İçeriğe atla

Süleyman Cihan

Süleyman Cihan
Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist
Genel Sekreteri
Görev süresi
Şubat 1981 - 22 Eylül 1981
Yerine geldiğiİbrahim Kaypakkaya[1]
Yerine gelenKazım Çelik[2]
Kişisel bilgiler
Doğum 1947
Hülükuşağı, Ovacık, Tunceli
Ölüm 30 Temmuz 1981 (34 yaşında) (Resmi)
22 Eylül 1981 (34 yaşında) (Tahmini)[3]
İstanbul (resmi olarak Kadıköy)[4]
Ölüm nedeni İşkence (açıklanan adlı tıp raporuna göre)
İntihar (resmi kayıtlara göre)[4]
Partisi Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist

Süleyman Cihan, (d. 1947, Hülükuşağı, Ovacık, Tunceli - ö. 30 Temmuz 1981, Kadıköy, İstanbul [resmî] / 22 Eylül 1981, İstanbul [iddia]) Kürt[5] komünisttir. Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'in 2. Genel Sekreteridir.

Yaşamı

Erken dönemler

İlk ve ortaokulu Ovacık'ta bitiren Cihan, liseyi Elazığ'da okudu. Bu dönemlerde ilk başlarda THKP-C sempatizanı oldu. Fakat sonradan Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'e ilgi duymaya başladı. Ama Erim döneminde sol hareketin sönümlenmesiyle birlikte örgütle bağları koptu. 1974'te İstanbul'a geldi. Tunceli Kültür ve Dayanışma Derneği'ni kurdu ve başkanlığını yürüttü. Aynı yıl illegal mücadeleye katıldı.[6]

TKP/M-L dönemi

1974'te illegal mücadeleye girmesiyle Batı Anadolu Bölge Komitesi'ne seçildi. 1978'deki konferansta[not 1] örgütlenme komitesine seçildi ve Merkez Komitesi Siyasi Büro'suna seçildi. Şubat 1981'de ikinci konferans yapılır ve böylece TKP/M-L Genel Sekreteri seçilir.[6]

Ölümü

Resmi iddia

29 Temmuz 1981'de Edirne'den İstanbul'a giderken tutuklanır.[7] 30 Temmuz 1981'de resmi kayıtlara göre örgüt hücresi olduğundan şüphelenen bir evin kontrolü için Kadıköy'e götürülür. Ama 6. kattan kendini atarak intihar eder.[4]

Ailesinin ve diğer kesimlerin iddiası

29 Temmuz'da tutuklanan Cihan, tutuklanmanın ardından 3 ay ağır işkenceli sorgulardan geçirilmiş ve öldürülmüştür.[8] Cesedini ise o daireye getirip kendileri aşağıya atmışlardır.

Tutulan belgelerde sahtecilik

Devlet belgeleri incelendikçe Süleyman Cihan'ın ölümü ile ilgili hazırlanan birçok belgenin sahte olduğu ortaya çıktı. Bunlardan birine örnek olarak dönemin 1. Şube Müdür Muavini Mehmet Ağar'ın imzayı 2. Şube müdürü olarak atması örnek verilebilir.[9]

Adli tıp raporunun açıklanması

İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Adli Tıp Anabilim Dalı'ndan Prof. Dr. Şebnem Korur Fincancı, Cihan'ın otopsi raporunu, dosyasını, tıbbi bulgu ve diğer raporları inceleyerek 13 Nisan 2012'de bir rapor hazırladı. Bu rapor ile Cihan'ın falaka, Filistin askısı, elektrik işkencelerine maruz bırakıldığı ve apartmanın altıncı katından atılmadan önce öldürülmüş olduğu kanıtlandı:[10]

Vücudun ön yüzündeki yaralanmaların yüksekten düşmeyle meydana gelmiş olması mümkün değil. Cihan'ın farklı zamanlarda, yüz, boyun, koltuk altları, el, kalça ve yanlarına dönük darbeler aldığı ve kaba dayağa maruz kaldığı söylenebilir. Yaralarından, falaka, elektik ve Filistin askısı işkencelerine de maruz kaldığı görülüyor. Ayrıca, ölümünden sonra yüksekten atıldığı da kesin.

Dipnotlar

  1. ^ Yani TKP/M-L 1. Konferansı

Kaynakça

  1. ^ "1973'te yitirilenler". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015. 
  2. ^ "1987'de yitirilenler". 1 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Kasım 2015. 
  3. ^ "Faşizmin İşkence Tezgahlarında Katledilen Süleyman Cihan'ı anıyoruz". Yeni Demokrasi, 08. Şubat 1988. s. 17. 
  4. ^ a b c "Süleyman Cihan'ın katilleri cezalandırılsın". Demokrat Haber. 3 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016. 
  5. ^ "Duru Bir Gök İçin Vahşete Katlanan Süleyman Cihan'ı Ölümünün 8. Yılında Saygıyla Anıyoruz". Yeni Demokrasi, 25. Eylül 1989. s. 22. 
  6. ^ a b "1981'de yitirilenler". 9 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016. 
  7. ^ "Dün Süleyman Cihan, bugün Silopi". []
  8. ^ "Faşizmin İşkence Tezgahlarında Katledilen Süleyman Cihan'ı anıyoruz". Yeni Demokrasi, 08. Şubat 1988. s. 16. 
  9. ^ "İşkenceyle ölümde Mehmet Ağar hakkında şok belge". CNN TÜRK. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016. 
  10. ^ "12 Eylül Cinayeti'ne dava açacak "Yetkili" savcı bulunamıyor". CNN TÜRK. 2 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ocak 2016. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Rıza Yürükoğlu veya bilinen adıyla İsmail Nihat Akseymen, Türkiye Komünist Partisi içinde 1979 yılında yaşanan bölünmede İşçinin Sesi tarafının lideridir. Parti içinde Veli Dursun adı ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Komünist Parti</span> HBDHye dahil olan, silahlı komünist örgüt

Marksist Leninist Komünist Parti, 10 Eylül 1994'te kurulan ve silahlı mücadele yürüten yasa dışı komünist partidir. Parti, içinde eylem yapmakta ve örgütlenmekte olduğu sistemlerin ağır baskıları ve yasaklamaları neticesinde kendisini yasa dışı olarak tanımlamakta ve bu çerçevede eylemlerini yürütmektedir. Örgüt, Emniyet Genel Müdürlüğü'nün yayınladığı "Türkiye'de hâlen faaliyetlerine devam eden başlıca terör örgütleri" listesinde "Marksist Leninist Komünist Parti (MLKP)" adı altında yer almıştır.

<span class="mw-page-title-main">İbrahim Kaypakkaya</span> Türk Marksist-Leninist militan

İbrahim Kaypakkaya, fikirlerini benimseyenler arasında anıldığı adıyla İbo veya kod adıyla Hamza, 68 Kuşağı'nın en öne çıkan isimlerinden Türk Marksist-Leninist devrimci ve Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'in kurucu lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist</span> 1972de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı Maocu komünist parti

Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist (TKP/ML), 24 Nisan 1972'de İbrahim Kaypakkaya ve arkadaşları tarafından kurulan yasa dışı komünist parti. Partinin siyasi düşünceleri doğrultusunda askeri kolu Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ve gençlik örgütü Türkiye Marksist-Leninist Gençlik Birliği'dir (TMLGB).

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Partisi (2001)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Türkiye Komünist Partisi, 11 Kasım 2001 tarihinde kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren siyasi partidir. Parti tüzüğüne göre resmî kısaltması "TKP" şeklindedir. Simgesi çarkla çevrelenmiş çekiç ve üstünde bulunan yıldızdır. Genel Sekreteri Kemal Okuyan'dır. Ancak kolektif liderlik ilkesi gereği en yetkili karar organı parti kongresinde seçilen Merkezi Komite'dir.

<span class="mw-page-title-main">Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği</span> 1970li yıllarda silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt

Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi/Marksist-Leninist Silahlı Propaganda Birliği (THKP-C/MLSPB) 1970'li yıllarda aktif olarak silahlı eylemler düzenlemiş Marksist-Leninist örgüt. Örgütün legal yapılanması Devrimci Kurtuluş örgütüdür.

Türkiye Devrimci Komünist İşçi Hareketi (TDKİH), 1989'da kurulan Marksist-Leninist görüşe sahip yasa dışı komünist örgüt.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist</span> Yasa dışı komünist örgüt

Türkiye Komünist Emek Partisi/Leninist, Türkiye'de yasa dışı bir komünist partidir. TKEP/L, Türkiye Komünist Emek Partisi'nde (TKEP) yaşanan bir bölünmenin ardından 1 Eylül 1990 tarihinde kurulmuştur. Gençlik kanadı 13 Mart Genç Komünistler Birliği'dir. TKEP/L, 12 Mart 2016 tarihinde Halkların Birleşik Devrim Hareketi bileşenleri ile birleşerek Türkiye'de faaliyet yürüten bazı komünist ve Marksist-Leninist silahlı örgütlerle ortak bir cephe oluşturmuştur. TKEP/L'nin legal kolunun Mücadele Birliği Platformu adlı politik dergi olduğu iddia edilmektedir.

Metris Cezaevi, İstanbul'un Esenler ilçesinin 15 Temmuz Mahallesi'nde bulunan cezaevidir.

<span class="mw-page-title-main">Halkın Yolu</span> Türkiyede komünist topluluk

Halkın Yolu yasadışı politik dergi çevresidir. Türkiye Halk Kurtuluş Partisi-Cephesi'nin 12 Mart Muhtırası ile yenilgiye uğrayıp kadroları arasında çıkan ayrışmadan sonra Devrimci Yol, THKP-C/MLSPB ve THKP-C/HDÖ ile aynı yılda Maoizm ideolojisini benimseyen Militan Gençlik Dergisi grubunun Halkın Yolu dergisini çıkarmasıyla kurulmuştur. Kuruluşundan itibaren grup yayın organı "Halkın Yolu" ve "Kızıl Bayrak" dergilerini çıkarmıştır.

TKP/ML-Hareketi , 1976-1994 arasında faaliyet gösteren yasa dışı devrimci örgüt. 1972’de İbrahim Kaypakkaya tarafından kurulan TKP/ML’nin dışarıda faaliyeti devam ettiren Koordinasyon Komitesi tarafından; eski TKP/ML tezlerinin bir kısmının özeleştirisi yapılarak kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Maoist Komünist Partisi</span> Yasa dışı komünist terör örgütü

Maoist Komünist Partisi ya da kısaca MKP veya MKP/HKO-PHG; Türkiye'de faaliyet gösteren Maoist ideolojiye sahip, yasa dışı, silahlı komünist parti. Örgütün amacı Türkiye'de Maoist ilkelere bağlı sosyalist bir devrim yapmaktır. Bu amaçla başta Tunceli (Dersim) olmak üzere çeşitli bölgelerde silahlı faaliyetler yürütmektedir. Partinin silahlı kanadı, Halk Kurtuluş Ordusudur (HKO). MKP, TKP(ML)-TİKKO'nun 2002 yılında yaptığı ilk kongresinde isim değiştirmesiyle ortaya çıkmıştır. Örgüt, silahlı faaliyetlerini Tunceli, Tokat, Kastamonu, Giresun, Ordu ve metropollerde yürütmektedir.

68 kuşağı, tüm dünyada etkisini hisettiren 1968 kuşağı protestolarının Türkiye'deki yansıması olarak Deniz Gezmiş, Mahir Çayan, Kemal Bingöllü, İbrahim Kaypakkaya, Behice Boran, Sevgi Soysal, Şirin Cemgil, İlkay Demir, Gülten Savaşçı, Hatice Alankuş, Füsun Özbilgen, Necmiye Alpay, Hasan Yalçın, Cihan Alptekin, Hüseyin İnan, Yusuf Aslan, Harun Karadeniz, Sinan Cemgil, Ali Haydar Yıldız, Rasih Ulaş Bardakçı, Kadir Manga, Ahmet Atasoy, Alpaslan Özdoğan, Hüseyin Cevahir, Ömer Ayna, Taylan Özgür, Doğu Perinçek, Zülfü Livaneli gibi isimlerin liderliğinde oluşturulan Marksist-Leninist sentezli hareketin adıdır.

<span class="mw-page-title-main">Fatih Mehmet Maçoğlu</span> Türk laborant ve siyasetçi

Fatih Mehmet Maçoğlu, Kürt asıllı Türk laborant ve eski Tunceli Belediye Başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Komünist Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti

Komünist Parti, Türkiye'de 17 Temmuz 2014'te Arif Hikmet Basa tarafından kurulan ve Türkiye'de faaliyet gösteren bir siyasi partidir. Partinin genel merkezi Çankaya, Ankara'da bulunmaktadır. Marksizm-Leninizmi benimsemiş olan ve komünizmi hedefleyen bir komünist partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik merkeziyetçilik</span> sosyalist partilerin uyguladığı liderlik yöntemi

Demokratik merkeziyetçilik, siyasi bir partide çeşitli kararların alınması amacıyla yapılan tartışmalar sırasında, her konunun herhangi kısıtlama olmaksızın tartışılabileceğini fakat çoğunlukça hemfikir olunan bir kararın alınmasından sonra bu kararın uygulanmasında birlik sağlanması gerektiğini savunan Marksist-Leninist ilkeyi ifade eden terimdir. Bu ilke, dünyadaki pek çok komünist partinin parti genel çizgisi olarak kabul görmüştür.

Halkların Birleşik Devrim Hareketi (HBDH), 12 Mart 2016'da Türkiye'de yasa dışı, silahlı faaliyetler yürütmek üzere kurulan komünist ve Marksist-Leninist silahlı militan örgütler yapısıdır.

Brezilya Devrimci Komünist Partisi Brezilya'da güçlü Stalinist eğilimleri olan komünist ve anti-revizyonist Marksist-Leninist bir siyasi partidir. 1966'da Brezilya Komünist Partisi'nden ayrılarak kurulmuştur. Daha sonra 1981'de 8 Ekim Devrimci Hareketi ile birleşmiştir, ama 1995'te ayrılmıştır. Uluslararası alanda, yer aldığı Uluslararası Marksist-Leninist Parti ve Örgütler Konferansı, Enver Hoca ve Arnavutluk Emek Partisi çizgisinde yer alan anti-revizyonist komünist partilerin bulunduğu uluslararası bir ağdır.

Türkiye'de Maocu çatışması veya Halk Savaşı, Türkiye'nin doğusunda, 1970'lerin başlarında görünen Maocu örgütler ile Türk güvenlik güçleri arasında devam eden düşük düzeyli çatışmalardır. Çatışmalar, 1980'lerin sonlarında ve 1990'larda azaldı ve Türkiye-PKK çatışmaları ile birlikte ortadan kalktı. Düşük seviyeli silahlı saldırılar, Türkiye Komünist Partisi/Marksist-Leninist'in (TKP/ML) silahlı kanadı Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) ile her ikisi de Maoist Komünist Parti'nin (MKP) silahlı kanatları olan Halk Kurtuluş Ordusu (HKO) ve Halk Partizan Kuvvetleri (PHG) tarafından düzenlenmeye devam etmektedir.

Barbara Anna Kistler İsviçreli maoist devrimci, TKP/ML aktivisti ve örgütün silahlı kanadı olan Türkiye İşçi Köylü Kurtuluş Ordusu (TİKKO) mensubu.