İçeriğe atla

Sörf

Rüzgâr sörfü için Rüzgâr sörfü sayfasına bakınız.
Cutback tekniğini gerçekleştiren bir sörfçü. Cutback, curl (dalganın güçlü kısımı)dan fazla uzaklaşarak hızı kaybettiğinde curla dönüp dalganın gücünü elde etmek için bir çeşit keskin dönüş tekniğidir. Kuzey Kaliforniya sahilleri sörf için popüler olmasına rağmen suyun sıcaklığı tüm yıl boyunca düşük (ortalaması 57 °F/14 °C) olduğu için sörfçüler wetsuit giymek zorundadırlar (Santa Cruz, Kaliforniya, 2007).
2010 Mavericks Sörf Yarışı'nda dalga sörfü yapan bir yarışmacı
Tube'nın içine giren sörfçü (Santa Cruz, Kaliforniya).

Sörf ya da Dalga sörfü, sörf tahtasından yararlanarak dalgalar üstünde kıyıya doğru kaymaya dayanan spor.

Geçmişi

Sörfün, tarihöncesi çağlardan beri Güney Yarıküre denizlerinde (özellikle Pasifik adaları) yapıldığı sanılmaktadır.

Polinezyalı denizciler kıyıya dönebilmek için zorunlu olarak sörf yaparlardı. Sörfün bu ilk biçimi hem geniş bir tahtayla, hem de vücutla yapılırdı. Kaptan James Cook Tahiti ve Oahu'ya vardığında (1777-78) uzun bir tahta kano kullanarak eğlenceye dönük sörf yapanları gördüğünü belirtmekteydi. Avrupalı misyonerlerin ahlaka aykırı olduğu gerekçesiyle 1821'de yasakladıkları sörf, ancak Hawaiili ünlü yüzücü Duke Paoa Kahanamoku'nun Waikiki'de ilk sörf kulübünü kurduğu 1920'de resmi bir spor dalına dönüştü. Kahanamoku'nun 1968'de ölümünden önce bu spor dünya çapında yaygınlaşmış ve uluslararası sörf yarışmaları düzenlenmeye başlamıştır.[1]

Günümüzde en iyi sörf noktaları hala Pasifik kıyıları (Hawaii, Tahiti ve Fiji) olmasına rağmen sörf, okyanusa kıyısı olan pek çok ülkede (Brezilya, Kosta Rika, Güney Afrika, Avustralya, Fransa, İrlanda, Jamaika ve İspanya) yaygın olarak yapılmaktadır.

Ana Hatları

Hem katılımcılar hem de izleyiciler için heyecan vericidir; sörfün amacı dalgalar üzerinde mümkün olduğunca çok kalmak ve bu sırada jüriyi etkileyecek hareket ve manevraları yapmaktır. En bilinen sörf şekli kısa ve uzun tahta üzerinde dikilmeyi içerir. Farklı şekiller de mümkündür; vücut sörfü, diz üstü durma, yatarak durma, sörf kayağı.

Sörfün en göz alıcı kategorisi olan tow-in sörfte, sporcu bir tekne yardımı ile normalde yakalanamayacak kadar büyük dalgaların üzerine çıkarılır. Sörften türemiş kitesurfing (uçurtma sörfü) ve rüzgâr sörfü gibi sporlarda ise güç için rüzgâra ihtiyaç duyulur. Paddleboarding ve deniz kayağı gibi sörfle alakalı sporlar için dalgaya ihtiyaç yoktur.

Kurallar

Sörfçüler iki veya dört kişi suya girer ve 20 dakikalık periyotta defalarca dalgalara binerler. Her organizasyonda kurallar değişse de, beş veya altı kişilik jüri en iyi 2, 3 veya 5 hareketi değerlendirir. Kriteler şunlardır: Dalga seçimi (daha zor daha çok puan), dalgadaki pozisyon (ne kadar zirvede o kadar iyi), dalga üzerinde geçen zaman ve hareketin kalitesi. Dört kişilik yarışmada en iyi iki, bir üst tura kalır. Tüm seviyedeki yarışmalarda erkekler ve kadınlar için ayrı yarışlar vardır.

Yarışçı Profili

Büyük dalgalar üzerinde yapılan hareketler oldukça tehlikelidir; bu yüzden sörfçüler iyi birer yüzücü olmak zorundadır. Profesyonel sörfçüler harika bir zindeliğe ve denge duyusuna sahiptir. En iyi dalgaları seçme becerisi biraz yerel bilgiden, biraz da tecrübeden edinilir. Karada yapılan antrenmanlar bacak kaslarını güçlendirmek içindir.

Ekipman

Uzun sörf tahtaları, Waikiki, Hawaii

Sörf tahtası geleneksel olarak ahşaptan yapılır ama artık fiberglas da kullanılmaktadır; artık çoğu tahta 1 kilodan daha hafiftir. İki farklı tahta vardır: kısa tahta ve uzun tahta. Profesyonel sörfçüler yarışmalarda kısa tahta kullanır ama ISA'nın (International Surfing Association) Dünya Şampiyonası'nda hala kısa tahta klasmanı vardır.

Uzun tahta çok daha dengelidir ama döndürmesi daha zordur, bu yüzden genelde yeni başlayanlar kullanır. Kısa tahta daha hafiftir ve daha rahat döner. Bu tür cila veya kaymayan plastik bölge, sporcunun daha rahat tutunmasını sağlar. Sörf tahtası sporcuya ayak bileğinden bağlıdır böylece bu ikisi birbirinden ayrılmaz. Tahtanın gerisinde ve arkasında yer alan küçük kanatlar dengeyi arttırır.

Sörfte kullanılan ıslak giysilerin bazı katları su geçirir; bu su sörfçünün vücudu sayesinde ısınır ve sörfçüyü dış soğuktan koruyan bir katman oluşur.

Dalgaya Binme Prosedürü

Dalgaya yaklaşma için iki temel yöntem vardır: Forehand sporcunun yüzü dönük dalgaya yaklaşması, backhand ise sırtı dönük dalgaya yaklaşmasını tanımlar. Tahtada doğru konumu almak önemlidir ama esas olan sörfçünün dalga üzerinde ne yaptığıdır. İki temel sörf tekniği şöyledir;[2]

Cutback

Bu dalga üzerinden aşağı inen ve sonra yeniden yukarıya çıkan bir dönme şeklidir. Sörfçü dalganın en üst noktasına gider ve sonra ağırlığı ayaklarına vererek dalganın altına iner. Ardından yeniden dalga üzerine tırmanır.

Amerika ve Dünya şampiyonu Lisa Andersen sörfüyle.

Floater

Bu manevra ile sporcu bir dalganın üzerine çıkar ve daha sonra köpüklerle beraber dalganın daha temiz yüzeyine iner. Buradaki en önemli sorun tahtanın dalga yüzeyine iyi inebilmesidir.

Sörf türleri

Dünya Sörf Ligi (WSL) Şampiyonası Turu Şampiyonları

Yıl WSL Erkekler Şampiyonası Turu[3]WSL Kadınlar Şampiyonası Turu[3]
İsim Puan İsim Puan
2015  Adriano de Souza (BRA)57,700  Carissa Moore[3] (HAW)66,200
2014  Gabriel Medina (BRA)62,800  Stephanie Gilmore[6] (AUS)64,200
2013  Mick Fanning[3] (AUS)54,400  Carissa Moore[2] (HAW)59,500
2012  Joel Parkinson (AUS)58,700  Stephanie Gilmore[5] (AUS)48,400
2011  Kelly Slater[11] (USA)68,100  Carissa Moore (HAW)55,000
2010  Kelly Slater[10] (USA)69,000  Stephanie Gilmore[4] (AUS)7,284
2009  Mick Fanning [2] (AUS)7,140  Stephanie Gilmore[3] (AUS)6,169
2008  Kelly Slater[9] (USA)8,042  Stephanie Gilmore[2] (AUS)7,188
2007  Mick Fanning (AUS)8,136  Stephanie Gilmore (AUS)6,708
2006  Kelly Slater[8] (USA)8,124  Layne Beachley[7] (AUS)6,374

Ayrıca bakınız

Kaynakça

Wikimedia Commons'ta Sörf ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
  1. ^ "Sörf", Encyclopædia Britannica Fifteenth Edition, 1994.
  2. ^ "Sörf", Spor Kitabı, NTV Yayınları, 2008. ISBN 978-975-6690-98-7
  3. ^ a b "ASP World Tour Champions". ASP World Tour. 28 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Atletizm</span> spor dalı

Atletizm; koşu, yürüyüş, atma ve atlama branşlarını içeren; bir pist veya sahada yapılan dünyanın en eski sporlarından biridir. Bu tür fiziksel aktiviteler, çağlar boyunca tüm dünyada yaygın ilgi görmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Çağla Kubat</span> Türk sporcu ve manken

Çağla Kubat, Türk manken, fotomodel, oyuncu, profesyonel Rüzgar sörfçüsü ve makine mühendisi.

<span class="mw-page-title-main">Plaj voleybolu</span> kum üzerinde, iki kişilik takımlar arasında oynanan voleybol

Plaj voleybolu kumun üzerinde oynanan popüler bir takım oyunu/sporudur. Dünyanın pek çok ülkesinde kumsallarda, doğal ya da yapay kum sahada çıplak ayakla oynanır. Voleybolda bir takımda 6 kişi bulunurken plaj voleybolunda 2 kişilik takımlar karşılaşır. Her yarı sahanın boyu 8 metredir. Kurallar ve düzende de farklılıklar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kaykay</span>

Kaykay, ekstrem bir spor dalı ve bu amaç için kullanılan spor aleti. Kaykay, 20. yüzyılın ortalarından sonra, ABD'nin Kaliforniya eyaletinin sahil kentlerinde, rüzgârsız günlerde sörf yapamayan gençler tarafından, tahta bloklara tekerlek takmak suretiyle icat edilmiştir. Sporcu ilerleyen veya durağan durumdaki kaykayın üzerinde dengede durarak çeşitli akrobatik hareketler gerçekleştirir. Başlangıcından bugüne popülaritesi sürekli değişen bu spor dünyanın hemen her köşesinde çok sayıda amatör ve profesyonel sporcu tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Kayak (kış sporu)</span> kar üzerinde yapılan sportif aktivite

Kayak, insanların kar üzerinde ağırlığı daha geniş bir alana yayarak, yumuşak kara batmadan, kaymayla ilerlemesine yarayan, adım atıldığında ise ortası esneyerek kara yapışıp ayakla vücudu ileri itme imkânı veren araç ve bu araç kullanılarak yapılan bir spor dalı. Kayak sporu için özel olarak kayak merkezi, kayak alanı, kayak tüneli, kayak pisti, teleski tesisleri kurulur.

<span class="mw-page-title-main">Uzun atlama</span> olimpik bir spor dalı

Uzun atlama, atletizmin atlama branşına ait bir daldır.

<span class="mw-page-title-main">Gülle atma</span> atletizm içinde yer alan bir spor dalı

Gülle atma, atletizm içinde yer alan bir spor branşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atlama (su sporu)</span> Spor dalı

Atlama, belirli bir yükseklikten atlayıp, havada estetik hareketler yaptıktan sonra suya dimdik girmeye dayanan spor dalı. Genellikle balıklama yapılan atlayış sırasında ayrıca çeşitli jimnastik ve akrobasi hareketleri gerçekleştirilir.

<span class="mw-page-title-main">Rüzgâr sörfü</span>

Rüzgâr sörfü genellikle iki ile beş metre arasında yüzer bir tahta ve hareketini tek bir yelken ile sağlayan su üzerinde yapılan bir yelken sporu dur. Yelken grubu tahtaya her yönde serbestçe dönebilen esnek bir mafsal ile bağlıdır. Dümen ile yönlendirilen bir yelkenli den farklı olarak rüzgâr sörfü direk ve yelkeni döndürülerek, eğilerek ve tahtasının üzerine basılarak yönlendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Kayakla atlama</span>

Kayakla atlama, dik bir rampadan aşağı kaymayı, havalanmayı, mümkün olduğunca yükseğe atlamayı ve ardından düşmeden yumuşak bir biçimde en uzak noktaya inmeyi içeren gösterişli bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Uçurtma sörfü</span>

Uçurtma sörfü, genellikle "kiteboarding" veya kısaca "kitesurfing" olarak da bilinen, su üzerinde bir uçurtmanın (kite) çektiği güçle yapılan bir su sporudur. Bu spor, bir sörf tahtası (board) üzerinde durarak veya kayarak, uçurtmanın kontrol edilmesiyle rüzgarın gücünden yararlanarak hareket etmeyi içerir.

<i>Snowboard</i>

Snowboard, snowboard tahtası ile karda yapılan bir spor dalıdır. Surfboard ve Kaykay'dan tek farkı, karda yapılıyor olmasıdır. Snowboard tahtalarının genelde uzunluğu 140–165 cm, genişliği ise 24–27 cm arasında değişmektedir ayrıca boy ve kilo ile orantılı olarak bu uzunluk ve genişlik değişir.

<span class="mw-page-title-main">Çeken akıntı</span> Kırılan dalgaların ters yönünde akan belirli bir su akımı türü

Rip akıntısı, olarak adlandırılan bir rip akımı, dalgaların kırıldığı plajların yakınında meydana gelebilen, kırılan dalgaların ters yönünde akan belirli bir su akımı türüdür.

Lena Aylin Erdil, Türk rüzgâr sörfçüsü.

<span class="mw-page-title-main">Kıyı morfodinamikleri</span>

Kıyı morfodinamikleri kıyılar,zamana ve yere bağlı olarak daima değişime uğrar. Mesela alçak ve yüksek med ve cezir arasındaki farklara,yerküre,ay ve güneşin su üzerindeki etkisine bağlı olarak sürekli değişir. Kıyıdaki küçük değişimler yer kabuğunun hareketi sonucu meydana gelir. Yerin hareketleri emersiyon ve submersiyon olarak tanımlanır. Emersiyon arazide kıyı düzleşme eğilimi gösterir. Submersiyonda ise kıyı girintili çıkıntılı ve düzensizdir. Nehirlerin çok olduğu bölgede meydana gelen submersiyon nehir ağızlarını genişletir ve koy meydana gelir. Akıntı ve dalgaların, kıyıyı yavaş yavaş yemesi neticesinde tortu ve yumuşak kayalıklarda küçük koylar meydana gelir. Daha dayanıklı kayalar burun,yarımada olarak kalır. Tam tersine akıntı ve dalgaların meydana getirdiği tabakalar yarımada ve sahiller meydana getirir.

<span class="mw-page-title-main">Sörf kayağı</span>

Sörf kayağı, kayaklarla okyanus dalgalarında sörf yapmak için kullanılan spor, teknik ve ekipmandır. Sörf kayağının sörfe pek çok benzerliği vardır; ancak sörf bölgelerinde ve kürekle kullanılmak üzere tasarlanmış teknelerle. Bir dizi kayak tasarımı kullanılır; ancak tümü, tekneyi ilerletmek için dalgaları daha iyi kullanmayı amaçlamaktadır.

Lazboard, petranboard veya eskiden kullanılan adıyla üzme tahtası, Rize'nin İkizdere ilçesine bağlı Petran Yaylası'nda kar üzerinde kaymak için kullanılan alet ve bu aletle yapılan spordur. Araştırmaya göre, Petran köyü sakinleri snowboard benzeri bir aleti en uzun süredir aktif olarak kullanan topluluktur. Lazboard ismi, Doğu Karadeniz'in otokton halkı Lazlardan türemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Vücut sörfü</span>

Vücut sörfü, Laz sörfü veya Karadeniz sörfü, vücudu sörf tahtası gibi kullanarak dalgaların üzerinde kayarak yapılan bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Uçurtma kayağı</span>

Uçurtma kayağı, kış mevsiminde kar üzerinde yapılan bir ekstrem spordur ve snowkite olarak da bilinir. Bu spor, bir uçurtma ve bir kış kayak ekipmanı kullanılarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">2024 Yaz Olimpiyatları'nda sörf</span>

2024 Yaz Olimpiyatları'nda sörf, 27 Temmuz-5 Ağustos 2024 tarihleri tarihleri arasında Teahupoʻo resif geçidi, Tahiti, Fransız Polinezyası'nda gerçekleştirildi ve bir madalya yarışmasının ev sahibi şehirden en uzakta düzenlenmesi rekorunu kırdı. Kısa tahta etkinliklerinde toplam 48 sörfçü yarıştı ve sporcu sayısı Tokyo 2020'dekinden sekiz kişi daha fazla arttı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.