İçeriğe atla

Sündiken Dağları

Sündiken Dağları
Harita
En yüksek noktası
Yükseklik1.818 m (5.964 ft 7 in) Kızıl Tepe
Çıkıntı1.769 m (5.803 ft 9+1⁄2 in) Sündiken Tepesi
KoordinatlarEnlem: 39° 42′ 0″ Kuzey Boylam: 44° 17′ 0″ Doğu 
Coğrafya
KonumEskişehir, Türkiye
Jeoloji
Dağ türüOrojenez Kıvrım

Sündiken Dağları, Eskişehir il sınırlarında bulunan sıra dağlardır. Karadeniz Bölgesi ile İç Anadolu Bölgesinin sınırını oluşturur.[1]

Fiziki özellikleri

Güneyinde Eskişehir Ovası, kuzeyinde Sakarya Nehri bulunur. Doğu-batı doğrultusunda uzanan dağların uzunluğu 120 km,[2] kuzey-güney genişliği 30 km'dir . Kapladığı alan yaklaşık 210.000 hektardır (2.100 km²). Kuzeyde Sakarya Nehri kıyılarında 300 m rakımdan başlayan dağlık kütle, 1500–1800 m yüksekliklere ulaşır, güneyde dik yamaçlarla Eskişehir Ovası'na 800 m'ye iner.[3] Eskişehir il topraklarının %17'sini oluşturur.

Dağ kuşağının üzerinde pek çok yüksek tepe bulunur:[3] Kızıl Tepe 1818 m, Sündiken Tepesi 1769 m, Kartal Tepe 1754 m, Lazoğlu Tepesi 1717 m, Ayı Tepesi 1699 m, Karameşelik Tepe 1695 m, Karakütük Tepesi 1600 m, Yalıkıran Tepe 1585 m.

Canlı hayatı

Sündiken Dağları İç Anadolu, Marmara ve Ege bölgeleri arasında zoocoğrafya bakımından geçiş bölgesidir.[4]

Dağın daha nemli olan kuzey yamaçlarında bitki örtüsü daha yoğundur. Kuraklığın güçlü hissedildiği ve insan tahribatının yoğun olduğu güney yamaçlarda bitki yoğunluğu düşüktür.[2]

Köppen iklim sınıflandırmasına göre; dağlık alanda Yarı kurak step iklimi (BSk) (Eskişehir, Alpu, Sarıcakaya, Nallıhan), yazı kurak ve ılık, kışı soğuk iklim (Dsb) (Tepebaşı, Alpu, Alapınar, Mihalıcık) görülmektedir. Bu iklim koşullarına bağlı bitki örtüsü orman, antropojen step ve ağaççıklardan oluşur. Kuzeyde Sakarya Vadisine yakın kısımları tarım alanı olarak kullanıldığından bu alanda ormanlar 450–500 m yükseltiden başlar. Alçaklarda yaygın olan kızılçamlar 800–900 m'ye kadar çıkarlar. 800-1200 arasında karaçamlar görülür. 1200m'den sonra sarıçam-karaçam karma ormanları 1400 m'ye kadar çıkar. 1400 m'den zirvelere kadar saf sarıçam ormanları hakimdir. Tüm bu ormanların içerisinde sapsız meşe, saçlı meşe, mazı meşesi, boylu ardıç ile kokar ardıç türleri de bulunur.[2]

Dağların güney yamaçları insan tahribatı ile 1000 m'ye kadar ormansızdır. 1000 m'den sonra katran ardıçlarının karıştığı meşe çalıları bulunur. 1100 m'den sonra bozuk meşe ormanları, 1200-1600 arası karaçam ormanları hakimdir.[2]

Dağlık arazinin 146.364 hektarı orman ile kaplıdır. Ormanların; %33,35'i karaçam, %21,3'ü meşe türleri, %13,1'i kızılçam, %12,6'sı karışık (geniş yapraklı+ibreli ağaç), %12,3'ü ardıç, %5,2's, ibreli karışık, %2,1'i sarıçamdır.

Litoloji

Sündiken Dağları genel olarak birinci zaman arazilerinden oluşur. Kenarları Neojen yaşlı tortul tabakalarla çevrilidir. Bir aşınma ve taşınma alanı olan dağların üzerinde farklı basamaklar halinde peneplenler seçilir. Basamaklı peneplenlerin bulunması ve eğim açısından bozulmuş olmaları dağın yakın zamanlarda yükseldiğini ifade eder.[5] Ana kütle Paleozoik zamanlı metamorfik şistler ve mermerleşmiş kalkerden oluşur.

İklim

Sündiken Dağları, güneyden karasal iklim, kuzeydan Karadeniz Ardı iklimi etkisindedir. Karadeniz üzerinden gelen hava kütleleri, Köroğlu Dağları, Bolu Dağı ve Akçakoca Dağlarında nemini bıraktığından ikimde karasallık hissedilir derecededir[6]

Kaynakça

  1. ^ "Sınırları" (PDF). BATI KARADENİZ BÖLGESİ. 12 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  2. ^ a b c d KAYMAK, Hülya (2020). "Morfo-Klimatik özelliklerin Sündiken Dağları'nda (Eskişehir) bitki örtüsünün dağılışı üzerindeki etkileri". Türk Coğrafya Dergisi. 27 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Eylül 2021. 
  3. ^ a b KANTARCI, M.D; ÇETİN, M.; MUSAOĞLU, N. "SÜNDİKEN DAĞLIK KÜTLESİ" (PDF). SÜNDİKEN DAĞLIK KÜTLESİNDE YER ÖLÇMELERİ İLE UYDU VERİLERİNDEN YÜKSELTİ VE BAKIYA BAĞLI OLARAK YÜZEY SICAKLIĞI DEĞİŞİMİNİ BELİRLENMESİ. dogankantarci.com. 27 Aralık 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  4. ^ BİLGİN, Seda; ÖZGÜL, Okan; KOÇ, Hasan (2015). "Giriş". Türkiye için beş yeni kayıt ile Sündiken Dağları (Eskişehir) Limoniidae (Diptera) faunasına katkılar. Türkiye Entomoloji Bülteni. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. []
  5. ^ İZBIRAK, Dr. Reşat. "ESKİŞEHİR'LE ÇİFTELER ÇEVRESİNDE BİR COĞRAFYA GEZİSİ" (PDF). ankara.edu.tr. 1 Haziran 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. 
  6. ^ KANTARCI, Prof.Dr. Doğan ve ark. "GİRİŞ" (PDF). SÜNDİKEN DAĞLARINDAKİ (ESKİŞEHİR) SARIÇAM (Pinus sylvestris L.) KUŞAĞINDA YETİŞME ORTAMI BİRİMLERİNİN BELİRLENMESİ. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2016. []

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uludağ</span> Bursa ili sınırları içinde, 2.543 m rakımlı, Türkiyenin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan dağ

Uludağ, Bursa ili sınırları içinde, 2.543 m yüksekliği ile Türkiye'nin en büyük kış ve doğa sporları merkezi olan dağ. Uludağ; Marmara Bölgesinin en yüksek dağıdır. Kuzeybatı-güneydoğu doğrultusunda uzanan Uludağ'ın uzunluğu 40 km'yi bulur. Genişliği ise 15–24 km'dir. Toplu ve heybetli bir görünüşe sahip olan bu dağın Bursa'ya bakan yamaçları kademeli, güneye Orhaneli'ne bakan tarafları ise düz ve daha diktir. En yüksek noktası göller bölgesinde yer alan Uludağ tepe'dir. Uzaktan Bursa'ya yaklaşılırken ve oteller bölgesinde görülen yüksek tepe genelde zirve olarak algılanır. Hâlbuki Zirve gibi görünen o tepenin ismi Keşiş Tepedir ve yüksekliği 2.486 m'dir. Uludağ tepe Keşiş Tepenin 5 km güneydoğusunda yer alır. Dağın kuzey tarafında Sarıalan, Kirazlı, Kadı, Sobra yaylaları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Orman</span> büyük bir alandaki yoğun ağaç topluluğu

Orman, belirli yükseklikteki ve büyüklükteki çeşitli ağaçlar, çalılar, otsu bitkiler, mantarlar, mikroorganizmalar, böcekler ve hayvanlar bütününü içeren, topraklı alanda genellikle doğal yollardan oluşmuş bir kara ekosistemidir.

<span class="mw-page-title-main">Alpler</span> Orta Avrupada yer alan bir sıradağ

Alpler, Orta Avrupa'da yer alan büyük dağ silsilesi. İsviçre, Kuzey İtalya ve Fransa'nın pek çok bölümünde görülür. Avusturya'nın hemen hemen hepsini kaplar ve Almanya'nın güneyinde önemli yer tutar. Coğrafi olarak 44°-48° kuzey enlemleri ve 5°-18° doğu boylamları arasında bulunur. Ekvator'dan ve Kuzey kutbundan hemen hemen aynı uzaklığa sahiptir. 207.000 km² bir alanı kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Akdağmadeni</span> Yozgatın ilçesi

Akdağmadeni, Yozgat'a bağlı bir ilçedir. Doğuda Sivas'ın Şarkışla ilçesi, güneyde Çayıralan, batıda Sarıkaya ve Saraykent, kuzeyde ise Kadışehri ile çevrilidir. İlçenin güneyi sarıçam ve meşe ormanlarıyla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nur Dağları</span> Kahramanmaraş ile Hatay arasında uzanan dağ silsilesi

Nur Dağları, Gâvur Dağları ya da Amanos Dağları, Kahramanmaraş'taki Sır Baraj Gölü’nden başlayıp Hatay ilinin Samandağ kıyılarına doğru uzanan 175 km uzunlukta dağ silsilesidir. Çoğunluğu, Doğu Karadeniz'dekilere benzer nemli ve gür ormanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Dağları</span>

Yıldız Dağları veya Istranca Dağları, Trakya'nın Karadeniz kıyılarına paralel olarak, Bulgaristan'dan İstanbul iline kadar yaklaşık 150 km uzunluğunda bir dağ zincirinden oluşmaktadır. Bu zincirin en yüksek noktası Kırklareli ilinde bulunan yaklaşık 1.031 metrelik Mahya Dağı zirvesidir. Bulgaristan'da "Strandja" adı kullanılır. Türkiye'deki kısmı 197 000 hektarlık bir alan kaplar.

<span class="mw-page-title-main">Soğuksu Millî Parkı</span> Milli Park (02.0003)

Soğuksu Millî Parkı, Ankara'nın Kızılcahamam ilçesinde yer alan ve 19 Şubat 1959'da kurulan bir millî parktır. Ankara şehir merkezine 80 kilometre uzaklıktadır. Parkın volkanik bölge olmasından dolayı, çevresindeki sıcak ve soğuk su kaynakları kaplıca olarak değerlendirilmektedir. Parkın yüksekliği 1.030-1.800 m (3.380-5.910 ft) arasında değişmektedir. Arhut Tepesi 1.789 m (5.869 ft) ve Tolubelen Tepesi 1.776 m (5.827 ft) ile parkın en yüksek zirveleridir.

<span class="mw-page-title-main">Madra Dağları</span>

Madra Dağları ya da Madra Dağı, Ege Bölgesi’nin Asıl Ege Bölümü ile Marmara Bölgesi’nin Güney Marmara Bölümü’nün sınırlarında yer alır. Madra Dağı, Balıkesir ilinin İvrindi, Havran, Burhaniye, Gömeç ve Ayvalık ilçeleri ile İzmir ilinin Bergama ilçesi topraklarında yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Koru Dağları</span>

Koru Dağları, Gelibolu Yarımadası'nın kuzey sınırından başlayarak Ergene Havzası'na kadar inen önemli bir yükseltidir.

<span class="mw-page-title-main">Kaz Dağı</span>

Kaz Dağı ya da İda Dağı, Edremit Körfezi'nin kuzeyinde Çanakkale ve Balıkesir illeri arasında yer alan bir dağ.

<span class="mw-page-title-main">Sultan Dağları</span>

Sultan Dağları, Türkiye'de Akdeniz bölgesinin Göller Yöresi'nde bulunan batı Toros Dağları'nın uzantısı olan yaklaşık olarak 100 kilometre uzunluğunda genç sıradağlardır.

<span class="mw-page-title-main">Canik Dağları</span>

Canik Dağları; batı uçları Samsun ilinde yer almak üzere, doğu uçları Ordu iline kadar sarkan ve Karadeniz'e paralel uzanan, Orta Karadeniz sıra dağları.

<span class="mw-page-title-main">Ilgaz Dağları</span>

Ilgaz dağları, Batı Karadeniz Bölgesi'nin en yüksek dağ kütlesidir. Kastamonu-Çankırı yolunun 1.875 m'lik bir geçitle aştığı Ilgaz dağı doğu-kuzeydoğu, batı-kuzey batı doğrultusunda 50 km uzunluğunda oval bir kütle oluşturur. En yüksek zirvesi Batı Karadeniz'in en yüksek zirvesi de olan Büyükhacat tepesi 2587 m, ikinci zirvesi Küçükhacat tepesi ise 2546 m yüksekliktedir.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul'daki ormanlar</span>

İstanbul ormanları, yerleşim alanlarının çevresine ve dışına yayılan ağaçlık alanlardan oluşmaktadır. İstanbul ilinin, coğrafi konumu, topoğrafik yapısı, yükseltili arazisi, toprak ve iklim özelliklerinin etkisiyle doğal orman oluşumuna elverişli bir konumda bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kaçkar Dağları Millî Parkı</span>

Kaçkar Dağları Millî Parkı büyük bölümü Rizenin Çamlıhemşin ilçesinde, bir bölümü Erzurum ve Artvin illerine uzanan millî park. 51.550 hektarlık mili park Fırtına Deresi ile Hemşin Deresi arasında yer alan Kaçkar Dağları üzerinde kurulmuştur.

Sandıklı Ovası, Ege Bölgesi'nde, Afyonkarahisar ilininnde, kuzeybatı yamacında Sandıklı ilçesinin bulunduğu tektonik ovadır.

Akdağ, Erzurum ili, Olur ilçesi sınırlarında, Yalnızçam Dağları grubu içinde yer alan 2466 m yüksekliğindeki dağ. Olur merkezinin güneyinde, yaklaşık olarak doğu-batı yönünde uzanır. Dağın bir bölümü Oltu ilçe sınırlarında bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tecer Dağları</span>

Tecer Dağları, Sivas'ın 40 km güneydoğusunda, 2262 metre yüksekliğinde, doğu-batı uzanışlı bir sıradağ. Huma Çayı dağı ikiye böler, güneydeki kısım Deli Dağı, kuzeydeki Çengelli Dağı adını alır.

<span class="mw-page-title-main">Altay dağ ormanı ve orman bozkırı</span>

Altay dağ ormanı ve orman bozkırı ekolojik bölgesi, Altay Dağları üzerindeki subalpin orman kuşağındaki bazı alanları kapsar ve Rusya, Kazakistan, Moğolistan ve Çin'in buluştuğu sınır bölgesinde yer alır. Farklı ekolojik bölgeler, rakımlar ve iklim bölgeleri arasındaki geçiş bölgelerinde bulunduğu için bölge yüksek biyolojik çeşitliliğe sahiptir. Soğuk yarı kurak bir iklime sahip olan Palearktik biyocoğrafik bölgesindedir. 35.199.998 kilometrekare (13.590.795 sq mi) alanı kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Anadolu kozalaklı ve yaprak döken ormanları</span>

Kuzey Anadolu kozalaklı ve yaprak döken ormanları, Türkiye'nin Kuzey Anadolu bölgesinde yer alan ılıman iğne yapraklı ormanlar ekolojik bölgesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.