İçeriğe atla

Süyûtî

Süyûtî
DoğumCelâlüddîn es-Süyûtî
3 Ekim 1445
Asyut, Memluk Devleti
Ölüm1505
Kahire
MilliyetArap
DinSünnî İslâm

Celâleddîn Süyûtî (3 Ekim 1445 - 1505[1]), Fars asıllı, Mısırlı Sünni din bilgini, polimat ve filozof.[2][3]

Künyesiyle beraber asıl adı Celaleddin Ebu’l Fazl Abdurrahman b. Kemâleddîn Ebû Bekr b. Muhammed el-Huzayrî es-Suyuti'dir. "Süyutî" lakabının sebebi doğduğu bu yerden kaynaklanmaktadır.[4] Babası Şafiî mezhebi fıkıh âlimlerinden Kemâleddîn Ebû Bekr'dir.[5]

El-Suyuti tarafından yazılan el yazması

Bâzı kaynaklarda olağanüstü bâzı hallere şahit olmasından dolayı evliyanın büyüklerinden diye anılır. Henüz altı yaşında babasını kaybeden Suyûtî, babasının dostu Kadı İzzeddîn Ahmed bin Kinânî'nin koruması altında büyüyüp iyi bir eğitim aldı, yedi[6] veya sekiz yaşında Kur'ân'ı hıfzetti.[5] 17 yaşında Şerh Lül-İstiaza va'il Basmali adlı ilk eserini yazdı.[6] Hadis alanında o zamanlar otorite kabul edilen Takiyuddîn Şiblî el-Hanefî'nin yanında dört sene kalarak dersler aldı.[5] Tefsir, usul, meanî ile fıkıh, nahiv, bedî, beyân, lügat ilimlerinin icazetini ise Allâme Muhyiddîn Kafiyeci’nin yanında kaldığı 14 senede aldı, daha birçok sahada söz sahibi oldu.[5] Hadis alanında kısa sürede büyük başarılar elde etti ve zamanın müderrisleri tarafından dersleri takip edilmeye başlandı. Daha sonra Şam, Yemen, Hindistan, Sudan ve hac için Mekke'ye seyahatler yaptı. Kahire'ye dönüşünde Nil Nehri'ndeki bir adaya çekilerek kitaplarını yazdı.[5][6]

Suyûtî'nin iki yüz bin civarında hadisi ezberlediği söylenir.[5] Ayrıca Celâleddîn Muhammed bin Ahmed Mısrî'nin H. 864'te vefat edince yarıda bıraktığı tefsiri tamamlamış, Celaleyn Tefsiri adıyla yayınlanmıştır.

Eserleri

Celâleddîn Suyûtî, altı yüze yakın kitap yazmıştır. Eserlerini Kur'ânî ilimler, hadis, fıkıh, dil ve edebiyat, usul, beyan ve tasavvuf ile muhtelif meseleler olmak üzere altı sınıfa ayırdı. Suyûtî, bunların dışında tarih, ahlâk, tıp ve daha birçok alanda önemli eserler yazmıştır. Bunlar arasında İslâm dünyasında isim yapmış olanlar şunlardır:

  • Camiu's Sağir: İslâm dünyasında tanınmış hadisleri ihtiva eden bir hadis kitabıdır.
  • Celâleyn Tefsiri, klâsik Kur'an tefsirlerindendir
  • Ed Dürrü'l Mensur, Kur'an tefsiri
  • El Muzhir fi Ulumi'l Luğa: Dil bilgisi ve lügat çalışması ile ilgili alanlar için zengin içerikli ansiklopedik bir eserdir.
  • Lubabu'l Nukul fi Ashabi'n Nuzul, Kur'an tefsiri
  • Şerh-lül-İstiaza va'il basmali
  • Tercumanu'l Kur'an fi Tefsiri'l Müsned, Kur'an tefsiri

Kaynakça

  1. ^ Üzüm, İlyas (2014). Süyûtî. 38. s. 188. 
  2. ^ Anna Kollatz; Miri Shefer-Mossensohn; Yehoshua Frenkel; Bethany J. Walker; Toru Miura; Christian Mauder (11 Temmuz 2022). The Mamluk-Ottoman Transition Continuity and Change in Egypt and Bilād Al-Shām in the Sixteenth Century, 2. V&R Unipress. s. 268. ISBN 978-3-8470-1152-1. 
  3. ^ Meri, Josef W. (January 2006). Medieval Islamic Civilization, Volume 1 An Encyclopedia. Routledge. s. 784. ISBN 978-0-415-96691-7. The family of al-Suyuti, of Persian origin, settled during the Mamluk period in Asyut, in Upper Egypt (from where they derive their name). 
  4. ^ Sorularla İslamiyet. "Sorularla İslamiyet" (HTML). İnternet: Sorularla İslamiyet. 17 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 
  5. ^ a b c d e f Yıldız, İlyas (19 Haziran 2012). "İmam Celaleddin Es-Suyuti" (HTML). Doğru Haber. 30 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 
  6. ^ a b c "İMAM SUYUTİ'NİN HAYATI, ESERLERİ, ŞAHSİYETİ VE HİZMETLERİ" (HTML) (kitap). Kuran ve Hadis. 22 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şafii</span> Şafi mezhebinin kurucusu ve imamı

Şafii, İslam hukuku bilgini. Şafii mezhebinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Tefsir</span> İslami dini terim

Tefsir veya Yorumlama, İslam dini terimidir. 'el-Fesr' masdarından tef'il babında yorumlamak, açıklamak manalarına gelen bir kelimedir. Eş değer bir kelime "te'vil"dir (yorum). Kur'an ayetlerinin açıklanmasına dair dalıdır. Tefsir ilmi ile uğraşan kişiye müfessir denir. Al-i İmran suresi 7. ayette yer aldığı üzere Kur'an hem anlamı açık, hem de yoruma açık (müteşabih) ayetleri bünyesinde barındırır. İslam tarihinde Kur'an ayetlerini anlamak veya anlamlandırmak üzere çok sayıda çalışma yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Kesir</span> Hadis ve tefsir bilgini, tarihçi

İbn Kesîr, Suriyeli muhaddis, müfessir ve tarihçi. Memlüklüler devrinde yaşamış tarih, tefsir ve fıkıh konusunda uzmanlaşmış tanınmış bir alimdir. İslam dünyasında kaynak bir tarih kitabı olan El Bidaye ve'n Nihayeyi yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ferîdüddin Attâr</span> İranlı hekim ve şair

Ferîdüddin Attâr, İranlı mutasavvıf, şair. Hekim ve eczacı olmasından dolayı Attâr (aktar) olarak anılır. Fars edebiyatındaki ilk tezkire olan Tezkiretü'l-evliyâ'nın yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mâtürîdî</span>

Mâtürîdî ya da tam adıyla Ebû Mansûr Muhammed bin Muhammed bin Mahmûd el-Mâtürîdî es-Semerkandî,, İslam dininin iki itikadi mezhebinden birisi olan Mâtürîdîlik mezhebinin kurucusu ve Hanefîlik mezhebine bağlı olanların itikad imamı sayılan İslâm alimi.

<span class="mw-page-title-main">Taberî</span>

Muhammed bin Cerîr Taberî, 9. yüzyılda yaşamış din ve tarih bilgini. İran'da tarihî bir bölge olan Taberistan'da doğduğu için 'Taberî' olarak ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa İslamoğlu</span> Türk ilahiyatçı, araştırmacı, şair ve yazar

Mustafa İslamoğlu, Türk yazar. Fıkıh, tefsir, hadis gibi alanlarda çalışmakta ve bu konularda kitaplar yazmaktadır.

Muhammed bin Ahmed el-Kurtubi,, Eserlerinde Ehl-i Sünnet'i savunan, başta Mu’tezile olmak üzere İmâmiye, Râfiziyye, Kerrâm’îyye gibi fırkaları eleştiren âmelde Malikî, i'tikatta Eş’ari olmakla birlikte, mezhep taassubuna karşı tavır takınan ve taklitçiliği bir metot olarak benimsemediğini dile getiren Endülüslü ve Arap, muhaddis, müfessir, fakih, dilci ve kıraat âlimi.

Beyzavî veya Kadı Beyzavî, İranlı hukukçu, bilim insanı ve Şafi'i-Eş'ari müfessir.

Ebü'l-Berekât Nesefî, Hanefi fıkıh, kelam ve tefsir alimi.

Bu liste, Kur'an'ın indirilmeye başladığı 7. yüzyıl'dan günümüze kadar literatürdeki müfessirleri ve varsa eserlerini toplu halde içermektedir. Müfessirin yaşadığı yüzyıl için, ölüm tarihi esas alınmıştır.

İmam Kuşeyrî, müderris, mutasavvıf ve yazar. Ailesi Arap asıllı olup, Horasan civarına yerleşmişti. Annesi de Sülemi ailesine mensuptur.

Ruhu'l Meani, Iraklı âlim Alûsî'nin meşhur Kur'an tefsiri kitabıdır.

Rivayet tefsiri, İslam dinine ait bir terim olup, Kur'an'ı yine Kur'an ayetleri ve peygamber ile sahabilerden gelen rivayetlerle yorumlama şeklinde yapılan tefsir türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kutbüddîn Şîrâzî</span>

Kutbüddin Şirazî, İranlı din ve astronomi bilgini. Tam adı 'Kutbeddin Mahmud İbn Mes'ud İbn Muslih eş-Şirazî' olan alim, hicri 634 (1236) yılında güzümüzde İran sınırları içinde bulunan Şiraz şehrinde dünyaya gelmiştir. İlk eğitiminin ardından Anadolu'ya geçerek Sivas ve Malatya kadılıkların­da bulunmuştur. Ardından Şam'a gitmiş sonra ise Tebriz'e yerleşmiş ve hicri 710 (1310) yılında Tebriz'de, ölmüştür. Şafiî mezhebinden olan Kutbeddin Şirazî, Sadreddin Konevî'nin derslerinde bulunmuş ve Feth'ül Mennân isimli büyük bir tefsir yazmıştır. Tefsir, havass, felsefe ve astronomiye dair eserleri bulunmaktadır.

Ebu'l-Leys es-Semerkandî, Hanefi fıkıh, hadis ve tefsir âlimi.

İbn Kayyim El-Cevziyye, 14. yüzyılda yaşamış Arap tefsir hadis ve fıkıh bilgini. Aynı zamanda İbn Teymiyye'nin en önde gelen ilim talebesi.

<span class="mw-page-title-main">Caban el-Kurdi</span> Kürt sahabe

Caban el-Kurdi, İslam peygamberi Muhammed'in Kürt sahabesidir.

Kemaleddin Musa bin Yunus Astronom, matematikçi ve İslam bilgini.