İçeriğe atla

Sürke

Sürke
BölgesiOrta doğu
TürüPeynir
Ana malzemelersüt,peynir mayası, za'atar, halep biberi

Sürke (Arapça: شنكليش shanklīsh veya شنغليش shanghlīsh), aynı zamanda chancliche, shinklish, shankleesh, sorke olarak da bilinir, Levanten mutfağında bir tür inek sütü veya koyun sütü peyniridir. Genellikle za'atar (zahter) ve Halep biberiyle kaplanan ve daha sonra olgunlaştırılan ve kurutulan yaklaşık 6 cm çapında toplar halinde oluşturulur. Sürke toplar halinde biçimlendirilmiş veya biçimlendirilmemiş olarak satılmaktadır.

Yörelere Göre Çeşitleri

Antakya Sürkü (Antakya Çökeleği)

Antakya Sürkü (Antakya Çökeleği)

Antakya Sürkü (çökeleği); asitliği ilerlemiş inek sütünün veya yayık altı ayranının kaynatılması ile elde edilen çökeleğe başta yörede "zahter" olarak bilinen ve dağlardan toplanan yabani kekik (Tymbra spicata var spicata) ile birlikte tuz, biber salçası ye isteğe bağlı olarak değişik baharatların (kırmızı acı biber-Capsicum annum, nane-Mentha, kimyon-Cuminum cyminum, kişniş-Coriandrum sativum L., mahlep-Prumus mahaleb L., yenibahar-Pimenta officianalis, zencefil-Zingiber officinale Roscoe, küçük Hindistan cevizi-Cocus nucifera L.,karanfil-Eugenia caryophyllata Thunb., karabiber-Piper nigrum L., tarçın-Cinnamomum sp., fesleğen-Ocimum basilicum L., rezene-Foeniculum vulgare Mill. var. dulce, çörekotu- Nigella sativa L. ve Nigella damescena L.) istenirse sarımsak (Allium satuvini L.) ilave edilip yoğrulması ile üretilir. Ürüne elle şekil verildiğinden, armut büyüklüğünde konik bir yapısı bulunmaktadır ve her bir Antakya Sürk topağı 150-200 ağırlığında, 5–7 cm taban çapındadır. Arapça "çökelek" anlamına da gelen “sürk” taze olarak genellikle kahvaltıda tüketilir. Antakya Sürkü (Antakya Çökeleği) Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[1][2]

Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği)

Antakya Küflü Sürkü küflendirilerek (küflü hali yörede “pişmiş” olarak adlandırılır) olgunlaştırılır. Bu süreçte peynir; görünüm, tat ve koku olarak değişime uğrar. Ancak diğer küflü peynirlerin aksine Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) küfler yüzeyden uzaklaştırıldıktan sonra tüketilir. Antakya Küflü Sürkünün şu an için endüstriyel üretimi bulunmamaktadır. Antakya Küflü Sürkü (Çökeleği) Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ "ANTAKYA SÜRKÜ (ANTAKYA ÇÖKELEĞİ)" (PDF). 27 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2021. 
  2. ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38274[]
  3. ^ "ANTAKYA KÜFLÜ SÜRKÜ (ÇÖKELEĞİ)" (PDF). 16 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 4 Nisan 2021. 
  4. ^ https://www.ci.gov.tr/cografi-isaretler/detay/38362[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Keşkek</span> Türkiyenin çeşitli yörelerinde yapılan geleneksel yemek

Anadolu'nun yörelere göre farklılık gösteren, genellikle düğün ve bayramlarda yapılan, temel olarak yarma buğday ve etten oluşan geleneksel bir yemektir.

<span class="mw-page-title-main">Pastırma</span> Türk mutfağından kurutulmuş et

Pastırma, Türk mutfağında çiğ etin çeşitli baharatlar ve tuzla kurutulması ile yapılan bir yiyecektir.

<span class="mw-page-title-main">Kaymak</span> krema türü

Kaymak, sütün yağını yoğunlaştırarak elde edilen bir krema ürünüdür. Sütü hafif ateşte çalkalayarak veya belli bir soğuklukta bırakarak elde edilen koyu ve yağlı özdür.

<span class="mw-page-title-main">Küp peyniri</span> bir tür geleneksel Türk peyniri

Küp peyniri, İç Anadolu Bölgesi ve Doğu Anadolu bölgesinde, hemen hemen tüm illerde geleneksel olarak üretilen bir peynir türü. Bir kısım bölgelerde çömlek peyniri adıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Boranı</span>

Boranı, İran ve Mizrahi mutfağında yoğurtla hazırlanan bir aperitiftir. Ispanak ve diğer malzemelerle hazırlanan boranı, Van ve Isparta başta olmak üzere Türkiye'nin çeşitli yörelerinde farklı şekillerde hazırlanmaktadır. Yalvaç ve Mecitözü civarlarında ise, ıspanaklı ve fasulyeli olmak üzere iki çeşidi bulunmaktadır. İçerisine bulgur katılarak haşlanmak suretiyle pişirilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve tereyağı dökülerek servis edilir. Genellikle kuru soğan ile birlikte tüketilir. Azerbaycan gibi Kafkasya ülkelerinde de popülerdir.

<span class="mw-page-title-main">Çeçil</span> Doğu Anadolu (Erzurum) ve Doğu Karadeniz (Trabzon) yörelerine özgü peynir

Çeçil veya civil peynir, Erzurum, Kars, Ardahan ve Iğdır genelinde üretilen yağı alınmış sütten yapılan ve iplik şeklinde olmasından dolayı tel peynir de denilen yumuşak, tuzlu bir peynir çeşididir. Bazı yörelerde "Çeçil, Sacak, Tel, Dil ve Örgü" Peynir olarak da anılır. Yağlı bir peynirdir. Sodyum oranı diğer peynirlere oranla daha yüksektir, küflendikten sonra da yenilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Künefe</span> bir çeşit tatlı

Künefe, kıyılmış filo hamuru, veya alternatif olarak ince irmik hamuruyla yapılan, şeker bazlı şurupla beslenen ve tipik olarak peynir veya pıhtılaşmış krema, fıstık veya fındık gibi diğer malzemelerin dahil edilmesiyle yapılan, geleneksel bir Ortadoğu tatlısı. Arap Ligi'nde, özellikle Levant ve Mısır'da, Filistinliler arasında popülerdir. Buna ek olarak Türkiye, Yunanistan, Balkanlar ve Güney Kafkasya'da varyantları ve popülerliği bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sucuk</span> Türk mutfağından kurutulmuş et

Sucuk, başlıca Balkanlar, Orta Doğu ve Orta Asya'da tüketilen, şişirilip kurutulmuş bağırsak içine baharatlı et kıyması doldurularak yapılan bir tür fermante et ürünüdür. Uzun raf ömrüne sahip bir tüketim malzemesidir. Ekonomik olarak satın alınmasını kolaylaştırmak üzere küçükbaş hayvan eti de sıkça karıştırılır. Yapımında sakatat kullanılmayan sucuğun Orta Çağ'dan beri farklı şekillerde yapıldığı bilinmektedir. Sucuk, Kazakistan ve Kırgızistan'da at eti kullanılarak da yapılmaktadır. Afyonkarahisar’a ait olmasıyla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Keş</span> süzme yoğurttan yapılan sert bir çökelek

Keş, süzme yoğurttan yapılan sert bir çökelektir.

<span class="mw-page-title-main">Kaşar</span> Türk koyun sütü peyniri

Kaşar, koyun, inek veya keçi sütünden yapılan sarı renkli sert bir peynirdir. Türkiye ve Yunanistan'da yenir.

<span class="mw-page-title-main">Tulum peyniri</span> Türk peyniri

Tulum peyniri, tulum içinde saklanarak olgunlaştırılan, Türkiye'nin çeşitli yörelerine özgü peynirlere verilen ad.

<span class="mw-page-title-main">Peynir helvası</span> Türk mutfağından peynir özlü bir tatlı

Peynir helvası, bir çeşit helvadır.

<span class="mw-page-title-main">Ekmek kadayıfı</span> şerbetli Türk tatlısı

Ekmek kadayıfı veya kaymaklı saray ekmeği, Türk mutfağında yer alan, Afyonkarahisar kökenli bir tatlı. Yapılan hamurun arasına, fıstık veya ceviz konularak hazırlanır. Daha sonra üzerine şerbet dökülerek pişirilir. Genellikle üzerine kaymak veya dondurma konulur. Afyon Kaymaklı Ekmek Kadayıfı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Acuka</span> Kafkas halkları arasında yaygın, Türk mutfağında da bulunan cevizli, biberli sos-meze

Acuka, Kafkas halklarına özgü, kahvaltılık ve yemeklik olarak iki çeşidi olan, biber, ceviz ve çeşitli baharatların karışımından yapılan tuzlu meze. Acuka(аџьыка) Abhazcada "tuz" kelimesinden gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İçli pide</span> içli pide

İçli pide, pide hamuru üzerine kavurma, kıyma, peynir veya başka bir malzeme konarak fırında pişirildiğinde başlı başına tüketilebilen bir yemek olma özelliğini kazanır. Pideler hazırlanmasında kullanılan içe veya ait olduğu yöreye göre çeşitli adlarla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Örgü peyniri</span>

Örgü peyniri genellikle Diyarbakır yöresinde yapılan, Türk mutfağına ait bir peynirdir. Görüntü olarak çeçile benzer. Diyarbakır Örgü Peyniri bileşim yönünden beyaz peynire, üretim teknolojisi açısından ise kaşar peynirine benzemektedir. Söz konusu peynirin yağ oranı yüksek, homojen, plastik telemeli, elastik yapıda yarı sert, kendine özgü karakteristik tat-aromaya sahip, besin değeri yüksek ve tüketici beğenisini kazanan tipik saç örgüsü şeklinde bir peynir çeşididir. Diyarbakır Örgü Peynirinin rengi, krem beyaz veya hafif sarımsıdır, kendine özgü karakteristik hoşa giden tataromaya sahiptir. Elle iplik şeklinde ayrılabilir, parlak bir görünüme ve esnek bir yapıya sahiptir. Diyarbakır Örgü Peyniri Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

Kabune pilavı, Isparta yöresine özgü bir pilav türüdür.Isparta Kabune pilavı Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır. Kabune pilavı, Isparta'da düğünlerde yapılan bir pilavdır.Dâne-i kâbuniyye pilavının Isparta'da yapılan çeşididir.

Peynir şekeri bir çeşit sert şekerdir. Peynir şekeri yazılı kayıtlara göre ilk olarak 1950'li yıllarda Konya'da üretilmiştir. Konya Peynir Şekeri 11.02.2019 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sac kavurma</span>

Sac kavurma, bir çeşit kavurmadır. Sac üzerinde yapılır.

Banak, bir çeşit et yemeğidir.