İçeriğe atla

Sığırların nodüler ekzantemi

Hastalıktan etkilenmiş bir sığır

Sığırların nodüler ekzantemi ya da Sığır çiçeği (İngilizce Lumpy skin disease (Yumrulu deri hastalığı)), basın tarafından Afrika hastalığı olarak adlandırılmaktadır. Poxviridae ailesi, capripoxvirus genusu içinde yer alan ve Neethling olarak da bilinen virüsun neden olduğu sığırların akut viral bir enfeksiyondur. Hastalık zoonoz değildir, sığırlarda ciddi verim kayıplarına hatta ölümlere yol açar. İlk olarak Afrika'nın güney ülkelerinde çıkmış, buradan Mısır ve İsrail'e yayılmıştır. Kıtada sadece 4 ülke hastalıktan ari olduğunu açıklamıştır (Libya, Cezayir, Fas ve Tunus).[1][2]

Etken

Etkeni koyun-keçi çiçek virusu ile yakın ilişkide, Capripoxvirus ailesinden bir virustur.

Hastalığın doğal konakçıları sığırlardır, diğer geviş getiren hayvanların deneysel enfeksiyonlarında hafif klinik tablo gözlenmiştir. Sivrisinek, kene ve sokucu sinekler gibi vektörler hastalığı hasta hayvandan sağlıklı hayvana bulaştırmaktadırlar, bunun yanında direkt temas ile, patlamış deri lezyonları, tükürük, burun akıntısı, süt ve enfekte hayvanın semeni ile de bulaşabilir.[3]

Belirtiler

Kuluçka süresi 6-9 gündür. İlk olarak deri üzerinde şişlikler görülür, aynı şişlikler iç organlarda da yayılım gösterir. Yüzeysel lenf yumrularında büyümeler meydana gelir. Ağızda ülserler, ateş ve şiddetli düşkünlük hali gözlenir. Gebelerde yavru atma hızla zayıflama, topallık Kalıcı veya geçici kısırlığa yol açar. Hastalıkla birlikte ikincil enfeksiyonlar da olursa ölüme sebebiyet verebilmektedir. Şişlikler, oluştukları organa göre bazı belirtiler değişebilir, örneğin: Gözde olursa körlük, akciğerde olursa solunum problemleri, testislerde olursa kısırlık, memede olursa süt veriminde ciddi düşüş gibi.

Teşhis

Başlıca teşhis PCR ve Realtime PCR ile Virus'a ait DNA'nın alınan marazi maddelerden tespiti ile yapılmaktadır.[4]

Tedavi

Hastalığın tedavisi yoktur,

Aşılama ve tedbir

Etken, koyun keçi çiçeği virusu ile çok yakın antijenik ilişkiye sahip capripox virüsüdur. Bu antijenik yakınlık koyun çiçek aşısının hastalığa karşı mücadelede başarı ile kullanılmasını sağlamaktadır. Eradikasyonunda sineklerle mücadele etmek gerekir. Karantina ve hayvan hareketlerinin kontrolü hastalığın yayılımını azaltır. Hijyen, asepsi ve antisepsi kurallarına dikkat etmek gerekir, örneğin: Hasta hayvanda kullanılmış enjektör sağlıklı hayvanda kullanılırsa, sağlıklı hayvan da hasta olabilir.

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 24 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 6 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 8 Ekim 2020. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">HIV</span> AIDS hastalığına sebep olan virüs

HIV, AIDS'e yol açan virüs. HIV, bağışıklık sistemine zarar vererek hastalığa neden olur. Vücudu mikroorganizmalardan koruyan bağışıklık sistemi çalışmadığında, mikroorganizmalar hastalığa daha kolay neden olabilir.

<span class="mw-page-title-main">HIV/AIDS</span> HIV virüsünün sebep olduğu bulaşıcı ölümcül hastalık

AIDS, ilk kez 1980'lerin başında Orta ve Güney Afrika'da gündeme gelen ve giderek ürkütücü boyutlara ulaşan, etkeni HIV (İngilizce: Human Immunodeficiency Virus / Türkçe: İnsan bağışıklık yetmezliği virüsü) olan bir enfeksiyon hastalığıdır. HIV, bağışıklık sistemindeki akyuvarların (özellikle CD4+ lenfositler) yapısını bozarak ve sayısını azaltarak vücudun enfeksiyonlara karşı direncini ortadan kaldırır.

<span class="mw-page-title-main">Kefir</span> fermente süt ürünü

Kefir; Balkanlar, Doğu Avrupa ve Kafkasya orijinli, özel bir mezofilik simbiyotik kültür türü olan kefir tanelerinden yapılan ince yoğurt veya ayran benzeri fermente bir süt içeceği. Kefir, Kuzey Kafkasya'dan dünyaya yayılmıştır. İnek keçi veya koyun sütüne kefir taneleri aşılanarak hazırlanıp Avrupa ve Amerika Birleşik Devletleri'ne ve dünyanın dört bir yanına yayılmıştır. Avrupalılar kefir tarifini 18. ve 19. yüzyıllarda ele geçirerek Avrupa'ya yaydı.

Deri hastalıkları (dermatoz), ciltte görülen hastalıklardır. Sayılmayacak kadar çok deri hastalığı vardır. Deri hastalıklarına genel olarak dermatoz, ilgili bilim dalına da dermatoloji ismi verilir. Deri hastalıkları hakkında genel bir fikir edinebilmek için birkaç bölüme ayırmak mümkündür.

<span class="mw-page-title-main">Bruselloz</span>

Bruselloz, Malta humması veya Akdeniz humması, da denilen Brucella spp. bakterileri yüzünden ortaya çıkan bulaşıcı bir hastalıktır.

<span class="mw-page-title-main">Şarbon</span> Bacillus anthracis adlı bakteri nedeniyle oluşan bulaşıcı bir hastalık

Şarbon, antraks veya anthrax; Bacillus anthracis adlı bakteri nedeniyle oluşan zoonotik karakterde bulaşıcı bir hastalık.

<span class="mw-page-title-main">Öküz</span>

Öküz Çift sürmekte, kağnı çekmekte kullanılan, etinden yararlanılan, iğdiş (hadım) edilmiş erkek sığırdır. Hadım edilmemiş erkek sığır olan boğalar damızlık olarak, öküz ise iş ve besi hayvanı olarak kullanılır. Ortalama 800 kg gelebilen öküz, 4500 kg’lık yükü rahatça çekebilir. Traktörün giremediği yerlerde ziraatın temel direğidir. Sığırların eti ve sütü insan için en iyi bir besin kaynağı olduğu gibi derisinden de gön ve kösele yapılır. Boynuz ve kemikleri sanayide, gübresi tarlalarda kullanılır. Yayıldıkları merayı at, keçi ve koyun gibi kuvvetten düşürmez, bilakis düzenli otlayarak ıslahını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Sığır</span> geviş getirenlerden, boynuzlu büyükbaş evcil hayvanların genel adı

Sığır, memeliler (Mammalia) sınıfının, çift toynaklılar (Artiodactyla) takımının, boynuzlugiller (Bovidae) familyasının sığırlar (Bovinae) alt familyasından evcil büyükbaş hayvan. Çoğunlukla evcil olan, kaba ve hantal yapılı, kuyrukları püsküllü, boynuzlu büyükbaş hayvanlardır. Mideleri dört gözlüdür ve geviş getirirler. Üst çenelerinde kesici dişleri bulunmaz. Otları alt çenelerinin dişleriyle keserler. Boynuzları daimidir. Kırıldığında bir daha yeniden çıkmaz.

<span class="mw-page-title-main">Evcil hayvanlar</span> İnsanlarla birlikte yaşayan ve insanlar tarafından evcilleştirilen hayvanlardır

Evcil hayvanlar.

<span class="mw-page-title-main">Sığır vebası</span> Hayvan hastalığı

Sığır vebası, viral bir sığır hastalığı. Son derece ölümcül ve bulaşıcı bir hastalıktır. Hayvanlarda sindirim kanalı mukozasında şiddetli ülseratif ve hemorajik lezyonlarla karakterizedir.

<span class="mw-page-title-main">Peste des petits ruminants</span>

Peste des petits ruminants, PPR, Ovine rinderpest, Pneumoenteritis comlex veya küçük ruminant vebası. Viral bir koyun-keçi hastalığıdır. Bu hastalık koyun ve keçilerin yüksek ateş, gözyaşı ve burun akıntısı, ağız lezyonları, sindirim sistemi mukozasında hemoraji, gastroenteritis, ishal, öksürük, bronco-pneumoni semptomları ile karakterize, mortalite ve morbitide oranı yüksek viral bir hastalıktır.

Akabane ya da konjenital artrogripozis, koyun ve keçilerde görülen, sığırlarda da görülebilen; sokucu sinekler aracılığıyla bulaştırılan bir viral hastalıktır. Gebe hayvanlarda anomalili yavru doğumları ile karakterizedir.

Pulmoner adenomatozis, Ovine pulmonary adenocarcinoma ya da diğer adıyla Jaagsiekte; koyun ve ender olarak da keçilerde gözlenen ve akciğerlerde neoplastik oluşumlarla karakterize bulaşıcı bir viral hastalıktır. Hastalık Avrupa, Asya, Afrika ve Kuzey Amerika ile Güney Amerika'dan bildirilmiştir.

<i>Mycobacterium bovis</i> Bakteri türü

Mycobacterium bovis, yavaş büyüyen, aerobik bir bakteridir ve sığırlarda tüberküloz hastalığı etkenidir. Mycobacterium bovis sığırlardan insanlara geçerek tüberküloz hastalığı oluşturabilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mavi dil hastalığı</span> Hayvanlarda görülen bir enfeksiyon

Mavi dil ya da Blue tongue, Culicoides cinsi sokucu sinekler ile nakledilen, sığır, koyun, keçi ve deve gibi evcil hayvanlar ile bazı yabani gevişgetirenlerde görülen ve konjesyon, ödem, hemoraji ile karakterize bir enfeksiyondur. Hastalığa yol açan patojen Reoviridae ailesinin Orbivirus cinsinden olup Bluetongue virüsü olarak isimlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika at vebası</span> vektörel hastalık

Afrika at vebası çok bulaşıcı ve ölümcül bir hastalıktır. Çoğunlukla at, eşek ve katırlarda etkilidir, zebralar, filler ve köpekler hastalık belirtisi göstermeden hasta olurlar. Hastalık Vektörel bir hastalıktır

<span class="mw-page-title-main">Bulaş</span>

Biyoloji ve tıpta bulaş, bir bulaşıcı hastalığın enfekte konakçıdan, doğal konaklardan, vektörlerden veya portörlerden başka canlılara geçmesine denir. Hastalık bulaştıran canlı bazı durumlarda hasta olmayabilir.

Sovyetler Birliği'nde veteriner tıp, Sovyetler Birliği'ndeki veteriner tıp çalışmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kedi lösemi virüsü</span>

Kedi lösemi virüsü (FeLV), kedileri enfekte eden bir retrovirüstür. Kedilerde kanser tipinde ilerleyen ciddi bir hastalığa yol açar. Dünyadaki kedilerin %30'unda bulunduğu düşünülür. FeLV, tükürük veya burun salgılarının transferi söz konusu olduğunda enfekte kedilerden bulaşabilir. Virüs, hayvanın bağışıklık sistemi tarafından yenilmezse, kedinin bağışıklık sistemini zayıflatır ve bu da ölümcül olabilecek hastalıklara yol açabilir. FeLV kediden kediye bulaşıcı olduğundan, FeLV + kedileri yalnızca diğer FeLV + kedilerle yaşamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">1775-1782 Kuzey Amerika çiçek hastalığı salgını</span>

1775-1782 Kuzey Amerika çiçek hastalığı salgını Batı Yarımkürenin Yeni Dünyası olarak kabul edilen bölgede gerçekleşen salgındır.Kolomb'un Amerika'ya ilk yolculuğunun, çiçek hastalığı virüsünün Amerika'ya ilk gelişine yol açtığı ve Kuzey Amerika kıtasının çoğuna yayılmasını sağladığı söylenebilir. 1775 yılında başlayan salgında en az 130.000 kişinin öldüğü tahmin ediliyordu.