diversity and Social Justice (2. bas.). Routledge. s. 317. ISBN 978-0-415-95199-9. 
  11. ^ "'Western workers favoured in UAE', survey respondents say". The National (İngilizce). 8 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Kasım 2019. 
  12. ^ Gamble, Matt. "Classism: America's Overlooked Problem". The Rutgers Review. 30 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019. 
  13. ^ Streib, Jessi. "Class Inequality in Children's Movies". Class Action. 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019. 
  14. ^ Suttie, Jill. "How Adults Communicate Bias to Children". 21 Mart 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019. 
  15. ^ Burke, Krista. "Media Portrayal of Individuals in the Lower Class". Digital Commons. 22 Mart 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2019. 
  16. ^ "Portrayal of Minorities in the Film, Media and Entertainment Industries". web.stanford.edu. 13 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018. 
  17. ^ "Race & Ethnicity". criticalmediaproject.org. 2 Şubat 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018. 
  18. ^ "Classism, Accountability, and Social Media". blogs.harvard.edu. 13 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018. 
  19. ^ "Social-class discrimination contributes to poorer health". wisc.edu. 13 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2018. 

Konuyla ilgili yayınlar

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Class discrimination ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

Cinsiyetçilik, kişinin cinsiyetine veya toplumsal cinsiyetine dayalı önyargı veya ayrımcılıktır. Cinsiyetçilik herkesi etkiler. Basmakalıplarla ve toplumsal cinsiyet rolleriyle bağlantılıdır, ve bir cinsiyetin veya toplumsal cinsiyetin doğası gereği diğerinden üstün olduğu inancını içerebilir. Aşırı cinsiyetçilik kadın düşmanlığını, cinsel tacizi, tecavüzü ve diğer cinsel şiddet biçimlerini teşvik edebilir. Cinsiyet ayrımcılığı cinsiyetçiliği kapsayabilir. Bu terim, insanlara cinsiyet kimlikleri veya toplumsal cinsiyet veya cinsiyet farklılıklarına dayalı ayrımcılık olarak tanımlanmaktadır. Cinsiyet ayrımcılığı özellikle işyeri eşitsizliği açısından tanımlanmaktadır. Sosyal veya kültürel gelenek ve normlardan ortaya çıkabilir.

İlerlemecilik, ilericilik ya da progressivizm, her alanda ileri düzeyde önlemler uygulayarak insanların mevcut durumlarını iyileştirmeyi ve toplumun statüsünü yükseltmeyi amaçlayan, bu doğrultuda toplumsal reformu destekleyen politik felsefedir. Bilim, teknoloji, ekonomik kalkınma ve sosyal organizasyondaki ilerlemelerin insanın yaşam koşullarını geliştirmede büyük öneme sahip olduğunu ifade eden İlerleme Düşüncesine dayanır. Modern siyasette ilerlemecilik, siyasi değişim ve hükûmet eylemlerinin desteği yoluyla sıradan insanların çıkarlarını temsil etmeyi amaçlayan bir sosyal veya siyasi harekettir ve genellikle sol-liberal geleneğin bir parçası bağlamında düşünülür. Ancak bu, ideolojilerin eş anlamlı olduğu anlamına gelmez.

Toplumsal sınıf toplumlar veya kültürler içindeki bireyler veya gruplar arasında hiyerarşik farklılığı ifade etmektedir. Genellikle bireyler sınıf içinde ekonomik konumlarına ve katmanlaşma sistemi içinde benzer siyasi ve ekonomik ilgilerine göre gruplaşmaktadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal medya</span> İnsanların kendi aralarında bilgi veya düşünce paylaştığı sanal topluluk ve ağlar

Sosyal medya, kullanıcıların internette aradığı, kullandığı ve içerik ürettiği interaktif iletişim platformdur. Geleneksel medya’dan Web 2.0’ın kullanılmaya başlamasıyla, tek yönlü içerik paylaşımından, çift taraflı içerik alışverişine erişim sağlanılan medya iletişimidir. Sosyal ağlar, insanların birbiriyle içerik ve bilgi paylaşmasını sağlayan İnternet siteleri ve uygulamalar sayesinde, herkes aradığı, ilgilendiği içeriklere ulaşabilmektedir. Küçük gruplar arasında gerçekleşen diyaloglar ve paylaşımlar giderek, kullanıcı bazlı içerik üretimini giderek arttırmakta, amatör içerikleri dijital dünyada birer değere dönüştürmektedir.

Yaş ayrımcılığı herhangi bir bireye ya da gruba yaşından ötürü yapılan ayrımcılık türüdür. Yaş ayrımcılığı sistematik bir şekilde ya da istemsizce gerçekleşebilir. Yaş ayrımcılığı üç temel kategoride ele alınabilir. Bunlar yaşlı bireylere, yaşlanma sürecine ve yaşlılığa karşı oluşmuş önyargılı yaklaşımlar; yaşlı bireylere karşı ayrımcı tavırlar ve yaşlı bireyler hakkındaki kalıplaşmış algıları destekleyen kurumsal uygulamalar ve politikalar olarak sınıflandırılır.

Sosyal baskınlık yönelimi (SBY) sosyal ve politik tutumları yordayan bir kişilik faktörü ve yaygın olarak kullanılan bir Sosyal Psikolojik ölçektir. SBY, grup temelli ayrımcılık düzeylerinde bireysel farklılıkların ölçümü olarak kavramsallaşmıştır. Bir başka deyişle, bireyin herhangi bir sosyal sistem içinde hiyerarşi ve düşük statülü gruplar üzerinde otorite kurma tercihinin bir ölçümüdür. Bu, grup içi ve gruplar arası eşitlikçilik karşıtı bir eğilimdir. SBY, sosyal baskınlık kuramının ölçülebilir bir bireysel farklılık bileşenidir.

Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar; eğitim hakkı, barınma hakkı, yeterli bir yaşam standardı hakkı, sağlık hakkı ve bilim ve kültür hakkı gibi sosyoekonomik insan haklarıdır. Ekonomik, sosyal ve kültürel haklar, uluslararası ve bölgesel insan hakları güvenceleri ile tanınmış ve koruma altına alınmıştır. Üye ülkeler söz konusu haklara saygı göstermek, korumak, gerçekleştirmek ve gerçekleşmesini sağlamaya yönelik çalışmalar yapmak konularında hukuken sorumludurlar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de ırkçılık</span>

Türkiye'de ırkçılık ve etnik ayrımcılık, ülkenin toplumunda tarih boyunca yaygın bir şekilde görülen ve Müslüman olmayan ya da Sünni olmayan azınlıklara karşı kurumsal bir hâle gelen olgu. Genellikle Türkler tarafından etnik kimliği Türk olmayan kişilere yönelik gerçekleşen olumsuz davranış ve eylemler şeklindedir. Ermeniler, Kürtler, Araplar, Rumlar, Süryaniler ve Zazalar gibi azınlıklar Türk olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalırken Aleviler ve Şiiler ise Sünni olmadıkları için ayrımcılığa maruz kalmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnternet ünlüsü</span>

İnternet ünlüsü, sosyal medya kişiliği, fenomen, influencer veya mikro ünlü, şöhretlerini internet aracılığıyla edinmiş veya geliştirmiş kişidir. Sosyal medyanın yükselişi insanların küresel bir hayran ve takipçi kitlesine ulaşmalarına yardımcı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Makedonya'da LGBT hakları</span>

Kuzey Makedonya'da lezbiyen, gey, biseksüel ve transgender (LGBT) bireyler, LGBT olmayan sakinlerin karşılaşmadığı yasal zorluklara uğrayabilir. Kuzey Makedonya'da hemcins cinsel aktiviteler, 1996 yılından beri yasaldır ve ülkede cinsel yönelim ve cinsiyet kimliğine dayalı ayrımcılık, 2019'dan beri yasaktır, ancak karşı cins evli çiftlerine mevcut olan yasal korunmalar, hemcins çiftlerinin başta olduğu hanehalklarına henüz mevcut değildir.

<span class="mw-page-title-main">Ayrımcılık karşıtı yasa</span> Kanun

Ayrımcılık karşıtı yasa veya ayrımcılıkla mücadele yasası çeşitli iş grupları, cinsiyet, cinsel kimlik, ırk, engellilik, inanç veya bireysel siyasi görüşlere dayalı gruplar için korumaları içeren yasalardır. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, ayrımcılık türlerine ve bu yasalarla korunan gruplara göre çeşitlilik gösterebilmektedirler. Ayrımcılıkla mücadele yasaları, özellikle belirtilen özelliklerinden dolayı bireylere farklı muamele edilmemesi gerektiği konusunda eşitlik ilkelerine dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hipergami</span>

Hipergami, sosyal bilimlerde kendisinden daha yüksek kast veya sosyal statüye sahip bir eşle evlenen bir kişinin eylemi veya uygulaması için kullanılan bir terimdir.

Afobi, asfobi veya aseksüellere yönelik ayrımcılık, aseksüelliğe veya aseksüel spektrumun bir parçası olarak kendini tanımlayan insanlara yönelik bir dizi olumsuz tutum ve davranıştır. Afobi genel olarak aseksüelliğin insandışı olarak görülmesi, bir akıl hastalığı olduğuna dönük inanç, aseksüellerin sevgiden yoksun olduğu önermesi ve aseksüelliğin bir cinsel yönelim olduğunu yadsıma şekillerinde kendini gösterir. Aseksüellik çoğunlukla evlilikten kaçınma, cinsel kısıtlama veya hiposeksüalite ile karıştırılır. Aseksüel bireyler nefret suçuyla da karşı karşıyadır ve diğer cinsel azınlıklar gibi onlar da ayrımcılıkla yüzleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Theda Skocpol</span> Amerikalı sosyolog

Theda Skocpol, Harvard Üniversitesi'nde Victor S. Thomas Yönetim ve Sosyoloji Profesörü olan Amerikalı sosyolog ve siyaset bilimci. Her iki disiplinde de etkili bir figür olan Skocpol, en çok tarihsel-kurumsal ve karşılaştırmalı yaklaşımların yanı sıra "devlet özerkliği teorisi" ile tanınır. Hem popüler hem de akademik kitle için çok sayıda yazı yazdı. Amerikan Siyaset Bilimi Derneği ve Sosyal Bilimler Tarih Derneği Başkanlığı yapmıştır.

Hayvan hakları hareketi kavramı bazen hayvan özgürlüğü, hayvan kişiliği veya hayvan savunuculuğu hareketi olarak da adlandırılır. insan ve insan olmayan hayvanlar arasında çizilen katı ahlaki ve hukuki ayrıma son veren, hayvanların mülk statüsünde görülmelerine ve hayvan deneyleri gibi araştırmalarda, gıda, giyim ve sirk-yunus parkı gibi eğlence endüstrilerinde kullanılmalarına son vermeyi amaçlayan sosyal bir harekettir.

Ekonomik ayrımcılık, ekonomik faktörlere dayalı ayrımcılıktır. Bu faktörler arasında iş bulunabilirliği, ücretler, mal ve hizmetlerin fiyatları ve/veya bulunabilirliği ve iş için azınlıklara sağlanan sermaye yatırım fonu miktarı sayılabilir. Bu, işçilere, tüketicilere ve azınlıklara ait işletmelere karşı ayrımcılığı içerebilir. Bu, tekelcilerin farklı alıcılara ödeme isteklerine göre farklı fiyatlar talep etme uygulaması olan fiyat ayrımcılığı ile aynı şey değildir.

Argumentum ad lazarum, bir sonucun yalnızca konuşmacı fakir olduğu için doğru veya konuşmacı zengin olduğu için yanlış olduğu şeklindeki gayri resmi yanılgıdır. Adını, bir Yeni Ahit meselindeki bir dilenci olan ve öbür dünyada ödülünü alan Lazarus'tan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi</span>

Irk ve etnik ilişkiler sosyolojisi, toplumun tüm seviyelerinde ırklar ve etnik gruplar arasındaki toplumsal, politik ve ekonomik ilişkilerin incelenmesini kapsar. Bu alan, konut ayrımı, farklı ırk ve etnik gruplar arasındaki diğer karmaşık sosyal süreçler gibi sistematik ırkçılık üzerine yapılan çalışmalarla da ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Sosyoloji maddeleri listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Bu liste sosyoloji maddelerinin dizinini içermektedir. Özet liste için Genel sosyoloji listesi.

Toplumsal damgalama, bir bireyi ya da grubu toplumun diğer bireylerinden ayırt etmeye yarayan algılanabilir özellikleri nedeniyle onaylamama ya da onlara karşı ayrımcılık yapma anlamına gelmektedir. Toplumsal damgalamalar genellikle kültür, cinsiyet, ırk, sosyoekonomik sınıf, yaş, cinsel yönelim, cinsellik, beden imajı, fiziksel engellilik, zeka veya bunların eksikliği ve sağlığıyla ilgilidir. Bazı damgalamalar açık olabilirken diğerleri gizlenebilir damgalamalar olarak bilinir ve ifşa yoluyla ortaya çıkarılmaları gerekmektedir. Damgalanma aynı zamanda kişinin kendisine karşı da yaptığı bir şekilde, olumsuz görülen kişisel niteliklerden kaynaklanarak kendini damgalamaya yol açabilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.