İçeriğe atla

Süleymaniye (il)

Koordinatlar: 35°31′K 45°19′D / 35.517°K 45.317°D / 35.517; 45.317
Süleymaniye ili
Kürtçe: پارێزگای سلێمانی
Arapça: محافظة السليمانية
Ülke Irak
Özerk bölgeKürdistan Bölgesel Yönetimi
BaşkentSüleymaniye
Yüzölçümü
 • Toplam20.143.91 km²
Nüfus
 (2009)
 • Toplam1.750,000
Zaman dilimiUTC+03:00
 • Yaz (YSU)UTC+04:00
DilKürtçe

Süleymaniye ili (Arapça: محافظة السليمانية, Kürtçe: Silêmanî), Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Süleymaniye kentidir.

Goyzha, Azmir, Glazarda, Piramagrun olmak üzere dağlar ile çevrilmektedir.

Tarihçe

Baban Emirliği (1649-1850)'nin Babanzade Mahmud Paşa döneminde 1781'de kurulmuş ve Namo olarak bilinen adı Süleymaniye olarak değiştirilmiştir.

Irak Savaşı'nda ABD'nin önderlik ettiği Koalisyon Güçleri tarafından işgal edilmiştir. 30 Mayıs 2007'de Süleymaniye yerel Kürt yönetiminin eline geçmiştir.

İl yönetimi

  • Vali: Dana Ahmed Macid[1]
  • Vali Yardımcısı: Jutiar Nuri Abdullah[2]
  • Bölge Konsey Başkanı: Kawa Abdallah[3]

Kazalar

  • Süleymaniye (kaza): Süleymaniye, Bazyan (merkez: Teynal)
  • Pişdar (kaza): Pişdar (merkez: Keladize), Nevdeşt (merkez: Sengeser)
  • Suddamaya Halabha (kaza): Uxwe, Pencvin, Tancero, Halepçe, Şarizor
  • Çemçemal (kaza): Çemçemal
  • Dukan (qeza): Dukan
  • Derbendihan (kaza): Derbendihan, Zerayen (Zerrayen)
  • Ranye (kaza): Ranye, Betwate
  • Kalar (kaza): Kalar, Simud

Not

  1. ^ "www.sulygov.com". 20 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008. 
  2. ^ "www.christiansofiraq.com". 21 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Kasım 2008. 
  3. ^ [1][]

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kars (il)</span> Türkiyenin Doğu Anadolu Bölgesinde bir il

Kars, Doğu Anadolu Bölgesi'nin kuzeydoğusunda yer alır. İl nüfusu 2023 yılı sonu itibarıyla 277.098'dir. Bu nüfusun %51,5'i şehirlerde yaşamaktadır. İlin yüz ölçümü 10.193 km2'dir. İlde km2'ye 28 kişi düşmektedir. İlde 8 ilçe, 9 belediye, bu belediyelerde 57 mahalle, ayrıca 381 köy bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tokat (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Tokat, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir ildir. Kuzeyde Samsun, kuzeydoğuda Ordu, doğu ve güneyde Sivas, güneybatıda Yozgat ve batıda Amasya illeriyle komşudur. İlçelerinden Yeşilyurt ve Sulusaray İç Anadolu Bölgesi'nde kalır.

<span class="mw-page-title-main">Amasya (il)</span> Türkiyenin Karadeniz Bölgesinde bir il

Amasya, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde bulunan bir ildir. Merkez ilçesi Amasya'dır. Bölümü Orta Karadeniz'dir.

<span class="mw-page-title-main">Isparta (il)</span> Türkiyenin Akdeniz Bölgesinde bir il

Isparta, Türkiye'nin güneybatısında yer alan il. Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyindeki Göller Yöresi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray (il)</span> Türkiyenin İç Anadolu Bölgesinde bir il

Aksaray, Türkiye'nin İç Anadolu Bölgesi'nde, kısmen Konya Havzası'nda ve kısmen Kapadokya'da yer alan, merkezi Aksaray kenti olan ildir. Daha öncesinde il iken 1933'te ilçe yapılmış ve 15 Haziran 1989 tarih ve 3578 sayılı yasa ile Niğde'den ayrılarak yeniden il olmuştur. Niğde'nin kuzeybatısında, Konya'nın doğusunda, Ankara'nın güneydoğusunda yer almaktadır. 433.055 nüfusa (2022) ve 7.659 km² yüz ölçümüne sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Aksaray</span> Aksaray ilinin merkezi olan şehir

Aksaray, Aksaray ilinin şehir merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Nevşehir</span> Nevşehir ilinin merkezi olan şehir

Nevşehir, Nevşehir ilinin merkezi olan şehirdir. Antik ismi Nissa ve Yunancada "Yeni Şehir" anlamına gelen Neapolis'tir. Selçuklu döneminde fethedilip ismi Muşkara olmuştur. Lale Devri'nin ünlü sadrazamı Damat İbrahim Paşa burada doğmuş ve döneminde şehri imar edip hanlar, camiler, hamamlar gibi yapıların inşasına öncülük ederek bölgenin kalkınmasında önemli bir etkide bulunmuştur. Adını değiştirerek Farsçada "Yeni Şehir" anlamına gelen Nevşehir adını vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük</span> Irakta bir şehir

Kerkük, Irak'taki Kerkük ilinin başkenti olan şehirdir. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin anayasal başkentidir. Irak merkezi yönetimine bağlıdır. Irak'ın başkenti Bağdat'ın 236 km kuzeyinde, Erbil'in 83 km güneyinde, Musul'un 149 km güneydoğusunda, Süleymaniye'nin 97 km batısında, Tikrit'in 116 km kuzeydoğusunda yer almaktadır. Günümüzde şehrin büyük çoğunluğu Türkmenler, Araplar ve Kürtlerden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Göksun</span> Kahramanmaraş ilçesi

Göksun, Kahramanmaraş il merkezine 76 km uzaklıkta bulunan bir ilçe. Toplam nüfusu 52.136, yüzölçümü 1920 km²'dir. 1908 yılında Kahramanmaraş iline bağlanmıştır. İlçe belediyesi 1908 yılında kurulmuştur. İlçede toplam 51 mahalle ve 7 kasaba vardır. İlçenin eski adları: Kokusus, Cocussus, Kokson, Koksen, Köksün, Göksün. Orman bölgesinde olduğundan kereste fabrikaları mevcuttur. Batısında Dibek Dağı, kuzeyde Binboğa Dağları yer alır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, fasulye, nohut, elma, üzüm'dür. Göksun elması kendine has aroması ile meşhurdur.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Şemdinli</span> Hakkari İlçesi

Şemdinli Hakkâri ilinin 5 ilçesinden birisi ve bu ilçenin merkezi olan şehir.

<span class="mw-page-title-main">Mesudiye</span> Ordunun ilçesi

Mesudiye, Ordu ilinin Sivas sınırındaki bir ilçesi. Yerli halkın önemli bir bölümü Türkmen/Çepnilerden oluşur. Ordu ilinin yüzölçümü en büyük ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye</span> Irakta bir şehir

Süleymaniye, Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye İline bağlı şehir ve ilin yönetim merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan</span> Orta Doğuda Kürtlerin yoğunlukta olduğu bölgelerin genel adı

Kürdistan Kafkaslar'ın güneyi ve Orta Doğu'da, Ermenistan, Irak, İran, Suriye ve Türkiye'ye ait toprakların bir kısmını kapsayan jeokültürel bölge. Siyasi bakımdan özerk, federal bir bölge olarak uluslararası resmî tanınmaya sahip olan tek bölge Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'dir. Bölgenin kuzeybatı İran’a karşılık gelen kısmı Kürdistan adıyla eyalet statüsündedir. Ayrıca Suriye'de de Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi tek taraflı olarak ilan edilmiştir.

Fransa'daki Kürtler, Fransa'da yaklaşık 80.000 - 100.000 Kürt yaşamaktadır. Bazı kaynaklar ise Fransa'daki Kürt nüfusunun bu sayıdan daha fazla olduğu yönünde bilgiler verir.

<span class="mw-page-title-main">Erbil (il)</span>

Erbil ili, Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Erbil kentidir. Nüfusu Kürtler, Türkmenler, Yezidiler, Şabaklar, Keldaniler ve Süryanilerden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Duhok (il)</span>

Duhok ya da Dohuk, Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Duhok kentidir.

<span class="mw-page-title-main">Kerkük (il)</span> Irak valiliği

Kerkük İli Irak'ın kuzeyinde yer alan, nüfusun çoğunluğunu Araplar, Kürtler ve Türkmenlerin oluşturduğu, yönetim merkezi Kerkük kenti olan ve dört kazaya ayrılan ildir. 28 Mart 2017 tarihinde aldığı meclis onayıyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin bir parçası olduğu anlamına gelecek bir kararla, resmi kurumlara Irak Bayrağı'nın yanı sıra Bölgesel Yönetim bayrağının da çekilmesine hükmedildi. 16 Ekim 2017'de Irak ordusu Kerkük'e gece saatlerinde operasyon başlattı ve şehri Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nden tamamen temizledi. Yerel yönetim bayrakları indirildi.

2011 Irak protestoları, Irak'ta Irak Savaşı'nın başladığı 2003 yılından beridir süren şiddetin ortasında gerçekleşen 2010-2011 Arap dünyası protestolarının bir parçası olan protesto gösterileri. Gösterilerde 6 kişi öldü, 140 kişi yaralandı.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Müzesi</span> Irak Kürdistanındaki arkeolojik müze

Süleymaniye Müzesi Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin Süleymaniye şehir merkezinde yer almaktadır ve arkeolojik bir müzedir. Süleymaniye Müzesi, Bağdat'taki Irak Müzesi'nden sonra Irak'ta ikinci büyük müzedir.