İçeriğe atla

Süperiletken mıknatıs

Süper iletkenli mıknatıslar, süper iletken kablolar kullanılarak üretilen elektromıknatıslardır. Genellikle düşük sıcaklıklarda kullanılmaktadırlar. Çoğu elektromıknatıstan daha büyük manyetik alanlar üreten süper iletkenli mıknatıslar enerji verimliliği açısından da kullanım kolaylığı sağlamaktadır. MRI aygıtları ve parçacık hızlandırıcılarda yaygın olarak kullanılmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Manyetik alan</span> elektrik yüklerinin bağıl hareketteki manyetik etkisini tanımlayan vektör alanı

Mıknatıssal veya manyetik alan, bir mıknatısın mıknatıssal özelliklerini gösterebildiği alandır. Mıknatısın çevresinde oluşan çizgilere de, mıknatısın o bölgede oluşturduğu manyetik alan çizgileri denir. Manyetik alan çizgilerinin yönü kuzeyden (N) güneye (S) doğrudur. Manyetik alan hareket eden elektrik yükleri tarafından, zamanla değişen elektrik alanlardan veya temel parçacıklar tarafından içsel olarak üretilir. Manyetik alan vektörel bir büyüklüktür. Yani herhangi bir noktada yönü ve şiddeti ile tanımlanır. Manyetik alan B harfiyle temsil edilir. SI birimi Sırp bilim insanı Nikola Tesla'nın soyadı Tesladır. Manyetik alan Lorentz kuvveti kullanılarak ölçüldüğü için birimi coulumb-metre/saniye başına Newtondur. Saniye başına coulomba bir amper dendiği için T=N(Am)-1 olarak da geçer. Tesla günlük olaylar için çok büyük bir birim olduğundan pratikte, gauss (G) kullanılmaktadır. 1 T=104 G

<span class="mw-page-title-main">Elektrik motoru</span> Elektrik enerjisini mekanik enerjiye çeviren aygıt.

Elektrik motoru, elektrik enerjisini mekanik enerjiye dönüştüren aygıttır. Her elektrik motoru biri sabit (stator) ve diğeri kendi çevresinde dönen iki ana parçadan oluşur. Bu ana parçalar, sargılar gibi elektrik akımını ileten parçalar, manyetik akıyı ileten parçalar ve vidalar ve yataklar gibi konstrüksiyon parçaları olmak üzere tekrar kısımlara ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Hoparlör</span> elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çeviren alet

Hoparlör, elektrik akımı değişimlerini ses titreşimlerine çeviren alettir. Türkçe eş anlamlısı sesucaltan sözcüğüdür.

<span class="mw-page-title-main">Mıknatıs</span> manyetik alan üreten nesne veya malzeme

Mıknatıs ya da demirkapan, manyetik alan üreten nesne veya malzemedir. Demir, nikel, kobalt gibi bazı metalleri çeker, bakır ve alüminyum gibi bazı metallere ve metal olmayan malzemelere etki etmez.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik raylı tren</span>

Manyetik levitasyon ya da kısaca Maglev, iki mıknatıs kümesinin kullanıldığı demiryolu ulaşım sistemidir. Maglev sisteminde mıknatıs kümelerinden biri treni raylardan yukarı doğru iterken diğer mıknatıs kümesi, sürtünme kuvvetinin olmamasından faydalanarak treni ileri doğru iter. Orta menzilde maglev, yüksek hızlı trenlere ve uçaklara yakın bir performans sunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Telgraf</span>

Telgraf, iki merkez arasında, kararlaştırılmış işaretlerin yardımıyla yazılı haberlerin veya belgelerin iletimini sağlayan bir telekomünikasyon düzenidir.

<span class="mw-page-title-main">Kablo</span>

Kablo, elektrik akımı iletiminde kullanılan üzeri yalıtkan bir madde ile kaplı metalik bir iletken tel. Bir veya daha fazla tel, yalıtıcı bir maddeyle kaplanmıştır. İletkenler bakır veya alüminyumdan bir tek tel veya daha ince tellerden örülmüş, örgü tel olabilir. Aynı miktarda akımı taşıyabilmesi için alüminyum kabloların bakıra nispeten 1/2 çap daha büyük olmasını gerektirir. Dolayısıyla yer problemi olan yerlerde bakır kablo kullanılır. Alüminyum esasen fazla ağır olmayan havadaki hatlarda tercih edilir. Kabloların daha güçlü olması isteniyorsa, çelik örgülerle kuvvetlendirilir. Bunlar esas itibarıyla, ülke çapındaki yüksek gerilim hatları gibi havada yüksek geçen uzun hatlarda kullanılır. Kablodan istenilen güç, hem kendi ağırlığını hem de ek olarak, üzerinde donacak buzun veya yağacak karın ağırlığını taşımasıyla ilgilidir. Ayrıca rüzgarın sebep olacağı gerilim bu kuvvetin belirlenmesinde muhakkak hesaba katılmalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Baraj</span> sulama ve elektrik üretimi amacıyla su biriktirmek için akarsu üzerine yapılan set

Baraj, eski zamanlardan beri insanlığın su ihtiyacını karşılamak ve tarımsal alanların sulanması amacıyla inşa edilen su yapılarıdır. Günümüzün modern barajları stratejik öneme sahiplerdir. Çünkü;

<span class="mw-page-title-main">Manyetizma</span> class of physical phenomena

Manyetizma, manyetik alan tarafından oluşturulan fiziksel bir olgudur. Elektrik akımı ya da temel bir parçacık herhangi bir manyetik alan yaratabilir. Bu manyetik alan aynı zamanda diğer akımları ve manyetik momentleri de etkiler. Manyetik alan her maddeyi belli bir ölçüde etkiler. Kalıcı mıknatıslar üzerindeki etkisi en çok bilinen bir durumdur. Kalıcı mıknatıslar ferromanyetizmadan dolayı kalıcı manyetik momente sahiptir. Ferromanyetizma kelimesinde yer alan “ferro” ön eki demir elementinin isminden türetilmiştir. Çünkü kalıcı mıknatıs ilk olarak “manyetit – Fe3O4” adı verilen demir elementinin doğal bir formu olarak gözlemlenmiştir. Çoğu madde kalıcı momente sahip değildir. Bazıları manyetik alan tarafından çekilirken (paramanyetizm); bazıları manyetik alan tarafından itilir (diyamanyetizm). Bazıları ise herhangi bir manyetik alana maruz kaldığında daha karmaşık durumlara sevk olur. Manyetik alan tarafından ihmal edilecek ölçüde etkilenen maddeler ise manyetik olmayan maddeler olarak bilinir. Bunlar bakır, alüminyum, gazlar ve plastiktir. Ayrıca, saf oksijen sıvı hale kadar soğutulduğunda manyetik özellikler gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Elektromıknatıs</span>

Elektromıknatıs, elektrik akımı kullanılarak demirden elde edilen mıknatıstır. Elektromıknatısın her iki ucu da manyetik maddeleri çeker. Elektromıknatısın kutupları sağ el kuralına göre bulunabilir. Bu kural, tel bobine alttan sarılıyorsa sağ elimizi bobini alttan kavrayarak tutarız. Sağ elimizin başparmağı elektromıknatısın 'N' kutbunu gösterir. Pil, ters çevrilirse elektromıknatısın her iki ucu da aynı şekilde çekme özelliği gösterir ama kutupları yer değiştirir. Ancak elektromıknatıslarda her zaman pil söz konusu değildir. Büyük elektromıknatıslarda gelişmiş akü, motor vb. güç kaynakları kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Mıknatıslık</span>

Mıknatıslık veya manyetizma,, fizikte (doğabilimde), aracılığı ile gereçlerin diğer gereçler üzerine çekici veya itici güç uyguladıkları olgulardan biridir. Kolayca saptanabilen mıknatıssal özelliklere sahip gereçlerden bazıları, demir, çeliğin birkaç türü ve manyetit bileşikleridir; ancak, tüm gereçler, mıknatıssal alanların varlığından farklı derecelerde etkilenirler.

<span class="mw-page-title-main">Joseph Henry</span>

Joseph Henry, Smithsonian Enstitüsü'nün ilk yazmanı olarak görev yapan Amerikalı bilim insanı. Smithsonian Enstitüsü'nün öncüsü olan Ulusal Bilimi Geliştirme Enstitüsü'nün yazmanıydı. Yaşamı boyunca çok saygı gördü. Elektromıknatıslar yaparken, Henry kendi kendine indüktansın elektromanyetik olayını keşfetti. Ayrıca Michael Faraday'dan bağımsız olarak karşılıklı indüktansı keşfetti, ancak keşfi yapan ve sonuçlarını yayınlayan ilk kişi Faraday oldu. Henry, elektromıknatısı kullanışlı bir aygıta dönüştürdü. Elektrikli kapı zili ve elektrik rölesi (1835) için bir öncü icat etti. Elektromanyetik röle üzerindeki çalışması, Samuel FB Morse ve Sir Charles Wheatstone tarafından ayrı ayrı geliştirilen kullanışlı elektrikli telgrafın temelini oluşturdu. Onun onuruna SI indüktans birimine henri adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Weber</span>

Wilhelm Eduard Weber, Alman fizikçi. Teoloji profesörü Michael Weber’in oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Senkron motor</span>

Bir senkron elektrik motoru, sabit durum'da milin dönüşü besleme akımının frekans ile senkronize edildiği bir AC elektrik motoru’dur; dönüş periyodu tam olarak AC çevrimlerinin tam sayısına eşittir.

<span class="mw-page-title-main">Philip Anderson</span> Amerikalı fizikçi (1923 – 2020)

Philip Warren Anderson Nobel ödüllü Amerikalı fizikçi. Anderson lokalizasyonu, Antiferromıknatıslık, Simetri kırılması, Yüksek sıcaklık süper iletkenlik teorileri üzerine yazıları aracılığıyla bilim felsefesine belirmeleri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Tony Stark (Marvel Sinematik Evreni)</span>

Anthony Edward Stark, Robert Downey Jr. tarafından Marvel Sinematik Evreni içerisinde geçen bir film serisinde canlandırılan - aynı adı taşıyan Marvel Comics karakterine dayanan - Demir Adam adıyla bilinen kurgusal karakterdir. ilk çıkışını Stan Lee'nin editörlük ve çizim, Larry Lieber'in yazdığı, Don Heck'in hikâyesini oluşturduğu ve Jack Kirby'nin kapak ve karakterini tasarladığı bir çalışmayla Tales of Suspense çizgi romanının 39. kapak resmi olarak yaptı. Lee ve Kirby The Avengers #1'e süper kahramanlar takımı kurucu üyesi Iron Man olarak dahil edildi.

<span class="mw-page-title-main">Eddy akımı</span>

Eddy akımı Faraday’ın indüksiyon kanunundan dolayı, manyetik alan değiştiğinde iletkenlerin içerisinde oluşan çembersel elektrik akımıdır. Eddy akımı kapalı bir döngünün içerisinde, manyetik alana dik düzlemlerde akar. Sabit bir iletkenin içerisinde; AC elektromıknatıs veya trafo kullanılarak oluşturulmuş, zamana bağlı değişen bir manyetik alan ile veya sabit bir mıknatısa göre hareketli bir iletken ile oluşturulabilirler. Belirli bir çerçeve içerisinde oluşan akımın büyüklüğü; manyetik alanın büyüklüğü, çerçevenin alanı, çerçevenin içerisinde oluşmuş manyetik akının anlık değişim miktarı ile doğru, üzerinde aktığı maddenin iç direnciyle ters orantılıdır.

<span class="mw-page-title-main">Elektromanyetik top</span>

Elektromanyetik top, elektrik ile çalışan elektromanyetik atkı fırlatıcısı. Patlayıcı veya sevk maddesi yerine manyetik alan kullanırlar. 3 türde elektromanyetik fırlatıcı vardır: Raylı Elektromanyetik Fırlatıcı, Bobinli Elektromanyetik Fırlatıcı ve Gauss Tüfeği. Gauss tüfeği ikisinden daha önceye dayanır ve elektrik akımı yerine mıknatıs ve çarpışmayı kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Manyetik moment</span> Fiziksel nicelik

Manyetik moment, manyetik alan üreten nesnelerin sahip oldukları manyetik güç ve yönelimleri ifade eden fiziksel niceliktir. Manyetik momente sahip nesnelere örnek olarak elektrik akımı döngüleri, sürekli mıknatıslar, temel parçacıklar, çeşitli moleküller ve birtakım astronomik cisimler gösterilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Kuadrupol mıknatıs</span>

Q-mıknatıs olarak kısaltılan kuadropol mıknatıs veya kuadrupol magnet veya dört kutuplu mıknatıs, alanın düzlemsel çok kutuplu genişlemesinde, dipol terimleri birbirini götürecek ve alan denklemlerindeki en düşük anlamlı terimlerin dört kutuplu (kuadrupol) olduğu şekilde yerleştirilmiş dört mıknatıstan oluşan gruplardan oluşur. Kuadrupol mıknatıslar, uzunlamasına ekseninden radyal mesafe ile büyüklüğü hızla artan bir manyetik alan oluşturdukları için kullanışlıdır. Bu, parçacık ışını odaklamasında kullanılır.