Ortodoks Kiliseleri veya Bizans Ortodoks Kiliseleri, Bizans ayininin Reform öncesi kiliseleridir. Başlangıçtan itibaren hem katolik hem de havarilerin ardıllığında havariseldirler..
Nestûrîlik, İsa Mesih’te biri ilahi biri de insani olan iki hipostazın bir arada olduğunu savunan Mesihsel doktrindir. Kısaca, Nestûrîlik veya Nestoryanizm, ‘diofisizm’in radikal bir formudur. Bu tez adını savunucularından biri olan Konstantinopolis patriği (428-431) Nestorius’tan alır. Öğretisi Efes Konsili tarafından sapkın ilan edilir ve reddedilir. Diofisitizm ve Monofizim, Kalkedon konsili tarafından reddedilmiştir.
Patrik, Ortodoks Kilisesileri, Oriental Ortodoks Kiliseleri, Süryani Kilisesi ve diğer Doğu Kiliseleri'nde kilisenin başında bulunan en yüksek rütbeli piskopos.
Hristiyanlıkta kendi ayin biçimlerini, dillerini koruyan ama Papa'nın otoritesini kabul eden Ortodoks ve Doğu Ortodoks kiliselerine Doğu Katolik Kiliseleri denir. İlk kez 18.yy'da ilk örnekleri görülür.
Katolik Kilisesi, ruhanî başı Roma Başpiskoposu (Papa) olan, en fazla cemaate sahip Hristiyan mezhebi. Dünyada yaklaşık 1,2 milyar mensubu vardır. Katolikler yoğun olarak Güney Amerika'da ve Avrupa'nın güneyinde bulunurlar.
Katolik, Roma Katolik Kilisesi'ne bağlı olan kişi. Papa'nın otoritesini kabul etmiş olan Uniat kiliseleri de bu gruba dâhildir.
Ekümeniklik, günümüzde genellikle, daha büyük bir dinî birliği ya da dinlerarası iş birliğini sağlama amacını güden girişimleri ifade eder.
Protestanlık, Hristiyanlığın en büyük üç ana mezhebinden biridir. 16. yüzyılda Martin Luther ve Jean Calvin'in öncülüğünde Katolik Kilisesi'ne ve Papa'nın otoritesine karşı girişilen Reform hareketinin sonucunda doğmuştur (1529).
Anglikanizm, İngiltere'nin resmî kilisesi olan İngiltere Kilisesi'ne has ilke, doktrin ve kurumlar. İngiltere Kralı VIII. Henry'nin kurduğu bir Hristiyan mezhebidir. İngiliz Reformu, Katoliklik ve Protestanlık arasında bir orta yol olarak görüldüğü için Latince Via Media olarak adlandırılmıştır.
Batı Kilisesi ya da Batı Hristiyanlığı, Batı Roma İmparatorluğu'nun Latin Kilisesi'nden doğan kiliselere verilen isimdir. Bu kavram genellikle Doğu Ortodoks Kilisesi haricindeki kiliseleri tanımlamak için kullanılır. Batı Kiliseleri şunlardır:
- Roma Katolik Kilisesi
- İngiltere Kilisesi ve buna bağlı Anglikan kiliseleri
- Protestan Luther Kilisesi ve
- Reformist kiliseler
Ekümenik konsil ya da genel konsil, Hristiyan inanç esaslarını tespit ve tahkim etmek, âyinlerin icrâsı konusunda kararlar almak ve Hristiyanlık ahlak ve disiplininin esaslarını teyit ve tahkim etmek üzere bütün dünyadan (ekümene) kilise liderleri ve ilahiyat otoritelerinin toplandığı ve katılımcıların kabullerinin bütün dünyadaki Hristiyan kiliselerinin kabulü anlamına geldiği toplantılardır.
Piskopos, bazı Hristiyan kiliselerinde, birkaç cemaatten oluşan bir bölgenin başpapazı olan, fetva verme yetkisine sahip üst kademeden din adamı.
Doğu - Batı Kiliselerinin Ayrılması, Doğu (Bizans/Ortodoks) ve Batı (Roma/Katolik) kiliselerinin birbirinden ayrılmasını ifade eden bir kavramdır.
Ermeni Katolik Kilisesi, Vatikan'da bulunan Papa'ya bağlı, kendi içlerinde bağımsız uniat kiliselerden birdir.
Kanon hukuku veya kilise hukuku, Hristiyan kurumların ve üyelerinin yönetimi için dini otorite tarafından yapılan ya da kabul edilen yasa ve yönetmeliklerin bütünüdür. Katolik Kilisesi, Doğu ve Oryantal Ortodoks kiliseleri ve Anglikan Komünyon kiliselerinin dini iç hukukunu oluşturur. Kilise hukukunun yasalaşması, yorumlanması ve zaman zaman hükme varılmasında bu üç grup kilise arasında büyük farklılıklar vardır. Her üç gelenekte de, bir kanon başlangıçta bir konsey tarafından kabul edilmiştir. Bu kanonlar daha sonra kanon hukukunun temelini oluşturmuştur.
Sent Antuan Latin Katolik Kilisesi veya Aziz Antuan Katedrali, Mersin'de tarihî Roma Katolik kilisesidir. 1840 yılında Lübnanlı Hristiyanların Dürzüler tarafından katledilmelerinden dolayı Osmanlı dönemindeki Mersin'e Maruniler yerleşti. Kilisenin inşa etme kararı 1853'te verildi ve Mayıs 1854'te rahip Antonio Mersin'e yerleşti. 18 Eylül 1855 tarihinde Osmanlı padişahı Abdülmecid'in fermanı ile Mersin Katolik Kilisesi inşa edildi. Yanında bir Kapusenler manastır okulu da inşa edilmiştir ve 1898 yılında tamamlanmıştır ancak okula 1923 yılında devlet tarafından el konulmuştur ve 1944 yılında Mersin Üçocak İlkokulu'na çevrilmiştir.
Bizans Riti, Yunan Riti ya da Konstantinopolis Riti günümüzde Doğu Ortodoks Kilisesi ve Bizans Katolik Kiliseleri'nde uygulanmakta olan bir liturjik rit. Kısıtlı ölçüde de olsa Anglikan Komünyonu ve Lüteran kiliselerde de uygulanan rit bu mezheplerde özellikle Doğu Riti Anglikanizmi Toplumu ve Ukrayna Lüteran Kilisesi'nde benimsenmiştir. 3. yüzyılda Konstantinopolis'te uygulanmaya başlayan rit bugün dünyada Roma Riti'nden sonra en çok uygulanan ikinci rittir.
Aziz Tomas Hristiyanları ya da Tomas Hristiyanları ya da Nasraniler, Hindistan'ın Kerala eyaletinde bulunan etnik bir gruptur. Tomas Hristiyanları kendi kökenlerini Aziz Tomas'ın 1. yüzyıldaki misyoner faaliyetlerine dayandırarak Havarisel olduklarını öne sürerler. Bugün Hindistan'daki 24 milyon Hristiyan'ın 6 milyondan çoğu Aziz Tomas geleneğinden gelen Süryani Hristiyanlar'dır. Vasco de Gama'nın üç gemilik filosu 1498 yılında Kerala bölgesindeki Kalkutta limanına yanaştığı zaman, bu yörede yalnız Hristiyanlar yaşıyordu. Ancak böylesine eski bir geleneğin izleyicileri bugün yedi kiliseye
Doğu Süryani Riti, (Süryo-Oryantal Rit, Asur Riti, Pers Riti ve Keldani Riti olarak da bilinir.) Doğu Hristiyanlığına özgü Süryani ayin ve litürji biçimidir. Mezopotamya'da bulunan bugün Urfa adı ile bilinen antik şehir Edessa'da ortaya çıkmıştır. Tarihsel olarak merkezi İran'da bulunan Doğu Kilisesi tarafından kullanılan rit, bugün hala Doğu Asur Kilisesi, Kadim Doğu Kilisesi, Keldani Katolik Kilisesi ve Süryani Malabar Katolik Kilisesince kullanılmaktadır.
Katolik Kilisesi'nin Doğu Katolik Kiliseleri, onları Latin Kilisesi'nin litürjisine göre yapılan ayinlerin çoğundan ayıran Doğu Hristiyanlığı kökenli litürjileri kullanır. Bu nevi şahsına münhasır kiliselerin bazıları diğer Doğu Katolik kiliseleri ve Roma ile tam bir birlik içinde olmayan Doğu kiliseleri ile aynı litürjileri kullanırken, her kilise kendi kanonik normlarını, kanonik saatlerini, ayin kitaplarını, diğer sakramentleri ve Efkaristiya için kendi kanonik normlarını oluşturma hakkını saklı tutar.