Süreyya Bedirhan
Süreyya Bedirhan (1883, İstanbul-1938, Paris ), Bedirhan Bey'in soyundan gelen ve Bedirhan ailesinin bir üyesi olan bir Kürt prensiydi. Kürt bağımsızlığının etkili bir destekçisi, gazeteci ve yazardı. Eserleri, Bletch Chirguh müstear adıyla da bilinir.[1] Bedirhan ailesinin diğer üyeleri gibi, İslam'ın Kılıcı ve İslam peygamberi Muhammed'in generali ve arkadaşı Halid bin Velid'in soyundan geldiğini iddia etti.[2]
Hayatın erken dönemi ve eğitim
Emin Ali Bedirhan'ın oğlu olarak dünyaya geldi. 1887'de henüz çocukken annesi öldü. Amcası Ali Şamil Bedirhan'ın İstanbul Belediye Başkanı Rıdvan İsmail Paşa'yı öldürülmesi olayına karışmakla suçlanması üzerine kendisi ve Bedirhan ailesinin diğer erkek üyeleri Isparta'ya[3] gönderildiğinde öğrenimini bırakmak zorunda kaldığı için 1906 yılına kadar İstanbul'daki Galatasaray Lisesi'nde okudu.[4]
Siyasi ve gazetecilik kariyeri
Gazetecilik kariyerine başladığı 1908'de İstanbul'a geri döndü. 1909 ve 1912'den itibaren Osmanlı bürokrasisinin bir üyesiydi ve Aydın ve Beyrut Vilayeti'ndeki belediyeleri yönetti. Bir İngiliz istihbarat raporuna göre, 1912'de Enver Paşa tarafından Osmanlı Hükûmeti'ne girmesi istendi, bu talebi yerine getirmedi ve misillemelerden endişe duyarak Mısır'a gitti. Mısır'da, sürgündeki eski Osmanlı entelektüellerinden oluşan bir topluluk tarafından karşılandı ve Hidiv ailesinin prensesi ve Ahmed Muhtar Paşa'nın gelini Nimetullah Hanım'ın mülküne bakma görevi verildi.[3] 1918'de Kürdistan İstiklal Komitesi'ni kurdu ve daha sonra amcası Mikhdad Midhat Bedirhan tarafından kurulan Kürdistan gazetesinin[5] yayınını yeniden başlattı.[6] Kahire'deki diplomatik çevrelerle temaslarını kullanarak Paris Barış Konferansı'nda Kürt emellerini de destekledi, ancak konferansa şahsen katılmadı. 1920'den itibaren, İngilizler tarafından kısa bir Suriye kalışından[5] geri dönmeye teşvik edildikten ve Kahire'deki az-Zahir mahallesine yerleştikten sonra esas olarak Mısır'da kaldı.[7] Arif Mardinzade'nin eşi Zarife Bedirhan gibi diğer aile üyeleri de o sırada Kahire'de yaşıyordu.[8] ve Mart 1920'de İstanbul'dan gelen birkaç kişi de onlara katıldı. Onlara, Süreyya Bedirhan'ın İngiliz diplomatik camiası üzerinde çok fazla etkiye sahip olduğundan şüphelenen Kemalistlerin bir casusu eşlik ediyordu. Casus daha sonra yaptıklarının öğrenilmesi üzerine Bedirhan ailesini tehdit etti.[9] Hoybun, 1927'de Beyrut'ta kurulduktan sonra onun Kahire'deki yerel temsilcisi oldu.[10] ve kardeşleri Kamuran ve Celadet Bedirhan ile birlikte örgütün başına geçti.[11] 1928'de Amerika Birleşik Devletleri'ne (ABD) giderek Ağrı isyanına Kürt toplumu arasında destek toplamaya çalıştı.[12] Orada sekiz ay kaldı ve Detroit'te ikamet etti.[13] Nisan 1929'da Sovyetler tarafından Hoybun ve Sovyetler arasındaki irtibat noktası olarak görülmesi istenen kişi Ermenistan Yardım Komitesi üyesi Grigor Vartanyan ile birlikte Avrupa'ya döndü.[13] 1930 yılı boyunca Ağrı İsyanını desteklemeye çalıştı. Türk Hükûmeti 1928'de Osmanlı pasaportunu elinden almaya karar verdikten sonra, Maktala'da doğduğunu iddia ederek başarıyla Suriye vatandaşlığına başvurdu, bu iddia 1933'te Fransızlar tarafından reddedildi.[14] Ağrı İsyanı sırasındaki Türk baskısı nedeniyle, Fransız Mandası yetkilileri Süreyya'yı Suriye'den ayrılmaya teşvik etti.[15] 1931'de Paris'e yerleşerek Rum ve Ermeni aydın çevreleriyle ilişkiler kurdu ve bir apartman dairesine yerleşti.[16] Ölümüne kadar Paris'te yaşadı.
Edebiyat[17]
- 1926, Les katliamları Kurdes en Türkiye
- 1928, Türkiye'ye karşı Kürdistan davası
Kaynakça
- ^ Crucial Images in the Presentation of a Kurdish National Identity: Heroes and Patriots, Traitors and Foes (İngilizce). Brill. 2003. ss. 100-115. ISBN 978-90-04-12584-1. 6 Aralık 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ "Family, Empire, and Nation: Kurdish Bedirkhanis and the Politics of Origins in a Changing Era". Journal of Global South Studies (İngilizce). 35 (2): 405. 2018. doi:10.1353/gss.2018.0032. ISSN 2476-1419. 7 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Aralık 2022. Birden fazla yazar-name-list parameters kullanıldı (yardım); Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b Narratives of the History of the Ottoman-Kurdish Bedirhani Family in Imperial and Post-Imperial Contexts: Continuities and Changes (İngilizce). University of Bamberg Press. 3 Nisan 2018. ss. 354-355. ISBN 978-3-86309-551-2. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Kurdish Notables and the Ottoman State: Evolving Identities, Competing Loyalties, and Shifting Boundaries (İngilizce). SUNY Press. 12 Şubat 2004. s. 95. ISBN 978-0-7914-5993-5. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b Henning, Barbara (2018-04-03), p.357
- ^ Kurdistan: In the Shadow of History (İngilizce). Random House. 1997. s. 56. ISBN 0679423893. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Henning, Barbara (2018-04-03), p.357–378
- ^ Henning, Barbara (2018-04-03), p.358
- ^ Henning, Barbara (2018-04-03), pp.360–361
- ^ Henning, Barbara (2018-04-03), p.361
- ^ The Kurdish National Movement: Its Origins and Development (İngilizce). Syracuse University Press. 19 Haziran 2006. ss. 25. ISBN 978-0-8156-3093-7. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ Le mouvement kurde de Turquie en exil: continuités et discontinuités du nationalisme kurde sous le mandat français en Syrie et au Liban (1925-1946) (Fransızca). Peter Lang. 2007. s. 144. ISBN 978-3-03911-209-8. Yazar
|ad1=eksik|soyadı1=(yardım) - ^ a b Gorgas, Jordi Tejel (2007).p144
- ^ Henning, Barbara (2018-04-03), p.362
- ^ Strohmeier, Martin (2003). p.100
- ^ Henning, Barbara (2018-04-03), p.363
- ^ "The Case of Kurdistan Against Turkey by Prince Sureya Bedir Khan". www.saradistribution.com. 30 Aralık 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2020.
