İçeriğe atla

Süleyman Uludağ

Süleyman Uludağ
Doğum1937 (86-87 yaşında)
Akyazı köyü, Amasya, Türkiye
VatandaşlıkTürk
Dinİslam
ÖdüllerTürkiye Yazarlar Birliği Ödülleri (1982, 2002, 2011)
Kariyeri
Dalıİlahiyat, tasavvuf
Çalıştığı kurumlarKastamonu İmam Hatip Okulu

Kayseri Yüksek İslam Enstitüsü
Bursa Yüksek İslam Enstitüsü

Uludağ Üniversitesi

Süleyman Uludağ (d. 1937, Akyazı köyü, Amasya), akademisyen, ilahiyatçı. Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi. Uzmanlık alanı olan tasavvuf tarihinin yanı sıra iktisattan siyaset bilimine ve toplum bilimine birçok alanda telif ve tercüme eserlerin ve makalelerin yazarıdır.

Eğitimi ve akademisyenliği

Çorum İmam-Hatip Okulu'nu ve İstanbul Yüksek İslam Enstitüsü'nü bitirdi. Kastamonu İmam-Hatip Okulu'nda üç yıl görev yaptı. 1970'te Kayseri Yüksek İslam Enstitüsü'nde göreve başladı. 1975'te Bursa Yüksek İslam Enstitüsü'ne nakledildi. 2007'de Uludağ Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Tasavvuf Anabilim Dalı'ndan emekli olmuştur. Kuruluşundan itibaren TDV İslâm Ansiklopedisi'nde 232 maddenin yazarlığını yapmıştır.

Çalışmaları

Orta Asya, Kafkasya ve Balkanlar'a yaptığı seyahat izlenimlerini 2002'de İran'a ve Turan'a Seyahat adıyla kitaplaştırmıştır. Batum göçmeni bir aileden gelmesi itibarıyla Sovyetler'in çöküşünün ardından bu bölgenin dînî uyanışına katkıda bulunmaya çalışmıştır. Kendi düşünce hayatında önemli bir yer tutan İbn Haldun'dan yaptığı Mukaddime çevirisi Süleyman Uludağ'ın Türkçeye kazandırdığı önemli eserlerdendir.

Çeviri eserler

  • Kuşeyrî Risalesi[1]
  • Keşfü'l-Mahcûb/Hakikat Bilgisi,[2] Hucvîrî)
  • ''Mukaddime''[3] I-II, (İbn Haldun)
  • Taarruf/Doğuş Devrinde Tasavvuf,[4] (Kelabazi)
  • Tezkiretü'l-Evliyâ,[5] (Feridüddin Attar)
  • Şifâü's-Sâil/Tasavvufun Mahiyeti
  • Faysalü't-Tefrika/İslâm'da Müsamaha
  • Esrâru't-Tevhîd/Tevhidin Sırları
  • İbn Haldun Üzerine Araştırmalar,[6] (Satı Husrı)
  • Kelâm İlmi ve İslâm Akâidi
  • Felsefe-Din İlişkileri, (İbni Rüşd)
  • Evliyâ Menkıbeleri,[7] (M. Kara ile ortak)
  • İslâm'da Tenkit ve Tartışma Usulü,[8] (M. Kara ile ortak)

Telif eserler

  • İslâm'da Faiz Meselesine Yeni Bir Bakış[9]
  • İslâm-Siyaset İlişkileri[10]
  • İslâm Düşüncesinin Yapısı[11]
  • İslâm'da Emir ve Yasakların Hikmetleri
  • İslâm Açısından Müzik ve Sema[12]
  • İslâm'da Mürşid ve İrşad Faaliyeti
  • İslâm'da İnanç Konuları ve İtikadî Mezhepler[13]
  • İbni Arabi
  • Bayezid Bistâmî
  • Fahreddin Râzî
  • İbn Haldun[14]
  • Tasavvuf ve Tarihi, (S. Eraydın, M. Demirci, K. Yaylalı ile ortak)
  • Tasavvuf Terimleri Sözlüğü[15]
  • Sûfî Gözüyle Kadın[16]
  • Tasavvuf ve İnsan
  • Dört Kapı, Kırk Eşik[17]
  • İran'a ve Turan'a Seyahat[18]
  • Tasavvuf Kültüründe Keşif ve Keramet[19]

Ders kitapları

  • Kelâm Dersleri, 1969
  • Akâid ve Kelâm, 1981 (Fuat Kavukçu ile ortak)
  • İslâm'da İnanç Konuları ve İtikadî Mezhepler, 1992

Makale ve ansiklopedi maddeleri

  • "Kâşânî", "Gazâlî", "Hallâc-ı Mansûr", "Kuşeyrî", "Hucvirî" maddeleri, TDV İslam Ansiklopedisi
  • "İbn Teymiye", İbn Teymiye Külliyâtı, c. I, 1986
  • "İbn Teymiye'de Mantık Meselesi", İslâmî Araştırmalar, 1987-4
  • "Tasavvuf Karşıtı Akımlar ve İbn Teymiye'nin Tasavvuf Felsefesi", İslâmiyât, 1999-3.

Bunların dışında Nesil, Hareket, Dergâh, İslamiyât, İslâmî Araştırmalar, Köprü, Rahle, Türkiye Günlüğü, Yeni Dünya, Keşkül dergilerinde ve Milliyet gazetesinde makaleleri ve yazıları yayınlanmıştır.

Ödülleri

  1. Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları Ödülü, Çeviri dalında, İbn Haldun'dan yaptığı Mukaddime çevirisiyle, 1982.[20]
  2. Türkiye Yazarlar Birliği Yılın Yazar, Fikir Adamı ve Sanatçıları Ödülü, Gezi dalında, İran'a ve Turan'a Seyahat kitabıyla, 2002.[21]
  3. Türkiye Yazarlar Birliği Üstün Hizmet Ödülü, Nuri Pakdil ve Ahmet Yaşar Ocak'la beraber, 2011.[22]

Öğrencileri

Yetiştirdiği öğrencilerden Prof. Dr. Mustafa Kara özellikle tasavvuf tarihi alanında çalışmalarını sürdürmektedir.

Kaynakça

  1. ^ Kuşeyrî Risalesi, Dergah Yay., İstanbul, 2009
  2. ^ Keşfü'l-Mahcûb, Dergah Yay., İstanbul, 1996[]
  3. ^ "Mukaddime, Dergah Yay., İstanbul, 2004". 19 Şubat 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  4. ^ "Doğuş Devrinde Tasavvuf, Dergah Yay., İstanbul, 1992". 26 Ekim 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  5. ^ Tezkiretü'l-Evliyâ, Mavi Yay., İstanbul, 2002
  6. ^ İbn Haldun Üzerine Araştırmalar, Dergah Yay., İstanbul, 2001
  7. ^ Evliyâ Menkıbeleri,Pinhan Yay., İstanbul, 2011
  8. ^ "İslam'da Tenkit ve Tartışma Usulü, Marifet Yay., İstanbul, 2001". 12 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  9. ^ İslam'da Faiz Meselesine Yeni Bir Bakış, Dergah Yay., 1998[]
  10. ^ İslam-Siyaset İlişkileri, Dergah Yay., İstanbul, 1998[]
  11. ^ İslam Düşüncesinin Yapısı, Dergah Yay., İstanbul, 1994[]
  12. ^ "İslam Açısından Müzik ve Sema, Kabalcı Yay., İstanbul, 2005". 17 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 
  13. ^ İslam'da İnanç Konuları ve İtikadi Mezhepler, Marifet Yay., İstanbul, 2002[]
  14. ^ İbn Haldun, Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları, Ankara, 1993[]
  15. ^ Tasavvuf Terimleri Sözlüğü, Kabalcı Yay., İstanbul, 2002[]
  16. ^ Sufi Gözüyle Kadın, İnsan Yay., İstanbul, 1998[]
  17. ^ Dört Kapı, Kırk Eşik, Dergah Yay., İstanbul, 2009[]
  18. ^ İran'a ve Turan'a Seyahat, Dergah Yay., İstanbul, 2002[]
  19. ^ Tasavvuf Kültüründe Keşif ve Keramet, Sufi Kitap, İstanbul, 2008[]
  20. ^ Türkiye Yazarlar Birliği resmi sitesi, 24 Nisan 2012 tarihinde erişilmiştir
  21. ^ Türkiye Yazarlar Birliği resmi sitesi, 24 Nisan 2012 tarihinde erişilmiştir
  22. ^ "Türkiye Yazarlar Birliği resmi sitesi, 24 Nisan 2012 tarihinde erişilmiştir". 7 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2012. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İbn Haldun</span> Arap tarihçi, düşünür ve sosyolog (1332–1406)

İbn Haldun, modern tarihyazımının, sosyolojinin ve iktisatın öncülerinden kabul edilen 14. yüzyıl düşünürü, devlet adamı ve tarihçisidir. Ayrıca İslam aleminde Liberalizm ilkelerini kitaplarında bulunduran ilk Müslüman düşünür. Köklü bir aileden geldiği için iyi bir eğitim aldı. Tunus ve Fas'ta devlet görevlerinde bulunduktan sonra Gırnata ve Mısır'da çalıştı. Kuzey Afrika'nın o dönem istikrarsız ve entrikalarla dolu siyasal yaşamı 2 yıl hapiste yatmasına neden oldu. Bedevi kabilelerini çok iyi tanımasından dolayı aranan bir devlet adamı ve danışman oldu. Mısır'da 6 defa Maliki kadılığı yaptı. Şam'ı işgal eden Timur ile görüşmesi bir fatih ile bir bilginin ilginç buluşması olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Mukaddime</span> İbn-i Haldunun, 1375te Kalatu ibn Seleme adlı kalede Beni Arif kabilesinin himayesinde yaşadığı dönemde yazdığı eser

Mukaddime, İbn-i Haldun'un en ünlü eseridir. Tarih, iktisat, sosyoloji ve siyaset gibi birçok sosyal bilim için temel teşkil eden görüşleri içinde barındırır. İbn-i Haldun eserini 1375'te Kal'atu ibn Seleme adlı kalede Beni Arif kabilesinin himayesinde yaşadığı dönemde kaleme aldı.

<span class="mw-page-title-main">Tasavvuf</span> İslamın içsel, mistik boyutu

Tasavvuf veya Sûfîzm ya da Sûfîlik, İslam'ın iç veya mistik yüzü olarak tarif edilir. Ayrıca Sufizmin batıda yükseltilen içeriğinin "Budizm ve Taoizm gibi içeriksiz güzel yaşama tarzı" olarak yorumlanması da vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gazzâlî</span> Fars İslam bilgini ve polimat (y. 1058–1111)

Gazzâlî, yaygın adıyla Îmam-ı Gazzâlî, Ortaçağ Avrupası'nda Latinize edilmiş haliyle Algazelus ya da Algazel, İranlı, Sünni İslam âlimi, mutasavvıfı, müderrisidir. İslam düşünce tarihindeki en önemli ve en etkili fakih, müftü, filozof, teolog, mantıkçı ve mistiklerden birisi olarak kabul edilmektedir. XI. yüzyıl'ın müceddidi olarak nitelendirilmektedir. Gazzali'nin çalışmaları çağdaşları tarafından büyük bir önem ve övgüyle karşılanmış ve "İslam'ın delili" anlamına gelen Hüccetülislam unvanını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbn Teymiyye</span> Şeyhülislam

Takıyyüddin ibn Teymiyye, özellikle Selefileri ve Vehhabîleri fıkıh, şeriat ve diğer İslamî görüşler konusunda etkilemiş olan İslam alimi. Kendinden sonra gelen çeşitli ve ağırlıklı olarak Hanbeli mezhebini benimseyen İslâm âlimlerini ve akımlarını da etkilemiştir. İbn Teymiyye'nin etkilediği isimlerin en önemlilerinden birisi de Muhammed bin Abdülvehhâb'dır.

<span class="mw-page-title-main">Sarı Saltuk</span> Türk ermiş

Sarı Saltuk Baba Balkanların Osmanlılar tarafından fethedilmesinden önce başlıca Balkanlarda ve civârındaki bölgelerde seyahat ederek insanlara İslâm'ı tebliğ eden Alevî-Bektâşî şeyhi ve Türkmen bir Derviştir.

<span class="mw-page-title-main">Mahmud Erol Kılıç</span> Türk akademisyen, büyükelçi

Mahmud Erol Kılıç, Türk akademisyen, tasavvuf, İbn Arabî ve İslam felsefesi uzmanı teolog.

<span class="mw-page-title-main">İslam felsefesi</span> İslam medeniyetindeki felsefe geleneği

İslam felsefesi, İslâm dinine mensup kişilerce gerçekleştirilen felsefe etkinliğidir. Müslüman felsefesi ve Arapça felsefe olarak da adlandırılır. İslam felsefesi adlandırması sadece İslam'a dair bir felsefe olarak anlaşıldığından tartışmaya açıktır. İslam dünyası felsefeyle 8. yüzyıldan itibaren sistematik hale gelen Bağdat merkezli tercüme hareketiyle tanışmıştır. 3. yüzyılda Plotinos'un öncülük ettiği, Yeni Platonculuk adlı felsefi akımın Eflâtun ve Aristoteles'i uzlaştırma çabaları İslam dünyasına aktarılan felsefenin temeli olmuştur. Müslüman filozoflar bu iki filozofun eserlerini şerh etme yoluna gitmişlerdir.

Hâricîlik, Hâriciyye ya da Havâric, İslam dininde bir siyasi mezhep olarak Hicri ilk yüzyılda ortaya çıkmış ve asırlardır kendini değişik şekillerde sergileyen bir hareket. İslâm dünyası içerisinde %2'lik bir kısmı oluşturmaktadır. Tarihte Hâricîler'in en aşırı fırkalarından olan Ezarika'nın ana görüşleri itibarıyla İslâm'dan çıktığını kabul ettikleri ve kendilerinden olmayan diğer Müslümanları tekfîr ile ithâm ederek öldürdükleri bilinmektedir. Günümüzde ise Hâricîler içerisinde en ılımlı kol olarak bilinen İbâdiyye'nin sadece çoğunlukta oldukları bölge olan Umman Sultanlığı ile nüfusun azınlığını teşkîl ettikleri Cezayir, Tunus'un Cerbe adası, Zanzibar ve Tanzanya'nın bazı muhitlerinde yaşamakta oldukları bilinmektedir. Öte taraftan "Umman İbâdîleri" kendilerinin Hâricîler'in bir dalı oldukları savını kabul etmemektedirler.

Bekir Karlığa

Sufi metafiziği başlıca vahdet (birlik) düşüncesi etrafında gelişmiştir. Öyle ki varlık bir "Mutlak Varlık" ve O'nun aynada yansımalarından oluşan görüntülerden ibarettir. Bu anlayışı açıklayan iki farklı ifade biçimi kullanılır; Vahdet-i vücud ve vahdet-i şuhut. Bazı İslami reformcular bu iki deyim arasındaki farklılığın sadece semantik ve deyimle ilgili olduğunu, özünde bir farklılık içermediğini söylerler. Sufi metafiziğinde diğer dikkat çeken konular hulul, teşkik ve maksut birliği gibi konulardır. Allah ile evren arasındaki ilişkinin tarzı sufiler arasında olduğu gibi, sufi olmayan müslümanlar arasında da tartışılagelmekte olan bir konudur.

Ahmet Yaşar Ocak, Türk akademisyen, tarihçi, yazar. Türk Tarih Kurumu ve Türkiye Bilimler Akademisi şeref üyesi olan profesör doktordur.

<span class="mw-page-title-main">Turan Dursun</span> Türk din adamı, araştırmacı ve yazar

Turan Dursun, Türk yazar, din eleştirmeni, eski imam ve müftü. İbnü'r Râvendî'nin takipçilerindendir. Yapmış olduğu araştırmalarında İslam'ı ve peygamberi Muhammed'i eleştirmiştir. Monoteistik dinler tarihi eğitimi görmüştür. Daha sonra 1966 yılında TRT'de işe başlamış ve 10 sene boyunca dini içerikli programlar yapmıştır. Emekli olduktan sonra, 1989 yılında, 2000'e Doğru dergisinde haftalık yazılar yazmaya başlamıştır. İslâm dinini açıkça eleştirdiği için köktendinci İslamcılar tarafından ölümle tehdit edilmiştir. 4 Eylül 1990'da evinin önünde faili meçhul bir suikast sonucu ölmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Galip Hasan Kuşçuoğlu</span> Türk mutasavvıf

Galip Hasan Kuşçuoğlu,, Galibîlik tarikatının kurucusu.

Ekrem Demirli, Türk ilahiyatçı akademisyen ve yazar.

Franz Rosenthal, Alman doğubilimci.

Pirizade Mehmed Sahib Efendi 64. Osmanlı şeyhülislamı ve 18. yüzyılın tanınmış alim ve şairlerindedir. İbn-i Haldun'un Mukaddimesini Türkçeye ilk çeviren kişi olarak tanınmıştır.

Reynold Alleyne Nicholson veya R. A. Nicholson, İslam edebiyatı ve tasavvuf konularında, önde gelen İngiliz oryantalist. Ayrıca Mevlana'ın eserlerini İngilizceye kazandıran ve bu konuda uzmanlığı bilimsel çevrelerce de kabul edilmiş akademisyendir.

Rabia Christine Brodbeck Sezai, balerin ve yazar.

Coğrafya kaderdir, yaşanılan coğrafi alanın ve iktisadi durumun insan refahı üzerine etkilerini betimleyen, genellikle olumsuz anlamda kullanılan bir söylemdir. Türk dilinde yaygın olarak kullanılırken ilk olarak kimin ne anlamda söylediği ile günümüzdeki karşılığı muhtelif tartışmaların konusudur. Ağırlıkla İbn-i Haldun'a ve Mukaddime'sine doğrudan veya ikincil olarak zayıf ve tekrarlayıcı (aktarıcı) referanslar ile atfedilen bu sözden "Türkçede ilk söz eden kişi", Nurdan Gürbilek'e göre Yaşadığım Gibi adlı eserinde Ahmet Hamdi Tanpınar'dır.