İçeriğe atla

Süleyman Sülkeviç

Süleyman Sülkeviç
Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı
Görev süresi
26 Mart 1919 - Aralık 1919
Yerine geldiğiHabib Bey Selimov
Yerine gelenAbdulhamid Bey Kaytabaşı
Kişisel bilgiler
Doğum 20 Haziran 1865
Kiemiejšy, Vilna Valiliği, Rus İmparatorluğu
Ölüm 15 Temmuz 1920 (55 yaşında)
Bakü, Azerbaycan
Askerî hizmeti
Bağlılığı Rus İmparatorluğu
Branşı Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri
Hizmet yılları 1883 - 1920
Rütbesi Korgeneral
Çatışma/savaşları Boxer Ayaklanması
Rus-Japon Savaşı
I. Dünya Savaşı
Rus İç Savaşı

Süleyman Bey Sülkeviç (Beyaz Rusça: Мацей Аляксандравіч Сулькевіч, Azerice: Süleyman bəy Sulkeviç; d. 20 Temmuz 1865, Kiemiejšy - ö. 15 Temmuz 1920, Bakü), Lipka Tatarı asker, siyasetçi, Rus İmparatorluğu korgenerali, Kırım Başbakanı (1918) ve 1918-20 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.

Kırım'ın Beyaz Ruslara olan kaybından önce Sülkeviç, Azerbaycan'a gitti ve 26 Mart 1919'da ADC'nin Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Komutanlığı Şefi oldu.[1] Sovyet karşıtı olmasından dolayı Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesi'nden sonra 1920 yılında Bolşevikler tarafından idam edildi.

Hayatı

Rus Ordusu dönemi

Süleyman Sülkeviç, Mikhailovski Cadet Kolordu'ndan ve Sankt-Peterburg'daki Mikhailovski Topçu Okulu'ndan mezun oldu. 3 Ekim 1888'de poruçik rütbesinde iken Rus Genelkurmay Akademisine girdi. Daha sonra Odessa askeri birimindeki görevine karargah zabıtı görevlisi olarak devam etti. 1899 yılında, Sülkeviç'e yarbay rütbesi ve Aziz Stanislav Nişanı verildi ve Odessa askeri biriminin baş yaveri olarak atandı.

1904-1905 Rus-Japon Savaşı'na katıldı ve hizmetlerinden dolayı 2. dereceli Aziz Anna Nişanı ve 4. dereceli Aziz Vladimir Nişanı verildi. 1910 yılın tümgeneral rütbesine yükseltildi. 1912'de, 7. Ordu Kolordu'nun komutanlığı görevine atandı. 26 Nisan 1915'te Süleyman Bey korgeneral rütbesine terfi ettirildi. I. Dünya Savaşı sırasında oluşturulan ilk Müslüman kolordunun komutanıydı.

Kırım dönemi

Çarlığın devrilmesinden sonra, Sülkeviç 1918'de Kırım'a geldi ve 25 Haziran 1918'de burada kurulan Kırım hükûmetinin başkanlığına ve dış ve içişleri bakanlığına seçildi. 15 Kasım 1918'de, Alman birliklerinin Kırım'dan çekilmesinden sonra, Süleyman Kırım'ı iktidara devretti.

Azerbaycan dönemi

1919 yılının Mart ayında, Sülkeviç Azerbaycan'a gitti. O zamandan beri Azerbaycan'da Memmed Bey Sülkeviç olarak biliniyordu. 19 Mart 1919'da Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Genelkurmay Başkanı olarak Sülkeviç'in atanmasıyla, Azerbaycan'ın ulusal birliklerinin oluşumu hızlandı ve onların savaşmaya hazırlıkları önemli ölçüde arttı. 17 Şubat 1920'de, kendi isteğiyle ordudan terhis edilen Sülkeviç, Bakanlar Kurulunun kararı ile Bakü'den Rusya'ya giden Gönüllü Ordunun kalıntılarından silah ve malzeme alan idarelerarası komisyon başkanı olarak atandı. Nisan 1920 işgalinden sonra, Sülkeviç Bolşevikler tarafından tutuklandı ve 15 Temmuz 1920'de Bayıl Hapishanesinde ölüm cezasına çarptırıldı ve idam edildi.[2]

Kaynakça

  1. ^ Азербайджанская Демократическая Республика (1918 - 1920) Армия. (Документы и материалы) [Azerbaijan Democratic Republic. (1918-1920) The Army (Documents and collections)]. Baku: Archives. 1998. s. 86. 
  2. ^ Vilayet (2 Aralık 2006). "ПОЛЬСКИЕ ТАТАРЫ НА СЛУЖБЕ АЗЕРБАЙДЖАНСКОЙ ГОСУДАРСТВЕННОСТИ" [Polish Tatars serving for Azerbaijani Statehood]. Baku: Zerkalo. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Salih Omurtak</span> 4. TSK Genelkurmay Başkanı

Mehmet Salih Omurtak, Türk asker. Türk Silahlı Kuvvetleri'nin 4. Genelkurmay Başkanı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti</span> ilk Azerbaycan cumhuriyeti (28 Mayıs 1918-28 Nisan 1920)

Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti veya kısaca Azerbaycan Cumhuriyeti, Doğu Kafkasya'da yerleşmiş ve yüzölçümü 147.629 km2 olan, Müslüman ve Türk toplumlarında kurulan ilk laik ve demokratik devlet. Nüfusu 2 milyon kişiye ulaşan cumhuriyetin sınırları kuzeyde Kuzey Kafkasya Cumhuriyeti, kuzeybatıda Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti, batıda Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti ve güneyde İran'la belirlenmiştir. Azerbaycan'da en büyük şehir olan Bakü'nün Bolşevik Bakü Sovyeti'nin kontrolünde olması nedeniyle, AHC'nin geçici başkenti Gence olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cemil Cahit Toydemir</span> Türk asker ve siyasetçi

Cemil Cahit Toydemir, Ubıh asıllı Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Mürsel Bakü</span> Türk asker

Mürsel Bakü, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda önemli görevler üstlenmiş, Bakü ve İzmir şehirlerini düşman işgalinden kurtarmış, sonrasında bir dönem milletvekilliği yapmış Kafkasya asıllı Türk askeri. 9 Eylül 1922 sabahı, 1. Süvari Tümeni'nin komutanı olarak İzmir'e ilk giren Türk paşasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Nâzım</span> Türk asker

Mehmet Nâzım, Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Bakü Muharebesi (1918)</span> 1. Dünya Savaşı sırasında Rus ve Türk orduları arasında geçen savaş

Bakü Muharebesi, 1918 yılında Azeri ve Dağıstanlı gönüllülerle takviye edilen ve Kafkas İslam Ordusu adı verilen Osmanlı Ordusu'nun Bakü Sovyeti, Britanya İmparatorluğu, Merkezi Hazar Diktatörlüğü ve Beyaz Ordu karşısında Bakü'yü almak için giriştiği muharebe.

<span class="mw-page-title-main">Samet bey Mehmandarov</span>

Samet bey Mehmandarov, Azeri topçu generali

İsmail Hakkı Akoğuz Türk asker.

<span class="mw-page-title-main">Sergey Kamenev</span> Rus askeri lideri

Sergey Sergeyeviç Kamenev Sovyet asker.

<span class="mw-page-title-main">Hamid Sultanov</span> Azerbaycanlı siyasetçi

Hamid Hasan oğlu Sultanov, Azeri Sovyet siyasetçi, Azerbaycan SSC İç İşleri Halk Komiseri ve sonra Nahçıvan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan askerî tarihi</span>

Modern Azerbaycan ordusunun tarihi, 1918'de Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Silahlı Kuvvetleri 26 Haziran 1918'de kurulduğunda, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ne dayanmaktadır. ADR Savunma Bakanı Dr. Khosrov bey Sultanov olmuştur. Bakanlık resmi olarak kurulduğunda, General Samet bey Mehmandarov, bakan ve Lt-Gen, Aliağa Şıhlinski yardımcısı oldu. ADR Ordusu Genelkurmay Başkanı Maj-Gen'di. Habib Bey Salimov, Mammad Bey Şulkevich ve Maj-Gen. Abdulhamid Bey Gaytabaşı da rehber oldular.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Özel Kolordusu</span>

Azerbaycan Özel Kolordusu, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin, Kafkas Deniz Süvari Tümeni veya sözde "Vahşi Tümen"in temelinden oluşan bir askeri birlikti. Rus İmparatorluk Ordusunda görev yapan 5.000 kişiden oluşan Azerbaycan Ulusal Ordusu'nun ilk askeri birimiydi.

Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Milli Ordusu, Azerbaycan'ın bağımsızlığından sonra 1918 yılında Azerbaycan Halk Cumhuriyeti Hükûmeti tarafından oluşturulan milli bir ordudur. Azerbaycan Halk Cumhuriyeti silahlı kuvvetlerinin teşkilatı, cumhuriyetin ilanından itibaren başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Abdulhamid Bey Kaytabaşı</span>

Abdulhamid Bey Kaydabaşı, asker, Rus İmparatorluğu Yarbayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali ve 1919-1920 yılları arasında Azerbaycan Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Firudin Bey Vezirov</span>

Firudin Bey Vezirov, asker, Rus İmparatorluğu ve Azerbaycan Halk Cumhuriyetinin Tümgenerali. Rus İmparatorluğu ordusunda 15. Tver Drakon Alayının ve 10. Novotroitsko-Yekaterinoslavsky Drakon Alayının komutanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Habib Bey Selimov</span>

Selimov Hebib Bey Hacı Yusuf oğlu Tümgeneral, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin ilk Genelkurmay Başkanı, “Asgeran Savaşı Kahramanı” olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Samet Saygın</span> Türk asker

Samet Saygın ve ya Samet bey Refibeyli Azerbaycanlı ve Türk asker, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin Yarbay'ı, Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Tümgeneral'i (1948). Türk Silahlı Kuvvetleri içerisinde General rütbesini alan ilk Azerbaycanlı'dır. Türkiye'de Soyadı Kanunu kabul edildikten sonra Saygın soyadını kullanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Bölgesel Yönetimi</span> 1918 ve 1919da Kırımdaki rejimler

Kırım Bölgesel Yönetimi Kırım Yarımadası'nda 1918 1919 yıllarında kurulan yönetimdir. Ukrayna Halk Cumhuriyeti ve Alman İmparatorluğu'nun 13-25 nisan 1918'de Kırım seferi (1918) ile Bolşevik Taurida Sosyalist Sovyet Cumhuriyeti yıkılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Teymur Bey Novruzov</span>

Teymur Bey Novruzov Rus İmparatorluk Ordusu'nun subayı, Azerbaycan Halk Cumhuriyeti'nin Tümgenerali. "Kutsal Giorgi Ordeni"nin tüm 4 derecesi ile de teltif edilmiştir. Ailesi ünlü Azerbaycan soylu ailelerinden olan Novruzovlar'dan gelmektedir. Babası Mirze Hacı Bey Novruzov da general olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Şıhlinski</span>

Cevat Şıhlinski,, Azerbaycanlı bir subay ve tümgeneraldir. General Aliağa Şıhlinski'nin yeğeni ve yazar İsmail Şıhlı'nın amcasıdır.