İçeriğe atla

Süpernovalar listesi

SN 1054'ün kalıntısı
(Yengeç Bulutsusu)

Bu liste, tarihsel önemi olan süpernovaların bir listesidir. Fotoğrafın kullanılabilirliğinden önce gözlemlenen süpernovaları ve süpernova teorisine katkıda bulunan bilimsel bir makaleye konu olan bireysel olayları içerir.

Liste

Süpernova adı (yıl) ortaya çıkış
(takımyıldız)
görünen parlaklık uzaklık
(ışık yılı)
tip özellikler
SN 185Erboğa (Cen) –8 4,000-10,000 I  
SN 386 Yay (Sgr) +1.5 >16,000   Belki bir süpernova değil nova olmuştur.
SN 393 Akrep (Sco) –0 34,000    
SN 1006Kurt (Lup) –7.5[1]7,200 I  
SN 1054Boğa (Tau) –6 6,500 II Kalıntısı Yengeç Bulutsusudur
SN 1181 Kraliçe (Cas) 0 8,500    
SN 1572Kraliçe (Cas) –4.0 8,000 I Tycho'nun Novası
SN 1604Yılancı (Oph) –3 14,000 I Kepler'in Yıldızı; Samanyolu içinde en son görülen süpernova.
1680 Kraliçe (Cas) +5 9,000   Kalıntısı olan Cas A, gökyüzünün en parlak radyo kaynağıdır.
SN 1885A Andromeda (And) +7 2,400,000 Ipec Andromeda Bulutsusu içinde gözlenen gökadaötesi ilk süpernova.
SN 1940B Berenis'in Saçı (Com) +12.8 38,000,000 II-P NGC 4725 içinde; ilk gözlenen Tip II süpernovadır.
SN 1972E Erboğa (Cen) +8.7 [2]10,900,000 Ia NGC 5253 gökadası içinde; bir yıldan fazla süre takip edildi; Tip Ia süpernova prototipi olmuştur.
SN 1983N Suyılanı (Hya) +11.8 15,000,000 Ib Messier 83 gökadası içinde; ilk defa gözlenen Tip Ib süpernovadır.
SN 1986J Andromeda (And) +18.4 30,000,000 IIn NGC 891 gökadası içinde; radyo frekans aralığında parlak.
SN 1987AKılıçbalığı (Dor) +2.9 160,000 IIpec Büyük Macellan Bulutu içinde; yoğun radyasyon 23 Şubat 1987'de Dünya'ya ulaştı.
SN 1993JBüyük Ayı (UMa) +10.8 11,000,000 IIb M81 gökadası içinde.
SN 2002bj Kurt +14.7 .Ia NGC 1821 gökadası içinde AM Canum Venaticorum-türü patlamadır.[3]
SN 2003fg Çoban (Boö) 4,000,000,000 Ia
SN 2005ap Berenis'in Saçı 4,700,000,000 II
SN 2005gj 865,000,000 Ia/II-n
SN 2005gl Balıklar (Psc) +16.5 200,000,000 II-n NGC 266 gökadası içinde.
SN 2006gyKahraman (Per) +15 240,000,000 IIn (*)NGC 1260 gökadası içinde; NASA tarafından gözlemlenen şu ana kadarki en büyük süpernova.
SN 2007bi Başak (Vir) +18.3 ? Ic?
SN 2008D Vaşak 88,000,000 Ibc NGC 2770 içinde; patlama anında gözlemlenen ilk süpernova.
SN 2009gj Heykeltıraş 15.9 60,000,000 IIb NGC 134 içinde.
SN 2010crBaşak 297,000 ? NGC 5177 içinde.
SN 2010lt Zürafa (Cam) +17 240,000,000 Ia UGC 3378 gökadası içinde. 10 yaşındaki bir kızın keşfettiği ilk süpernova (Kanadalı Kathryn Aurora Gray)

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Winkler, P. Frank; Gupta, Gaurav; Long, Knox S. (2003). "The SN 1006 Remnant: Optical Proper Motions, Deep Imaging, Distance, and Brightness at Maximum". The Astrophysical Journal. Cilt 585. ss. 324-335. doi:10.1086/345985. 
  2. ^ Ardeberg, A.; de Groot, M. (1973). "The 1972 supernova in NGC 5253. Photometric results from the first observing season". Astronomy & Astrophysics. Cilt 28. ss. 295-304. 
  3. ^ Sanders, Robert. "Rapid supernova could be new class of exploding star". UC Newsroom. University of California, Berkeley. 13 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Kasım 2009. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süpernova</span> Büyük Yıldızların Ölümü

Süpernova, enerjisi biten büyük yıldızların şiddetle patlaması durumuna verilen addır. Bir süpernovanın parlaklığı Güneş'in parlaklığının yüz milyon katına varabilir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 628</span> galaksi

Messier 74, Balıklar takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 30 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan büyük bir sarmal gökadadır. Pierre Méchain tarafından Eylül 1780 tarihinde keşfedilmiştir. Daha sonra keşfini gökadayı kataloğunda listeleyecek olan Charles Messier'e iletti. Gökada açıkça tanımlanmış iki sarmal kol içerir ve bu nedenle büyük tasarım sarmal gökadaların prototip bir örneği olarak kullanılır. Düşük yüzey parlaklığından dolayı amatör gök bilimcilerin gözlemlemesi açısından en zor Messier nesnelerinden birisidir. Nispeten büyük açısal boyutu ve gökadanın karşıdan görünmesi, sarmal kol yapısını ve sarmal yoğunluk dalgalarını incelemek isteyen profesyonel gök bilimciler için ideal bir nesne haline getirir. M74'ün yaklaşık olarak 100 milyar yıldıza ev sahipliği yaptığı tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 253</span> Heykeltıraş takımyıldızı bölgesinde bir ara sarmal galaksi

Heykeltıraş Galaksisi, Heykeltıraş takımyıldızı bölgesinde bulunan bir ara sarmal galaksidir. Caroline Herschel tarafından 23 Eylül 1783 tarihinde keşfedilmiştir. Heykeltıraş Galaksisi bir yıldız patlama galaksisidir ve şu anda yoğun yıldız oluşumları devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1572</span>

SN 1572, "B Cassiopeiae" ya da 3C 10 bir Type Ia supernovaydı. Kraliçe takımyıldızı bölgesinde bulunan SN 1572, tarihsel kayıtlara göre insan gözüyle tespit edilmiş en eski sekiz süpernovadan biridir. Bu kayıtlara göre süpernova, 1572 Kasım'ının başlarında patlamış ve o dönemde pek çok farklı kaynak tarafından bağımsız olarak tespit edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Süpernova kalıntısı</span> patlamadan arta kalanlar

Süpernova kalıntısı (SNR) süpernova yıldızının dev patlamasıyla oluşmuş bir yapıdır. Süpernova kalıntısı, genişleyen bir şok dalgasıyla sınırlanır ve patlama sonucu ortaya çıkan, genişleyen malzemeden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">SN 1054</span> SN 1054 (Yengeç Süpernova), 1054 yılında Dünyada yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova

SN 1054, 1054 yılında Dünya'da yaygın olarak gözlemlenmiş bir süpernova. Çinli, Japon, İranlı, Arap ve Amerikan yerlileri tarafından kaydedilen süpernova, 23 gün boyunca gündüz ışığında görülmüş ve 653 gün boyunca gökyüzünde kendisini göstermiştir. Bu dede yıldız (progenitor) Samanyolu'nda yaklaşık olarak 6300 ışık yılı uzaklıktadır ve çöken çekirdeği bir süpernova olarak patlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yelken Süpernova Kalıntısı</span>

Yelken Süpernova Kalıntısı, güney yarıkürede Yelken takımyıldızında bulunan bir süpernova kalıntısıdır. Kaynak süpernova yaklaşık olarak 11.000 ile 13.000 yıl arası bir süre önce patlamıştır. Yaklaşık olarak 800 ışık yılı uzaklıkta yer alan Yelken kalıntısı, büyük bir olasılıkla daha büyük ve daha yaşlı Gum Bulutsusu'nun içerisine gömülü durumdadır. Yelken Atarcası ile Yelken Süpernova Kalıntısı birlik oluşturmaktadır. Ayrıca NGC 2736 da Yelken kalıntısının bir parçasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Messier 84</span> galaksi

Messier 84, Başak takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 60 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir merceksi gökada. Başak kümesi'nin yoğun olan iç çekirdeğinde yer almaktadır. Önceleri Hubble sınıflandırması M84'ü E1 olarak tanımlamıştır fakat modern yazarlar S0 türü merceksi gökada olarak varsaymaktadırlar. M84, Markarian Galaksi Zinciri'nin başlangıcıdır.

<span class="mw-page-title-main">NGC 4921</span> galaksi

NGC 4921 Berenis'in Saçı takımyıldızı yönünde Saç Kümesi'nin içinde ve Dünya'dan yaklaşık 320 milyon ışık yılı uzaklıkta bulunan bir çubuklu sarmal gökada. William Herschel tarafından 11 Nisan 1785 yılında keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SN 185</span>

SN 185 Erboğa ve Pergel takımyıldızları arasında Alfa Erboğa yönü yakınlarında 185 yılında ortaya çıkan bir süpernova. Bu "misafir yıldız" Hou Hanshu'da da belirtildiği üzere Çinli gök bilimciler tarafından gözlenmiş ve Roma literatürüne de geçmiştir. Sekiz ay boyunca gökyüzünde görünen süpernovanın insanoğlu tarafından kaydedilen ilk süpernova olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1006</span> süpernova

SN 1006 yaklaşık olarak 7,200 ışık yılı uzaklıkta bulunan ve 1006 yılında Dünya'dan yaygın olarak gözlemlenen bir süpernova. Yaklaşık -7.5 kadir'e ulaşan görsel büyüklüğüyle tarihin en parlak görünen yıldızlarından oldu. Bu "misafir yıldız" ilk olarak Kurt takımyıldızı içinde 1006 yılının 30 Nisan ve 1 Mayıs'ında Çin, Mısır, Irak, Japonya, İsviçre ve bir ihtimal Kuzey Amerika'dan gözlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">SN 1604</span> Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolunda ortaya çıkan bir süpernova

Süpernova 1604, gökyüzünde Yılancı takımyıldızı yönünde Samanyolu'nda ortaya çıkan bir süpernova. Eylül 2011 itibarıyla galaksimizde gözlenmiş son süpernovadır ve Dünya'dan yaklaşık olarak 20.000 ışık yılı uzaklıktadır. -2,5 kadir görünen parlaklığıyla gece gökyüzünde tüm yıldızlardan ve Venüs hariç tüm gezegenlerden daha parlak olarak çıplak gözle gözlemlenebilmiştir. Süpernova 1604, üç hafta boyunca gündüzleri de görülebiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Saul Perlmutter</span> Nobel Fizik ödüllü profesör

Saul Perlmutter, Lawrence Berkeley Ulusal Laboratuvarı'nda bir gökbilimci olup, UC Berkeley'de Fizik Bölümü profesörüdür. Brian Schmidt ve Adam Riess ile beraber 2011 Nobel Fizik Ödülünü kazanmıştır. Perlmutter, Amerikan Bilim ve Sanat akademisi'nin bir üyesidir ve 2003 yılında AAAS'ye seçilmiştir. Aynı zamanda Amerikan Millî Bilim Akademisi'nin fizik dalında üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">SNR 0509-67.5</span>

SNR 0509-67.5, Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 160.000 ışık yılı uzaklıkta ve Büyük Macellan Bulutu içinde bulunan bir süpernova kalıntısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tip Ib ve Ic süpernova</span>

Ib ve Ic tipi süpernovalar, çok büyük kütleli yıldızların çekirdeklerinin çökmesi sonucu oluşan patlamaların kategorilerinden ikisidir. Bu tür yıldızlar yüzeylerindeki Hidrojenin tamamını tüketirler. Ia tipi bir Süpernova'nın spektrumu ile kıyaslandığında, silikona ait emilim çizgilerinin eksik olduğu görülür. Bu Ib ve Ic tipi Süpernovaların çekirdeklerindeki helyumun da büyük çoğunluğunun tükendiği Hipotezi yapılmıştır. Bundan dolayı bu iki tip süpernovaya tükenmiş çekirdeği çöken süpernova denir.

<span class="mw-page-title-main">Dünya'ya yakın süpernova</span>

Dünya'ya yakın süpernova, Dünya'ya yakın bir yıldızın patlaması ile oluşan süpernovalardır. Biyosferde fark edilebilir etkiler yaratır.

<span class="mw-page-title-main">Tip II süpernova</span>

Tip II süpernova, büyük bir yıldızın şiddetli bir şekilde patlaması ve hızla çökmesi sonucu oluşan süpernovadır. Bu tür bir patlamanın gerçekleşebilmesi için bir yıldızın kütlesinin Güneş'in kütlesinin sekiz ila 40-50 kat daha fazla olması gerekmektedir. Diğer süpernova türlerinden spektrumundaki hidrojenin varlığı ile ayırt edilir. Tip II süpernovalar ağırlıklı olarak galaksilerin ve H II bölgelerin sarmal kollarında emilir.

<span class="mw-page-title-main">Sahte süpernova</span>

Sahte süpernova, ilk bakışta görünen süpernova olarak görünen ancak progenitör yıldızı yok etmeyen yıldız patlamasıdır. Bu nedenle sahte süpernovalar ekstra güçlü nova sınıfında yer alırlar. Ayrıca Tip V süpernovalar, Eta Carinae benzerleri ve dev parlak mavi değişen patlamaları olarak da bilinirler.

<span class="mw-page-title-main">SN 2006gy</span>

SN 2006gy, NGC 1260 galaksisinde keşfedilen hipernova. Astronomların ölçümlerine göre süpernovanın patladığındaki mutlak parlaklığı -22 kadire ulaşmıştır. Bu parlaklık şu ana kadar gözlemleyebildiğimiz en parlak ve en büyük süpernova olarak kabul ediliyor. Bu parlaklık seviyesine ulaşabilecek bir yıldızın en az 150 Güneş kütlesine sahip olması gerekiyor. Bu büyüklükteki bir yıldız evrenin ilk zamanlarındaki yıldızların boyutuna yakın olduğu için bu süpernovadan öğreneceğimiz bilgiler ile evrenin ilk zamanlarındaki yıldızlar hakkındaki bilgimizi büyük ölçüde genişletebiliriz. California Üniversitesi'nden Nathan Smith bu süpernova hakkında şu sözleri söylemiştir:

Bu gerçekten çok büyük bir patlamaydı, tipik bir süpernovadan 100 kat daha fazla enerji salınımı oluştu.

<span class="mw-page-title-main">SN 1993J</span> Süpernova

SN 1993J, NGC 3031 galaksisinde gözlenen bir süpernovadır. 28 Mart 1993'te İspanya'da F. Garcia tarafından keşfedildi. O zamanlar, SN 1987A'nın arkasında 20. yüzyılda gözlemlenen ikinci en parlak tip II süpernovaydı.