İçeriğe atla

Sözde-Matta İncili

Sözde-Matta İncili, Yeni Ahit apokrifinin bir parçasıdır. Bazen Matta "Bebeklik" İncili adıyla anılır, ancak metnin antik çağdaki asıl adı "Kutsal Meryem ve Çocukluğun Kökeni Hakkında"dır.[1] Sözde-Matta, Matta ve Luka İncillerinde kısaca verilen Nasıralı İsa'nın 12 yaşına kadar olan yaşamının ayrıntılarını doldurmaya çalışan "Bebeklik İncilleri" türünden biridir. Batı'da, özellikle Geç Orta Çağ'dan önce, Meryem'in Yaşamı'nın resimsel döngüleri için baskın bir kaynaktı.[2]

Meryem, taze hurma için hurma ağacını silkeliyor, Sözde-Matta İncilinde anlatılan efsane[3] Kur'an'da da tekrarlanır.

Kaynakça

  1. ^ The Other Bible, Willis Barnstone, HarperSanFrancisco, P.394
  2. ^ David R. Cartlidge, James Keith Elliott, Art and the Christian Apocrypha, p 32 (and pp. 21–46 generally), 2001, Routledge, London; ISBN 0-415-23391-7
  3. ^ Leirvik 2010, pp. 33–34.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İncil</span> Nasıralı İsanın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan biyografi metinleri

İncil, İsa'nın yaşamını, öğretilerini, ölümünü ve dirilişini anlatan her bir biyografidir. Matta, Markos, Luka ve Yuhanna tarafından kaleme alınmış olan ve yazarlarının adlarıyla anılan dört incil, Yeni Ahit'in ilk dört bölümünü teşkil eder. İncil sözcüğü Türkçe konuşan kimseler arasında sıklıkla Yeni Ahit anlamında kullanılır. Bu kullanıma –hatalı olsa dahi– Türkçe Hristiyan kaynaklarda da rastlanabilir. Bu kaynaklarda Müjde sözcüğü de Yeni Ahit anlamında kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Ahit</span> Kitâb-ı Mukaddesin ikinci kısmı

Yeni Ahit veya Yeni Antlaşma, Kitab-ı Mukaddes'in Eski Ahit'in ardından gelen ve Grekçe kaleme alınmış olan ikinci kısmına Hristiyanların verdiği isimdir. İnançlı Yahudilerce "Yeni Ahit" kabul edilmez. Hristiyanlarca kutsal kabul edilen 27 kitapçıktan oluşan bir kitap bütünüdür.

<span class="mw-page-title-main">İsa</span> Yahudi vaiz ve dinî lider, Hristiyanlığın merkezî figürü

İsa, 1. yüzyılda yaşamış olan bir Yahudi vaiz ve dinî lider. Günümüzde en çok mensuba sahip din olan Hristiyanlığın merkezî figürüdür. Hristiyanlar, Yeşua'nın Eski Ahit'te kehanet edilen ve beklenen Mesih, Tanrı'nın Oğlu ve Tanrı'nın enkarnasyonu olduğuna inanırlar. Yeşua'nın, Yeni Ahit'e göre Yosef (Yusuf) adında dünyevi bir babası olduğu için Yeşua, mensubu olduğu Yahudi toplumunda "Yosef'in oğlu Yeşua" olarak anılırdı.

<span class="mw-page-title-main">Meryem</span> İsa peygamberin annesi; Hristiyanlık ve İslamda iffet simgesi

Meryem, Nasıralı İsa'nın annesi olan Yahudi kadındır. Yeni Ahit'te ve Kur'an'da önemli ve kutsal kişilerden biridir. Meryem Ana ve Bakire Meryem olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hristiyanlıkta İsa</span> Hristiyanlık inancında Mesih ve Tanrının Oğlu

Hristiyanlıkta İsa, birçok ana akım Hristiyan mezhebinde Üçlü Birlik'teki ikinci figür olan Oğul Tanrı'dır. Bununla birlikte, İsa'nın Tanrı'dan farklı bir kişilik olduğuna ve Tanrı'ya bağımlı olduğuna inanan mezhepler de vardır. Hristiyanlığın her biçiminde, İsa'nın "Eski Ahit" olarak adlandırılan Tanah'ta kehanet edilen Yahudi mesih olduğuna inanılmaktadır. Çarmıha gerilişi ve ardından dirilişi sayesinde Tanrı'nın insanlara kurtuluş ve sonsuz yaşam sunduğuna, ve İsa'nın, insanlığı Tanrı ile barışın günahını telafi etmek için öldüğüne inanılmaktadır.

Havârî, İsa'nın öğüt ve inançlarını yayma işiyle görevlendirdiği mürit ve öğrencilerinden her biri. Havari sözcüğü ile çoğunlukla "İsa'nın 12 Havarisi" kastedilmekle birlikte, kavram İsa'nın Hristiyanlığı yaymaya çalışan bazı diğer öğrencileri için de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yahya</span> Yahudi din büyüğü

Yahya veya Yuhanna, İsa'nın çağdaşı, Zekeriya'nın ise oğlu olan Yahudi din büyüğüydü. Hristiyanlıkta Vaftizci Yahya olarak anılır ve aziz kabul edilir. Hristiyanlar tarafından her yıl 24 Haziran'da "Vaftizci Aziz Yuhanna Günü" kutlanır. Bahá’ílik, Sâbiîlik ve İslam'da ise bir peygamber olarak kabul edilir. Bu durum Yeni Ahit'teki Matta, Markos, Luka ve Yuhanna İncilleri ile Kur'an'da ve Bahá’í metinlerinde teyit edilir.

<span class="mw-page-title-main">Matta İncili</span> Yeni Ahitin ilk bölümü

Matta İncili, Kutsal Kitap'ın dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ilk kitabıdır. Bu incilin Matta adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Markos İncili</span> Yeni Ahitin ikinci bölümü

Markos İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin ikinci kitabıdır. Bu incilin Markos adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir. Markos'un bölümleri ve konuları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Luka İncili</span> Yeni Ahitin üçüncü bölümü

Luka İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan kanonik bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin üçüncü kitabıdır. Bu incilin genellikle Luka adlı havari tarafından yazıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Yuhanna İncili</span> Yeni Ahitin dördüncü bölümü

Yuhanna İncili, Kutsal Kitap dizisine ait olan bir kitaptır. Yunanca Kutsal Yazıların ya da Yeni Ahdin dört kanonik incillerden sonuncusudur. Bu incilin Yuhanna adlı bir adam tarafından yazıldığı genellikle kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf (Yeni Ahit)</span> Hristiyan aziz, Meryemin kocası ve İsanın dünyevi babası

Yusuf, Hristiyanlığa göre İsa'nın dünyevi babası olan Yahudi bir marangozdu. Hristiyanlıkta Aziz olarak kabul edilir ve 19 Mart "Aziz Yusuf Günü", 1 Mayıs "İşçi Aziz Yusuf Günü" olarak kutlanır. Yeni Ahit'te İsa'nın dünyevi babası ve Bakire Meryem'in eşi olarak bahsedilir. Yusuf'tan özellikle Matta ve Luka İncillerinde bahsedilir. Roma Katolik inanışına göre evrensel kilisenin baş azizi ve koruyucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Barnabas İncili</span> 16. yüzyılda yazılmış psödoapokrif incil

Barnabas İncili, Müslüman bakış açısıyla, yaklaşık olarak 16. yüzyılın son çeyreğinde yazıldığı düşünülen psödoapokrif incildir. İsa’nın öğrencilerinden Barnabas tarafından yazıldığı iddia edilir.

<span class="mw-page-title-main">Matta (havari)</span> Hristiyan havari ve evanjelist

Matta, Yeni Ahit'te bulunan dört incilin ilki olan Matta İncili'nin yazarı ve İsa'nın havarilerinden biridir. Yapılan son araştırmalara göre Matta'nın bir Hristiyan İbrani olduğuna inanılır. Simgesi insan olan Matta sanatta gerek havari gerekse bir evanjelist olarak tasvir edilir ve anılır.

<span class="mw-page-title-main">Yakup İncili</span> Hristiyanlar tarafından kutsal yazı olarak kabul edilmemiş incillerden biri

Yakup İncili, Nasıralı İsa'nın çocukluğuna ve annesi Meryem'in doğumu ve çocukluğuna dair bilgiler rivâyet eden bir incildir. Bu incil, İsa'nın doğumundan önce, doğumu döneminde ve sonrasında, kısaca bütün ömrü zarfında Meryem Ana'nın hep bâkire olarak yaşayıp vefat ettiğini öğretir. İncilin kaydedildiği eski el yazmalarında, incile farklı başlıklar verildiği bilinmektedir. Bu başlıklar, Meryem'in Doğumu, Tanrı'nın Annesi Azize Meryem'in Doğumu veyâ Yakup Vahiy Kitabı: Meryem'in Doğumu’dur.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs Michigan 1570</span>

Papirüs 37 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. Papirüs Michigan 1570 adı altından da tanınır. Bu el yazması Matta İncili bölüm 26'dan birkaç ayet içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 53</span>

Papirüs 53 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. Bu papirüs el yazması Matta İncili ve Elçilerin İşleri'nin birçok ayet içermektedir. Papirüs fragmanları bugün Ann Arbor'da (ABD) University of Michigan 'de saklanır.

<span class="mw-page-title-main">Papirüs 77</span>

Papirüs 77 Yunanca Kutsal Yazıların Grekçede yazılan eski bir kopyasıdır. Fragman Oxyrhynchus Papirüsleri koleksiyonuna aittir. Bu papirüs el yazması Matta İncili'nin birkaç ayeti içermektedir. Papirüs bugün Oxford'daki Sackler Library 'de saklanır.

<span class="mw-page-title-main">Süryanice Bebeklik İncili</span> Hristiyanlar tarafından kutsal yazı olarak kabul edilmemiş incillerden biri

Arapça Bebeklik İncili olarak da bilinen Süryanice Bebeklik İncili, İsa'nın bebekliği ile ilgili uydurma bir Yeni Ahit yazısıdır. 6. yüzyıl kadar erken bir tarihte derlenmiş olabilir ve kısmen Tomas'ın Bebeklik İncili'ne, Yakup İncili'ne ve Sözde Matta İncili'ne dayanıyordu. MS 1299 ve 15./16. yüzyıla ait Arapça yazılmış sadece iki el yazması vardır. Bu incilin yazarları açıkça Kuran'dan etkilenmişlerdir.