İçeriğe atla

Süleyman Paşa Sarayı

Koordinatlar: 41°07′55″K 37°17′09″D / 41.13194°K 37.28583°D / 41.13194; 37.28583
Süleyman Paşa Sarayı
Süleyman Paşa Sarayı iç avlu çizimi, Jules Laurens, 1847
Harita
Genel bilgiler
TürSaray
Mimari tarzOsmanlı mimarisi
KonumÜnye, Ordu (il)
Koordinatlar41°07′55″K 37°17′09″D / 41.13194°K 37.28583°D / 41.13194; 37.28583
Tamamlanma1808
Yıkılma1852/1853 (yangın)

Süleyman Paşa Sarayı, Ünye kentinde Hazinedârzâde Süleyman Paşa'nın 1808 yılında yaptırdığı saraydır. Fransız sanatçı Jules Laurens tarafından 1847 yılında resmedilmiş olan yapı, bu tarihten sonra, büyük bir olasılıkla 1852/1853 yılında yanmıştır. Bu yapı Hazinedarzade Konağı olarak da bilinir.

Ünye'de söz konusu sarayı yaptıran Süleyman Paşa Canik sancakbeyliği, sonra Trabzon valiliği yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Jules Laurens ile Ünye'ye gelen coğrafyacı ve mühendis Xavier Hommaire de Hell anılarında Süleyman Paşa'nın döneminde Osmanlı devletinin en güçlü paşalarından biri olduğunu belirtmiştir. Ancak 13 Ağustos 1847 tarihinde Ünye'ye geldiğinde Süleyman Paşa ölmüştü ve Süleyman Paşa Sarayı'nda onun bir akrabası yaşıyordu.

Süleyman Paşa Sarayı'nın köşklerden ve bahçelerden oluşan, ana binasında geniş salonları olan bir yapı olduğu Xavier Hommaire de Hell'in anıları ve Jules Laurens'in çizimleri sayesinde bilinmektedir. Xavier Hommaire de Hell ve Jules Laurens bu köşklerden birinde ağırlanmıştır. Söz konusu anılarda aktarıldığına göre, bu köşkte resimler, Mısır dokumaları, fıskiye ve altın kaplı parmaklıklar, büyük divanlar vardı. Köşk bakımsız olmasına karşın, beyaz mermerden çeşmesi, ışıklandırması ve altın kaplamalarıyla peri masalı köşkünü andırıyordu. Süleyman Paşa Sarayı'nın İstanbul Boğazı’ndaki padişah saraylarından geri kalır tarafı yoktu. Büyük mekânları, yüksek şömineleri ve altın kaplamaları olan sarayın avlu ve salonlarında çok sayıda kişi hizmet veriyordu. Sarayın bir harem dairesi vardı ve harem dairesi arka tarafta, bahçenin gerisinde bulunuyordu. Xavier Hommaire de Hell'e nezaket gösterilmiş ve harem dairesine girmesine izin verilmişti. Hommaire de Hell'in görmesine izin verilen Bağdat Odası sekizgen bir mekândı ve iç mekânda divanlar bulunuyordu. Burada Avrupa tarzına yakın etkileyici resimler vardı. Bağdat Odası meyve ve çiçeklerden oluşan çelenk biçimli motiflerle süslenmişti.[1]

Ahşap yapı olan saray yanınca geriye sadece çeşme ve havuz kalmıştır. Süleyman Paşa Sarayı, deniz kıyısında 4-8 metre boyunda duvarların üzerinde yükseliyordu. 138 metre uzunluğunda olduğu tahmin edilen bu duvarların sadece deniz tarafındaki kısmı kalmıştır. Bununla birlikte sarayın inşa edildiği tarihte bu duvarların var olduğu, burada eskiden de bir saray ve kale olduğu belirtilmiştir.[2] Nitekim 1640 yılında Ünye'yi ziyaret eden Evliya Çelebi'nin aktardığına göre deniz kenarında kare şeklinde kâgir bir kale bulunmakta idi.[3][4]

Ünye kentinde bu sarayın mensuplarının gitti bir cami Saray Camii, hamam da Saray Hamamı olarak anılmaktadır.[5]

Galeri

  • Süleyman Paşa Sarayı'na dair çizim, 1847, Jules Laurens.
    Süleyman Paşa Sarayı'na dair çizim, 1847, Jules Laurens.
  • Süleyman Paşa Sarayı'na dair dış cephe detayı, 1847, Jules Laurens.
    Süleyman Paşa Sarayı'na dair dış cephe detayı, 1847, Jules Laurens.
  • Süleyman Paşa Sarayı'na dair iç mekan çizimi, 1847, Jules Laurens.
    Süleyman Paşa Sarayı'na dair iç mekan çizimi, 1847, Jules Laurens.
  • Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.
    Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.
  • Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.
    Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.
  • Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.
    Süleyman Paşa Sarayı'ndan geriye kalan duvarlar, 2023.

Kaynakça

  1. ^ "Xavier Hommaire de Hell, Voyage en Turquie et en Perse, Paris, 1855, s. 367-368". 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  2. ^ ""Süleyman Paşa Sarayı ve Surları" - T.C Kültür ve Turizm Bakanlığı Ünye Turizm Danışma Bürosu". 2 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 
  3. ^ "Süleyman Paşa Sarayı ve Surları". Ünye Belediyesi. unye.bel.tr. 7 Ağustos 2017. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
  4. ^ Evliya Çelebi Seyahatnamesi'inden Seçmeler. Ötüken Neşriyat. 4 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2023. 
  5. ^ "Ahmet Kabayel - Ahmet Derya Varilci "Saray Camisi Restorasyonu"". 30 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Topkapı Sarayı</span> İstanbulda bir saray

Topkapı Sarayı, İstanbul Sarayburnu'nda, Osmanlı İmparatorluğu'nun 600 yıllık tarihinin 400 yılı boyunca, devletin idare merkezi olarak kullanılan ve Osmanlı padişahlarının yaşadığı saraydır. Bir zamanlar içinde 4.000'e yakın insan yaşamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Dolmabahçe Sarayı</span> Türkiye, İstanbul’da bir saray

Dolmabahçe Sarayı, İstanbul, Beşiktaş'ta, Kabataş'tan Beşiktaş'a uzanan Dolmabahçe Caddesi'yle İstanbul Boğazı arasında, 250.000 m²'lik bir alan üzerinde bulunan Osmanlı sarayı. Marmara Denizi'nden Boğaziçi'ne deniz yoluyla girişte sol kıyıda, Üsküdar ve Kuzguncuk'un karşısında yer alır. Sultan Abdülmecid tarafından inşa ettirilen sarayın yapımı 1843 yılında başlayıp 1856 yılında bitirilmiştir. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İshak Paşa Sarayı</span> Tarihî saray

İshak Paşa Sarayı; Ağrı'nın Doğubayazıt ilçesinde bulunan bir saraydır. Yapımına 1685 yılında başlanan ve 1784'te tamamlanan saray; içinde barındırdığı cami, türbe, kütüphane, mahzenler, koğuşlar, harem ve selamlık bölümleri ile büyük bir yapı kompleksidir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde inşa edilmesine karşın genel olarak Selçuklu mimarisinden izler taşıyan İshak Paşa Sarayı'nda; Batı kökenli barok, gotik, rokoko ve ampir gibi sanat akımlarının etkileri de gözlemlenir. 2000 yılından beri UNESCO'nun Dünya Mirası Geçici Listesi'nde bulunmaktadır.

Fitnat Mehveş Hanım, Osmanlı divan edebiyatının son dönemdeki önemli bir kadın şairidir. Çok sayıda gazeli bulunur. Edebiyatın yanı sıra hattatlıkta da ünlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Leylâ Saz</span> Türk şair

Leyla Saz, Türk besteci, yazar, şair.

<span class="mw-page-title-main">El Hamra Sarayı</span>

El-Hamra Sarayı (İspanyolca: Alhambra; Arapça: الْحَمْرَاء‎‎: "Kırmızı", İspanya'nın Endülüs bölgesindeki Granada kentinde yer alan, İslami Arap mimarisinin Kalʿatü'l-Hamrâ mimari anlayışı ile yapılan saray ve kale olarak kullanılmış tarihi binadır. Günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İskenderpaşa Camii (Beykoz)</span>

İskender Paşa Camii, İstanbul'un Beykoz ilçesinde yer alan bir külliyedir. Kanlıca İskelesi'nin önündeki küçük meydanda bulunmaktadır. I. Süleyman (Kanuni) ve II. Selim dönemlerinin devletin ileri gelenlerinden "Mağusa Fatihi" olarak tanınan Gazi İskender Paşa tarafından yaptırılmıştır. Kanlıca Camii olarak da bilinir. İskender Paşa'nın 967/ 1559 tarihli vakfiyesi ile belirtilen bu mescidi, Mimar Sinan'ın tezkirelerinde "Kanlıca'da merhum İskender Paşa" ve "Camii İskender Paşa der Kanlıca" şeklinde kayıtlıdır. Caminin harim kapısı üzerindeki kitabede görülen 967/ 1559-60 tarihi külliyenin tamamlanma tarihi olarak kabul edilebilir. Yapıların tasarımı Mimar Sinan'a aittir.

<span class="mw-page-title-main">Edirne Sarayı</span>

Tunca Sarayı, Hünkar Bahçesi Sarayı, Edirne Saray-ı Hümayunu gibi isimlerle de anılan Edirne Sarayı ; Edirne'nin Yeniimaret Mahallesi'nde Sarayiçi olarak adlandırılan bölgesinde, II. Murad'ın saltanatının son zamanlarında 1450 yılında Tunca Nehri'nin iki yakasında inşa edilmeye başlanmış ve esas karakterini II. Mehmed döneminde kazanmıştır. İstanbul'daki Topkapı Sarayı'ndan sonra Osmanlı İmparatorluğu'nun en büyük ikinci sarayıdır. Büyük meydanlar etrafında konumlanan değişik işlevli yapılarıyla Türk saray mimarisinin genel karakterini de yansıtan Edirne birçok yapıyı bünyesinde barındırmış ve oldukça geniş bir alana yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Eski Saray</span>

Eski Saray ya da Sarây-ı Atîk-i Âmire, İstanbul ili Fatih ilçesine bağlı Beyazıt mahallesinde Süleymaniye Camii ile Bayezid Camii arasında İstanbul Üniversitesi ana yerleşkesi içerisinde Osmanlı döneminde İstanbul'da inşa edilmiş ilk saray.

<span class="mw-page-title-main">Adalet Kulesi</span> Topkapı Sarayı’nda divan toplantılarının yapıldığı Kubbealtı’nın bitişiğinde bulunan yapı

Adalet Kulesi, Topkapı Sarayı'nda bulunan bir yapı. Divan toplantılarının yapıldığı Kubbealtı’nın birinci oda-salonunun karşı duvarında bulunan kafesli pencerenin bitişiğinde yükselen bu yapı, padişahın divan görüşmelerini gözetlediği yerdir.

<span class="mw-page-title-main">Fatma Sultan (Abdülmecid'in kızı)</span> Osmanlı prensesi (1840-1882/4), 1. Abdülmecidin kızı

Fatma Sultan, Sultan Abdülmecid'in ve Gülcemal Kadınefendi'nin kızı, V. Mehmed kız kardeşi.

<span class="mw-page-title-main">Pazar Camii (İlkadım)</span>

Pazar Camii, Samsun'un İlkadım ilçesinde bulunan tarihî cami. Miladi 1380 yılına tarihlenen İlhanlı dönemi yapısı olan cami dikdörtgen planlı olup, moloz taş duvarlar üzerinde tek katlı bir yapıdır. Üzeri ahşap çatı ile örtülüdür. 1819'da ve cumhuriyetin ilk yıllarında iki kez onarımdan geçtiği bilinen yapı yenileme çalışmaları sonrasında orijinalliğini kısmen kaybetmiştir.

Jules Joseph Augustin Laurens veya yaygın olarak bilinen adıyla Jules Laurens, resim ve taş baskı alanında eserler vermiş Fransız sanatçıdır. Oryantal eserleriyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çamurlu, Ünye</span>

Çamurlu, Ordu ilinde Ünye kentindeki bir mahalledir. Bir Gürcü olan Süleyman Paşa'nın 1808 yılında inşa ettirdiği ve bir yangında kül olan ünlü Süleyman Paşa Sarayı bu mahallenin sınırları içinde bulunuyordu. Bu sarayın yükseldiği taş duvar, bu mahallenin Taşbaşı Caddesi'nde bulunmaktadır. Süleyman Paşa Sarayı mensuplarının kullanmasından doları Saray Hamamı olarak bilinen hamam da Çamurlu mahallesinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ünye Kalesi</span> Ordu iline bağlı Ünye ilçesinde bir kale

Ünye Kalesi, Ordu'ya bağlı Ünye ilçesinde, Ünye kentinin 5 km güneydoğusunda eski çağlardan kalmış bir kaledir. Kaleköy'ün sınırları içindedir. Çaleoğlu Kalesi adıyla da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Hazinedârzâde Süleyman Paşa</span>

Hazinedârzâde Süleyman Paşa (?-1818) bir Osmanlı paşası ve Trabzon valisi idi. Ünye'de bulunan Süleyman Paşa Sarayı veya Hazinedarzade Konağı adıyla bilinen yapının banisi olarak bilinmektedir.

Saray Hamamı veya Yeni Hamam, Ordu ilinin Ünye ilçesinde bulunan tarihi bir hamamdır.

<span class="mw-page-title-main">Hazinedaroğlu Konağı</span>

Hazinedaroğlu Konağı, Ordu ilinin Fatsa ilçesine bağlı Bolaman mahallesinde, eski bir kalenin iç kalesi üzerinde inşa edilmiş ahşap yapıdır. Hazinedarzade ailesi tarafından inşa edilmiş olan konak, Kademoğlu Konağı olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı kompleksi</span> Beylerbeyi Sarayı merkezli yapı kompleksi

Beylerbeyi Sarayı, çevresindeki yapı, heykel ve bahçelerle bir kompleks meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Beylerbeyi Sarayı'nın deniz köşkleri</span>

Beylerbeyi Sarayı kompleksinde, "deniz köşkü" olarak adlandırılan özdeş iki adet köşk bulunur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.