Sülük
| Sülükler | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||
| Biyolojik sınıflandırma | ||||||||
| ||||||||
Sülüklerin tek başına bir sınıf ya da Clitellata'nın altsınıfı olduğu konusunda tartışmalar sürmektedir. |
Sülükler ya da (Lat. Hirudinea), halkalı solucanlar şubesine ait bir alt sınıftır.
Sülüklerin tatlı su, kara ve deniz formları vardır. Oligochaeta, şubesiyle yakın akrabalardır ve klitellum yapısını bulundururlar. Toprak solucanları gibi hermafroditlerdir. Bütün sülükler etçildir. Solucanlar, sümüklüböcekler, böcek larvaları, küçük kabuklular ile beslenebilirler ya da ikiyaşamlılar, sürüngenler, balıklar ya da bazı memelilerde kan emen parazit olarak bulunabilirler. Sülüklerin bilinen en büyük avcıları, balıklar, sucul böcekler, karidesler ve diğer sülük türleridir.
Tıbbi kullanım
Tıbbi sülük Hirudo medicinalis, Avrupa'da doğal olarak bulunan ve yüzyıllardır kan emmesiyle bilinen, tıbbi amaçla kullanılan sülüktür. Bu sülüğün salgıladığı antikoagulan madde yapıştırıldığı kısımda kan pıhtılaşmasını engeller ve bu sebeple parmağı kopan kişilerde olduğu gibi, yeniden dikilen organlarda geçici süreyle kan akışının devamını sağlamak amacıyla kullanılırlar.
Anatomi ve fizyoloji
Sülükler, sölom (vücut boşluğu) sıvı dolu bir alanlı silindirik tipik annelidlerden çok farklı olarak, morfolojik olarak birbirlerine dikkate değer benzerlik gösterirler. Sülüklerde, sölom dört ince uzunlamasına kanala indirgenir ve vücudun içi çeşitli organlar arasında katı bir dermis ile doludur. Genellikle, vücut sırt ve karın (İngilizce: Dorsal and ventral) olarak düzleşir ve her iki uçta da incelir. Vücut duvarındaki uzunlamasına ve dairesel kaslar, çapraz kaslarla desteklenir ve sülüklere çok çeşitli vücut şekilleri benimseme ve büyük esneklik gösterme yeteneği verir. Çoğu sülüğün hem ön (ön) hem de arka (arka) uçlarda bir emicisi vardır ancak bazı ilkel sülüklerin arka tarafında tek bir emici vardır.[1][2]
Diğer annelidler gibi, sülük de parçalı bir hayvandır ancak diğer annelidlerin aksine, bölme dış halka işaretleriyle (halkalar) maskelenir.[4]
Halka sayısı hem vücudun farklı bölgelerine hem de türlere göre değişir.[1] Bir türde vücut yüzeyi 102 annuliye bölünmüştür,[5] ancak vücut tüm sülük türleri arasında sabit bir sayı olan 33 parçadan oluşur. Bu bölmelerden ilk beşi baş olarak adlandırılır ve ön beyin, sırtta birkaç ocelli (göz noktaları) ve karından emiciyi içerir. Aşağıdaki 21 orta vücut parçasının her biri bir sinir gangliyon içerir ve aralarında iki üreme organı, tek bir dişi gonopor ve dokuz çift testis bulunur. Son yedi bölüm arka beyni içerir ve hayvanın kuyruk emicisini oluşturmak için birleştirilmiştir.[1]
Kaynakça
- ^ a b c Ruppert, Fox & Barnes 2004, ss. 471–472
- ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Brusca 2016isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi;Ruppert474isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: ) - ^ Buchsbaum, Ralph; Buchsbaum, Mildred; Pearse, John; Pearse, Vicki (1987). Animals Without Backbones (3.3yayıncı=The University of Chicago Press bas.). ss. 312-317. ISBN 978-0-226-07874-8.
- ^ Payton, Brian (1981). Muller, Kenneth; Nicholls, John; Stent, Gunther (Ed.). Neurobiology of the Leech. Cold Spring Harbor Laboratory. ss. 35-50. ISBN 978-0-87969-146-2.
