İçeriğe atla

Süper yıldız kümesi

Süper yıldız kümesi, bir küresel küme öncüsü olarak düşünülen çok büyük bir bölgedir.[1] H II bölgesi çevresinde genellikle çok sayıda genç ve çok büyük kütleli yıldızlardan oluşur.[2] Süper yıldız kümesi bulunan bir H II bölgesi, toz kozası ile çevrilidir. Yıldızlar ve H II bölgeleri, yüksek seviyedeki körlenme yüzünden optik gözlemler için çoğunlukla görünmez olacaklardır. Sonuç olarak genç süper kümelerin en iyi gözlemleri, radyo ve kızılötesi gözlemleridir.[3]

Süper yıldız kümeleri'nin kendine özgü özellikleri; cm büyük elektron yoğunlukları ve K cm basınçlarıdır.[3]

Diğer gökadalarda süper yıldız kümelerine pek çok örnek bulunmuşken, Westerlund 1, Samanyolu'nun tek süper yıldız kümesi olabilir.[4]

Liste

Adı Gökada Yorumlar Notlar
Westerlund 1 (Wd1) SamanyoluGökadamızda keşfedilen ilk ve tek süper yıldız kümesi. [5]
R136Büyük Macellan Bulutu (BMB) Prototip süper yıldız kümesi [6]
NGC 1569Gökada, iki süper yıldız kümesi içerir. [7]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Gallagher & Grebel (2002). "Extragalactic Star Clusters: Speculations on the Future". Extragalactic Star Clusters, IAU Symposium. s. 207. arXiv:astro-ph/0109052 $2. Bibcode:2002IAUS..207..745G. 
  2. ^ Kobulnicky & Johnson; Johnson, Kelsey E. (1999). "Signatures of the Youngest Starbursts: Optically Thick Thermal Bremsstrahlung Radio Sources in Henize 2-10". ApJ. 527 (1). ss. 154-166. arXiv:astro-ph/9907233 $2. Bibcode:1999ApJ...527..154K. doi:10.1086/308075. 
  3. ^ a b Johnson (2004). "Extragalactic Ultracompact HII Regions: Probing the Birth Environments of Super Star Clusters". Astronomical Society of the Pacific Conference Series. Cilt 527. s. 322. arXiv:astro-ph/0405125 $2. Bibcode:2004ASPC..322..339J. 
  4. ^ "Young and Exotic Stellar Zoo: ESO's Telescopes Uncover Super Star Cluster in the Milky Way". ESO. 22 Mart 2005. 9 Nisan 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mart 2007. 
  5. ^ Astronomy and Astrophysics, "On the massive stellar population of the super star cluster Westerlund 1", Clark, J. S.; Negueruela, I.; Crowther, P. A.; Goodwin, S. P., Volume 434, Issue 3, May II 2005, pp.949-969, DOI:10.1051/0004-6361:20042413, Bibcode2005A&A...434..949C, arXiv:astro-ph/0504342v2
  6. ^ Astrophysical Journal, "Star Formation in R136: A Cluster of O3 Stars Revealed by Hubble Space Telescope Spectroscopy", Massey, Philip; Hunter, Deidre A., 01/1998, v.493, p.180, DOI:10.1086/305126, Bibcode1998ApJ...493..180M
  7. ^ "The Star Clusters in the Starburst Irregular Galaxy NGC 1569" http://adsabs.harvard.edu/abs/2000AJ....120.2383H

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">NGC 221</span> cüce galaksi

Messier 32 veya NGC 221, Andromeda takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 2,5 MIy uzaklıkta bulunan bir cüce eliptik gökadadır. Guillaume Le Gentil tarafından 23 Ocak 1874 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 168 olarak "Dağınık karşı kuyruklara sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Meşhur Andromeda Gökadası'nın bir uydusudur.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1569</span> galaksi

NGC 1569, Zürafa takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 10,95 MIy (3,36 Mpc)uzaklıkta bulunan bir cüce düzensiz gökadadır. William Herschel tarafından 4 Kasım 1788 tarihinde keşfedildi. Halton Arp tarafından görüntülenmiş ve Arp 210 olarak "Düzensizliklere, emilime ve çözülüme sahip gökadalar" kategorisi altında Tuhaf Gökadalar Atlası'na dahil edilmiştir. Her ne kadar amatör gök bilimcilerin pek ilgisini çekmese de, uzmanlar tarafından yıldızların oluşumları ile ilgili olarak yoğun bir biçimde incelenmektedir. Gökadanın uzaklığı önceleri 7,82 MIy (2,4 Mpc) olarak tahmin edilmekteydi. Ancak 2008 yılında Hubble'ın görüntülerini inceleyen bilim insanları, gökadanın uzaklığını yaklaşık 11 milyon ışık yılı olarak hesapladılar. Böylece gökadanın, IC 342/Maffei 1 Kümesi'nin bir üyesi olduğu gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümesi</span> galaksi merkezi etrafında dolanan yıldızların, küresel bir bileşimi

Küresel yıldız kümesi, galaksi merkezi etrafında uydu gibi dolanan, yıldızların küresel bir bileşimidir. Küresel yıldız kümeleri yerçekimi ile bir arada durabilirler. Yerçekimi sayesinde küresel bir şekle ve göreceli olarak merkeze doğru artan bir madde yoğunluğuna sahiplerdir. Yıldız kümesinin bir alt kategorisi olan küresel yıldız kümesi, Latince bir sözcük olan ve küçük küre anlamına gelen globulus kelimesinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldızlar öbeği</span> Gökadamızda gözlemlenen yıldızlar öbek I ve öbek II adında iki tür olarak sınıflandırılmaktadırlar

Yıldızlar öbeği veya yıldız popülasyonları, 1944 yılında Walter Baade tarafından Samanyolu Galaksisinde yer alan yıldızların gruplandırılmasıdır. Baade, söz konusu çalışmasının özet bölümünde, bu sınıflandırmanın esas itibarıyla Jan Oort tarafından 1926 yılında yapılan sınıflamaya dayandığını kabul etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 6397</span>

NGC 6397, Sunak takımyıldızında bulunan bir küresel yıldız kümesidir. 1751 yılında Nicolas Louis de Lacaille tarafından keşfedildi. Dünya'dan yaklaşık 7.800 ışık yılı uzaklıkta bulunması, onu Dünya'ya en yakın iki küresel yıldız kümesinden biri yapar. Küme yaklaşık 400.000 yıldız içerir ve uygun gözlem koşullarında çıplak gözle görülebilir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 18</span>

Messier 18 veya M18, Yay takımyıldızında bulunan bir açık yıldız kümesidir. Charles Messier tarafından 1764 yılında keşfedilmiş ve kuyruklu yıldız olmayanlar listesine eklenmiştir. M18, Dünya'dan bakış açısıyla Omega Bulutsusu ve Yay yıldız bulutu (M24) arasında yer alır. Doğrusal çapı 8,04 pc, gelgit yarıçapı ise 7,3 pc olan seyrek bir kümedir ve merkezi 0,012 pc'lik çekirdek yarıçapı ile konsantredir.

<span class="mw-page-title-main">Süperküme</span>

Süperkümeler küçük gökada kümelerinden ve gökada gruplarından oluşan büyük kümeler olup Evren'de şimdilik gözlemlenebilen en büyük yapı birimleridir. Süperkümelerin varlığı gökadaların Evren'de tek biçimli dağılmamış olduğunu gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Cüce galaksi</span> İçinde birkaç milyar yıldıza ev sahipliği yapan galaksilere verilen addır

Bir cüce galaksi, yaklaşık 1000 ila birkaç milyar yıldızdan oluşan galaksilere verilen isimdir; Samanyolu'nun 200-400 milyar yıldızına kıyasla bu sayı oldukça sınırlıdır. Samanyolu'nun yakın çevresinde yer alan ve 30 milyardan fazla yıldız içeren Büyük Macellan Bulutu kimi zaman bir cüce galaksi olarak sınıflandırılırken, kimileri de onu tam anlamıyla bir galaksi olarak kabul etmektedir. Cüce galaksilerin oluşum ve faaliyetlerinin daha büyük galaksilerle olan etkileşimlerden büyük ölçüde etkilendiği düşünülmektedir. Gök bilimciler şekillerine ve bileşimlerine göre çok sayıda cüce galaksi türü tanımlamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Omega Centauri</span>

Omega Centauri, Erboğa takımyıldızında yaklaşık olarak 15.800 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. Edmond Halley tarafından 1677 yılında keşfedilmiş ve "yıldız olmayan bir cisim" olarak tanımlanmıştır. Omega Centauri, 2000 yıl önce Batlamyus kataloğunda yıldız olarak gösterilmişti. Lacaille, kataloğuna I.5 olarak eklemiştir. İngiliz astronom John William Herschel 1830'larda ilk kez küresel yıldız kümesi olarak tanımladı.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1818</span> yıldız kümesi

NGC 1818, Kılıçbalığı takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 164,000 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesi. James Dunlop tarafından 3 Ağustos 1826 tarihinde keşfedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 1851</span>

NGC 1851, Güvercin takımyıldızı yönünde yaklaşık olarak 39.500 ışık yılı uzaklıkta bulunan bir küresel yıldız kümesidir. James Dunlop tarafından 10 Mayıs 1826 tarihinde keşfedilmiştir. Bu küme kış aylarında sadece güney yarıküreden gözlenebilen birkaç küresel kümeden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Messier 44</span> Açık yıldız kümesi

Messier 44, Yengeç takımyıldızı yönünde bulunan bir açık yıldız kümesi. Güneş Sistemi'ne en yakın açık yıldız kümesidir ve diğer pek çok yakın kümeden daha fazla yıldız içerir. Arıkovanı yıldız kümesi, karanlık bir gökyüzünde çıplak gözle belli belirsiz şekilde gözlemlenebilir, dolayısıyla antik çağlardan beri bilinmektedir. Antik dönem gök bilimcisi Batlamyus bu kümeyi "Cancer'in göğsündeki bulutsu bir kütle" olarak nitelendirmiştir ve Galileo'nun teleskopuyla incelediği ilk gök cisimlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Küresel yıldız kümeleri dizini</span> Vikimedya liste maddesi

Aşağıda küresel yıldız kümeleri listesi yer almaktadır. Görünür büyüklük, körlenme düzeltmesini içermemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Palomar 1</span>

Palomar 1, Kral takımyıldızı yönünde Samanyolu halesi veya Dış kolda(?) bulunan bir küresel yıldız kümesidir. İlk kez George O. Abell tarafından 1954 yılında keşfedilmiş ve küresel küme olarak tanımlanmıştır. Yaşı 6,3 ile 8 milyar yıl arasında hesaplanmaktadır ve Samanyolu'ndaki diğer küresel kümelere göre çok genç bir kümedir. [Fe/H] = -0,60 ile görece olarak metal-zengindir. Palomar 1, etkileşim sonucu tahrip olmuş bir cüce küremsi gökada ile bağlantılı olabilir ve tıpkı Yay Eliptik Cüce Gökadası'ndaki küresel küme Terzan 7 gibi benzer bir evrimsel geçmişe sahip olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Süper kütleli kara delik</span>

Süper kütleli kara delikler, kara deliklerin en büyükleridir. Milyarlarca güneş kütlesi büyüklüğünde olabilirler. Çoğunlukla -ya da muhtemelen tüm- galaksiler galaktik merkezlerinde bir süper kütleli kara delik bulundururlar. Samanyolu Galaksisi'nin galaktik merkezindeki süper kütleli kara deliğin Sagittarius A* olduğu düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">NGC 3860</span> Sarmal gökada

NGC 3860, Aslan takımyıldızı bölgesinde yaklaşık olarak 263,53 MIy (80,8 Mpc)uzaklıkta bulunan bir sarmal gökadadır. William Herschel tarafından 27 Nisan 1785 tarihinde keşfedildi. Aslan kümesi'nin bir üyesidir ve düşük parlaklığa sahip etkin çekirdekli (LLAGN) bir gökadadır. Ayrıca Gavazzi ve diğ. tarafından NGC 3860'ın merkezinde süper kütleli bir kara delik tarafından tetiklenmiş olabilecek güçlü bir "AGN" olarak sınıflandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Büyük kütleli yıldızlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Güneş kütlesine (M) göre keşfedilen en büyük yıldızların listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Abell 665</span> Gökada kümesi

Abell 665, Büyük Ayı takımyıldızı'nda yaklaşık olarak 2,3 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Abell Kataloğu'ndaki en yüksek zenginlik sınıfı olan 5'e sahip tek kümedir. Bu, m3 ila m3+2 büyüklük aralığında en az 300 gökada içerdiği anlamına gelir. Diğer tüm kümeler 5'ten daha düşük bir zenginlik sınıfına sahiptir. Bautz-Morgan sınıflandırmasına göre tip III'tür.

<span class="mw-page-title-main">Abell 1413</span> Gökada kümesi

Abell 1413, Aslan ve Berenis'in Saçı takımyıldızları arasında, Dünya'dan 1,9 milyar ışık yılı uzaklıkta bulunan bir gökada kümesidir. Zenginlik sınıfı 3 olan küme, 1958'de düzenlenen Abell Kataloğu'na eklenmiştir. Bautz-Morgan sınıflandırmasına göre tip I'dir. Abell 1413, güçlü kütle çekim etkisiyle birlikte yaklaşık 300 gökadayı barındırmaktadır. Kümeyi kaplayan muazzam kütle çekimi, 100 milyon derecenin üzerindeki sıcaklıklara ulaşan ve güçlü bir X-ışını radyasyonuna neden olan galaksiler arası gazın ısınmasından sorumludur. Kümeye, geniş çevresel yıldız halesi ile 6,5 milyon ışık yılı boyutuna ulaşan dev eliptik gökada MCG +04-28-097 hakimdir.

<span class="mw-page-title-main">Perseus Çift Kümesi</span> açık yıldız kümesi

Perseus Çift Kümesi, Kahraman takımyıldızında (Perseus) birbirine yakın konumda bulunan NGC 869 ve NGC 884 açık yıldız kümelerinden oluşur. Her ikisi de çıplak gözle görülebilen NGC 869 ve NGC 884, Samanyolu gökadasının Kahraman Kolu'nda yaklaşık 7.500 ışık yılı uzaklıkta yer almaktadır.