İçeriğe atla

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 12

"Sorumlu tüketim ve üretim" başlıklı Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 12 (SKA 12 veya Küresel Hedef 12 ), Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında oluşturulan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından biridir. Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 12'nin resmi ifadesi " Sürdürülebilir tüketim ve üretim kalıplarının sağlanması" şeklindedir.[1] SKA 12, kaynakların iyi kullanımını sağlamak, enerji verimliliğini ve sürdürülebilir altyapıyı geliştirmek, temel hizmetlere erişim sağlamak, yeşil ve insana yakışır işler yaratmak ve herkes için daha iyi bir yaşam kalitesi sağlamak anlamına geliyor.[2] SKA 12'nin en az 2030 yılına kadar ulaşılması gereken 11 hedefi bulunuyor ve bu hedeflere doğru ilerleme 13 gösterge kullanılarak ölçülüyor.

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 12'nin 11 hedefi bulunmaktadır. İlk 8 sonuç hedefi şunlardır: Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Kalıplarına İlişkin 10 Yıllık Program Çerçevesi'nin uygulanması; doğal kaynakların sürdürülebilir yönetimini ve verimli kullanımının sağlanması; perakende ve tüketici düzeyinde kişi başına düşen küresel gıda atıklarının yarı yarıya azaltılması ve hasat sonrası kayıplar da dahil olmak üzere üretim ve tedarik zincirlerindeki gıda kayıplarının azaltılması; kimyasalların ve tüm atıkların yaşam döngüleri boyunca çevreye duyarlı yönetiminin sağlanması; önleme, azaltma, geri dönüştürme ve yeniden kullanma yoluyla atık oluşumunun azaltılması; şirketlerin sürdürülebilir uygulamaları benimsemeye teşvik edilmesi; sürdürülebilir kamu alımları uygulamalarının teşvik edilmesi ve dünyanın her yerindeki insanların sürdürülebilir kalkınma için gerekli bilgi ve farkındalığa sahip olmasının sağlanmasıdır. Uygulama hedeflerinin üç aracı[3] şunlardır: Gelişmekte olan ülkelerin bilimsel ve teknolojik kapasitelerini güçlendirmelerini desteklemek; sürdürülebilir kalkınma etkilerini izlemek için araçlar geliştirmek ve uygulamak ve fosil yakıt sübvansiyonları gibi israf tüketimini teşvik eden piyasa çarpıklıklarını ortadan kaldırmaktır.[4]

Ülkeler, "Sürdürülebilir Tüketim ve Üretim Kalıplarına İlişkin 10 Yıllık Programlar Çerçevesi"nin uygulanmasına yönelik çalışıyor.[5] :14

Plastik ürünlerin daha sürdürülebilir olmasını sağlamak, dolayısıyla plastik atıkların azaltılması için kullanımın azaltılması ve plastik ekonomisinin döngüselliğinin artırılması gibi değişikliklerin gerekli olması bekleniyor. Yurt içi geri dönüşümün artması ve küresel plastik atık ticaretine olan bağımlılığın azalması, hedefe ulaşmaya yardımcı olabilecek diğer eylemlerdir.[6]

Arka plan

Tüketim ve üretim kalıplarındaki değişiklikler, ekonomik büyümenin ve insan refahının kaynak kullanımı ve çevresel etkilerden ayrıştırılmasına yardımcı olabilir. Ayrıca biyolojik çeşitlilik, iklim ve genel olarak sürdürülebilir kalkınmaya ilişkin küresel taahhütlerde öngörülen dönüşümleri de tetikleyebilirler.[7]

Kaynakça

  1. ^ United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  2. ^ Ritchie, Roser, Mispy, Ortiz-Ospina. "Measuring progress towards the Sustainable Development Goals. 29 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi." (SDG 12) SDG-Tracker.org, website (2018) Text was copied from this source, which is available under a Creative Commons Attribution 4.0 International License
  3. ^ Bartram, Jamie; Brocklehurst, Clarissa; Bradley, David; Muller, Mike; Evans, Barbara (26 Nisan 2018). "Policy review of the means of implementation targets and indicators for the sustainable development goal for water and sanitation". npj Clean Water (İngilizce). 1 (1). doi:10.1038/s41545-018-0003-0. ISSN 2059-7037. 26 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  4. ^ United Nations (2017) Resolution adopted by the General Assembly on 6 July 2017, Work of the Statistical Commission pertaining to the 2030 Agenda for Sustainable Development (A/RES/71/313 23 Ekim 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.)
  5. ^ United Nations Economic and Social Council (2020) Progress towards the Sustainable Development Goals Report of the Secretary-General 30 Aralık 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., High-level political forum on sustainable development, convened under the auspices of the Economic and Social Council (E/2020/57), 28 April 2020
  6. ^ Walker, Tony R. (Ağustos 2021). "(Micro)plastics and the UN Sustainable Development Goals". Current Opinion in Green and Sustainable Chemistry (İngilizce). 30: 100497. doi:10.1016/j.cogsc.2021.100497. 17 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Aralık 2023. 
  7. ^ United Nations Economic and Social Council. (2021, April 30). Progress towards the Sustainable Development Goals: Report of the Secretary-General. United Nations. https://undocs.org/en/E/2021/58 4 Şubat 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dünya Bankası</span> Uluslararası finans kuruluşu

Dünya Bankası, II. Dünya Savaşı'nın ardından 1945 yılında Uluslararası Yeniden Yapılanma ve Kalkınma Bankası adıyla kurulmuş, 1947 yılında Birleşmiş Milletler'in özerk uzman kuruluşlarından biri olma özelliği kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilirlik</span> insanların doğayla uyum içinde ve devamlı şekilde yaşayabilmesi durumu

Sürdürülebilirlik daimi olma yeteneği olarak adlandırılabilir. 21. yüzyılda genel olarak biyosfer ve uygarlığın bu yeteneğine atfen kullanılır. Aynı zamanda, kaynakların sömürülmesi, yatırımların yönü, teknolojik gelişmenin yönlendirilmesi ve kurumsal değişimin uyum içinde olduğu ve insan ihtiyaçlarını ve isteklerini karşılayabilme potansiyelinin hem günümüzde hem de gelecek için korunduğu dengeli bir ortamda değişimin sağlanması olarak tanımlanabilir. Bu alanda çalışanların birçoğu için, sürdürülebilirlik birbirine bağlı şu etki alanları ile tanımlanır: çevre, ekonomik ve sosyal; ve bunlar Fritjof Capra'ya göre Sistemsel Düşüncenin prensiplerine dayanmaktadır. Sürdürülebilir gelişmenin alt etki alanları kültürel, teknolojik ve politik olarak kabul edilir. Bazıları için sürdürülebilir gelişme sürdürülebilirlik için ana prensip olmasına karşın diğerleri için bu iki terim paradoksaldır. Sürdürülebilir gelişme gelecek neslin ihtiyaçlarını karşılama yetisine zarar vermeden günümüzdeki ihtiyaçları karşılayabilen gelişmedir. Sürdürülebilir Gelişme terimi Çevre ve Gelişme Dünya Komisyonu için Brundtland Raporu (1987) tarafından ortaya atılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Elektronik atıklar</span>

Elektronik atık veya e-atık, elektronik cihazların kullanım ömrünün tamamlanması ya da bizim bildiğimiz haliyle çöpe dönüşmesidir. Günlük hayatta kullandığımız televizyon, radyo, bilgisayar, yazıcı, çamaşır makinesi, buzdolabı vs gibi elektronik eşyalar, kullanım ömrü bittiğinde elektronik atık sınıfına girmektedir. Gelişmekte olan ülkelerde e-atığın gayri resmi olarak işlenmesi, olumsuz insan sağlığı etkilerine ve çevre kirliliğine yol açabilir.

Sürdürülebilir gelişme ya da Sürdürülebilir kalkınma, doğal sistemlerin, ekonominin ve toplumun dayandığı doğal kaynakları ve ekosistem hizmetlerini sağlama yeteneğini sürdürürken, insani gelişme hedeflerine ulaşmak için örgütlenme ilkesidir. Arzulanan sonuç, yaşam koşullarının ve kaynakların, doğal sistemin bütünlüğünü ve istikrarını baltalamaksızın insan ihtiyaçlarını karşılamaya devam etmek için kullanıldığı bir toplumsal durumdur. Sürdürülebilir gelişme, gelecek nesillerin yeterliklerinden ödün vermeden günümüzün ihtiyaçlarını karşılayan bir gelişme olarak tanımlanabilir.

<span class="mw-page-title-main">İnsani Gelişme Endeksi'ne göre ülkeler listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP), yıllık İnsani Gelişme Raporunda 191 ülkenin İnsani Gelişme Endeksini (İGE) derliyor. Endeks, belirli bir ülkedeki sağlık, eğitim ve geliri, ülkeler arasında ve zaman içinde karşılaştırılabilir bir insani gelişme ölçüsü sağlamak için dikkate alır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları</span> 2030 için Birleşmiş Milletlerin 17 küresel hedefi

Sürdürülebilir Kalkınma Amaçları (SKA), Birleşmiş Milletler üyesi ülkeler tarafından 2030 sonuna kadar ulaşılması amaçlanan hedefleri içeren bir evrensel eylem çağrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Afet risk azaltma</span>

Afet risk azaltma ya da kısaca ARA kaza riskini azaltma, değerlendirme ve tanımlamanın sistematik yaklaşımıdır. Afet risk azaltma kazayı tetikleyen çevre ve diğer tehlikelerin yanı sıra kazanın sosyo-ekonomik zayıflıklarını azaltmayı amaçlar. Afet risk azaltma, kalkınma ve geliştirme kuruluşlarının sorumluluğundadır. Bu kuruluşların ayrılmaz bir parçası olmalı, bir eklenti ya da bir kereye mahsus olmamalıdır. Afet risk azaltmanın alanı geleneksel acil durum yönetiminden çok daha derin ve çok daha geniştir. Afet yönetiminde tarihsel değişim;

<span class="mw-page-title-main">Ekonomik kalkınma</span>

Ekonomik kalkınma, bir ülkenin ekonomik, siyasi ve sosyal refahının geliştiği süreçtir.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil ekonomi</span>

Yeşil ekonomi, çevresel riskleri ve ekolojik kıtlıkları azaltmayı hedefleyen ve çevreyi bozmadan sürdürülebilir kalkınmayı hedefleyen bir ekonomidir. Ekolojik ekonomi ile yakından ilişkilidir, ancak daha politik olarak uygulamalı bir odağı vardır. 2011 UNEP Yeşil Ekonomi Raporunda, "Yeşil olmak için bir ekonominin sadece verimli değil, aynı zamanda adil olması gerekiyor. Adalet, özellikle düşük karbonlu, kaynakları verimli kullanan ve sosyal açıdan kapsayıcı bir ekonomiye Adil Geçişin sağlanmasında küresel ve ulusal düzeyde eşitlik boyutlarının tanınması anlamına gelir." ifadesi kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">BM Kadın Birimi</span> BM kuruluşu

BM Kadın Birimi olarak da bilinen Birleşmiş Milletler Toplumsal Cinsiyet Eşitliği ve Kadının Güçlenmesi Birimi, toplumsal cinsiyet eşitliğinin sağlanması ve kadınların güçlenmesi için çalışan bir Birleşmiş Milletler kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 14</span> Sudaki Yaşam

 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 14, "Suyun altındaki yaşam" ile ilgilidir ve Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında oluşturulan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacından biridir. Resmî ifade "Sürdürülebilir kalkınma için okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak ve sürdürülebilir kullanmak" şeklindedir. Amacın 2030 yılına kadar ulaşması gereken on hedefi var. Hedefe yönelik ilerlemelerin her biri bir göstergeyle ölçülüyor. İlk yedi hedef sonuç hedefleridir:

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 9</span> Sanayi, Yenilikçilik ve Altyapı

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 9, "sanayi, inovasyon ve altyapı" ile ilgilidir ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından kabul edilen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacından biridir SDG 9, dayanıklı altyapı oluşturmayı, sürdürülebilir sanayileşmeyi teşvik etmeyi ve yenilikçiliği teşvik etmeyi amaçlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 8</span> İnsana Yakışır İş ve Ekonomik Büyüme

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 8, "insana yakışır iş ve ekonomik büyüme" ile ilgilidir ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinden biridir. Programın tam başlığı "Sürekli, kapsayıcı ve sürdürülebilir ekonomik büyümeyi, tam ve üretken istihdamı ve herkes için insana yakışır işi teşvik etmek"tir. Hedeflere doğru ilerleme 17 göstergeyle ölçülecek, izlenecek ve değerlendirilecek.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 2</span> Açlığa son

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 2 " sıfır açlığa " ulaşmayı amaçlamaktadır. Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacından biridir. Resmi ifade şu şekildedir: "Açlığı sona erdirin, gıda güvenliğini sağlayın, beslenmeyi iyileştirin ve sürdürülebilir tarımı teşvik edin". SDG 2, "gıda güvenliği, beslenme, kırsal dönüşüm ve sürdürülebilir tarım arasındaki karmaşık bağlantıları" vurgular. Birleşmiş Milletler'e göre yaklaşık 690 milyon aç insan var ve bu da dünya nüfusunun yüzde 10'undan biraz daha azını oluşturuyor. Her dokuz kişiden biri her gece yatağına aç giriyor; buna Güney Sudan, Somali, Yemen ve Nijerya'da şu anda kıtlık riskiyle karşı karşıya olan 20 milyon kişi de dahil.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 17</span> Amaçlar İçin Ortaklıklar

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 17 "amaçlar için ortaklıklar" ile ilgilidir. Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacından biri olan amaç için resmi ifade şu şekildedir: "Uygulama araçlarını güçlendirmek ve sürdürülebilir kalkınma için küresel ortaklığı canlandırmak". SKA 17, 2030 yılına kadar tüm hedeflerin peşinde, hegemonik olmayan ve adil olan sektörler arası ve ülkeler arası işbirliklerine olan ihtiyacı ifade etmektedir. Bu, ülkelere politikalarını uyumlu hâle getirme çağrısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 11</span> Sürdürülebilir Şehirler ve Topluluklar

" Sürdürülebilir şehirler ve topluluklar" başlıklı Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 11, Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2015 yılında oluşturulan 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinden biridir. SDG 11'in resmi misyonu "Şehirleri kapsayıcı, güvenli, dayanıklı ve sürdürülebilir kılmak"tır. 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi, bir alandaki eylemin diğer alanlardaki sonuçları da etkileyeceğini ve kalkınmanın sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği dengelemesi gerektiğini dikkate alıyor.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 6</span> 2030a kadar herkese temiz su sağlama hedefi

Birleşmiş Milletler Genel Kurulu tarafından 2015 yılında belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Hedefinden biri olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 6 "herkes için temiz su ve sanitasyon " ile ilgilidir. Birleşmiş Milletler'e göre amaç: "Herkes için su ve sanitasyonun kullanılabilirliğini ve sürdürülebilir yönetimini sağlamak." olarak belirlenmiştir. Hedefin 2030 yılına kadar ulaşılması gereken sekiz hedefi bulunmaktadır. Hedeflere doğru ilerleme on bir gösterge kullanılarak ölçülecektir.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 1</span> Yoksulluğu her şekliyle her yerde bitirmek

Birleşmiş Milletler tarafından 2015 yılında belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amaçlarından biri olan Sürdürülebilir Kalkınma Hedefi 1, yoksulluğun her türüne son verilmesi çağrısında bulunuyor. Resmi ifade şu: "Yoksulluğa Hayır". Üye ülkeler tarafından "Kimseyi Geride Bırakmama" konusunda söz verdiler: Hedefin altında "kimseyi geride bırakmama ve en uzaktakilere ilk önce ulaşma konusunda güçlü bir taahhüt" verildi. SDG 1, gıda, temiz içme suyu ve sanitasyon eksikliği de dahil olmak üzere her türlü aşırı yoksulluğu ortadan kaldırmayı amaçlamaktadır. Bu hedefe ulaşmak, iklim değişikliği ve çatışmaların neden olduğu yeni tehditlere çözüm bulmayı da içeriyor. SDG 1, yalnızca yoksulluk içinde yaşayan insanlara değil, aynı zamanda insanların güvendiği hizmetlere ve yoksulluğu destekleyen veya önleyen sosyal politikalara da odaklanıyor.

<span class="mw-page-title-main">Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5</span> toplumsal cinsiyet eşitliği

Sürdürülebilir Kalkınma Amacı 5, cinsiyet eşitliğiyle ilgilidir ve 2015 yılında Birleşmiş Milletler tarafından belirlenen 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacının beşincisidir. 17 Sürdürülebilir Kalkınma Amacı, bir alandaki eylemin diğer alanlardaki sonuçları etkileyeceğini ve kalkınmanın sosyal, ekonomik ve çevresel sürdürülebilirliği dengelemesi gerektiğini kabul ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Yeşil altyapı</span>

Yeşil altyapı, kentsel ve iklimsel zorlukları doğayla birlikte inşa ederek çözmek için "bileşenler" sağlayan bir ağ anlamına gelmektedir. Bu yaklaşımın ana bileşenleri arasında yağmur suyu yönetimi, iklim adaptasyonu, ısı stresinin azaltılması, biyoçeşitliliğin artırılması, gıda üretimi, daha iyi hava kalitesi, sürdürülebilir enerji üretimi, temiz su ve sağlıklı toprakların yanı sıra rekreasyon yoluyla yaşam kalitesinin artırılması ve kasaba ve şehirlerde ve çevresinde gölge ve barınak sağlanması gibi daha insan odaklı fonksiyonlar yer almaktadır. Yeşil altyapı aynı zamanda çevrenin sosyal, ekonomik ve çevresel sağlığı için ekolojik bir çerçeve sağlamaya da hizmet etmektedir. Son zamanlarda akademisyenler ve aktivistler, mevcut yapıları güçlendirmek yerine sosyal kapsayıcılığı ve eşitliği teşvik eden yeşil altyapı projelerine çağrıda bulunmaktadırlar.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.