İçeriğe atla

Süleyman Askerî

Süleyman Askeri[1]
Süleyman Askeri yerel kıyafetlerle.
Doğum12 Mayıs 1884
Edirne, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm14 Nisan 1915 (30 yaşında)
Bercisiye, Basra Vilayeti, Osmanlı İmparatorluğu
Bağlılığı Osmanlı İmparatorluğu
Branşı Osmanlı ordusu
Hizmet yılları1902-1915
RütbesiKaymakam
KomutasıBingazi Bölge Komutanlığı Kurmay Başkanı (Aziz Ali), 10. Kolordu Kurmayı, Trabzon Redif Tümeni Kurmay Başkanı, Teşkilât-ı Mahsusa Başkanı, Irak ve Havalisi Genel Komutanı (Basra Valisi)
Çatışma/savaşlarıTrablusgarp Savaşı
Balkan Savaşları
I. Dünya SavaşıRota Muharebesi,Şuaybe Muharebesi

Süleyman Askerî (12 Mayıs 1884, Edirne - 14 Nisan 1915, Basra), Osmanlı askeri.

1902 yılında Mekteb-i Harbiye'den,[2] 5 Kasım 1905 tarihinde de Mekteb-i Erkân-ı Harbiye'den Mümtaz Yüzbaşı rütbesiyle mezun oldu. Selanik'teki Üçüncü Ordu'ya bağlı olarak Manastır'a atandı. Manastır'da kaldığı günlerde İttihad ve Terakki Cemiyeti'ne girdi. Filibe'deki önemli ailelerden birine mensup olan Fadime Hanım ile evlendi. Fatma ve Dilek isimli iki kız çocuğu oldu. 7 Temmuz 1908 tarihinde Şemsi Paşa'ya suikast düzenleyen Mülazım Atıf Efendi'yi korudu ve Jön Türk Devrime katıldı. Kuşçubaşızade Eşref'in en yakın arkadaşıydı. Kız kardeşi, Mustafa Kemal Atatürk'ün[3] en eski arkadaşı olan Mehmet Nuri Conker ile evliydi.[4]

1909 yılında Kolağası rütbesine terfi etti ve Bağdat Jandarma Alayı'na atandı. 1911 yılında İtalya'nın Trablusgarp'a saldırması üzerine oraya gitti ve Bingazi'deki savaşlara katıldı. 1912 yılında Balkan Savaşları sırasında Trabzon Redif Tümeni Kurmay Başkanlığı görevine atandı.[5] Savaş sonrasında 31 Ağustos-25 Ekim 1913 tarihleri arasında Batı Trakya Bağımsız Hükûmeti Erkân-ı Harbiye Reisi olarak görev yaptı.[6] Resmen 13 Kasım 1913 tarihinde kurulan Teşkilât-ı Mahsusa'nın Başkanı olarak görevlendirildi.[7] Süleyman Askerî Teşkilat-ı Mahsusa Merkez-i Umûmi‘nin başkanlığında ilk yazısını 4 Eylül 1914,[8] son yazısını ise 21 Kasım 1914 tarihinde yazmıştır.[9][10]

Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na Almanya'nın safında katılması üzerine Teşkilât-ı Mahsusa Başkanlığı görevinin yanında 20 Aralık 1914 tarihinde Irak ve Havalisi Genel Komutanı olarak atandı. Irak Cephesi'nde Osmancık Taburu ile Rota Muharebesi'nde İngilizleri durdurdu ama ayağından yaralandı ve Bağdat'a hastaneye kaldırıldı burada yaralı halde Basra'yı geri almak için planlar yaptı ve harekete geçti. Şuaybiye Muharebesi'nde komutası altındaki birliklerin 14 Nisan 1915 tarihinde İngiliz Ordusu'na mağlup olması üzerine tabancasıyla intihar etti.

Popüler Kültürdeki Yeri

2018-2019 yılları arasında TRT 1'de yayınlanan Mehmetçik Kut'ül Amare adlı Türk yapımı televizyon dizisinde Kaan Taşaner tarafından canlandırılmıştır.

2023'te Tabii'de yayınlanan Mahsusa: Trablusgarb dizisinde Mehmet Emin Kadıhan tarafından canlandırılmaktadır.[11]

Kaynakça

  1. ^ T.C. Genelkurmay Harp Tarihi Başkanlığı Yayınları, Türk İstiklâl Harbine Katılan Tümen ve Daha Üst Kademelerdeki Komutanların Biyografileri, Genelkurmay Başkanlığı Basımevi, Ankara, 1972, s. 18.
  2. ^ Celâl Bayar, Ben de Yazdım: Millî Mücadele'ye Gidiş, Baha Matbaası, 1965, s. 1289.
  3. ^ Erik Jan Zürcher, The Unionist Factor: The Role of the Committee of Union and Progress in the Turkish National Movement, 1905-1926, BRILL 1984, s. 48.
  4. ^ The Ottoman Government and the Arabs, 1911 to 1918: A Preliminary Study of the Teskilât-ı Mahsusa, Princeton University, 1963, s. 175.
  5. ^ Fuat Balkan, Turgut Gürer (ed.), Komitacı: BJK'nin kurucusu Fuat Balkan'ın Anıları, Gürer Yayınları, İstanbul 2008, s. 42.
  6. ^ Стайко Трифонов, Тракия. «Административна уредба, политически и стопански живот, 1912-1915», Глава II. Административна уредба и управление на Западна Тракия 2 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (Bulgarca)
  7. ^ Erdal İlter, Kuruluşunun 75. Yılı Anısına Millî İstihbarat Tarihçesi, Millî Emniyet Hizmetleri Riyâseti (M.E.H)/(MAH), (1927/1965), Millî İstihbarat Teşkilât Müsteşarlığı, Ankara, 2002, ISBN 975-19-2712-9, Enver Paşa ve Teşkilâtı Mahsûsa (1913-1918) 25 Nisan 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. (Türkçe)
  8. ^ ATASE, BDH Kol., Kls.249, D.1036, F.4
  9. ^ ATASE, BDH Kol., Kls.249, D.1036, F.21-7,8
  10. ^ Teşkilat-ı Mahsusa (Umûr-ı Şarkıyye Dairesi) Tarihi Cilt1:1914-1916. Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları. Aralık 2021. s. 16. 
  11. ^ "Mahsusa dizisinin oyuncuları kimler? Mahsusa dizisinin kadrosu ve konusu". 10 Kasım 2023. 11 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2023. 
Hükûmet görevi
Önce gelen:
Yeni makam		Teşkilât-ı Mahsusa Başkanı
27 Kasım 1913 – 14 Nisan 1915 		Sonra gelen:
Ali Başhampa
Askerî görevi
Önce gelen:
Yeni makam		Irak ve Havalisi Genel Komutanı
20 Aralık 1914 – 14 Nisan 1915 		Sonra gelen:
Nureddin Bey

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Enver Paşa</span> Türk asker ve siyasetçi (1881–1922)

İsmail Enver Paşa, Osmanlı İmparatorluğu'nun son yıllarında etkin olan Türk asker ve siyasetçi. İttihat ve Terakki Cemiyeti'nin önemli önderleri arasında bulunmuş, 1913'te Bâb-ı Âli Baskını adı verilen askerî darbeyle cemiyetin iktidara gelmesini sağlamış, 1914'te Almanya ile askerî ittifaka önayak olarak Osmanlı Devleti'nin I. Dünya Savaşı'na girmesine öncülük etmiş, savaş yıllarında Harbiye Nazırı ve Başkumandan Vekili sıfatıyla askerî politikayı yönetmiştir. Bu savaş sırasında meydana gelen Ermeni Kırımı'nı hazırlayanlardan biridir. I. Dünya Savaşı'nın yenilgi ile sonuçlanması üzerine Almanya ve Rusya'da Türk halklarının bir araya getirilmesi amacıyla pek çok mücadelede bulunmuştur. Orta Asya'da Basmacı Hareketi'nin başına geçerek Bolşeviklere karşı savaşmıştır. 4 Ağustos 1922'de bir çatışma esnasında Bolşevikler tarafından öldürülmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı</span> Türk Silahlı Kuvvetlerinin yönetim organı

Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Türk Silahlı Kuvvetlerini komuta eden en üst düzey askerî birim. Genelkurmay başkanı, Türkiye Anayasası'na göre Türk Silahlı Kuvvetlerinin komutanıdır, cumhurbaşkanı tarafından atanır ve savaş zamanında başkomutanlık görevini Cumhurbaşkanlığı namına yerine getirir. Millî Savunma Bakanına bağlıdır. 16 Ağustos 2023 tarihinden beri Genelkurmay Başkanı Orgeneral Metin Gürak'tır.

<span class="mw-page-title-main">Fevzi Çakmak</span> 2. TSK Genelkurmay Başkanı

Mustafa Fevzi Çakmak, Türk asker, siyasetçi ve devlet adamı. Türkiye'nin Mustafa Kemal Atatürk'ten sonraki ikinci ve son mareşali. İlk Millî Savunma Bakanı ve Türk Silahlı Kuvvetleri'nin Cumhuriyet dönemindeki ilk genelkurmay başkanı ve Osmanlı İmparatorluğu'nun 3 Şubat 1920 ile 5 Nisan 1920 tarihleri arasındaki Harbiye Nazırı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İzzet Furgaç</span> 215. Osmanlı sadrazamı

Ahmed İzzet Paşa ya da Soyadı Yasası sonrası Ahmet İzzet Furgaç, I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Fazıl Paşa</span>

İsmail Fazıl Paşa (Cebesoy) Türk asker ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Teşkîlât-ı Mahsûsa</span> Osmanlı İmparatorluğu’nda faaliyet göstermiş gizli bir örgüt

Teşkîlât-ı Mahsûsa, İttihat ve Terakki Cemiyeti bünyesinde Enver Paşa'ya bağlı olarak kurulan gizli teşkilattır. II. Meşrutiyet dönemi sonrası 1913-1918 yılları arasında etkinlik gösteren istihbarat ve propaganda işleri yürüten bir topluluktur. İttihat ve Terakki'nin Türkçü ve İslamcı siyasi görüşleri doğrultusunda, yurt içi ve yurt dışında, karşı istihbarat, propaganda, örgütlenme, suikast eylemlerinde bulunmuştur. Oluşumun isim babası Miralay Rasim Bey’dir. Çeşitli şahit ifadelerine göre 1911'den itibaren etkin olmuş, 17 Kasım 1913’te resmen kurulmuş ve daha sonrasında da 5 Ağustos 1914'te Harbiye Nezareti'ne bağlı resmî bir örgüte dönüştürülmüştür. 8 Ekim 1918'de İttihat ve Terakki hükûmetinin iktidardan ayrılması ile birlikte Teşkîlât-ı Mahsûsa da resmen tasfiye edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Sencer Kuşçubaşı</span> Türk istihbaratçı

Eşref Sencer Kuşçubaşı ya da bilinen adıyla Kuşçubaşı Eşref, Çerkes asıllı Türk istihbaratçı ve savaşçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup Şevki Subaşı</span> Türk asker

Yakup Şevki Subaşı, Türk asker. Balkan Savaşları, I. Dünya Savaşı ve Türk Kurtuluş Savaşı'nda görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet</span> Türk General

Hüseyin Hüsnü Emir Erkilet, Türk asker, yazar ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Trablusgarp Protektorası</span>

Trablusgarp Protektorası, 1911-1919 yılları arası varlığını sürdürmüş İtalya Krallığı'nın Kuzey Afrika'daki bir kral vekilliğidir. Fransız Kuzey Afrikası ve Sirenayka Protektorası ile komşudur.

<span class="mw-page-title-main">Osman Fuad Efendi</span> Osmanoğlu hanedan reisi

Şehzade Osman Fuad Efendi, 33. Osmanlı padişahı V. Murad'ın torunu, 1911 ile 1913 yılları arasında Fenerbahçe Spor Kulübü'nün 6. başkanı ve 4 Haziran 1954 ile 19 Mayıs 1973 yılları arası Osmanlı Hanedan reisi, Türk asker.

Erkân-ı Harbiye-i Umûmiye Riyaseti, Osmanlı İmparatorluğu'nda 1880-1922 yılları arasında, görev ve sorumluluk bakımından 1880-1908 yılları arasında Seraskerlik makamına, 1908-1922 yılları arası da Harbiye Nazırlığına bağlı olan ve harbiye nazırından sonra Osmanlı Ordusu'ndaki en yüksek askere verilen unvandır. 1908 yılından itibaren müstâkil bir yapıya kavuştu. Bu makam 1922 yılında saltanatın kaldırılmasıyla birlikte resmen ortadan kalktı.

<span class="mw-page-title-main">Abdullah Kölemen</span> Türk asker

Abdullah Kölemen, Türk asker. Kölemen Abdullah Paşa olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Seyfi Düzgören</span>

Şevket Seyfi Düzgören, Türk asker ve siyasetçi.

Irak ve Havalisi Genel Komutanlığı, I. Dünya Savaşı öncesinde Osmanlı İmparatorluğu tarafından 26 Ağustos 1914 tarihinde Irak'ta kuruldu ve 19 Nisan 1916 tarihinde lağvedildi.

<span class="mw-page-title-main">Hafız Hakkı Paşa</span> Türk asker

Hafız Hakkı Paşa, Osmanlı Türk askeri.

Ahmet Nedim Servet Tör, Türk yazar.

<span class="mw-page-title-main">Halil Sami Bey</span> Türk asker

Halil Sami Paşa Türk asker. Birinci Dünya Savaşı sırasında Çanakkale Cephesi'ndeki 9. Tümen komutanlığı göreviyle bilinir. 1866 yılında İstanbul'da doğmuştur. Kuleli Askerî Lisesinde eğitim görmüş, 17 Temmuz 1886 tarihinde girdiği Harbiye Mektebi'nden 28 Mayıs 1889'da teğmen rütbesiyle mezun olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Hüsamettin Ertürk</span>

Hüsamettin Ertürk, Türk asker ve istihbaratçı. Teşkilât-ı Mahsusa üyesidir. Türk Kurtuluş Savaşı sırasında Ankara'ya bağlı olarak çalışan istihbarat örgütü Müdafaa-i Milliye Grubu'nun Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Hamza Grupları</span>

Başlangıcında Hamza Grubu ismini alan ve TBMM'nin 23 Nisan 1920 tarihli kararıyla Erkân-ı Harbiye Umûmiye Riyaseti 'na bağlanan oluşum, gizli direniş gruplarının tek merkezden yönetilmesi amacıyla kurulmuştur.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.