İçeriğe atla

Sürekli şah

Sürekli şah (perpe), satrançta bir oyuncunun bitmek bilmeyen bir şah çekme serisi ile beraberliği -zorunlu şekilde- yakaladığı bir durumdur. Bu genellikle, şah çeken oyuncunun şah mat yapamadığı durumlarda ortaya çıkar ve şah çekmeye devam etmek rakibe en azından bir kazanma şansı verir. Sürekli şah ile beraberlik satrancın kurallarından biri değildir, böyle bir durumda ya üç konum tekrarıyla ya da elli hamle kuralıyla beraberlik iddiasında bulunulabilir. Ancak oyuncular genellikle bundan çok önce beraberlik konusunda anlaşırlar.

Sürekli şah, diğer satranç türlerinde de meydana gelebilir, ancak bununla ilgili kurallar farklı olabilir. Örneğin, şogi ve xiang qi'de sürekli şah çekilmesine izin verilmez, bu durum şah çeken tarafın otomatik olarak kaybetmesine yol açar.

Örnekler

Reinfeld'den bir örnek
abcdefgh
8
g8 black king
g7 black pawn
g5 white king
h5 white queen
b4 black rook
a3 black queen
d3 black bishop
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Sıra beyazlarda ve beyazlar 1.Ve8+ hamlesiyle sürekli şah çekmeye başlıyor.

Bu diyagramda siyahlar bir kale, bir fil ve bir piyon öndedir ve bu aslında belirleyici bir puan avantajı sağlar. Ancak beyaz bu konumda sürekli şah çekme yoluyla berabere yapabilir:

1.Ve8+ Şh7
2.Vh5+ Şg8
3.Ve8+ vb.

Aynı pozisyon yakında üçüncü kez tekrarlanacak ve beyaz üçüncü kez tekrarlayarak beraberlik talep edebilir veya oyuncular beraberlik konusunda anlaşabilirler.

Unzicker, Averbakh'a karşı

Unzicker, Averbakh'a karşı; 1952
abcdefgh
8
f8 black rook
g8 black king
b7 black rook
c7 white pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
a6 black pawn
f6 black knight
d5 white pawn
e5 black pawn
b4 white pawn
e4 white pawn
f4 black queen
c3 white queen
h3 white pawn
a2 white pawn
g2 white pawn
a1 white rook
e1 white rook
g1 white king
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Sürekli şah, siyahları bulunduğu pozisyondan kurtaracaktır

Diyagram, Wolfgang Unzicker – Yuri Averbakh, Stockholm Interzonal 1952,[1] partisinden bir kesittir. Siyah (hamle sırası kendisindeyken) yakında beyazın c piyonunun terfi etmemesi için kalelerinin birinden vazgeçmek zorunda kalacaktı. Ancak beyazın şah kanadındaki piyon yapısının zayıflığından faydalanabilir.

27...Kxc7!
28.Vxc7 Ag4!

29...Vh2# tehditiyle. Eğer 29.hxg4 alınırsa 29...Vf2+ ve ardından veziri f2 ve h4'e hareket ettirerek üç konum tekrarıyla beraberliği kurtarıyor.

Hamppe, Meitner'a karşı

Hamppe, Meitner'a karşı, 1872
abcdefgh
8
a8 black rook
c8 black bishop
d8 black king
h8 black rook
c7 black pawn
f7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
b6 black pawn
c6 white king
a5 black pawn
d5 black pawn
e5 black pawn
a3 white pawn
b2 white pawn
c2 white pawn
d2 white pawn
g2 white pawn
h2 white pawn
a1 white rook
c1 white bishop
d1 white queen
g1 white knight
h1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Siyahlar taşlarının büyük bir çoğunluğunu kullanarak sürekli şah çekiyor

Diyagram, Carl Hamppe - Philipp Meitner, Viyana 1872,[2] partisinden bir kesit. Siyah, bir dizi fedanın ardından oyunu sürekli şah çekerek berabere yapabileceği bir pozisyona getirdi.

16...Fb7+!
17.Şb5

Eğer 17.Şxb7?? oynarsa Şd7 18.Vg4+ Şd6'nın ardından ...Khb8#, mata çare yok.

17...Fa6+
18.Şc6

Eğer 18.Şa4? oynarsa 18...Fc4 ve devamında 19...b5#.

18...Fb7+ ½–½

Leko, Kramnik'e karşı

Leko, Kramnik'e karşı, 2008
abcdefgh
8
a8 black rook
h8 black king
a7 black pawn
b7 black pawn
g7 black pawn
h7 black pawn
c6 black pawn
f5 white queen
h4 white pawn
c3 black queen
c2 white pawn
f2 white pawn
g2 white pawn
b1 white king
d1 white rook
h1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
24.Vxf5'ten sonraki pozisyon

Diyagram, Peter LekoVladimir Kramnik, Corus 2008 partisinden bir kesit. Siyah, sürekli şah sayesinde beraberliği elde edebildi:[3]

24...Vb4+
25.Şa2 Va4+
26.Şb2 Vb4+
27.Şc1 Va3+
28.Şb1 ½–½

Eğer 28.Şd2? oynanırsa devamında Kd8+ 29. Şe2 Ve7+.

Fischer, Tal'e karşı

Fischer Tal'e Karşı, 1960
abcdefgh
8
c8 black king
a7 black pawn
b7 black pawn
e7 black knight
h7 white queen
e6 black queen
a5 white pawn
d5 black pawn
a3 white pawn
c3 black pawn
c2 white pawn
f2 white pawn
g2 white king
h2 white pawn
f1 white rook
8
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
21.Şxg2'den sonraki pozisyon

Diyagram, Bobby Fischer –Tal, Leipzig 1960,[4] 14. Satranç Olimpiyatları'nda oynanan partiden bir kesit. Mihail Tal'in sürekli şah çekmesi, Tal'in Dünya Şampiyonu olduğu bu maçta beraberliği kurtardı. Diyagramdaki pozisyonda sıra siyahlarda.

 21...Vg4+

ve oyun berabere bitti. (22.Şh1'den sonra, 22...Vf3+ 23.Şg1 Vg4+ sürekli şahlarıyla.)

Ayrıca bakınız

  • Kudurtma
  • Satranç kuralları
  • Pat

Kaynakça

  1. ^ "Unzicker vs. Averbakh, Stockholm 1952". Chessgames.com. 7 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  2. ^ "Hamppe vs. Meitner, Vienna 1872". Chessgames.com. 11 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  3. ^ "Leko vs. Kramnik, Wijk aan Zee 2008". Chessgames.com. 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 
  4. ^ "Fischer vs. Tal, Leipzig 1960". Chessgames.com. 13 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Temmuz 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Satranç</span> İki oyuncu ile oynanan, turnuvaları düzenlenen ve birçok farklı türü olan zeka oyunu

Satranç, iki oyuncu arasında satranç tahtası ve taşları ile oynanan bir masa oyunudur. Dünya çapında turnuvaları düzenlenir ve bir spor dalı olarak kabul edilir.

Herdem Yeşil Parti, 1852'de Adolf Anderssen ve Jean Dufresne arasında oynanmış ünlü satranç oyunudur.

Fil Açılışı

1. e4 e5
2. Fc4
<span class="mw-page-title-main">Altıgen satranç</span>

Altıgen satranç, altıgen bir tahtanın üzerinde oynanan satranç türevlerinin ortak adıdır. En fazla bilineni 1936 yılında Władysław Gliński tarafından oluşturulmuş Gliński'nin altıgen satrancıdır.

Elli hamle kuralı bir satranç oyununda art arda gelen 50 hamle boyunca herhangi bir taşın alınmadığı ya da bir piyonun oynanmadığı durumlarda oyunun beraberlikle sonuçlanabilmesini sağlar. Böyle bir kuralın uygulanma amacı kazanma olanağı bulunmayan bir oyuncunun oyunu boş yere uzatmasını ya da bir oyuncunun rakibinin yorgunluğundan yararlanıp avantajlı duruma geçmesini engellemektir. Tüm temel şah matlar elli hamleden kısa bir sürede tamamlanabilmektedir.

İki atlı oyun sonu satrançta iki at ve şaha karşı bir ya da iki piyonla şahın oluşturduğu bir oyun sonu konumudur. Bu oyun sonu iki fil ve şah ya da fil, at ve şahlı oyun sonlarında görülebilen şah mata izin vermez. Bu konumda gerçekleştirilebilecek mat pozisyonları mevcuttur ancak bunlar basit savunma teknikleriyle etkisiz duruma getirilebilir.

Petroff Savunması ya da Rus Oyunu olarak da adlandırılan Petrov Savunması aşağıdaki hamle dizisiyle başlayan bir satranç açılışıdır.

1. e4 e5
2. Af3 Af6

Giuoco Piano

1. e4 e5
2. Af3 Ac6
3. Fc4 Fc5
<span class="mw-page-title-main">Çatal (satranç)</span>

Satrançta çatal, bir taşın aynı anda 2 veya daha fazla taşa saldırdığı bir taktiktir. Saldıran taraf genellikle çatal atılan taşlardan birini almayı veya mat etmekle tehdidi amaçlar. Savunan taraf 2 veya daha fazla saldırıyı tek bir hamle ile savuşturmakta zorlanır.

Satrançta terfi, piyonun satranç tahtasındaki son yataya gelmesiyle istenen bir alete terfi etmesidir.

Açmaz bir satranç taktiğidir. Açmaz durumunda saldırıya uğrayan taş daha değerli bir başka taşını saldıran tarafa vermeden hareket edemez. Açmaz konumu oluştuğunda saldıran taş için açmaza aldı, savunan taraf için açmazda ifadesi kullanılır. Sadece yatay, dikey ve çapraz olarak çok sayıda karede hareket edebilen taşlar rakip taşları açmaza alabilir. Şahlar, Atlar ve piyonlar rakiplerini açmaza alamazlar. Şah dışında her taş açmaza alınabilir zira şah çekildiğinde zaten Şah ile hamle yapmanız gereklidir.

<span class="mw-page-title-main">Çifte şah</span>

Çifte şah, satrançta aynı anda 2 taşla birlikte şah çekmeye verilen isimdir. Satranç notasyonunda tek taşla çekilen şah ile aynı sembolle gösterilir. ("+"). Bazı durumlarda "++" şeklinde gösterilse de "++" aslında şah mat durumunun sembolüdür. Bu makalede "++" sembolü mat durumunu göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Feda (satranç)</span>

Feda, bir oyuncunun taktik veya stratejik avantaj sağlamak amacıyla taşlarından birini kasıtlı olarak feda etmesi anlamına gelir. Feda, genellikle bir oyuncunun rakibin hamlelerini zor duruma sokma veya belirli bir pozisyonel üstünlük elde etme amacıyla kullanılır. Feda hamlesi, oyuncunun kendi daha değerli taşını, rakibin daha az değerli bir taşı karşılığında vermesiyle de yapılabilir.

Satrançta izole bir piyon, bitişik dikeylerinde kendi renginde piyon bulundurmayan bir piyondur. İzole piyonlar genellikle bir zayıflıktır çünkü diğer piyonlar tarafından korunamazlar. Piyonun önündeki kare, rakibin taşları oturtması için iyi bir karakol olabilir. Piyonu korumak için daha az taş olduğundan, izole piyonlar genellikle oyun sonunda zayıflar.

Şah-Hint Savunması, yaygın bir satranç açılışıdır. Aşağıdaki hamlelerle başlar:

1. d4 Af6
2. c4 g6

Satrançta geçer piyon, sekizinci yataya ilerlemesini engelleyecek rakip piyonun bulunmadığı bir piyondur yani ne aynı dikeyde ne de bitişik dikeyde önünde rakip piyon yoktur. Geçer piyona bazen halk dilinde geçer denir. Geçer piyonlar avantajlıdır çünkü yalnızca rakibin taşları onların ilerlemesini engelleyebilir.

Fil Gambiti, aşağıdaki hamlelerle başlayan nadiren oynanan bir satranç açılışıdır:

1. e4 e5
2. Af3 d5?!

Katalan Açılışı, Beyaz'ın d4 ve c4 oynadığı ve g2'deki beyaz fille fianchetto yaptığı bir satranç açılışıdır. Genellikle şöyle başlar: 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.g3. Ancak diğer çeşitli açılışlar Katalan'a dönüşebilir. Satranç Açılışları Ansiklopedisi (ECO), 1.d4 Af6 2.c4 e6 3.g3 d5 4.Bg2 satırları için E01–E09 kodlarını listeler..Diğer varyantlar E00'ın bir parçasıdır.

Alehin'in silahı, adını eski dünya satranç şampiyonu Aleksandr Alehin'den alan bir satranç yapısıdır. Özel bir batarya türüdür. Bu yapı, 1930 yılında Sanremo'da Aron Nimzoviç'e karşı oynadığı maçın Alehin'in kesin zaferiyle sonuçlanmasından sonra bu isimle anılmıştır.

Satrançta, özellikle oyun sonlarında, anahtar kare bir oyuncunun şahının bu kareyi işgal edebilmesi durumunda, kendi piyonunu terfi etmesi veya rakibin piyonunu kazanması gibi bir kazanç sağlamasını mümkün kılan kareye denir. Anahtar kareler genellikle sadece şahlar ve piyonlardan oluşan oyun sonlarında kullanışlıdır. Şah ve piyon, şaha karşı oyun sonunda, anahtar kareler piyonun konumuna bağlıdır ve belirlenmesi kolaydır. Bazı daha karmaşık konumlarda anahtar kareler kolayca belirlenebilirken diğer konumlarda anahtar karelerin belirlenmesi daha zor olabilir. Bazı konumlarda hem beyaz hem de siyah için anahtar kareler bulunabilir.